Overeenstemming
over hoofdpunten
Rhodesïè-beraad
Noorwegen gaat per
1 januari 200mijls
viszone instellen
Meesterkraker Aage met bestseller naar toekomst
Geen verschuiving
in Frans beleid
Geen problementussen FDP-SPD
'Sovjet-Unie grotere
gevangenis dan
Tsarenrijk ooit was'
WOENSDAG 6 OKTOBER 1976LEIDSE COURANT,PAGINA 11
Kort voor het karwei bij de brandkast
Aage in aktie met de thermische lans
Nog even wat bijwerken
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Om klokslag
vier komt hij met een kamer
brede glimlach en omstuwd
door dekselse deernen een zij
zaal van het Haags Congresge
bouw binnen: Aage Meinesz,
gezeten Hagenaar, die drie
jaar als Aage M. aan celvor
ming heeft gedaan. Knap col
bertje, open overhemd, gou
den plak voor onbewezen
diensten op het krullend
borsthaar. Typisch een jon
gen, die je om een boodschap
kunt sturen en voor wie je
graag een lans breekt.
Als hij eenzaam, maar niet
alleen heeft plaats genomen
aan de lange tafel, die bere
kend is op een goed florerend
viscollege, deelt hij met een
courante knipoog mee, dat hij
over enkele ogenblikken zijn
laatste kluis gaat openbran-
den. De stille dienders, recher
cheurs en brandweerlieden,
die hoofdzakkelijk zijn gehoor
vormen halen opgelucht adem.
Hoeveel kasten hij inmiddels
heeft gekraakt? Hij kijkt de
vragensteller met een schuin
hoofd aan, roept schor: „Hallo,
bent u soms van de politie of
is het alleen maar nieuwsgie
righeid?"
Over zijn verblijf op staatskos
ten in penetentiaire inrichtin
gen is hij weinig mededeel
zaam: „Het viel wel mee", zegt
hij peinzend, „ach ja, het viel
mee. Alleen de sociale contac
ten miste ik. Eén uur bezoek
in de week is te kort. Dat komt
neer op twee dagen per jaar.
Kijk, daar ga je als grote vent
mooi aan kapot. Ik begrijp dat
niet. De samenleving geeft mil
joenen uit aan het gevangenis
wezen, dat mensen geestelijk
en lichamelijk eerder verbit
tert dan verbetert. Daar koop
ik niks voor."
Vraagje van een in-en-in-keu-
rige heer. „Als we nu eens
aannemen meneer Aage, dat
brandkastenkrakers verdeeld
kunnen worden in vier catego
rieën: A, B, C en D. Tot welke
categorie behoort u dan?"
Lepe blik vanachter de hoofd
tafel: „Mag ik eerst even we
ten wie u bent en wat u verte
genwoordigt?"
„Ik ben meneer Lely, ik ben
vertegenwoordiger van een
De buit: het boek „Aage M"
Zweedse brandkastenfabriek."
„Oh, dat is dan groot nieuws.
Wilt u me sons in dienst ne-
Dat blijkt echter niet het eer
ste verlangen van de heer Lely
te zijn. „Nee hoor. Ik wilde
alleen weten, hoeveel inbre
kers er momenteel in Neder
land rondlopen, die zich met
u kunnen meten. Zou u een
slag willen doen. Moet ik den
ken aan tien, twintig of hon
derd?"
„Houd het maar op tien", zegt
Aage grootmoedig, „maar het
kan ook best zijn, dat er van
avond een sluwe jongen op
een idee is gekomen en dan
zijn het er elf."
Nog vragen? Geen vragen.
Dan acht meester-krake"r in
ruste het moment gekomen
om de brandkast van een on
bekend merk, die in een hoek
ijzereheinig staat opgesteld
open te branden. Aage schiet
een blijde vrijetijdsoutfit aan
van decent asbest, zet een wit
te bromfietshelm op zijn enge
lenhaar en laat één van zijn
secondanten het vuur ontste
ken in zijn vermaarde lans,
een staaf van drie meter leng
te, waarmee hij als een ring-
steker op de kast afstormt.
Een regen van oververhitte
sterren spat een sconde later
van het sleutelgat; het ijzer
wordt onder de dwingende
blik van de thermische tove
naar spontaan vloeibaar en
drupt verdrietig in dikke kro
kodillentranen op de vloer.
