Angola vraagt
om hulp voor
vluchtelingen
.Injectie Nieuwe Levenstijl:
3 „Anders omgaan met elkaar
Contactdag
Beraad van
Provinciaal
Kerken
Omstreden
econoom krijgt
Nobelprijs
1976
Geheimzinnige
Afrikaanse ziekte
geïdentificeerd
Het MINISTERIE VAN VOLKSGEZONDHEID
Blanke oppositie
in Rhodesië wil
naar conferentie
GEVANGENEN PARAGUAY
VRU NA BEZOEK VAN
KERKELIJKE DELEGATIE
Verheugde Ford van alle blaam gezuiverd
Bisschoppelijke brieven
over biecht en onderwijs
VIJF BISSCHOPPEN TEGEN
PLAN VAN MGR. LEFEBVRE
■RIJDAG 15 OKTOBER 1976
LEIDSE COURANT
Van een onzer verslaggevers
)EN HAAG Angola kampt, na 14 jaar lange
trijd om de vrijheid, momenteel met een gigan-
isch probleem: een vluchtelingenaantal van één
liljoen, precies een zesde deel van de bevolking.
Iet zijn mensen die onder de koloniale tijd of
iter tijdens de strijd om het centrale bewind
ussen de drie bevrijdingsbewegingen naar de
«buurlanden zijn gevlucht of die binnen de grenzen
i het eigen land aan het dolen zijn geraakt,
foor die één miljoen mensen, zonder huis, zonder
oedsel en zonder kleding, wordt vandaag en
ïorgen in het Haagse Congresgebouw een bijeen-
omst gehouden. Een afvaardiging uit Angola
raat dan met vertegenwoordigers van kerkelijke
O niet-kerkelijke hulpinstanties om een noodpro-
ramma van de grond te krijgen.
De vluchtelingen ontbreekt het aan alles: aan
geneesmiddelen, voedsel en onderdak. Als de men
sen uit de bossen terugkeren naar hun dorpen
vinden zij er hun huizen verwoest, en hun bezittin
gen geroofd. Duizenden bejaarden, vrouwen en
kinderen zwerven in sommige provincies pog langs
de wegen op zoek naar hulp. Voor hen is een
direct programma van 80 miljoen dollar aan voed
sel en distributiekosten noodzakelijk.
Minister Pronk van ontwikkelingssamenwerking
heeft gisteren een bedrag van 20 min. beschik
baar gesteld van de Angolese regering, waarvan
tweederde bestemd is voor transportmiddelen.
Van de 28.000 vrachtwagens tijdens het koloniale
bewind, zijn momenteel slechts 4000 vrachtwagens
NEW YORK (Reuter-AFP) De Nobelprijs voor
economie 1976 is gisteren toegevallen aan de
Amerikaan Milton Friedman, een van de invloe
drijkste maar tevens meest omstreden economen
van deze tijd.
De thans 64-jarige Friedman is een kampioen
van het vrije ondernemerschap en wordt door
tegenstanders gezien als een man van politiek
rechtse signatuur.
Zelf noemt deze grondlegger van de „Chicago-
school" zich liever qua ideologie „anarchistisch",
hetgeen hem er echter niet van heeft weerhouden
een sterke invloed uit te oefenen op het Ameri
kaanse economische beleid van de afgelopen
Hij is een tegenstander van overheidsingrijpen,
niet alleen op het economische vlak maar op
vrijwel elk gebied. Volgens Friedman nemen de
ontplooiingsmogelijkheden voor het individu toe
naarmate de overheid een kleinere rol speelt.
Dit adagium bleek goed aan te sluiten bij de
politieke inzichten van de republikeinse presi
dentskandidaten Barry Goldwater (1964) en Ri
chard Nixon (1968). Van beide heren was Fried
man, die doceert aan de universiteit van Chicago,
economisch adviseur in de campagnetijd.
