Industrie-eiland vier meter boven zeespiegel NV wil nu toch uijscompensatie £cldóc0ouAant VAN AGT WEERT KRITIEK VAN PVDA EN VVD AF Nieuwe moraal dreigt voor sexueel gedrag Nobelprijs-winnaar Saul Bellow geeft niet toe aan modeverschijnselen 19TRIJDAG 22 OKTOBER 1976 LEIDSE COURANT, PAGliNA ld DEN HAAG „Het woord is nu aan de overheid. Er zal moeten blijken wat de rege ring er voor over heeft dat de bedrijven zich op een indus trie-eiland voor de kust vesti gen. Dat is een duidelijk poli tieke beslissing. De indus trieën hebben in elk geval Ia- ten zien dat het wat hen be treft mogelijk is". Aldus een woordvoerder van de North Sea Island Group, die een rap port heeft opgesteld over de mogelijkheid van een indus- triëeiland (zie voorpagina). Zoals bekend heeft de rege ring bij de begroting van 1975 al uitgesproken, dat zij een studie over een dergelijk ei land toejuicht. Het eiland zou volgens de groep vijftig kilometer ten westen van Hoek van Holland moeten worden aangelegd, on der meer omdat deze plaats juist ten noorden ligt van een toekomstige diepe vaargeul naar Europoort. Bovendien ligt de uitverkoren plek net buiten belangrijke visgronden en ver genoeg van de kust om weinig zorgen te hebben over water- en luchtverontreiniging. Helicopters moeten voor het vervoer zorgen naar het industrie-eiland voor de kust. Het eiland zou volgens het rapport een lengte van tien en een breedte van vijf kilometer moeten hebben, met de lengte as evenwijdig aan de kust. De diverse industrieën (olie, vloei baar aardgas, non-ferro meta len e.d.) zouden zodanig op het eiland gerangschikt moeten worden dat op efficiënte wijze een vergaande vorm van sa menwerking mogelijk is. Al leen de opslagplaatsen voor het gevaarlijke vloeibare aard gas moeten volgens de samen stellers op een apart gedeelte worden ondergebracht com pleet met eigen haven, en mi nimaal vijf kilometer verwij derd van de noodhaven. Het eiland zou vier meter bo ven de zeespiegel moeten ko men te liggen, afgeschermd door een waterkering, die be rekend is op golven van tien meter hoogte. Wegen, bruggen en zoetwaterkanalen zorgen voor het interne transport; voor het vervoer naar het ei land kan gebruik gemaakt kunnen worden van speciale helicopters, die een capaciteit hebben van 90 passagiers en een snelheid bereiken van 420 km per uur. De dertig industrieën hebben zich sinds 1973 bezig gehouden met bestudering van een kunstmatig eiland, gedwongen door de behoefte aan grote terreinen met diepe havens en de toenemende publieke aver sie tegen het gebruik van dichtbevolkte gebieden voor industriële uitbreiding. Vol gens de groep zullen de vesti- gings- en produktiekosten voor sommige bedrijven wel een paar procent hoger liggen dan op het vasteland, maar daar staat tegenover dat door de indeling van het eiland de onderlinge samenwerking ver beterd kan worden, door de gunstige ligging koelwater in ruime mate voorhanden is en de gevaren van de chemische industrie verminderd worden. ITRECHT (ANP) Hoewel het CNV onlangs nog voorstelde een rijscompensatie voorlopig uit te stellen, heeft deze vakcentrale a toch bij de werkgeversorganisaties aangedrongen op een ieraad over een tussentijdse loonsverhoging. Iet CNV is van gedachten veranderd door een eerste gesprek met e regering, waarin de vermoedelijke prijsontwikkeling van deze ïaand aan de orde kwam. Deze cijfers hebben nu ook het CNV le FNV eist 40 gulden bruto per maand) ervan overtuigd dat een rijscompensatie nodig is. n tegenstelling tot de FNV (federatie van NW en NKV) wil de hristelijke vakcentrale zich niet van tevoren aan een bedrag