'PR uit kabinet
U.C.-besluit
definitief wordt
Chauffeurs akkoord
met inhaalplan cao
„Defensie zwakt zulke zaken natuurlijk
graag af, of zwijgt ze gewoon dood"
Drukpers en vrijheid'
in Van Goghmuseum
)ode en vuf
Gewonden
verkeers
ongeval
Achterban zwaar aangeslagen
Man steelt
ton van
huisgenoot
Aktieplan voorlopig in de la
MAJOOR COUZY OVER KRITISCHE LEGER-ENQUÊTE:
Weinig
groenten en
aardappelen
IAG 20 DECEMBER 1976
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
ran onze parlementaire re
dactie)
JTRECHT Een zwaar aan-
eslagen kerngroep (partij-
aad) van de PPR heeft zater-
ag in Utrecht uitgesproken,
at de partij met het kabine-
_Den Uyl moet breken zodra
e beslissing inzake het Ultra-
lentrifuge project in Almelo
vordt omgezet in een defini-
ieve.
Iet is voor de radikalen niet
an belang of aan de voor
gaarden die het kabinet aan
en uitbreiding van het project
leeft gesteld, wordt voldaan,
let gaat hoe dan ook om een
ergroting van de kernenergie-
apaciteit in Nederland en dat
voor de PPR-achterban on-
lanvaardbaar.
uitspraak van de kern
groep (62 leden stemden vóór,
tegen) betekent, dat zij in
feite al met het kabinet heeft
gekapt, zij het op termijn. „Er
zal echt een godswonder moe
ten gebeuren, willen we blij
ven meedoen", verzuchtten en
kele partijkopstukken na
afloop van de bedrukte verga
dering.
Een voorstel om de regerings
samenwerking direct al te ver
breken, werd met een krappe
meerderheid (41—31) verwor
pen. Hoewel men er nauwe
lijks iets van verwacht, meen
de een meerderheid dat de
PPR-ministers in het kabinet
de ruimte moeten behouden
om alsnog een afwijzend be
sluit te bewerkstelligen.
De radicale bewindslieden
slaagden er absoluut niet in
om het voorlopige kabinetsbe
sluit, waar zij verantwoorde
lijkheid voor dragen, aanne-
tmelijk te maken.
Minister Trip hield zijn geest
verwanten voor, dat de kern
vraag is of Nederland door
met Engeland en de Bondsre
publiek te blijven meedoen in
het project, effectief invloed
kan uitoefenen op het in de
hand houden van de versprei
ding van kernmateriaal over
de wereld. Hij zei daarover
niet zo optimistisch te zijn.
Maar volgens hem moet wor
den afgewacht met wat voor
resultaten minister Van der
Stoel, die zich op dit punt met
zijn Engelse en Westduitse
ambtgenoten gaat beraden,
thuiskomt
Zijn collega Van Doorn voer
de, evenals partijvoorzitter
Van Hoogevest, vooral argu
menten van politiek-strategi-
sche strategische aard aan om
de regeringssamenwerking
voort te zetten. Hij waar
schuwde dat de PvdA niet zal
volgen als de PPR uit het ka
binet stapt, maar met het CDA
verder zal regeren. „Er zal
misschien een crisis komen
van één of twee dagen, maar
dan staat de PPR in zijn een
tje langs de kant", zei hij.
Van Doorn liet weten dat het
op dit punt nog onzeker is of
de PPR-bewindslieden in het
kabinet aan de wens van de
partijraad zullen voldoen. Als
zij ondanks alles toch blijven
zitten, moet een breuk binnen
de PPR niet uitgesloten wor
den geacht. De politiek secre
taris van de Radicalen Jaap de
Jong voorziet in ieder geval
dat er nogal wat partijleden,
ook kaderleden, zullen bedan-'
ken voor het partij lidmaat
schap.
Hindelopen
In het Haagse Congresge
bouw wordt t/m 2 januari
het „Bellune-festival" ge
houden. Hier worden de
traditionele kunstuitingen
van Nederland. België en
Luxemburg belicht. Be
zoekers van het festival
kijken geïnteresseerd naar
het werk van één van de
laatste Hindeloper schil
ders, Dirk van de Lindt, uit
Heerenveen.
BEEK (ANP) - In een holle
deur van een leegstaande wo
ning in Sittard heeft de politie
gisteren een bedrag van 100.000
gulden gevonden. Het was daar
verstopt door een inwoner van
het Limburgse Beek, die het
had gestolen van een huisge
noot, eigenaar van een super
markt in Beek.