De Nobelprijs 1976 voor geneeskunde is donder
dag toegekend aan twee Amerikanen wegens hun
i bijdragen aan het onderzoek naar oorsprong en
aard yan infectueuze ziekten. De prijs ging naar
professor Baruch S. Blumberg van de universi
teit van Philadelphia en D. Carlton Gajousek,
docent van het nationaal instituut voor neurologi
sche ziekten aan het Bethesda ziekenhuis in
Maryland.
Prof. Baruch S. Blumberberg wordt gelukge
wenst door zijn vrouw.
Koerdische vluchtelin
gen en hun aanhan
gers hebben gisteren
voor de Iraakse ambas-.
sade in Den Haag een
demonstratie gehou
den tegen vervolging
van de Koerden in Irak.
Ook beschuldigden zij
de regerende Baath-
partij van politieke
moorden in Europa. De
demonstranten pleiten
er tenslotte voor om
Koerdische vluchtelin
gen in Nederland poli
tiek asiel te verlenen.
GENEVE (UPI) -
Een geheimzinnige
virusziekte die in
Soedan en in Zaïre al
honderden slachtof
fers heeft gemaakt is
door de Wereldge
zondheidsorganisatie
(WHO) geïdentifi
ceerd als een variant
op de „riekte van
Marburg", ook wel
bekend als „groene
apenziekte".
De eerste symptomen
van deze vaak dode
lijk verlopende kwaal
zijn hoge koortsen,
pijnen in het lichaam
en daarna bloedin
gen. De WHO heeft
een waarschuwing
doen uitgaan, waarin
alle regeringen wordt
geadviseerd reizigers
uit Soedan en Zaïre
zorgvuldig te contro
leren.
Tot 9 oktober waren
er in Soedan volgens
de WHO 137 gevallen
gerapporteerd. Daar
van hadden er 59 een
fataal verloop. Uit
Zaïre zijn geen offi
ciële cijfers gemeld,
maar sommige be
richten spreken over
ruim 800 sterfgeval
len in het recente
verleden.
De kwaal werd bui
ten Afrika voor het
eerst gesignaleerd in
1967, onder medewer
kers van een resear-
ch-instituut te Mar
burg in de Duitse
deelstaat Hessen
vandaar de naam. De
laboranten daar had
den onderzoek ge
daan naar organen
van een bepaalde
Afrikaanse aap (cer-
copithecus aethiops).
Dertig mensen wer
den in Marburg ziek.
Zeven overleden er.
Doden Johannesburg Naar
aanleiding van de onlusten in
Johannesburg van deze zomer is
een officieel rapport verschenen
over de sectie verricht op de
lijken van de 229 personen die
daarbij het leven hadden gela
ten. Gebleken is dat 150 perso
nen waren gedood door politie
kogels, 80 waren van achteren
getroffen, twee van opzij en 42
van voren. De overigen waren
om het leven gekomen door
messteken en andere vormen
van geweld.
heeft in zijn mededeling van 29 september 1976 gepubliceerd dat
Peter Stuy Vesant Extra Mild de allerlaagste inteergehalte is
van de 152 onderzochte sigarettenmerken.
SALISBURY (UPI) De twee
blanke politieke oppositiegroe
pen in Rhodesië, die niet uitge
nodigd zijn voor de Geneefse
conferentie over Rhodesië, heb
ben verklaard, ook te willen
meewerken aan het proces,
waardoor de macht in Rhodesië
in zwarte handen komt.
Voor de Geneefse conferentie
zijn wel uitgenodigd delegaties
van de blanke minderheidsrege
ring van premier Ian Smith en
de drie grote Afrikaanse natio
nalistische stromingen.
Een woordvoerder van de gema
tigde partij Blank Rhodesië
heeft verklaard, dat de partij
weliswaar geen uitnodiging ver
wacht voor Genève, maar wel
vertegenwoordigd zou willen
zijn in de overgangsregering en
in een nog te beleggen constitu
tionele conferentie. Een van de
voornaamste tegenstanders van
Ian Smith is de voormalige pre
mier Michael Todd.