astleggen, om het loonoverleg niet te bemoeilijken. De bond denkt an een bescheiden bedrag, dat mogelijk belasting en premievrij an worden uitgekeerd. Dit zou de bruto loonsverhoging zo laag logelijk houden, aldus het CNV. Identiteit vermoorde Chinezen bekend Van een onzer verslaggevers) EN HAAG De rijkspolitie «Leeuwarden heeft de identi- vastgesteld van de twee wmoorde Chinezen op de af- fuitdijk bij Breezanddijk. De man blijkt de 24-jarige Kam Lam Chau te zijn en de vrouw de 19-jarige Cheung Chun Yip. Beiden zijn geboren in Hong Kong en de laatste tijd in Amsterdam gesignaleerd. De daders is men nog niet op het spoor. Evenmin is duidelijk of de twee slachtoffers heroïne- koeriers waren. Het meisje is werkzaam geweest als journalis te bij een krant in Hongkong. Buskaartje },5 duurder (Van een onzer verslaggevers) WADDINXVEEN De buson derneming Westnederland voert net ingang van volgende maand een tariefsverhoging van ongeveer 8,5% door. let ministerie van economische aken heeft voor de verhoging oestemming gegeven. Het kaar assortiment van Westnederland ilijft ongewijzigd. In Delft en Gouda wordt het gebied van het stadstarief met een aantal be staande halten aan de rand van le stad uitgebreid. ONTVOERDE CONSUL LEUPIN IN NEDERLAND. Nog wat zwak omdat hij vrij veel is afgevallen, maar geestelijk in een uitstekende conditie, zoals hij zelf verklaarde, is de honorair consul .van Nederland in Colombia gisteren met zijn vrouw Anneke op Schiphol aangekomen. Na een gevangenschap van twintig maanden, die hij in een kamp in de rimboe heeft doorgebracht, werd hij op 2 oktober door zijn ontvoerders vrijgelaten. Leupin omschreef zijn ontvoerders als „fanatici die alle middelen gebruiken om hun doel te bereiken. Ik heb dan ook vaak gedacht dat ik niet meer levend uit het kamp zou terugkeren". Of er losgeld voor de vrijlating van Leupin is betaald is niet bekend. LEGO—BOUWWEDSTRIJD. In het RAI—Congrescentrum werd gisteren de Nationale Lego bouwwedstrijd gehouden. Bakken vol steentjes, deuren, ramen en wieltjes, zodat kinderen in de leeftijd van 8 tot 12 jaar mogelijkhe den te over hadden om de mooiste bouwsels te maken. (Van onze parlementaire redac tie) Den Haag Minister Van Agt van Justitie vindt, dat hij zich bij zijn optreden als bewinds man niet hoeft te laten leiden door de opvattingen van de meerderheid. Hij verklaarde gisteren in de Tweede Kamer, dat als de persoonlijke mening niet meer tot gelding mag ko men, het regeren net zo goed kan worden overgelaten aan ambtenaren. „Dan zal het er niet meer toe doen wie be windsman is", zei hij. Van Agt keerde zich met deze opmerkingen, tegen de kritiek van PvdA en WD, dat hij een foutieve opvatting van zijn taak als minister heeft. Hij zei de indruk te hebben, dat de kritiek van deze partijen niet kan wor den los gezien van zijn lijsttrek kersschap van het CDA. De bewindsman stelde zich ook krachtig te weer tegen het ver wijt, dat hij in zijn ambtsperio de weinig wetgevende arbeid zou hebben verricht. Hij wees erop, dat de afgelopen drie jaar tachtig wetsontwerpen van zijn departement naar het parlement zijn gezonden, waarvan enkele tientallen met een groot maat schappelijk belang. Van Agt kondigde aan, dat hij in de nog resterende regeerpe riode geen nieuwe aanzet tot wetgevende arbeid zal geven. Als argument voerde hij aan, dat hij zijn opvolger niet de- handen wil binden. „Ik stel geen nieuwe wetsontwerpen in het vooruitzicht dan die nodig zijn om het land van de ondergang te behoeden", voegde hij daar schertsend aan toe. Op de kritiek dat zijn optreden dikwijls onzeker en weifelend