Na vijf minuten is de politio
nele thuiswerker halverwege
het slordig aureool, dat hij
brandschattend in de deur
kerft. Tien minuten later is hij
zover en valt de halve deur als
oud roest naar beneden. Aage
likt het zweet van zijn boven
lip en roept: „En toch zijn het
goeie kasten van Lips. Als ik
door was gegaan in dit vak
zou ik echt wat anders hebben
moeten verzinnen, want met
die thermische lansen kom je
niet meer door die moderne
kluizen. Ook een inbreker
moet zich aanpassen nietwaar.
Meegaan met de ontwikkelin
gen.
Nee, nee, mij niet meer gezien.
Ik ben er indertijd mee begon
nen, omdat ik zes tientjes
steun kreeg en vijftig gulden
aan huur betaalde. Gewoon uit
noodzaak, begrijpt U. Maar al
tijd keurig."
Nou, of de zaal hem begrijpt.
Goeie jongen, die Aage. In de
brandkast ligt zijn boek „Mijn
nachten met de thermische
lans", die hij in vrije uren in
de gevangenis heeft geschre
ven met zijn maat, neurotische
Frans uit Den Haag. De eerste
bestseller met een duidelijke
brandlucht. Een ruig gepen
seeld epos van een licht ont
vlambare ziel, dat eindigt met
de ontroerende zinnen: „Ik
kende mijn fouten en mijn
beperkingen. En ik wist, dat ik
mijn angsten nog moest over
winnen, maar ik had het vaste
voornemen mijn grenzen op te
heffen en mezelf te leren
zwemmen in de zee van het
leven. Misschien zou ik verzui
pen. Misschien..."
„Flauwekul", zegt de buffe
tjuffrouw, „ik begrijp niet,
waarom ze zo'n kouwe drukte
maken voor een inbreker.
Waar slaat dat nou op? Straks
'pikt mijn zoontjè een kwartje
en dan moet ik hem zeggen:
„prima gedaan knul. Ga zo
door en je wordt nog wel eens
een tweede Aage." Dat is toch
zeker je reinste onzin. En als
hij een ton heeft gejat kan zijn
moeder zeker rondgaan met
zoutjes en bitterballen zoals
hier. Meneer Aage wordt
vriendelijk bedankt."
Kritiek op
Wereldbank
MANILLA (Reuter) - De We
reldbank heeft dinsdag in Ma
nilla aanvallen te verduren ge
had van ontwikkelingslanden.
Enkele van deze landen be
schuldigden de bank er van
meer de vorm te hebben van
een commerciële instelling dan
van een organisatie die steun
verleent.
Ook werd gezegd dat de indus
trielanden zich meer bekomme
ren over hun eigen belangen.
De toespraken van afgevaardig
den uit Afrika, Latijns-Amerika
en Azië vormden een tegenstel
ling met de toespraken van ver
tegenwoordigers uit de indus
trielanden.
Vliegend
paleis voor
koning Chaled
SEATTLE (AFP) Ko
ning Chaled Ben Abdel
Aziz van Saoedi-Arabië
heeft de directie van
„Bpeing" gevraagd een
„Jumbo 747" voor hem te
bouwen, die een soort
„vliegend paleis" moet
worden.
De koning wil in het vlieg
tuig een troonzaal en een
operatiekamer, die is uitge
rust met een telecommuni-
catie-systeem dat per satel
liet een verbinding tot
stand moet brengen met
een ziekenhuis in Cleve
land. De Amerikaanse
vliegtuigmaatschappij heeft
meegedeeld dat zij inder
daad in onderhandeling is
met Saoedi-Arabië over de
verkoop van een dergelijk
„vliegend paleis" voor de
Saoedische koning.
JOHANNESBURG/SALISBURY (UPI)
De voorbereidingen voor een constitutione
le conferentie over Rhodesië verlopen vol
gens plan. Zwarte en blanke leiders hebben
ingestemd met een datum en een plaats van
samenkomst, aldus heeft de Britse ondermi
nister voor Afrikaanse zaken Ted Rowlands
gisteren meegedeeld, toen hij samen met
zijn Amerikaanse collega William Schaufele
een reis van een week door zuidelijk Afrika
afsloot in Johannesburg.