Dominee Ndabaningi^ Sithole,
eert van de niet uitgenodigde
nationalistische leiders van Rho
desië, verwacht dat Engeland
hem alsnog zal uitnodigen voor
de Rhodesiëconferentie in Gène;
ve. Na een gesprek met de Tan-
zaniaanse president Nyerère zei
Sithole dat de presidenten van
de frontlinie-staten het er over
eens zijn dat hij ook deel moet
nemen aan de onderhandelin
gen.
Russen lanceren
bemande Sojoez
MOSKOU (AFP) - De Sovjet-
Unie heeft gisteren twee kos
monauten aan boord van So-
joez-23 in een baan om de aarde
gebracht. De capsule staat on
der commando van de 34-jarige
luitenant-kolonel Wjadeslaw
Zoedow. Tweede man is boord
werktuigkundige Waleri Roz>
destiwenski, 37 jaar oud.
De nieuwe Sojoez-missie zal het
wetenschappelijke werk in sa
menhang met de ruimtestation
Saljoet-5 gaan voortzetten, aldus
Tass. Vorige maand .keerde een
Sojoez-bemanning na een lang
durig verblijf in het ruimtesta
tion naar de aarde terug.
lUj
■va;
president Ford gisteren gezegd dat
hij „erg ingenomen" is met de uitspraak
van de speciale officier van justitie voor
'atergate, dat hij niets misdaan heeft.
De president voegde hieraan hét com
mentaar toe dat hij hoopte dat de kwestie
van zijn campagnes voor herverkiezing
in het Congres uit het verleden „voor
eens en voor altijd" van de baan zou zijn.
De president is ondervraagd over een
bewering van John Dean, president Ni-
xons juridische raadsman, dat hij inder
tijd geprobeerd zou hebben een onder
zoek van een commissie van het Huis van
Afgevaardigden naar de inbraak in het
Watérgategebouw te blokkeren.
Over de ni,euwe wapenleveranties die de
Verenigde Staten aan Israël zullen doen
zei de president dat de lijst al geruime
tijd in overweging was geweest en over
wogen wordt door de verschillende rege
ringsinstanties die ermee te maken heb
ben.
President Ford gaf verder toe dat hij in
zijn tweede televisiedebat met Jimmy
Carter een fout had gemaakt door zijn
opmerking over Oost-Europa. Hij veront
schuldigde zich met te zeggen dat de
besluiten waarop het aankomt, genomen
worden in de ovale werkkamer van het
Witte Huis, „en ik meen te mogen zeggen
dat ik daar de juiste besluiten genomen
heb".
President Ford hééft opnieuw gezegd dat
hij dr. Kissinger zal verzoeken aan te
blijven als minister van buitenlandse za
ken als hij in november de presidentsver
kiezingen wint
(Van een onzer verslaggevers)
AMERSFOORT Na een onderhoud met de
president van Paraguay, generaal Alfredo Stroes-
sner, heeft een delegatie van de raden van kerken
uit de Verenigde Staten, Engeland, West-Duits-
land en Nederland de vrijlating van drie politieke
gevangenen kunnen verkrijgen. Van twee gevan
genen zal de zaak nader worden bekeken. De
delegatie heeft voorts gepleit voor de verbetering
van de zeer slechte omstandigheden, waarin 360
gevangenen in een kamp nabij de hoofdstad
Asuncion verkeren.
De delegatie was afgevaardigd, nadat een ontwik
kelingsproject, dat een brede internationale steun
ontving, door de regering was aangepakt. Buiten
landers werden het land uitgezet en de vijf stafme
dewerkers werden gevangen gezet.
Volgens pater J. W. Saelman, provinciaal van de
orde der Augustijnen en voorzitter van de bis
schoppelijke adviescommissie voor Latijns Ameri
ka maakte de komst van een dergelijke „zware"
internationale delegatie, waarin ook de katholieke
kerk was vertegenwoordigd, wel indruk. Men
meende, dat het gewraakte project, gesteund werd
door een „obscure secte" in het buitenland. Ook
de kerken in Paraguay toonden zich zeer bemoe
digd door de komst van de delegatie
Hoewel de delegatie dus wel enig direct succes
heeft geboekt en hoop heeft op een verdere door
werking ervan, stelt men zijn verwachtingen niet
hoog. Het hele land zit, na tweeëntwintig jaar
dictatuur, in de greep van de ideologie van de
„nationale veiligheid". Alle elementen die deze in
gevaar kunnen brengen worden geweerd, aldus
pater Saelman.