Deze laatste was zaterdagavond
thuis gekomen met de weekre-
cette van zijn bedrijf. Voordat
hij het naar de nachtkluis zou
brengen ging hij buitenshuis
een hapje eten. Om zich een
alibi te verschaffen had zijn
huisgenoot al eerder het huis
verlaten. Toen de supermarktei
genaar vertrokken was, kwam
hij terug om het geld te stelen
en te verbergen in de deur in
Sittard.
De politie heeft hem gisteren
aangehouden.
rERDAM In het Rijks-
mm Vincent van Gogh te
sterdam is tot en met 15
jari een tentoonstelling te
met het thema „drukpers
vrijheid". Hij is georgani-
rd door het Koninklijk Ne-
lands Verbond van Drukke-
Aanleiding is het feit, dat
aar de drukkers in Neder-
d 75 jaar georganiseerd zijn.
expositie heeft twee doelstel
ten: enerzijds te laten zien
I de drukpers een rol speelt
het vrije streven van de mens
in het legale en illegale over-
Ken van gedachten, ander-
Is aan te tonen dat drukwerk
inbreuk kan betekenen op
jands persoonlijke leven en
"js er de oorzaak van kan zijn
dat hem informatie wordt ont
houden.
De organisatoren hebben een
beperkte keus gedaan uit een
overstelpende hoeveelheid druk
werk. Er is een aantal voor de
hand liggende onderwerpen op
genomen: oorlog en verzet,
schandaalpers, studentenop
standen, openbare orde en goe
de zeden, emigrantenliteratuur,
krantengeschiedenis en censuur.
Veel van dit alles ligt op leesta
fels ter inzage. Ook komen tech
nische zaken aan de orde van
auteursrecht en vrije meningsui
ting botsen. Belangrijk is, wat
de expositie weergeeft van het
drukken als sector van de eco
nomische bedrijvigheid.
Een en ander is geïllustreerd
met indringende uitbeeldingen
van boekverbranding, foto's van
martelaren van het vak, grond
wetsartikelen uit vele landen
over de vrijheid van meningstui
ting en van facetten van ver
spreiden, weigeren en ontvan
gen van drukwerk. De positieve
kanten van de vrijheid van
drukpers zijn voor ons zo van
zelfsprekend, dat ze niet zicht
baar konden worden gemaakt;
ze vallen niet op, stellen de or
ganisatoren. Het gevolg daarvan
is, dat de nadruk van expositie
sterk komt te liggen op de be
lemmeringen die in sommige
landen inderdaad onoverkome
lijk hoog zijn, in andere echter
nauwelijks aanwezig. Daardoor
wordt een eenzijdig beeld ge
schetst De drukpers heeft veel
mensen individueel, en veel
groepen van mensen als geheel,
grote vrijheid gebracht. Niet al
leen in de vorm van protestmo
gelijkheden, maar ook in de zin
van het beschikbaar stellen van
kennis en het tonen van schoon
heid.
tLKENSWAARD Een 57-jarige man uit Aalst is gisteren bij
n verkeersongeval in Varkenswaard om het leven gekomen. Zijn
htgenote, die bij hem in de auto zat, is levensgevaarlijk gewond
een ziekenhuis opgenomen.
er inzittenden van een andere auto, een gezin uit Geldrop,
lesten eveneens in het ziekenhuis worden opgenomen. Het onge-
gebeurde, doordat een automobilist zonder uit te kijken, de
rit van een tankstation verliet. De man uit Aalst kon hem niet
er ontwijken. Hij raakte door de botsing op de linkerrijhelft
botste frontaal op de wagen van het gezin uit Geldrop.
Rotterdam is gisteren een 43-jarige vrouw om het leven geko-
:n. Haar man, bij wie zij in de auto zat, reed zo hard, dat hij
een kruispunt niet meer tijdig kon stoppen voor een passerende
o. Hij ramde een verkeerspaal en twee geparkeerde auto's die
de in brand vlogen. De brandweer moest het echtpaar bevrijden,
vrouw overleed later in het ziekenhuis.
BOZE VROUWEN
Het comité „Wij vrouwen eisen" heeft zaterdag in Amsterdam een
demonstratie gehouden tegen het afstemmen door de Eerste Kamer van
het PvdA/WD-wetsvoorstel inzake abortus. In een verklaring stelde het
comité „diep verontwaardigd te zijn. omdat de Eerste-Kamerleden de
vrouwen hebben laten vallen".