Tijdens hun reis hebben beide onderhande
laars geweigerd details over hun ontmoetin
gen met de Afrikaanse leiders te verstrek
ken. Maar Rowlands verklaarde gisteren dat
de streefdatum voor Engeland nog steeds
binnen twee weken ligt. De Britse VN-am-
bassadeur Ivor Richard zal de conferentie
voorzitten.
Rhodesische parlementariërs geven de voor
keur aan Livingstone, een Zambiaanse stad
aan de Victoria-watervallen, als plaats van
samenkomst. Over de agenda bestaat nog
onzekerheid. De Rhodesische regering wil
praten over de vorming van een multiraciale
overgangsregering, maar premier Smith
stelde al op 24 september dat de grondwet
voor een onafhankelijk, door zwarten gere
geerd Rhodesië zal worden opgesteld „in
Rhodesië, door Rhodesiërs, voor Rhodes-
iërs".
De zwarte leider Johua Nkomo wil het
Joshua Nkomo
oorspronkelijke plan van Kissinger vervan
gen zien door het plan van de zwarte „front-
staat-presidenten", dat ervan uitgaat dat de
door de Britten voorgezeten conferentie zich
ook bezig houdt met het opstellen van een
grondwet.
Nkomo is gisteren een reis langs Zambia,
Mozambique en Tanzania begonnen, moge
lijk in een poging zijn rivalen in het zwarte
verzet in Rhodesië te overvleugelen. Robert
Moegabe, de leider van de guerrillastrijd
macht, en bisschop Abel Moezorewa, de
leider van de buitenlandse vleugel van de
Afrikaanse nationale raad, hebben veel
meer populariteit onder de bevolking.
PREMIER BARRE:
PARIJS (AFP) Frankrijks Europese, verdedigings- en veilig
heidspolitiek zal onder de nieuwe regeringsleider, Raymond Barre,
geen echte accentverschuivingen ondergaan. Dit blijkt uit de
regeringsverklaring die Barre zes weken na zijn ambtsaanvaar
ding gisteren in de Nationale Vergadering in Parijs heeft afgelegd.
Tot ontsteltenis van de oppositie verbond Barre aan deze verklaring
niet de vertrouwenskwestie. Deze zal hij in de komende week bij
de indiening van een wetsontwerp tot wijziging van de begroting
1976 stellen. De linkse oppositie kondigde aan dat zij dan een motie
van wantrouwen zal indienen.
Het belangrijkste deel van zijn verklaring wijdde Barre aan het
op 22 september door de regering ingediende anti-inflatieplan. De
versterkte strijd tegen de prijsstijgingen heeft niet slechts een
economisch en technisch karakter, maar ook een belangrijk politiek
aspect. De premier stelde vast dat Frankrijk door de in de hele
wereld heersende inflatie niet in de ernstige positie geraakt was.
„Het behoort echter ook niet tot de kleine groep landen die in
het herstel van hun economie het meest vooruitgegaan zijn".
FORD IN VERLEGENHEID DOOR
RAPPORT-MAYAGUEZ
Washington. (Rtr).- Jimmy Car
ter, de Democratische presi
dentskandidaat, zal zich van
avond in zijn tweede televisie
debat met president Ford
agressiever opstellen. Hij wordt
daarbij zeker gesteund door een
rapport dat vanmorgen is ont
huld, waarin de algemene re
kenkamer concludeert dat een
verkeerde beslissing van Ford
in mei 1975 aan 41 Amerikaanse
soldaten bij Cambodja het le
ven heeft gekost.
Het rapport, opgesteld op ver
zoek van het Huis van Afge
vaardigden, levert scherpe kri
tiek op de handelwijze van Ford
tijdens het incident met het
vrachtschip Mayaguez, dat door
Cambodjanen was opgebracht.
Op het moment dat Amerikaan
se mariniers in actie kwamen
om het schip en zijn bemanning
te bevrijden - waarbij de 41
militairen om het leven kwamen
- had Cambodja al besloten de
bemanning vrij te laten. Ford
zag vorig jaar de actie als een
herstel van het prestige van de
Verenigde Staten, na de neder
laag in Vietnam.