is, zei Van Agt: „Dat kan wezen. Soms. Het is niet goed om nim mer te twijfelen. Ik vind het iets engs hebben als mensen nooit twijfels hebben". Van Agt, centrale figuur MINISTER A. A. M. VAN AGT is 45 jaar, twaalf jaar jonger dan Den Uyl, tien jaar ouder dan Wiegel. Tussen deze drie zal het in de komende verkiezingsstrid vooral gaan. De jurist Van Agt, hoogleraar strafrecht en strafpro cesrecht aan de Nijmeegse universiteit, was in de politiek vrijwel onbekend toen hij in 1971 in het kabinet-Biesheuvel minister van Justitie werd. Thans is hij op een na de bekendste bewindsman van het land. Volgens een recente opinië-eiling geniet hij na Den Uyl (34%) ook het meeste vertrouwen: 30%, waarbij de helft van CDA-stemmers is en twee-vijfde van PPR-stemmers. IN HET CDA MOET HIJ dat vertrouwen delen met Barend Biesheuvel, die andelijk op 29% komt. maar in de AR 59%, in de CHU 54% en in de KVP 40% van de kiezers eventueel achter zich zou weten. Ook Jelle Zijlstra en Willem Aanjes gooien oge ogen. Biesheuvel, Zijlstra en Aantjes hebben alle drie echter een veel langere politieke loopbaan achter de rijg, zodat men Van Agt's carrière met een gerust hart opzienbarend kan noemen. NU DE PARTIJVOORZITTERS van het CDA hem hebben gevraagd hun lijsttrekker te worden en hij zich daartoe bereid heeft verklaard, wordt hij pas goed een centrale figuur, waar de PvdA het nu al moeilijk mee heeft. Hans Jacobs van VARA's Achter het Nieuws meende in zijn geborneerdheid al de juiste afweer te hebben gevonden, door Van Agt als een five, zachte man te kwalificeren. En zelfs Den Uyl worstelde met een zekere verlegenheid, toen hij voor een situatie waarbij een premier en een vice-pre mier met elkaar in de slag gaan, geen beter woord dan komiek kon verzinnen. De PvdA vergist zich echter: Van Agt is eerder hardnekkig dan lief. EN IN Eist heeft hij inmiddels Den Uyl en repliek gediend: voor het CDA geen komische rol in Joop's bijwagen. Hardheid van een lijsttrekker IN DE POLITIEK is Van Agt in zoverre een buitenbeentje, dat men hem zelden op vragen vlotjes de gemakkelijke antwoorden uit de mouw ziet schudden. Hij denkt na eer hij wat zegt, formuleert zorgvuldig in welgekozen taal en maakt de toescouwers in alle penheid deelgenoot van zijn worstelen met de problemen die aan de orde zijn. Hij kiest daarbij niet bangelijk de weg van de minste weerstand. Dat heeft verschillende van zijn interventies tot hoogtepun ten gemaakt in de jongste parlementaire geschiedenis, zoals zijn betoog in zake de drie van Breda. En in de abortus kwestie heeft hij het duidelijkst geprofileerd, dat het CDA inderdaad een ander soort denken vertegenwoordigt dan PvdA en WD: hij staat in die zaak vierkant tegenover allebei. DE KEERZIJDE van zijn kwaliteiten lijkt, dat zijn juridi sche zorgvuldigheid tot vertraging in de besluitvorming neigt. Het is ook een raadsel hoe men hem zacht kan noemen, want gemakkelijk plooibaar is hij niet: staatssecre taris Glastra van Loon en de Zuid-Molukkers hebben het ervaren, laatstelijk nog met het machtsvertoon in Vaassen, dat men moeilijk tot de gelukkigste vormen van justitieel optreden kan rekenen. Dat was ook geen uitzondering, helaas, al denken veel mensen daar anders over omdat zij het heil van de strafste hand verwachten. Van Agt heeft deze week in Eist omwille van de bestuur baarheid van het land zo nodig een eventuele samenwerking met de WD niet bij voorbaat van de hand gewezen. Al eerder had hij echter duidelijk gemaakt dat zijn voorkeur uitgaat naar een voortzetting van de huidige coalitie, zij het dan wel op voet van gelijkheid, al naar de kiezers