De president had hem gezegd, dat de kerken
dankbaar zouden moeten zijn, dat de regering zo
efficiënt de communistische elementen weet te
verwijderen. Wat men daaronder allemaal verstaat
bleek toen de minister van Binnenlandse Zaken
en de delegatie stapels kaarten en tekeningen van
kinderen, afkomstig van Amnesty International
voornamelijk uit Nederland liet zien. Hij zag
daarin een duidelijke uiting van het internationale
communisme.
Kerngesprek in Londen
WASHINGTON (AP) - Volgen
de maand zullen in Londen 14
landen, waaronder communisti
sche, bijeenkomen om te spre
ken over de controle op de ver
spreiding van kernwapens,
zoals die door de Amerikaanse
president Ford zijn gedaan. Al
dus is gisteren in Washington
bekend gemaakt door diploma
ten.
Het belangrijkste punt van het
voorstel van de regering Ford
behelst een project voor de
bouw van een atoomenergiefa-
briek in Barnwell, Zuid-Caroli-
na, als een internationaal cen
trum dat als voorbeeld kan die
nen voor veiligheid en voor
waarborgen tegen het misbruik
maken van een dergelijke instal
latie.
200 mijlszone
STRAATSBURG (ANP) - Het
Europese parlement is in
Straatsburg akkoord gegaan
met het voorstel van de Europe
se Commissie dat de EG-landen
begin volgend jaar hun visserij-
grenzen tot 200 mijl buiten hun
kusten uitbreiden. Maar het ver
wierp een voorstel van vooral
Engelse socialisten, aan te drin
gen op de instelling van min of j
meer exclusieve 50-mijls zones
ten behoeve van de kuststaten.
Nu de visserijconferentie, die 17
september in New York is beslo
ten, vrijwel geen resultaat heeft
opgeleverd, hebben o.a. IJsland,
Noorwegen, de Verenigde Sta
ten en Canada eenzijdig beslo
ten hun visserijzönes tot 200
mijl uit te breiden.
Ambassadelid mag
spreken met
Dassen
DEN HAAG (ANP) - Een lid
van de Nederlandse ambassade
in Jeruzalem heeft van de Israë
lische autoriteiten toestemming
gekregen de Nijmeegse student
Ger Dassen, drie kwartier in de
gevangenis te mogen spreken.
De Nijmeegse student, een lid
van het Palestina-comité, zit
sinds een week in een Israëli
sche gevangenis, nadat hij door
de Israëlische marine van een
Libanese boot werd afgehaald
die van Salda (Sidon) op weg
was naar Cyprus.
Volgens het lid van de Neder
landse ambassade zou Ger Das
sen in goede gezondheid verke
ren. Hij zou verteld hebben wat
hem overkomen was en een
boodschap voor zijn vrouw heb
ben meegegeven.
Op wprkcrnpn Nipiivup I.pvpntdiil var» 1ïr.11rt... j1. J1
De werkgroep Nieuwe Levensstijl van
de Raad van Kerken in Nederland heeft
een nieuwe „Injectie" uitgegeven onder
de titel „Anders omgaan met elkaar". In
[.twee voorgaande „Injecties" had de
werkgroep het anders omgaan met geld,
goederen en de aarde aan de orde ge
steld. In de eerste werd vooral aandacht
besteed aan de manier van consumeren,
in de tweede aan die van produceren.
In „Anders omgaan met elkaar" wordt
[vin een aantal portretten getracht duide
lijk te maken in welke rollen de mensen
leven en welke etiketten men elkaar
ileegt op te plakken. Bijbelse fragmenten
'orden belicht, gericht op het anders
bezien van zichzelf en elkaar. Handrei
kingen om het wat gemakkelijker te ma
ken anders met elkaar om te gahn zjn
opgenomen.
