lijdelijk
Kerfverse Samson
in handig blikje.
f2,50
naar
de
natuur
'De 12 maanden van het jaar\
oftewel
„terug
9?
BOEK VAN DE MAAND
TN
Samson, een leeuw van een shag.
071-122244
Kerk
en
wereld
Samenstelling gereformeerde
synode te weinig gevarieerd
Aziatische conferentie
van godsdiensten vaag
tegenover dictaturen
iCIN'A 6
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 1 DECEMBER 1976
(Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG
Het 9 december verschijnende laatste
„Boek van de maand" van 1976 heeft de
toepasselijke titel „De twaalf maanden
van het jaar" meegekregen. En deze .jaar
kalender" heeft dan betrekking op het
buitengebeuren, op de natuur, waarvan
velen van ons, vaak buiten eigen schuld,
zo hopeloos vervreemd zijn. Dit boek
heeft de bedoeling de mensen „de weg
terug" te wijzen naar de natuur, indachtig
de uitspraak van de grote bioloog dr. Jac
Thijsse, dat mensen die niet met de na
tuur kunnen leven, een gekortwiekt be
staan leiden.
„De 12 maanden van het
jaar" bevat een
verzameling bijdragen van
vooraanstaande auteurs, voor
een deel biologen van profes
sie, voor een ander deel zo
maar liefhebbers, die de lezer
maand na maand vertellen
wat er buiten verandert. Laten
zien ook, want de bijzonder
instructieve tekst wordt extra
ondersteund door fraaie illus
traties van bekende kunste
naars. Zij maken de lezer op
een plezierige manier deelge
noot van hun genoegens die zij
beleven aan een voortdurend
contact met de natuur, zij ma
ken er hem op attent, dat er
buiten dingen gebeuren, het
hele jaar door, die hij toch
vooral niet moet missen.
geworden, zeker geen gids, die
de lezer langs met zorg uitge
kozen fraaie plekjes in de na
tuur voert. Ook geen encyclo
pedie. waarin het hele natuur
gebeuren is verpakt. De be
handelde onderwerpen vor
men een willekeurige greep,
mede bepaald door de per
soonlijke voorkeuren van de
auteurs. Ondanks die, binnen
de beschikbare ruimte toch
noodzakelijke beperking, zal
iedereen er toch wel iets van
zijn gading aantreffen ën de
eenmaal weer met de natuur
in aanraking gebrachtte lezer
prikkelen zelf verder te gaan
op zijn verbazingwekkende
ontdekkingsreis door die won
derschone, onuitputtelijk rijke
natuur.
In „De 12 maanden van het
jaar" komen ook onderwerpen
voor, die men in andere boe
ken over de natuur vergeefs
zoekt, omdat zij niets met de
wisseling der seizoenen te ma
ken hebben maar die in feite
toch essentieel zijn om ^an het
buiten-zijn te kunnen genieten.
Zoals de bijdragen over het
weer, over landbouwhuisdie
ren en cultuurgewassen, over
oude molens, boerderijen en
klederdrachten.
Reeds in 1933 schreef dr. Jac
Thijsse, dat nog te weinig
wordt beseft, dat de aanwezig
heid van een rijke flora en
fauna een levensbehoefte is
voor iedereen. Zijn woorden
hebben in het verleden weinig
indruk gemaakt, want er is
door de mens danig huis ge
houden in de natuur. De laat
ste tijd gaan gelukkig steeds
meer mensen zich de waarde
van de woorden van Thijsse
beseffen: inzien, dat een van
de grootste opgaven van deze
tijd is: bescherming en daar
door behoud van natuur en
milieu. Onbekend maakt onbe
mind. „De 12 maanden van het
jaar" betekent een waardevol
le bijdrage tot opheffing van
die onbekendheid.
