[«Gevlucht om
lynch] ustitie
te ontlopen
Nieuwe brug op oude pijler
CDA buigt niet naar
links of naar rechts
Ccidöc Souoont
Senaat beslist
morgen over
abortusvoorstel
Veertig jaar „Moerdijk"
[ENTEN VERKLAART
teGENOVER POLITIE:
11
Icoholgebruik
|n verkeer gestegen
CDA schrijft
geschiedenis
Hotel in Schiedam
afgebrand
/VANDAG 13 DECEMBER 1976
LEIDSE COURANT
PAGINA 9
(Van een onzer verslaggevers) sinds september 1939 niet meer geweest.
!N HAAG/BERN Voor de politie in de streek van Lemberg, waar in juli
n Ziirich heeft P. Menten zaterdag en augustus van hetzelfde jaar eveneens
ie deelneming aan executies in Polen talrijke, merendeels Joodse mannen en
streden. In Podhoroce, waar hij op 7 vrouwen en kinderen gedood werden,
li en op 27 augustus 1941 deels alleen, was hij, aldus Menten, slechts geduren-
els met anderen een groot aantal, de vijf dagen. Hij zegt dit door middel
irendeels Joodse Polen zou hebben van beëdigde verklaringen te kunnen
odgeschoten, is hij, naar zijn zeggen, bevestigen.
van oorlogsmisdaden ver-
chte Blaricumse zakenman
eft een en ander verklaard in
bijzijn van zijn advocaat dr.
ïndelmeier uit Zürich, die het
itieprotocol gisteren aan de
5 ter hand stelde.
iten zegt, op 7 juli 1941 in
;opane, 100 km ten noorden
zijn woonplaats Krakau te
ben bevonden. Daar had hij
twee weken eerder zijn
luw in veiligheid gebracht,
ngezien hij Russische bom-
rdementen vreesde en daar
d hij zich kort voor 7 juli
j|ien begeven, om haar weer op
halen. Ongeveer 10 juli zou
I naar Krakau zijn terugge-
èn tijde van de tweede slacht-
irtij in Pokhoroce Podhoroce
enten in Berlijn zijn geweest,
een vergunning te krijgen
Menten zegt tot dusver helemaal
niet geweten te hebben, dat op
7 juli 1941 in Podhoroce execu
ties hebben plaats gevonden. Dit
had hij pas uit de perscampag
nes vernomen. Bovendien woon
den er volgens Menten in het
geheel geen joden in Podhoroce.
Reeds in de jaren twintig was
het volgens Menten Jijden ver
boden zich op het platteland te
vestigen.
Aan de andere kant heeft Men
ten gewezen op het 10 km van
Podhoroce verwijderde plaatsje
Podhorce, waar eind september
1939 drie baronnen Bruicki met
al hun gezinnen, personeel en
bedienden door de in Oost-Gali-
binnenrukkende Russen
naar België en vervolgens naar
Zwitserland gevlucht, omdat hij
„precies wist" dat voor hem van
een Nederlandse rechtbank
geen objectieve berechting te
verwachten was. „Een proces
met werkelijke getuigen hoef ik
niet te vrezen", meent Menten.
Voor een bijzondere rechtbank
zou hij evenwel „in elk opzicht
vogelvrij zijn".
Bovendien is de openbare me
ning zo tegen mij opgezweept,
„dat ik in geen geval op een
eerlijke berechting zou kunnen
rekenen en dat het integendeel
tot een volksgericht, ja zelfs tot
een lynch justitie zou leiden."