zich uitspreken. DE ABORTUSKWESTIE zal echter bij de kabinetsformatie een zwaar punt worden. Van Agt zal haar niet opnieuw in de ucht willen laten handen, zoals hij bij de formatie-Bur ger heeft toegelaten. Nu het CDA hem als lijsttrekker heeft uitgenodigd, wordt zijn invloed op de besluitvorming terza ke groter dan ooit. En wie dan tenslotte het hardst zal wezen, moet nog blijken. (Van een onzer verslaggevers) UTRECHT Het raditioneel sexueel gedrag, gebonden aan traditioneel-religieuze en bur gerlijke normen, dreigt te worden ingeruild voor de zo genaamde sexuele prestatie- en consumptiemoraal". Deze nieuwe moraal leidt tot over spannen en dwingende nor men over hoe de mens sexueel moet functioneren. Het se xueel actief gedrag wordt bin nen deze moraal niet alleen aan de vrouw toegstaan, maar zelfs van haar geëist als be wijs van volwaardigheid. Het gevolg hiervan is: „Man nen en vrouwen worden inder druk van de eng-sexuele pro paganda in masamedia uitzon derlijk gevoelig gemaakt voor hun eigen functioneren en dat van de partner. Deze verhoog de gevoeligheid leidt tot „toe schouwersgedrag" tijdens het vrijen, een gericht zijn op re sultaten. Dit leidt dan wel haast onvermijdelijk tot faal angst, die tot werkelijk se xueel „falen" aanleiding kan geven". Aldus beschrijft dr. J. O. C. M. Frenken uit Vleuten het tegenwoordig sexueel gedrag van vele mensen. Hem is dit duidelijk geworden na een uit gebreid onderzoek als basis voor zijn promotie vandaag aan de rijksuniversiteit van Utrecht tot doctor in de socia le wetenschappen. Uit zijn onderzoekingen over de sexuele beleving volgens het traditioneel patroon blijkt, dat meer vrouwen dan man nen (veertig procent tegenover 25 procent) problemen hebben met hun sexueel leven en dat van de partner. In zelfs meer dan vijftig procent van alle huwelijken mist een van de partners het werkelijk plezier in de sexuele omgang. Onte vredenheid over de wederzijd se aandacht en liefde en over de machtsongelijkheid in de onderlinge relatie leidt tot hu welijksconflicten, maar ook tot persoonlijke psychische stoornissen en zelfs tot een sterk negatieve houding tegen over de sexualiteit. In meerderheid zijn dergelijke stoornissen bij vrouwen te vin den. Dr. Frenken noemt als oorzaken onder meer wrijvin gen in de relatie tussen man en vrouw, maar vooral een aangeleerde negatieve houding ten opzichte van het lichaam, angst voor de sexuele lust en schuldgevoelens over het feit, dat men sexueel geaard is. Di kwijls als gevolg van de tradi tioneel- en reiligieuze en bur gerlijke opvattingen over de sexualiteit. Dr. Frenkel noemt dit de „se xuele beheersingsmoraal": een geheel van normen en waar den die de persoon verinne- lijkt heeft en waarin de na druk ligt op het beheersen en onderdrukken van sexuele verlangens, eerder dan op het genieten ervan. Dr. Frenkel noemt dit „de traditionele wes terse sexuele moraal", die vol gens hem overigens aan het verdwijnen is. Hij wijst er verder op, dat volgens hem de traditionele moraal vele gehuwden verhin dert om sexuele omgang te gebruiken als middel om hun liefde voor elkaar uit te druk ken en gestalte te geven. „Deze gehuwden hebben het gevoel (dit komt vooral bij ouderen en op het platteland voor) dat ze slecht en zondig zijn, als zij vrijen en openlijk uitkomen voor hun sexueel verlangen naar elkaar. Door het accepte ren van de traditionele sexuele moraal zijn de gehuwden niet in staat om hun sexuele relatie op te nemen in hun totale liefdesrelatie", aldus dr F RENKEL IN ZIJN PROEF SCHRIFT. Hij wijst er overigens ook na drukkelijk op, dat het kiezen voor