„De 12 maanden van het
jaar". Uitg. Het Spectrum, Ut
recht, onder auspiciën van
Collectieve propaganda van
het Nederlandse boek. Prijs:
van 9 deceirtber tot 8 januari
1977 17,50, daarna 31,50.
telefoontjes
4,08 per plaatsing (voor de
eerste 30 woorden -niet gro
ter dan 12 letters)
leder woord méér 24 ct.
exclusief 4% BTW
Diversen
De moderne spelen vindt U ook
bij ons o.a. JACKPOT, flipper-
bakken enz. Ook de bekende
voetbalspelen, tafeltennisspelen
Een enorme sortering kleine
spelen teveel om op te noemen.
U slaagt zeker bij Speelgoed
Speciaalzaak v. Brussel Haar-
lemmerstr 267 Leiden.
'U kijkt Uw ogen uit op onze 1e
etage DROOMWIEGEN schitte
rend bekleed Poppenwagens,
wandelwagens, hobbelpaarden,
fietsjes, scooters. Wat U hier
ziel, vindt U alleen bij Speel
goed Speciaalzaak v Brussel
Haarlemmerstr 267 Leiden
BILJARTKEUS vindt U bij ons
in 36 verschillende soorten van
af 5.25 tot 140. Ook alle
losse accessoires uit voorraad
leverbaar bij Speelgoed Spe-
ciaalzaal v. Brussel. Haarlem
merstraat 267 Leiden.
DE MAN VAN 6 MILJOEN. Big
Jim. Super Active Man. lone
Ranger. Tonto. Butek enz. Al
deze spannende figuren voor
uw Zoon compleet met diverse
uitrustingen, auto's, paarden
boten, te veel om op te noemen
bi] Speelgoed Speciaalzaak, v.
Brussel Haarlemmerstr. 267 Lei-
Meer dan 75 verschillende kleu
ren lederverf. Meer dan 20 kleu
ren plasticverf. speciaal ge
schikt om schoenen en tassen
zelf gemakkelijk en goedkoop te
verven De Schoenmaker. Kore-
vaarstraat 9. onder de luifel
Gezellige winteravonden gaat U
COLLECTIE SPELEN Wij gaan
U hierover iets vertellen in onze
volgende advertentie's. Wilt U
nog meer weten dan geven wij
U graag vnjblijvend inlichtingen.
Speelgoed Speciaalzaak v
Brussel. Haarlemmerstr. 267 Lei-
den. tel 122061
Voor Sinterklaas BAARDEN Pie
ten schmink en alle andere art.
om Sint en Piet aan te kleden,
moet U bij v Brussel zijn. Een
lange Sinterklaasbaard is er al
vanaf 12,50 Speelgoed Spe
ciaalzaak v Brussel. Haarlem
merstr 267 Leiden.
Weet U nog hoe gezellig sjoelen
was. vroeger bij U thuis U kunt
die ouderwetse avonden weer
terugbrengen in Uw gezin
SJOELBAKKEN vanaf 29.95
tot 169.50. Ook losse sjoel-
schijven, bij Speelgoed Spe
ciaalzaak v Brussel. Haarlem-
merstr. 267 Leiden.
Heren pijprokers. In ons assorti
ment vindt U PUPEN van beken
de huizen zoals: Butz-Choquin,
Peterson. Georg Jensen. Termi
nus. Upper Ten en Lorenzo Op
al deze merkpijpen geven wij U
een belangrijke korting Siga
renmagazijn „De Piipenla'
Steenstraat 43. Leiden.
BILJARTEN kunt U ook gezellig
thuis met het heie gezin Bij ons
vindt U 15 soorten vanaf 275
tot 1990 allemaal uit voorraad
leverbaar Speelgoed Speciaal
zaak v. Brussel Haarlemmerstr.
267 Leiden.
ONTVETTINGS- en VERMAGE-'
RINGSTHEE. 2 maal daags een
kopje trekken als thee en u
slankt af. 100 gr.. 100 gr. ƒ3.45.