De zelfmoordpoging in Uster
betekende volgens Menten niet,
dat hij zich wilde onttrekken
aan de verantwoordelijkheid
voor de hem ten laste gelegde
misdrijven; het was veeleer ge-
doodgeschoten werden. De Ne- beurd uit vertwijfeling, omdat
ans Wiegel
staanvoerder
;r, 'RECHT (ANP) - Hans Wie-
a(l is tijdens het afgelopen
ekeinde door de verkiezings
wed van de WD tot lijsttrek-
,[èr gekozen.
r Jle zittende liberale Kamerle-
jen die zich weer verkiesbaar
gesteld zijn op een van
1de eerste vijfentwintig plaatsen
geJcaan. De kandidatenlijsten
zijn nog niet definitief. Daar
wordt op 22 januari 1977 over
derlandse journalist Knoop, die
de massagraven in Podhoroce
hij nu ook in Zwitserland niet
meer met rust gelaten werd. „Ik
gezien zou hebben, zou door de was geschrokken bij het ver-
Russen éen rad voor de ogen schijnen van de Nederlandse
gedraaid zijn. De Russen zou- politie. Ik had het gevoel dat de
den hem naar het Brumcki-graf Gestapo eraan kwam", aldus
in Podhorce gebracht hebben, Menten in zijn verklaring,
zo niet naar een andere plaats.
In de massagraven, die, aldus
Menten, de Nederlandse journa
list gezien zou hebben, waren
sieraden en kinderschoenen ge
vonden. Maar in Podhoroce wa
ren er toen alleen maar schaap
herders en kleine boeren, wier
kinderen blootsvoets liepen. Sie
raden hebben die mensen uite
raard niet gehad, aldus Menten.
Volgens Menten is bij van 14 op
15 november jl. uit Nederland
IN HAAG (ANP) Bij een landelijke alcoholcontrole die
■ijdag is gehouden, bleek een op de 34 bestuurders te veel
tasjes op te hebben om veilig aan het verkeer te kunnen
tlnemen.
1 Centrale Politie Verkeerscommissie, die regionale en landelijke
:oholcontroles coördineert, heeft dit zaterdag bekendgemaakt.
1 idens de actie van vrijdag controleerde de politie 26.769 verkeers-
J elnemers. Een op de 45 weggebruikers kreeg een rijverbod
gelegd, terwijl een op de 143 bestuurders een bekeuring kreeg
gens het rijden met een te hoog bloedalcoholgehalte.
indruk van de politie, dat de weggebruikers over de schrik
de „1-novemberwet" heen is, wordt door de cijfers van deze
voorgaande controleacties versterkt, aldus de politie. Ten on-
hte, zo meent men, denkt de weggebruiker zelf wel te kunnen
talen hoeveel glaasjes hij op kan om nog veilig te kunnen rijden.
Druk bezoek Caravan RAI
1MSTEKDAM (ANP) - De der-
«ende Caravan RAI, die afgelo-
•en zaterdag in de Amsterdam-
RAI zi£i poorten opende,
"*ft in het eerste weekeinde
«•463 bezoekers getrokken, Vo-
jaar kwamen er 26.609 men-
160 °P de eerste twee dagen
deze internationale ten
toonstelling.
Er is duidelijk meer belangstel
ling voor de toercaravan en ook
is er een grote interesse voor de
kampeerauto. Over het alge
meen is men bereid wat meer
geld uit te geven voor de sta-
en toercaravan, aldus een
woordvoerder van de RAI.
Enkele congresgangers (van links naar rechts): minister Lubbers (Economische Zaken), minister Van
der Stee (Landbouw en Visserij) en minister de Gaay Fortman (Binnenlandse Zaken).
LIJSTTREKKER MR. A. VAN AGT:
DEN HAAG „Het CDA maakt geen buigin
gen naar links en naar rechts. Wij laten ons
geen plaats wijzen tussen dat links en dat
rechts. Er kan geen sprake zijn van een inten
tieverklaring met welke partij we na de ver
kiezingen regeringssamenwerking willen aan
gaan. De WD vraagt er niet om en de PvdA
moet eerst met zichzelf in het reine komen
over de vraag, in welke mate zij zich wil
voegen naar de verkiezingsuitslag." Dat zei
minister Van Agt in zijn slotrede zaterdag op
het CDA-congres nadat hij onder enthousiasme
tot lijsttrekker van het CDA was uitgeroepen.