BONN (AP) De Westduitse
sociaal-democraten en libera
len zijn gisteren onder leiding
van respectievelijk bondskan
selier Helmut Schmidt en vi-
ce-kanselier Hans-Dietrich
Genscher onderhandelingen
begonnen over de vorming en
het beleid van een coalitiere
gering. De onderhandelingen
gingen van start nadat Gen
scher formeel een verzoek had
afgewezen van de CDU en
CSU om met hen een regering
Genscher, de voorzitter van de
liberale Vrije Democratische
partij (FDP) zei dat hij CDU-
leider Helmut Kohl op de
hoogte had gesteld van het
besluit van de FDP-leiding de
Na afloop van de eerste onder
handelingsronde zei de bonds
kanselier dat er geen proble
men waren ontstaan. „Het
werk binnen de coalitie zal
niet moeilijker of makkelijker
zijn dan eerst," aldus Schmidt.
De onderhandelingen van de
twee partijen zijn erop gericht
een regeringsprogramma op te
stellen. Wanneer Schmidt door
het Westduitse parlement voor
de tweede maal tot bondskan
selier gekozen wordt, zal hij
dit programma op 13 decem
ber bekendmaken, de dag
waarop de ambtstermijn van
de huidige regering afloopt.
OSLO -Noorwegen is van plan per 1 januari 1977
een economische 200 (zee)mijlszone rondom zijn
kust in te stellen, zo heeft premier Odvar Nordli
gisteren in het parlement bekendgemaakt. Nordli
zei dat de maatregel is genomen om de Noorse
visgronden doeltreffend te beschermen en het
bestaan van de Noorse kustbevolking te verzeke
ren.
Maar de premier wees er met nadruk op dat zijn
land een confrontatie zoals de „kabeljauwoorlo-
gen" tussen Groot-Brittannië en IJsland, uit de
weg zal gaan.
„De regering zalde zaak op zodanige wijze behan
delen dat internationaal recht en banden met
betrokken staten ontzien worden", zei hij.
„De Noorse regeringspolitiek in deze wordt be
paald door onderhandelingen en niet door con
frontatie", aldus Nordli, volgens wie er volledige
juridische gronden zijn voor het instellen van een
Noorse 200-mijlszone.
Van de zeerechtconferentie van de Verenigde Na
ties wordt verwacht dat deze zijn goedkeuring zal
hechten aan een „economiseh-zóne-systeem", dat
een kuststaat soevereine rechten verleent op alle
levende bronnen in zee en de mineralen en oliën
in de zeebodem.
Integraal deel van het systeem is de visserijgrens.
Die van Noorwegen zal worden uitgebreid van 12
tot 200 zeemijlen voor de hele kustlijn.
Dit treft alle landen wier treilervloten traditiege
trouw vissen hebben op gronden die nu binnen
de Noorse jurisdictie komen.
IJsland stelde vorig jaar een 200-mijls-visserijzone
in, Canada doet het op 1 januari en de Verenigde
Staten volgen op 1 maart. De Sowjet-Unie gaat
in beginsel met de economische 200-mijlszone ak
koord, maar heeft verklaard niet op het resultaat
van de zeerechtconferentie vooruit te willen lopen.
Premier Nordli heeft gezegd dat als gevolg van
deze visserijgrensverleggingen, internationale vis
sersvloten hun vangsten in Noorse wateren hebben
opgevoerd. Dit heeft geleid tot verdere aanspre
king van de visvoorraad.
Het Noorse parlement zal later in het najaar een
debat aan de regeringsverklaring wijden en naar
alle waarschijnlijkheid unaniem met het voorne
men akkoord gaan.
De premier zei tenslotte dat met de visserijrechten
van andere landen bij verdrag rekening zal wor
den gehouden.*.
Mig 25
Zo ging de in Japan gelande Russische
Mig 25 in de laadruimte van een Ameri
kaans Galaxy-transport op de luchthaven
van Hakodate. Vandaar werd de Mig naar
een militaire basis gebracht voor een
grondig onderzoek. Op de beschermende
hoes staat geschreven „Vaarwel aan de
mensen van Hakodate en het spijt me dat
ik zoveel last veroorzaakt heb".