Drogisterij Boerhave. Haartem-
merstr. 68. Leiden.
KUNSTGEBITTEN REPARATIE,
klaar terwijl u wacht Elke dag
beh. zat. van 9 - 11.30 en 2-4
uur Maand, en dond. avond van
19 - 19.30 Fa. v. Berge, Hene
gouwen Schelpenkade 47. Lei-
den Tel 120794.
De goede Sint gaat eerst langs
ussel. Wij hebben bijzonder
ie lange BAARD met PRUIK
55 En voor Piot is er
pruik voor 12.50. Verder
natuurlijk oorbeller) - zwartsel -
ringen - kragen enz Speelgoed
Speciaalzaak v. Brussel. Haar-
lemmerstr. 267 Leiden.
Dames de grootste sortering
KWALITEITS PRUIKJES in diver
se kleuren en grijs tinten, vindt
U bij Pelatti van Tongeren.
Breestraat 32 Leiden, tel.
125212.
SINT en PIET KOMEN. 3. 4 of
5 december bij u op bezoek,
40.-. Bel de Sinterklaze-
norganisatie tussen 18 00 en
2100 uur. elke dag tel. 071-
126506..
Kadoshop 'T HARTJE heeft voor
ieder een kado. Sieraden, kaar
sen. aardewerk, leder. glas. hou
ten speelgoed, kunstnijverheid
en kinderkleding. Kadoshop 't
Hartie. Hoqewoerd 132, Leiden
nog steeds de WERK
SCHOENSPECIALIST? Natuur
lijk „de Schoenmaker", sinds
1929 Korevaarstraat 9 (onder de
luifel). Tel. 071-130175
ISRAËL e.d. wereld i h. licht d.
bijb. profetieen. Gratis broch. en
proefno. blad. Vrienden v. Israël
.d. Bijbel. Bernissestr 59 hs..
Amsterdam-Z.
SUEDE EN BONT REINIGING
uw kostbare suede en bontkle-
ding vakkundig gereinigd (geen
zandstraal methode) ook suede
schoenen en laarzen. Maand
november 20% korting Snelsto-
merij Dingjan Hoge Rijndijk 1.
Leiden, tel 124627
RACEBANEN kompleet met
transformator met vele uitbrei
dingsmogelijkheden vanaf
59,95. Alle bekende treinmer-
ken vindt U bij ons vanaf
f 69,75. Ook deze kunt. U uit
breiden Speelgoed Speciaal
zaak v Brussel. Haarlemmerstr
267 Leiden.
PARAPLU REP. (ook voor op
vouwbare o a knirps) invaliden-
stokken. wandelstokken van
Oerle. Haarlemmerstraat 95 bij
de Vrouwensteeg. Reparaties
worden alleen aan de zaak aan
genomen Tel 123458
GORDIJNEN GRATIS GEMAAKT
gordijnen gratis gemaakt
gordiinen gratis gemaakt
gordijnen gratis gemaakt
gordijnen gratis gemaakt
TAPIJTEN GRATIS GELEGD
tapi|ten gratis gelegd
tapijten gratis gelegd
tapijten gratis gelegd
MABETA Haarlemmerstr. 214.
Leiden, tel. 071-122614
Waar vindt u de grootste collec
tie veters, waar het grootste
assortiment schoencrémes en
onderhoudsartikelen, waar de
meest uitgebreide hoeveelheid
inlegzolen? Goed geraden. De
Schoenmaker. Korevaarstraat 9.
Onder De Luifel.