Euromast
krijgt Duitse
eigenaar
AMSTERDAM (ANP) Exploi
tatie Maatschappij Schevenin-
gen (EMS) gaat haar belang van
55 pet. (nominale waarde 1,35
min.) in Euromast NV in Rot
terdam verkopen aan een West
duitse beleggingsgroep).
De onderhandelingen over deze
verkoop zijn in een vergevor
derd stadium en zullen naar de
verwachting van de voorzitter
van de raad van commissaris
sen van de EMS, de heer W.
Chr. Posthumus Meyjes, in ja
nuari volgend jaar worden afge
rond, zo zei hij.
De overdracht van de aandelen
aan de Westduitse groep zal
geen enkel gevolg hebben voor
het personeel van de Euromast.
Utrecht (ANP) De achterban
van de vervoersfederatie NV-
V/NKV en die van de vervoers-
bond CNV staan achter het ak
koord over een inhalen van de
loonachterstand in het beroeps-
goederenvervoer over de weg,
dat vrijdag werd bereikt in de
onderhandelingen tussen de
bonden, de werkgevers en de
ministers Boersma (Sociale Za
ken), Lubbers (Economische Za
ken) en de staatssecretaris Van
Huiten (Verkeer). Wel is duide
lijk, dat de chauffeurs niet zul
len aarzelen, alsnog acties te
voeren als mocht blijken, dat
de overeenkomst niet naar hun-
zin wordt uitgevoerd.
Een en ander is zaterdag geble
ken op een aantal regionale ver
gaderingen van de vervoersbon-
den. De vergaderingen waren
enige tijd geleden al gepland,
toen werkgevers en werknemers
nog ver uiteen stonden. Op de
vergaderingen - zo was oor
spronkelijk de bedoeling - zou
den actieplannen voor volgende
week worden besproken.
Hoewel de actieplannen voorlo
pig niet worden uitgevoerd, is
op de bijeenkomsten wel geble
ken, dat zij in de „bovenste la"
blijven liggen. „Het vertrouwen
is nu nog niet van dien aard, dat
we nu zeggen: „Alles is best
voor elkaar. We geven onze ver
tegenwoordigers de ruimte om
de onderhandelingen voort te
zetten. Maar zo gauw mocht
blijken, dat er weer een dubbele
bodem zit in de houding van de
werkgevers, zullen we alsnog
acties voeren", aldus een be
stuurder in Deventer.
Ter gelegenheid van zijn zeventigste verjaardag gisteren,
is de Russische partijleider Leonid Breznjev geëerd met
de hoogste onderscheidingen van zijn land. President
Podgorni speldt hem hier de gouden ster van „Held van
de Sowjet-Unie" op.
Dagenlange brand in Ede
EDE (ANP) - Een felle brand
heeft gistermiddag een opslag
plaats voor oud papier in Ede
totaal verwoest.
Een legertje van ongeveer 70
brandweerlieden slaagde er al
na twee uur in het vuur onder
controle te krijgen maar de na-
blussingswerkzaamheden duren
nog steeds voort Aangenomen
wordt dat men het vuur morgen
definitief kan doven. In totaal
zal naar schatting 8000 ton oud
papier verloren gaan. De schade
loopt in de miljoenen guldens.
Veel vragen
rond dood
bouwkundige
LANGEDIJK (ANP) - De poli
tie stelt een onderzoek in naar
de vraag of een in een sloot
aangetroffen en nadien overle
den bouwkundige uit Oud Kar
spel als gevolg van een ongeluk
om het leven is gekomen of dat
er misdrijf in het spel is.
De bouwkundige, de 60-jarige
H. Tauber uit Oud Karspel
werd in de nacht van vrijdag op
zaterdag gevonden in een berm-
sloot niet ver van zijn woning.
Tussen kwart over twaalf en
half één was hij nog thuis bij
zijn vrouw. Deze legde zich te
ruste terwijl haar man nog wat
opbleef. Pas enige tijd later mis
te zij hem. De heer Tauber werd
in de bermsloot aangetroffen
rond vier uur zaterdagmorgen.
Sectie heeft uitgewezen dat het
slachtoffer hersenletsel en enke
le gebroken ribben had opgelo
pen.
(Van een onzer verslaggevers) personeel, als de motivatie steeds minder |^||§||§fTslinger van de klok is bij de vermaatschappe- leden. Prioriteit
•HEN ..De erieven van veel officieren wordt. Het V.O.K.L.-raDDort leert dat zo'n 22.5 WflÊmk lijking van het lecer eewoon wat te ver door liepen de helai
(Van een onzer verslaggevers)
ZUTPHEN „De grieven van veel officieren
richten zich niet tegen de dienstplichtigen,
maar wel tegen het systeem, waarin die
dienstplichtigen moeten functioneren".