Ook wordt in dea,Injectie" een tussentijd
se stand van zaken gegeven over de
betrokkenheid, ontstaan bij het zoeken
naar een nieuwe levensstijl. In de herfst,
zo wordt gemeld, zal er een gesprek zijn
met een aantal politici, die zich vanuit
hun christelijk geloof geïnspireerd weten
tot het nemen van verantwoordelijkheid
voor medemensen, de natuur en de derde
wereld. Dit gesprek zal een besloten ka
rakter hebben.
Men schat, dat ongeveer vier- tot vijfdui
zend mensen dit jaar zijn beziggeweest
met na te denken en te praten c
nieuwe levensstijl. Bij veertig procent
van de groepen waren de deelnemers lid
van één kerk, bij drieënvijftig procent
waren de groepen gemengd, hetgeen
weer in meer dan de helft van de geval
len betekende, dat er interkerkelijk con
tact ontstond. Bijna tachtig procent van
de groepen werd speciaal opgericht ron
dom het onderwerp „Nieuwe Levens
stijl". Vele praktische activiteiten waren
het gevolg. Zeventig procent wilde ook
volgend jaar doorgaan.
„Anders omgaan met elkaar" is uitgege
ven bij Publivorm, Parkweg 20a te Voor
burg en bij De Horstink, Koningin Wil-
helminalaan 17 te Amersfoort.
De bisschoppenconferentie
heeft zich deze week tijdens
haar vergadering in Rotter
dam, langdurig bezig gehou
den met een ontwerp voor een
bisschoppelijke brief bij de
nieuwe „orde van dienst voor
boete en vergeving". De ge
dachten wisseling. zal worden
afgerond op de volgende ver
gadering, 9 november in Haar
lem.
Het ligt in de bedoeling dat de
Nederlandse vertaling van de
nieuwe orde van dienst en de
begeleidende brief van de bis
schoppen kort daarna ver
schijnen. Dit meldt de pers
dienst van de r.k. kerkprovin
cie.
De bisschoppenconferentie be
sprak in eerste lezing haar al
aangekondigde brief over het
katholieke onderwijs. Er
wordt naar gestreefd dat dit
document rond half januari
van het volgend jaar het licht
zal zien.
Voor de juridisch-financiële
aspecten van het permanente
diakonaat in de r.k. kerkpro
vincie stelde de bisschoppen
conferentie een commissie in.
Hierin benoemde zij: dr. W.
v.d. Boogaard scj, canonist.,
mr. F. van Spaendonck, civiel
jurist, dr. O. ter Reegen SSS,
secretaris kerkelijk kader van
de kerkprovincie, canonist,
drs. H. de Vries en drs.' B.
Weterman, leden van het eco
nomencollege, dr. H. Kuipers,
vicaris-generaal van het bis
dom Haarlem, en drs. J. Huy-
ben, rechtskundig adviseur
van het bisdom Roermond.
De bisschoppenconferentie
hield zich ook bezig ,met een
antwoord op de zogenaamde
„Lineamenta", het Romeinse
document ter voorbereiding
van de bisschoppensynode
1977 (Deze zal zijn gewijd,
zoals bekend, aan het geven
van katechese in onze tijd,
voóral aan kinderen en jonge
ren). De bisschoppenconferen
tie zal over haar reactie maan
dag nog spreken met de Natio
nale Raad voor Katechese.
KERK
EN
WERELD
Korte metten
„Zolang er nog onrecht be
staat is deze nieuwe kerk niet
af'. Aldus paus Paulus in een
boodschap bij de inwijding
van het nieuwe Maria-heilig-
dom in Mexico City, dat vijf
tig miljoen gulden heeft ge
kost en deswege veel kritiek
heeft opgeroepen met het oog
op de nood van vele armen.