Elektr. huish.
apparaten
NAAIMACHINES, opgelet"' ue-
monstratie zig-zag naaimachi
nes. als nieuw, ver beneden
kostprijs 175.-. 195,-,
215.-, 235,-, enz Volle ga
rantie. Electr naaimachines
95.-. 115.-, 135,-. hand-
naaimachmes 45.-. 65.-,
85,-. enz. Verkoop onder ga
rantie. Donderdag tot 9.00 uur
Herenstraat 23. Leiden Tel 071-
132027
Voor de meisjes BARBIE. Daisy,
de Countrie familie Pepper enz
met modieuze kleding. In grote
sortering, bij behorende meu
bels. badkamer met uniek
schuimbad. caravan, tent en
campingset Een droom van Uw
dochter bij Speelgoed Speciaal
zaak v Brussel. Haarlemmerstr.
267 Leiden.
Én Meubelen,
j huisraad enz.
Aangeboden een massief eiken
gebeeldhouwd DRESSOIR.
3-zitsbank, grote maat en een
Perzisch tapijt, gaaf en zeer
mooie kleur. Te bevragen tel.
02522-13988
i Dieren en
planten
DUITSE DOGGENKENNEL Na-
tasja heeft te koop: jonge Duitse
doggen met prima stamboom,
ingeent en gecoupeerd. A. Dik.
Weth Matheestr. 17. Moerdi|k-
Tel 01683-518
VERMIST sinds zaterdagavond
rood/witte gecastreerde kater,
omgeving Hellegatspolder Sas-
senhetm. Tegen beloning terug
te bezorgen Woonschip „Jan".
Hellegatspolder. Sassenheim
Tel. 02522-13956.
C Bromfietsen
en rijwielen
Te koop z.g.an witte Peugeot
RACE FIETS 10 versn. met spat
borden en verlichting. Slechts
2x mee gereden. Te bevr Th.
P Zwetsloot, Hoofdstr 57. Sas
senheim, tel. 02522-14231.
KRACHTIGER MEDEWERKING
VAN ORTHODOXIE AAN
WERELDRAAD VAN KERKEN
Twee dagen eerder dan de
agenda aangaf is de voorbe
reidende vergadering voor
een pan-orthodox concilie in
Chambesy bij Genève afgeslo
ten. In een communiqué is
meegedeeld, dat de voorberei
dende vergadering besloten
heeft welke onderwerpen op
een pan-orthodox concilie in
behandeling zullen worden
genomen. Welke onderwerpen
dat zijn, wordt niet meege
deeld.
Aan de vergadering in Cham
besy hebben dertien afgevaar
digden van dertien autocepha-
le (zelfstandige) orthodoxe
kerken deelgenomen. Een da
tum voor een pan-orthodox
Aan de Katholieke Universi
teit te Nijmegen is benoemd
tot gewoon lector in de facul
teit der godgeleerdheid dr. J.
A. van der Ven. Hij zal per
1 december onderwijs gaan
geven in de pastorale theolo
gie. Dr. Van der Ven (36) was
wetenschappelijk medewer
ker voor kafechetiek aan de
universiteit. Drie jaar geleden
promoveerde hij op een proef
schrift „Katechetische leer
planontwikkeling".
Tot voorzitster van de kath
olieke plattelandsvrouwen Ne
derland is gekozen mevrouw
M. G. Koekkoek-Schipper uit
Terwolde (Gld.). Mevrouw
Koekkoek heeft hiermede de
leiding gekregen van deze or
ganisatie met vijftigduizend le
den, verdeeld over 642 afdelin
gen in het land. Zij volgt me
vrouw M. Andela-Baur op, die
lid van de Tweede Kamer
(KVP) is geworden.
De bisschop van Roermond
heeft eervol ontslag verleend
concilie is nog niet vastgesteld.
Volgens metropoliet Meliton,
hoofd van de Heilige Synode
van het patriarchaat Constan-
tinopel, kan het nog wel jaren
duren voordat de orthodoxie
aan een concilie toe is. Het
laatste concilie dateert uit 787,
KORTE
METTEN
aan dr. P. van den Baar als
deken van Roermond en als
lid van het pastorale team
van de binnenstad van Roer
mond. Dr. P. van den Baar
heeft verlof gekregen een
functie te aanvaarden als
parttime wetenschappelijk
medewerker aan de Theologi
sche Faculteit te Tilburg.