Dat zegt, rustig en weloverwogen in zijn
Zutphense schakelbungalow, de voorzitter
van de Vereniging Officieren Koninklijke
Landmacht en Koninklijke Luchtmacht
(V.O.K.L.), de majoor H. A. Couzy (36). Een
V.O.K.L.-rapport, waarin officieren van het
„parate" eerste legerkorps hun ongerustheid
uitspreken over de „vermaatschappelijking
van het leger in het algemeen en de slechte
begeleiding daarvan in het bijzonder", publi
ceerden wij vorige week. Voorzitter Couzy
schreef het voorwoord, waarvan Defensie
legt dat het meer beweert dan de aan het
rapport ten grondslag liggende enquête heeft
opgeleverd.
Majoor Couzy haalt zijn schouders op, glim
lacht, en zegt: „Och, Defensie zwakt zulke
zaken natuurlijk graag af, of zwijgt ze dood.
Ik denk dat een paar zinnen uit mijn 'ten
geleide' een beetje tegen het zere been zijn
geweest". Hij grijpt een exemplaar van het
rapport en citeert zichzelf: „Steeds worden
tegen het advies van de militaire leiding in,
overhaast maatregelen ingevoerd, die niet al
tijd goed worden begrepen en die een goed-
functioneren van de koninklijke landmacht
nadelig beïnvloeden". En hij geeft grif toe,
„dat komt niet helemaal uit de enquête. Nee,
evenmin trouwens de slotzin: „In alle duide
lijkheid wil ons hoofdbestuur stellen, dat de
inzet van al het personeel dienend bij het
eerste legerkorps steeds weer opnieuw bewon
derenswaardig is, maar men dient zich wel
af te vragen, hoe lang men kan doorgaan met
het doen van een herhaald beroep op het
personeel, als de motivatie steeds minder
wordt. Het V.O.K.L.-rapport leert dat zo'n 22,5
procent van de landmachtofficieren weinig of
geen vertrouwen heeft in de mogelijkheden
van onze „parate hap" om in oorlogstijd
effectief te opereren. En 43 procent helt ertoe
over, om ook ongerust te worden. Met name
over de gevechtsvaardigheid van de dienst
plichtigen en ook over de slechte toestand van
het „transport-materieel". Slechts 25 procent
van de geënquêteerde officieren ziet het nog
wel een beetje zitten.
Ongeveer anderhalf jaar -geleden werd het
initiatief genomen tot het houden van een
enquête. „We wilden de werkelijke situatie nu
eens onder de aandacht van een breed pu
bliek brengen en dat dan zo objectief moge
lijk", aldus majoor Couzy, die niet verheelt
dat men in V.Ó.K.L.-kringen eerst echt wel
een beetje moeite had met zoveel openbaar
heid. „Je hangt tenslotte toch een beetje vuile
was buiten. Dat die kogel door de kerk ging,
bewijst hoe hoog het veel officieren allemaal
zit".
Majoor Couzy: „Mijn door Defensie gewraak
te voorwoord had mede ten doel om bepaalde
zaken in een iets ander daglicht te plaatsen.
Ze moeten de kwestie niet bagatelliseren. Een
response van 80 procent bij een enquête,
waaraan voor de deelnemers veel werk was
verbonden - ze waren er op z'n minst twee
tot drie uur mee zoet - dat is toch echt niet
mis".
De V.O.K.L.-voorzitter, die zelf bij het eerste
legercorps heeft gediend, maar tegenwoordig
docent is aan de hogere krijgsschool over het
hedendaagse 'systeem': „Veel officieren heb
ben daar de grootst mogelijke moeite mee. De
praktijk leert, dat als je allerlei uiterlijkheden
laat varen, dit zijn weerslag heeft op de
innerlijke discipline".
Doorgeslagen
Majoor Couzy wil het graag nog wat duidelij
ker zeggen. Hij formuleert bedachtzaam: „De
slinger van de klok is bij de vermaatschappe
lijking van het leger gewoon wat te ver door
geslagen. Dat gebeurt vaak bij vernieuwingen,
veranderingen. En als zo'n proces dan ook
nog ten enenmale onvoldoende wordt bege
leid, loopt de zaak gemakkelijk stuk".