De paus vermeldt hen: „De
armsten, de campeseno's, die
met gerechtvaardigd onge
duld wachten op het inlossen
van beloften, die zo vaak wer
den gedaan en steeds weer
werden vergeten". Speciaal
wendde hij zich tot de rijken
en intellectuelen bij te dragen
om de atmosfeer rechtvaardi
ger, menselijker en christelij
ker te maken.
De gezamenlijke vertaling van
het Nieuwe Testament van de
protestantse en katholieke bij
belorganisaties in West-Duits-
land loopt gevaar. Het plan
om begin 1977 met een geza
menlijke vertaling uit te ko
men zal waarschijnlijk niet
doorgaan. Er is tien jaar aan
deze gezamenlijke uitgave ge
werkt. Op het laatste ogenblik
zijn bezwaren binnengekomen
van de Duitse bisschoppencon
ferentie, die sinds enkele we
ken onder voorzitterschap
staat van kardinaal Hoeffner
van Keulen.
Tegen de traditionalistische mis, die mgr. Marcel Lefebvre 24
oktober wil opdragen in het Westduitse Friedrichshafen aan
het Bodenmeer, hebben vijf bisschoppen gewaarschuwd.
In een gezamenlijke brief
schrijven de bisschoppen
drie Westduitsers, een Oosten
rijker en een Zwitser aan
hun gelovigen rond het meer,
dat zelfs degenen die slechts
als toeschouwers naar de om
streden mis gaan „medespe
lers worden in het bescha
mend schouwspel van een ver
scheurde kerk".
De bisschoppen benadrukken
dat de katholieke kerk de kerk
is van het concilie en van de
paus. In de strijd die in de
kerk altijd bestaan heeft tus
sen behoudende en vooruit
strevende krachten, mag de
eenheid niet in gevaar komen.
Mgr. Lefebvre aldus de bis
schoppen raakt steeds meer
in een isolement en zet een
vraagteken achter het concilie,
dat niet in overeenstemming
zou zijn met het overgeleverde
geloof.
De bisschoppen van Augs
burg, Rottenburg, F reiburg,
Feldkirch en Sankt Gallen ge
ven evenwel toe dat de men
sen onvoldoende voorbereid
waren op de veranderiugen
van hèt concilie, die bovendien
niet altijd op de juiste wijze
zijn ingevoerd. Deze moeilijk
heden kunnen worden over
wonnen door een goede kate
chese voor volwassenen, aldus
de bisschoppen, die onderstre
pen dat de één harder loopt
dan de ander, maar dat dit
geen reden is om de gemeen
schappelijke weg te verlaten.
Volgens de Westduitse tradi
tionalisten, die de bijeenkomst
organiseren, moet de mis te
Friedrichshafen even specta
culair worden als de dienst in
het sportpaleis van Rijssel op
29 augustus. Sinds hij 11 sep
tember ontvangen werd door
de paus, heeft mgr. Lefebvre
in het publiek geen plechtige
mis volgens de ritus van Pius
V meer opgedragen.
Het Provinciaal Beraad van Kerken in Zuid-
Holland, waarin de verschillende kerken van
de provincie vertegenwoordigd zijn zal mor
gen in het gebouw „De Koningshof" te Maas
sluis een contactdag houden.
Naar aanleiding van de assemblee van de
Wereldraad van Kerken in Nairobi eind vorig
jaar zal het hoofdthema van de dag (waaraan
ongeveer zestig personen zullen deelnemen,
onder wie mgr. dr. A. Simonis en vicaris-gene
raal dr. W. van Paassen) zijn „Het Christus-
belijden in onze tijd".
De bespreking hiervan zal worden ingeleid
door de secretaris van de Raad van Kerken
in Nederland, prof. dr. H. A. M. Fiolet Deze
inleiding zal worden besproken in discussie
groepen. In een voltallige vergadering zal
later op de dag door de discussiegroepen
verslag worden uitgebracht en zal er een
algemene discussie zijn. De bijeenkomst zal
worden gesloten door mgr. dr. A. J. Simonis,
bisschop van Rotterdam.