De Raad van Kerken in Ne
derland heeft door de derde
maal een beroep gedaan op de
Sovjet Unie om de dissident
Vladimir Boekovski vrij te la
ten en in de gelegenheid te
stellen naar Nederland te ko
men. De Raad van Kerken
heeft bericht ontvangen, dat
Boekovski ernstig ziek is en
dat zijn toestand verergert. De
universiteit van Leiden heeft
Boekovski, die vooral bekend
toen Rome en Constantinopel
nog niet gescheiden waren.
Wel besloot de vergadering dat
de orthodoxie krachtiger zal
meewerken aan de Wereld
raad van Kerken om te berei
ken, dat de orthodoxe opinie
sterker in de publikaties en
is om zijn protest tegen het
misbruik van psychiatrische
inrichtingen in de Sowjet-
Unie, uitgenodigd in Leiden
zijn studie af te maken.
Bij wijze van „broerderlijk
gebaar" hebben de Franse bis
schoppen besloten de met
pauselijke dispensatie in de
lekenstand teruggeplaatste en
intussen kerkelijk gehuwde
priesters niet van de kerkge
meenschap uit te sluiten. Er
zijn in Frankrijk 2.544 gehuw
de priesters. Zij kunnen, met
toestemming van hun bis
schop in de kerk hetzelfde
werk doen als andere leken,
alleen niet in de plaats waar
zij vroeger als priester werk
zaam waren.
De pastorie van de katholieke
kerk van Oude Tonge (Goeree-
Overflakkee) is uitgebrand.
Over oorzaak en totale schade
is nog niets bekend. Wel is het
archief, dat de watersnoo
dramp overleefde, verloren ge
gaan.
besluiten van de wereldraad
doorklinkt. Tot dusver zijn de
ze volgens de orthodoxe lei
ders te protestants geïnspi
reerd.
Verdere besluiten van Cham
besy hebben betrekking op
een intensieve voortzetting van
De Aziatische godsdiensten
conferentie waaraan in Singa
pore driehonderd afgevaar
digden van dertien grote
godsdiensten uit eenentwintig
Aziatische landen deelnemen,
is na drie dagen overleg tot
de conclusie gekomen dat een
van geval tot geval uitges
plitste veroordeling van het
begrip dictatuur daar onmo
gelijk kan worden uitgespro
ken.
De deelnemers, samengeko
men onder het conferentiethe
ma „godsdienst en vrede",
hadden aanvankelijk geweld,
dictatuur, knechting van min
derheden en vertrapping van
mensenrechten rigoreus aan
de kaak willen stellen, daarbij
„man en paard" noemend.
Bleef slechts een vaag gefor
muleerde verklaring gericht
tegen diegenen die vluchtelin
gen uit Vietnam maar op de
oceaan laten ronddobberen,
door geen schip meer opge-
de dialoog der orthodoxie met
de anglikanen, de oud-kath
olieken en de andere oude ker
ken van het oosten, namelijk
de Armeense, Chaldeeuwse,
koptische en Syrische kerken.
De inter-orthodoxe commissie
ter voorbereiding van de dia
loog met de r.k. kerk dient
onmiddellijk met haai- werk
zaamheden te beginnen.
Een nieuwe commissie zal het
gesprek moeten beginnen met
de lutheranen, terwijl de ort
hodoxe kerken met de andere
godsdiensten een dialoog wil
len voeren over humane
kwesties, zoals de toenadering
der mensen, de wereldvrede
en de uitbanning van de ras
sendiscriminatie.
pikt, omdat de gezagvoerders
die ontheemden in geen enkel
land meer kwijt raken.