de „sexuele prestatie en consumptiemoraal" even grote, zo nog niet grotere, be lemmeringen in het sexuele le ven van de partners kan ver oorzaken. Want deze keuze kan leiden tot „irreële liberale normen en verwachtingen aan zichzelf en de partners" en tot „het onvermogen een -fusie tussen sexualiteit en liefde tot stand te brengen". „Aldus schept sexuele liberali sering nieuwe problemen", al dus de vandaag gepromoveer de dr. J. O. C. M. Frenken. Botulisme eiste 40.000 watervogels DEN HAAG (ANP) Volgens I minister Vorrink (volksgezond- j heid) kan het aantal door botu- lisme gedode watervogels ge- I schat worden op 40.000, een I aantal dat overigens „slechts bij benadering" kan worden j aangegeven. Zij heeft de Tweede Kamer, in antwoord op schriftelijke vra gen van fractievoorzitter Ter louw (D'66), meegedeeld dat het opruimen van kadavers thans de belangrijkste maatregel is ter vermindering van de kans op besmetting. Nagegaan wordt op welke wijze de doelmatigheid van de opruimingsakties kan worden vergroot. «Saul Bellow kan de filosofie laten zingen", heeft een criticus ooit over de winnaar van de Nobelprijs voor letterkunde ge legd. Het is een rake typering van het niet zo omvangrijke werk van de 61-jarige Ameri kaan, die een nieuwe vorm voor de „ideeënroman" heeft ontwik keld. De acht romans die hij vanaf 1944 heeft geschreven, behandelen essentiële vragen: «Waarom werden wij geboren? Wat doen hier? Waar gaan 1 naar toe?". Met uitzonderlij ke intelligentie worden deze I vragen aangesneden en de filo- a sofische overpeinzingen daar- I °ver worden gedramatiseerd in Jjl hjn romans. Zijn ideeën leiden B daarin geen eigen leven, maar Worden zo ingepast, dat ze vol- doen aan de eisen die een ro- ■aan als kunstwerk stelt. Bij het beantwoorden van de vragen, laat Bellow zich niet leiden door modeverschijnselen. Höewel hij zich kritisch opstelt tegen de maatschappij, zijn zijn De Amerikaanse schrijver Saul Bellow is gisteren de Nobel prijs voor letterkunde 1976 toegekend „wegens het menselijk begrip en de subtiele analyse van de hedendaagse cultuur die in zijn werk verenigd zijn". De 61-jarige Bellow, die algemeen wordt beschouwd als de belangrijkste Amerikaanse romanschrijver van na de oorlog, is de zevende Amerikaanse winnaar van de prijs. Dit jaar kreeg hij al een Pulitzer-prijs voor zijn laatste boek „Hum boldt's gift". Nobelprijswinnaar Saul Bellow: „Een schrijver moet aan het lawaai van de wereld voorbijgegaan en tot de essentie der dingen door dringen". boeken niet doortrokken va pes simisme. Zijn personages zijn weliswaar meestal vervreemd van de wereld, maar bereiken doorgaans een punt, dat ze hun isolement gaan doorbreken. Het is een optimisme in die zin, dat hij gelooft in het individu. „Het leven op zich is waardevol" is een van zijn uitspraken. De spanning tussen de persoon lijke opvattingen van het indivi du en de eisen die de maat schappij (die hij nodig heeft) hem oplegt, ligt ten grondslag aan het werk van Bellow. Hij laat zijn figuren worstelen met de samenleving om een positie, waarin ze zoveel mogelijk zich zelf kunnen blijven. Tot paskla re oplossingen komt hij echter niet, ook al omdat Saul Bellow zijn personages met afstande lijkheid beschrijft om te voorko men dat hij wordt vereenzelvigd met zijn romangifuren en hun ideeën. Dat neemt niet weg, dat zijn romans vol autobiografische ge gevens zitten. Een geliefd decor in het werk van deze zoon van Joodse emigranten uit Rusland is het Joodse familieleven. Chi cago, waar de schrijver opgroei de en nu woont, is vaak de plaats van handeling. Zijn be schrijvingen van