Het CDA, aldus Van Agt, heeft zijn eigen
karakter en richt zich nu tot de kiezers met
een program dat klinkt als een klok. Sprekend
over de principiële grondslag van het CDA, zei
hij dat de evangelische opdracht tot broeder
schap verplicht. Leggen de liberalen vooral de
nadnik op de vrijheid, de socialisten op de
gelijkheid, het zijn de christen-democraten die
de broederschap hoger dan de vrijheid en
gelijkheid schatten. Een ander kenmerk van het
CDA is dat het geen vrede heeft met de huidige
maatschappij. „Wij wensen', zei Van Agt, ver-
niewing overal waar mensen onvoldoende tot
hun recht kunnen komen, maar beseffen dat
de inflatie vooral fnuikend is voor de pensioen
trekkers en de ploeteraars in het midden- en
kleinbedrijf in de land- en tuinbouw.
„Dringend gewenst is het, dat de kwaliteit van
de arbeid wordt verbeterd. Wij mogen er niet
in berusten dat mensen in hun werk geen
arbeidsvreugde vinden, zei de meermalen door
applaus onderbroken lijsttrekker. Hij bepleitte
vergroting van de medezeggenschap voor werk
nemers."
Ook internationaal dienen de inkomens beter
te worden verdeeld. Het is niet minder dan een
schande, zei Van Agt," dat het grootste deel
van de mensen op deze aarde in armoe leeft,
gebrek lijdt, en verkommert Wij zouden ons
erover moeten schamen dat we met elkaar
bekvechten over wat wij onze economische
problemen noemen en te klagen over de vertra
ging van de economische groei zolang er op
zoveel plaatsen in de wereld nog zoveel mensen
bezwijken aan honger en ellende, zolang er nog
zoveel kinderen sterven langs de straten. Inter
nationaal dient er een nieuwe economische
orde met o.a. gegarandeerde minimumprijzen
voor de ontwikkelingslanden te komen. „Van
Agt veroordeelde de apartheidspolitiek in Zuid-
Afrika. „De knevelarij in Rusland, de uitbuiting
de tekorten en gebreken van de maatschappij in Zuid-Amerikaanse landen, alle inbreuken
niet meteen verholpen kunnen worden. Wij
kiezen voor vernieuwing in samenspraak, door
zoveel mogelijk mensen gedragen."
Van Agt acht de matiging van de collectieve
uitgaven en de particuliere bestedingen in
door ongeacht welk regime op de fundamentele
vrijheden van de mens."
Na gewezen te hebben op de noodzaak van een
krachtige Navo, zei mr. Van Agt, dat Israël een
„broeder in het nauw" is die Nederland onder
komende jaren dringend geboden. Hij zei, dat geen beding in de steek mag laten.
De besluiten, die het CDA op zijn Haags Congres genomen
heeft, zijn van grote betekenis. Drie, in politiek opzicht,
belangrijke christelijke partijen hebben immers een ge
meenschappelijk politiek program aanvaard, dat stempel
zal drukken op de Nederlandse samenleving van de toekom
st. Het is voor het eerst in de Nederlandse politieke
geschiedenis, dat een zo vergaande samenwerking tot stand-
gekomen is. Zij is - om een voorbeeld te noemen - op veel
steviger basis gegrondvest, dan enige jaren geleden het snel
tot stand gebracht progressieve eenheidsverband, dat in zijn
aanzet al verschijnselen van mislukking vertoonde.
Veel belangrijker echter dan het gemeenschappelijk CDA-
program is, dat drie christelijke partijen, die in het verleden
menigkeer eikaars tegenstanders geweest zijn, elkaar zo
eensgezind gevonden hebben. Meer dan een halve eeuw
hebben zij gescheiden geopereerd, hebben zij tussen elkaar
meermalen allerlei politieke principes op het scherp van
het zwaard uitgevochten. Nu is er tenslotte een gezamenlijke
christelijke visie op de Nederlandse samenleving, waarin
zeer veel Nederlanders elkaar kunnen vinden.