Devaluatie
Ierse
groene pond
LUXEMBURG (ANP) - In de
Europese landbouwraad in Lu
xemburg is dinsdag een grote
ruzie ontstaan over de kwestie
van de devaluatie van het Britse
en het Ierse groene pond
Die ruzie liep zo hoog dat de
Ierse minister. Marc Clinton,
boos uit de raad wegliep. De
voorzitter van de raad, de Ne
derlandse landbouwminister,
Van der Stee, wist met grote
moeite zijn Ierse collega te be
wegen weer aan het beraad deel
te nemen. Na lang touwtrekken
nam de raad het volgende be
sluit: het Ierse groene pond
wordt gedevalueerd met 7,5 pro
cent en met ingang van volgen
de week. Het Britse groene
pond wordt voorlopig niet gede
valueerd.
Corruptie in
Portugal
gehekeld
66e verjaardag van de repu
bliek Portugal heeft president
Antonio Ramalho Eanes een
felle aanval gedaan op de amb
tenarij wegens corruptie, onbe
kwaamheid en opportunisme.
Eanes stelde dat „niet langer
kan worden toegestaan dat be
langrijke sectoren van het pu
blieke leven worden overheerst
door politieke krachten, die
meer belangstelling hebben
voor het bereiken van partij-ob
jectieven dan het bevorderen
van de collectieve welvaart". Hij
riep op een eind te maken aan
de „düidelijke, ongestrafte cor
ruptie, de algemene onbe
kwaamheid op alle niveaus en
het bestaan van instellingen
waarvan niemand ooit heeft ge
hoord en die geen enkel nut
hebben".
Suriname
schaft zich
luchtvloot aan
PARAMARIBO/DEN-HAAG
(ANP) De Surinaamse rege
ring wil de komende jaren voor
iets meer dan 200 miljoen gul
den aan vliegtuigen en vlieg
tuigmaterieel kopen.
Dat blijkt uit de meerjarenplan
nen van het Surinaamse depar
tement van economische zaken.
De grootste post, ter waarde
van 180 miljoen gulden, is gere
serveerd voor de nationale
luchtvaartmaatschappij van de
republiek, de SLM. Het geld zal
bestemd zijn voor de aanschaf
van eigen vliegtuigen of aan
schaf van materieel in samen
werking met andere luchtvaart
maatschappijen of organisaties.
STOCKHOLM (Reuter) Een Sovjet-hoog
leraar heeft in een open brief aan partij
leider Leonid Breznjev verklaard dat de
Sovjet-Unie een grotere gevangenis is
dan het tsaristische Rusland ooit was.
De brief van de in Tsjechoslowakijke
geboren prof. Arnost Kolman, een 84-ja-
rige wiskundige en filosoof, die vorige
week in Stockholm s aangekomen is
gisteren in het Zweedse dagblad Expres
sen gepubliceerd.
De hoogleraar kwam met zijn vrouw,
Jekaterina, na vier jaar gewacht te heb
ben op toestemming om hun dochter in
Stockholm te bezoeken. Zij woonden in
Moskou. Prof. Kolman zei van plan te
zijn asiel in Zweden aan te vragen.
Prof. Kolman nam deel aan de bolsjewis
tische revolutie van 1917 en bekleedde
vervolgens verschillende functies in het
Moskouse comité van de Russische com
munistische partij.
In zijn open brief zei hij dat hij Lenin
had gekend en dat hij samengewerkt had
met Lenins vrouw, Nadezjda Kroepskaja.
Sedert Kroetsjevs verwerping van Stalin
in 1956 was hij geleidelijk gaan begrijpen
hoe ernstig partij en regering in de Sov
jet-Unie gedegenereerd waren.
Het keerpunt kwam met de invasie van
de landen van het Warschau-pact in Tsje-
choslowakije in 1968 toen de Sovjet-Unie
„het land dwong in een politieke dicta
tuur, het aan een meedogenloze economi
sche uitbuiting onderwierp en het maakte
tot een ware kolonie".
Hij noemde de Sovjet-Unie „een grotere
gevangenis voor de mensen dan hettsaris-
tische Rusland ooit was" en vervolgde:
„Is het niet onmenselijk ouders van kin
deren weg te halen, te beletten dat gezin
nen herenigd worden, toestemming te
weigeren om naar verwanten overzee te
reizen of maanden of soms jaren familie
leden toestemming te weigeren politieke
gevangenen te bezoeken of zelfs met hen
te corresponderen?".