Over die vermaatschappelijking: „De dienst
plichtige slaapt veelal thuis. Hij loopt in bur
gerkleding rond. Hij draagt lang haar, groet
meerderen niet meer. exerceert nauwelijks,
allemaal uiterlijkheden, dat wel, maar het is
alles bij elkaar voor velen toch een moeilijk
te verteren brok verandering dat - onder
politieke druk - gewoon te snel is doorge
voerd. Vooral het wat ouder beroepspersoneel
kan het allemaal niet bijbenen. Niet zelden
ging het er zich - omdat er van begeleiding
nauwelijks sprake was - zelfs tegen afzetten,
wat veel spanningen in de organisatie tot
gevolg had". Majoor Couzy benadrukt dat de
enquête met de verontrustende uitslag geen
natte-vinger-werk is. „Een socioloog in ons
bestuur had de leiding", zegt hij, „Er vond
eerst een onderzoek aan de hand van de
interviews plaats. Dat was om de knelpunten
op te sporen. En de eigenlijke enquête is ook
voorafgegaan door een proef-enquête. Ik mag
dus wel zeggen dat de conclusies verantwoord
zijn, ook statistisch".
Vakbond
Of het organiseren van zo'n enquête nu wel
een taak voor een officiersvereniging is? Ma
joor Couzy vindt van wel, temeer omdat het
V.O.K.L. meer en meer een soort officieren
vakbond aan het worden is. ,!ln onze statuten
staat als tweeledige doelstelling: A) beharti
ging van de belangen van onze krijgsmacht,
B) behartiging van de belangen van onze
leden. Prioriteiten stellen we met, want soms
liggen de belangen in eikaars verlengde en
soms ook bijten ze elkaar en we kunnen toch
rustig zeggen dat we met onze enquête onze
doelstellingen in geen enkel opzicht geweld
hebben aangedaan".
De Vereniging Officieren Koninklijke Land
macht (en Koninklijke Luchtmacht) heeft de
laatste tijd vaak aan de weg getimmerd.Medio
september werd openlijk geageerd tegen de
besnoeiingen op de Defensie-begroting. Een
maand later tekende de V.O.K.L. mede voor
de door de Federatieverenigingen Nederland
se Officieren (FVNO) gelanceerde brochure
„Veiligheid, bittere noodzaak". Als het er op
aankomt, gaat de in 1910 opgerichte V.O.K.L.
al veel langer op deze tour. In 1923 ging zij
zelfs zo ver om de Staat der Nederlanden te
betichten van onbehoorlijk bestuur, omdat uit
zuinigheidsoverwegingen een aantal officieren
op non-actief was gesteld. Vijf jaar geleden
culmineerde het desbetreffende proces in een
uitspraak van de Hoge Raad, waarbij de
vereniging in het gelijk werd gesteld.
Of de nu gehouden enquête ook een follow-up
krijgt? Majoor Couzy: „Er zijn leden die veel
voor harde acties voelen, maar het bestuur
gelooft dat wij voorlopig hebben gedaan wat
we moesten doen: signaleren en aan de kaak
stellen. En daarbij natuurlijk de verdere ont
wikkelingen nauwlettend blijven volgen". Hij
heeft geen idee wat er mede naar aanleiding
van het V.O.K.L.-rapport verder gaat gebeu
ren. „Terugdraaien van de vermaatschappelij
king zie ik persoonlijk als een erg moeilijke
zaak", zegt hij, „maar aan dé begeleiding kan
wel iets gebeuren". In dat opzicht heeft hij
enige hoop, omdat er zoveel exemplaren van
het rapport zijn opgevraagd. Ook en vooral
uit de politieke hoek.
IN TIJD VAN
DUURTE:
DEN HAAG Dure aardappe
len en groenten werden in het
vorige kwartaal veel minder
gegeten, zo blijkt uit de over
zichten hierover van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek.
Het verbruik ervan is daarna
weer enigszins gestegen.
Gestegen zijn in het derde kwar
taal echter wel de aankopen van
duurzame artikelen. Deze stij
ging bedroeg ongeveer tien pro
cent vergeleken bij dezelfde pe
riode van vorig jaar. Er werden
vooral veel niéuwe personenau
to's gekocht
Van der Lek
lijsttrekker
van PSP
ARNHEM (ANP) - De partij
raad van de PSP heeft zaterdag
op een vergadering in Arnhem
de huidige fractievoorzitter In
de Tweede Kamer, Bram van
der Lek (45), voorlopig aange
wezen als lijsttrekker voor de
kamerverkiezingen in mei 1977.
De aanwijzing is voorlopig om
dat het PSP-congres pas begin
februari de definitieve kandida
tenlijst voor de Tweede-Kamer
verkiezingen vaststelt