Wellicht even belangrijk, maar dan voor de direkte politiek,
is, dat het Haagse Congres mr. A. van Agt met veel
enthousiasme tot lijsttrekker van het CDA gekozen heeft.
Na een weifelend begin, geteisterd door hevige politiek
stormen,is de CDA.-lijsttrekker thans onverwachts tevoor
schijn gekomen als een man, die weet wat hij wil en vooral
een man, die beseft, wat men van hem wil, van hem eist
Lijsttrekker Van Agt zal het in de komende maanden niet
eenvoudig krijgen. De tegenstanders zullen hun politieke
strijd tegen het CDA in verscherpte hevigheid op deze
lijsttrekker richten. Hij en zijn adviseurs moeten daarbij
blijven bedenken, dat mr. Van Agt in deze hoedanigheid
het CDA verpersoonlijkt. Een niet geringe opgave, tegelijk
een grote verantwoordelijkheid, omdat dit CDA op zijn
beurt de KVP, ARP, en CHU als eenheid verpersoonlijkt.
En dat betekent weer vele honderdduizenden leden en
sympathisanten.
SCHIEDAM (ANP) Een felle uitslaande brand
heeft gisterochtend een hotel in Schiedam vrijwel
geheel verwoest, terwijl ook enkele aangrenzende
panden ten dele in vlammen opgingen. Alle hotel
gasten konden, zij het ternauwernood, worden ge
red.
De oorzaak van de brand is onbekend. Maar wel
heeft de Schiedamse brandweer het hotel in het
verleden al afgekeurd voor bewoning wegens de
ondeugdelijke accommodatie. Rond tien uur giste
rochtend werd het vuur ontdekt. De vlammen gre
pen zo snel om zich heen, dat een man en een vrouw
die door het vuur van de buitenwereld waren
afgesloten nog maar op het nippertje via de ladder
wagen konden worden gered, hoewel de brandweer
vrijwel direct ter plaatse was. Onder de hotelgasten
bevond zich ook een aantal kinderen.
De brandweer is de hele zondag in de weer geweest
om het vuur meester te worden. Men maakte daar
bij gebruik van zestien spuiten.
MIMICI IPH
het Schiedamse
Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG De Eerste Kamer beslist morgen over het initiatief
wetsvoorstel inzake de abortuswetgeving. De Tweede Kamer heeft
dit voorstel, afkomstig van PvdA en VVD in meerderheid aange
nomen. Te verwachten is, dat ook een meerderheid van de Eerste
Kamer zich er voor zal uitspreken, hoewel het een kwestie zal
worden van een minimaal stemmenverschil.
De Eerste Kamer bespreekt morgen het socialistisch-liberaal voor-
stel en kan dat alleen zonder wijzigingen aannemen of verwerpen.
Zou de Eerste Kamer het voorstel verwerpen, dan kan eventueel
het ontwerp van KVP/ARP opnieuw in behandeling worden geno
men. Wordt het voorstel door de senaat aanvaard, dan gaat het
eerst naar minister Van Agt die het voor advies doorstuurt naar
de Raad van State. Minister Van Agt heeft al gezegd, niet te
veronderstellen dat de Raad het voorstel tot na de verkiezingen
zal laten liggen. Wanneer het voorstel klaar is om tot wet verheven
te worden (zo tegen eind januari), dan zullen er nog politieke
verwikkelingen komea Te verwachten is dat minister Van Agt zal
weigeren zijn handtekening onder het ontwerp te zetten.
ADVERTENTIE
fleurop-bloemist
i
de sfeermaker van de
feestdagen.