„Bijna iedereen", vertelde een
gedelegeerde „bleek ten min
ste één andere deelnemer te
kunnen beschuldigen van on
derdrukking, geweld of min
achting voor de mensenrech
ten". Man en paard noemen
bleek in die situatie onmoge
lijk.
De Japanse hoogleraar, prof.
Mushikoji gaf het onomwon
den toe. „Het noemen van con
crete gevallen zou zeer veel
gedelegeerden in een uiterst
De synode van de gerefor
meerde kerken in Nederland
is minder gevarieerd samen-
(f gesteld dan voor een pasto
raal college wenselijk, zo niet
noodzakelijk is. Aldus een
conclusie van het rapport
„het beeld van de synode",
lastig parket hebben gebracht,
hetzij hier, op de conferentie,
hetzij na hun terugkeer in ei
gen land".
Naar Mushikoji's mening zal
men in de kritiek op dictatuur
geduld moeten oefenen en
meer op de lange termijn moe
ten mikken.
„Wij zijn hier een conferentie",
aldus de Japanner, „met een
dermate grote verscheidenheid
<aan religies, nationaliteiten en
ideologieën, dat het vinden
van een voor iedereen accepta
bele formulering geen eenvou
dige zaak is".
dat is uitgebracht door het
Instituut voor Praktische
Theolgie aan de Vrije Univer
siteit te Amsterdam. Het rap
port doet verslag van een on
derzoek naar de samenstelling
van de generale synode van
de gereformeerde kerken in
Nederland in de jaren 1975 en
1976.
De synode is een college van
kerkelijke ambtsdragers, zo
zegt het rapport als uitgangs
punt. Wat betreft beide aspec
ten (kerkelijk en ambtsdrager)
concludeert ht rapport, dat de
synode aanmerkelijk minder
gevarieerd is samengesteld,
dan wenselijk is.
De belangstelling van de syno
deleden gaat, wat betreft het
aspect „ambtsdrager", vooral
uit naar onderricht, samenle
ving en prediking. De belang
stelling voor pastoraat en dia-
konaat, en daarmee voor de
individuele mens, is veel klei
ner.
Dit wil, zo zegt het rapport,
niet zeggen, dat de synodele
den deze aspecten onbelang
rijk vinden, maar wel, dat hun
persoonlijke belangstelling
meer uitgaat naar andere as
pecten.
Wat betreft de sociale positie
van de leden van de synode
blijkt uit het rapport, dat het
college vooral bestaat uit per
sonen die behoren tot de hoog
ste sociale lagen. De meesten
zijn predikant of ambtenaar.
Bovendien zijn de meesten ou
der dan veertig, velen ouder
dan vijf jaar.
Het rapport stelt ook hier
weer, dat dit niet betekent, dat
de leden geen oog hebben voor
de problemen van de arbeider,
maar wel, dat ze de vragen
van dat milieu uit eigen erva
ring in elk geval niet kennen.
Het rapport „het beeld van de
synode" doet de aanbeveling
meer bezig te zijn met vragen
vanuit de individuele mens.
Het rapport zet een groot
vraagteken bij de huidige sa
menstelling. Veertig procent
van de leden moet prdikant
zijn, hetgeen betekent, dat
veertig procent uit een bepaal
de sociale laag komt Door de
lange zittingsduur van de sy
node is het voor bepaalde be
roepsgroepen trouwen onmo
gelijk aan een synode deel te
nemen.
Het rapport beveelt een ande
re vergaderprocedure aan,
waarbij de agenda drastisch
wordt beperkt tot punten van
algemeen beleid. Tenslotte
vraagt het rapport zich af of
de situatie, zoals die in de
synode is, niet ook aanwezig
is in de kerkelijke colleges,
vooral de kerkeraden. Het is
de vraag of de aanbevelingen
van het rapport niet ook voor
deze colleges gelden.
Een van de vele. de tekst ondersteunende illustraties uit „De 12 maanden van het jaar",
het nieuwe boek van de maand.