de grote mo derne steden zijn briljant, even als zijn stilistische vaardigheid. Dat zijn oeuvre maar betrekke lijk klein is, komt doordat Bel low veel tijd nodig heeft voor een roman. Zo herschreef hij zijn meesterwerk „Herzog" vijf tien keer, voordat het hem be viel. Het tekent hoe hij zelf wor stelt om zijn moeilijke materie in romanvorm toegankelijk te maken. Het resultaat is de No belprijs waard. JAN NIES Van Agt wil huisdealer" niet toestaan Minister Van Agt van justitie is niet van plan om het open baar ministerie te vragen de handel in soft drugs in het Haagse jongerencentrum Het Paard van Troje door een „huisdealer" toe te staan. De minister heeft een verzoek van de PvdAfractie in de Tweede Kamer in die richting voorals nog afgewezen. De bewindsman verklaarde gis teren in de Tweede Kamer, dat de handel door huisdealers mo menteel wordt bestudeerd door een interdepartementale over leggroep. Op de uitkomsten van dat overleg wilde hij niet voor uitlopen. Van Agt liet overigens door schemeren, dat hij niet erg ent housiast is over het huisdeale r—experiment in Het Paard van Troje. Hij wees erop, dat afne mers van de soft drugs jonge 'kinderen zijn, tot 13 14 jaar. Daarnaast gaat het om handel, die wettelijk strafbaar is. De minister zei, dat hij aan de an dere kant oog heeft voor de aspecten van jeugdzorg. CDA-COMMENTAAR Ontwerp VAD onvoldragen DEN HAAG De christen-de mocratische fracties in de Tweede Kamer willen dat het wetsontwerp op de vermogens- aanwasdeling (VAD) op een aantal punten wordt aangepast of verduidelijkt „Zoals het nu is, is het onvoldragen." Dit blijkt uit de gisteren gepubli ceerde schriftelijke opmerkin gen, die de fracties van KVP, ARP en CHU hebben gemaakt over het ontwerp. Het CDA maakt er bezwaar te gen, dat het VAD-fonds alleen wordt beheerd door werkne mersvertegenwoordigers. Ver der vindt men dat alle, althans werkende, Nederlanders van de VAD moeten kunnen profiteren; dus ook de ambtenaren, die er in het huidige ontwerp buiten vallen. Voorts wil het CDA, dat de regering duidelijker ver klaart wat de instelling van de VAD voor gevolgen zal hebben voor o.a. de investeringen, de werkgelegenheid, de komst van buitenlandse bedrijven naar Ne derland, het vertrek van Neder landse bedrijven naar het bui tenland. Weeroverzicht Vooruitzichten voor zondag. Veranderlijk met plaatselijk re gen. Weinig verandering in tem peratuur. Weersvooruitzichten in cijfers: Voor zondag: Aantal uren zon: 0 tot 5. Min. temp.: omstreeks 10 gra den. Max. temp.: omstreeks 15 gra den. Kans op een droge periode van minstens 12 uur: 80 procent Kans op een geheel droog et maal: 50 procent De Bilt: Ons land bevindt zich tussen een krachtig hogedrukge- bied in noord-Rusland en een depressie boven de Atlantische Oceaan ten zuiden van IJsland. De in hoofdzaak warme zuidelij ke luchtstroming heeft de koude lucht in Polen terug gedrongen. De komende dagen zal in deze toestand weinig verandering ko men, hoewel de luchtdruk in centraal-Europa wel zal gaan stijgen waardoor het hogedruk- gebied in Rusland zich wat naar het zuid-westen zal uitbreiden. In de zuidelijke stroming boven onze omgeving kunnen kleine storingen het weer beinvloeden, zodat tijdens het weekeinde plaatselijk wel wat regen zal kunnen vallen. Het temperatuursniveau blijft echter hoog voor de tijd van het jaar. De maximumtemperaturen zullen tussen de 14 en 18 graden komen te liggen. De nachtelijke temperaturen blijven hoog en er behoeft niet op nachtvorst te worden gerekend. Z.-Limburg Aberdeen SE,.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1976 | | pagina 13