DEN HAAG (ANP) Giste
ren was het veertig jaar gele
den dat Koningin Wilhelmina
in bijzijn van de toenmalige
minister van Verkeer en Wa
terstaat, jhr. Van Lidth de
Jeude de Moerdijkbrug offi
cieel opende. De oeververbin
ding over het Hollandsch
Diep vormt het zwaartepunt
van de reconstructie van
Rijksweg 16 de belangrijke
verkeersader Rotterdam
Dordrecht—Breda. Het herin
neringsboek bij de opening
van de brug in 1936 meldt dat
de totstandkoming van de
brug „een nationale prestatie
is van den eersten rang" en
„een nationale gebeurtenis
van internationaal belang".
Dat is de brug tot op vandaag
gebleven. Naar huidige begrip
pen echter is de Moerdijkbrug
een „flessehals" geworden.
Vandaar dat in het kader van
de reconstructie van Rijksweg
16 nu hard gewerkt wordt een
een nieuwe Moerdijkbrug.
Rijkswaterstaat had bij de
aanvang van de werkzaamhe
den dit jaar de keus: een nieu
we brug over het Hollandsch
Diep bóuwen, de oude Moer
dijkbrug aanpassen of een
combinatie van beiden. Nu de
oude pijlers van de brug zo
goed blijken te zijn, heeft
Rijkswaterstaat voor het laat
ste gekozen: een nieuwe brug
op de oude pijlers. Dat spaart
tijd en geld.
Zes van de bestaande brugde-
len van de Moerdijk worden
gebruikt voor verbetering van
de verkeerssituatie bij Keizers-
veer, ongeveer twintig kilome
ter ten oosten van de Moer
dijk. Uitgangspunt is dat de
nieuwe Moerdijkbrug breder
moet zijn dan de oude. De
nieuwe brug mag echter niet
zwaarder worden in verband
met de belasting van de oude
pijlers. Aan deze eisen kunnen
de technici volgens Rijkswa
terstaat voldoen. Een brugcon-
structie van 42.90 meter is ont
worpen, waarbij een stalen rij-
vloer het oude betondek ver
vangt. De opstanden en de bo
venbouw van de oude brug
verdwijnen. De hele operatie
kost honderd miljoen gulden
en duurt tot 1980, aldus een
woordvoerder van het Ministe
rie van Verkeer en Waterstaat.
Tot voor 1936 was het Hol
landsch Diep altijd een grote
hindernis geweest voor het
Noord-Zuidverkeer in West-
Nederland. Bestaande uitdruk
kingen als „boven de Moer
dijk" en „beneden de Moer
dijk" wijzen op een duidelijke
scheidingslijn in ons land.
Na de opening is de verkeers
intensiteit over de brug in de
loop der jaren sterk gestegen.
In 1950 reden gemiddeld per
dag 5200 auto's over de brug.
In 1960 steeg dat aantal tot
12.430 in 1970 tot 30.650 en
1973 tot 37.910. Het ministerie
van Verkeer en Waterstaat
verwacht dat in 1980 gemid
deld per dag 47.000 motorvoer
tuigen de brug zullen passe
ren.
Rijkswaterstaat dacht in haar
reconstructieplannen van
Rijksweg 16 eerst aan een to
taal nieuwe verkeersbrug die
zou liggen tussen de bestaande
De Moerdijkbrug in zijn oude staat.
en de spoorbrug. De nieuwe
brug zou dan gebruikt worden
voor het verkeer van zuid naar
noord, terwijl de bestaande
brug in gebruik zou blijven
voor het Noord-Zuidverkeer.
Maar ook bij halvering van de
verkeersstroom moet volgens
het ministerie van Verkeer en
Waterstaat rekening gehouden
worden met vervanging in de
toekomst bij verdere toene
ming van het verkeer.
Bovendien levert deze oplos
sing bezwaren op voor de
scheepvaart, de ijsafvoer en
de stabiliteit van de rivierbo
dem. Een verzameling van
drie bruggen op zo'n korte af
stand tast verder de schoon
heid van het landschap aan.
Volgens Rijkswaterstaat be
staat het praktisch werk in de
eerste plaats uit het maken
van de stalen panelen waaruit
de verdere constructie wordt
opgebouwd. Deze panelen
worden op een werlrterrein
vlakbij het Hollandsch Diep
samengevoegd tot secties.
Daaruit worden uiteindelijk
tien brugdelen samengesteld.
De vervanging van de oude
brugdelen levert een bijzonder
probleem op, omdat bij de be
staande brug de afstand van
de onderkant tot het wegdek
1.90 meter is, terwijl de nieuwe
brug een „dikte" krijgt van
3.50 meter, aldus Rijkswater
staat.
Bij de etappegewijze vervan
ging van de brugdelen ont
staan onoverkomelijke hoogte
verschillen. Om dat te vermij
den werden en worden de de
len van de bestaande brug
eerst zodanig omhoog ge
bracht dat na vervanging van
een bestaand brugdeel door
een nieuw deel de rijdekken
van de nieuwe en de oude op
gelijke hoogte komen te lig
gen. Het vervangen van be
staande en nieuwe brugdelen
gebeurt stuk voor stuk en om
de twee en halve maand. Eerst
wordt de verbinding tussen
het te vervangen brugdeel en
de aangrenzende delen losge
maakt Daarna wordt een va
rende stelling onder het be
treffende deel gebracht. In de
pontons van deze vaarstelling
is water gepompt Door dit er
weer uit te pompen gaat de
stelling omhoog, zodat het
brugdeel wordt opgeheven en
kan worden weggevaren. In
omgekeerde volgorde wordt
steeds een nieuw deel op een
vaarstelling ingevaren.
Volgens het ministerie van
Verkeer en Waterstaat zijn bij
de operaties verkeersstrem
mingen onvermijdelijk. Om
die toch te beperken vinden de
wisselingen van de brugdelen
steeds plaats op zaterdagen.
Op die dagen is de brug van
's ochtends zes uur tot de vol
gende dag zes uur afgesloten.
Het verkeer uit de richting
Rotterdam wordt dan omge
leid via de Haringvlietbrug en
Willemstad, het verkeer uit de
richting Breda via Keizers-
veer. De genummerde omlei
dingen worden aangegeven
met oranje borden.
De doorvaarthoogte voor sche
pen op het Hollandsch Diep
zal na de vervanging van de
oude brug door de nieuwe
brugdelen in het midden 65
centimeter hoger zijn dan bij
de oude brug. De onderkant
ligt dan op 10.92 meter boven
NAP.
De breedte van de bestaande
brug is 19 meter, de nieuwe
brug krijgt een breedte van
42.90 meter. Het wegdek wordt
ingedeeld in drie rijstroken in
elke richting met een vlucht
strook en een strook voor
langzaam verkeer. De rijstro
ken zijn 3.50 meter breed. Vol
gens het ministerie van Ver
keer en Waterstaat is het pro
ject uit verkeerstechnisch oog
punt zodanig opgezet dat de
brug gemiddeld 80.000 auto's
per dag aan kan bij een nor
male verkeersafwikkeling.
Om de verkeerssituatie bij
Keizersveer te verbeteren
wordt daar de oeververbin
ding over de Bergsche Maas
ook aangepast Er komt een
tweede brug bij. Daarvoor
worden zes oude brugdelen
van de Moerdijkbrug gebruikt
De huidige brug bij Keizers
veer is een knelpunt geworden
op de weg Vianen—Gorinche-
m—Breda (Rijksweg 27).
In 1950 passeerden per dag
830 auto's deze brug, in 1960
waren dat 2020 en in 1965
'10.350. In 1970 liep dat aantal
op tot 18.900 en nu rijden ge
middeld 20.000 auto's per dag
over deze brug.
Het ministerie verwacht dat
als er zich geen onverwachte
financiële problemen voor
doen omstreeks 1980 zowel bij
de Moerdijkbrug op rijksweg
16 als op de brug bij Keizers
veer op Rijksweg 20 de Noord-
Zuid en de Zuid-Noordverbin
dingen sterk zullen zijn verbe
terd.
