Ned. tv drong
in 25 jaar alle
huizen binnen
NOS: zilveren tv,
TROS bestaat 10 jaar
TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE ZATERDAG
RADIO VANAVOND
RADIO ZATERDAG
Die Haghe in
Penaltybokaal
TERUGBLIK
PAGINA 2
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 1 OKTOBER 1976 VR
(Van onze radio- en tv-redactie)
Wie herinnert zich nog die al
lereerste televisie-avond op 2
oktober 1951? Op de aankondi
ging ervan hadden niet meer
dan een paar honderd kijkers
zich een toestel aangeschaft.
Cafés hadden er éen liten ko
men om klanten te lokken. Ra
diohandelaren, die wel brood
zagen in de verkoop van tv-toe-
s teil en, hadden een toestel in de
etalage geplaatst. Daar groep
ten op die avonden honderden
mensen samen, een beeld zoals
men dat van vroeger kende bij
de kranten tijdens verkiezings
uitslagen.
De regering-Drees had toestem
ming gegeven voor experimen
tele televisie. Philips wilde wel
tv-toestellen verkopen. Die had
veel geld in onderzoek gestoken
en voorbereidingen getroffen
voor produktie aan de lopende
band. De verkoop van toestellen
liep aanvankelijk niet hard als
gevolg van het feit, dat er op
weinig avonden werd uitgezon
den. Philips stelde toen tegen
over het kabinet-Drees, dat de
werkgelegenheid in en rond
Eindhoven ernstig gevaar zou
lopen als er niet meer toestellen
verkocht zouden worden, d.w.z.
als er niet op meer avonden
uitgezonden zou worden. Philips
won het pleit Ton gold het ge
zegde: hoe minder kijkers, hoe
meer zendtijd. Nu verluidt het:
hoe meer kijkers, hoe meer
zendtijd.
De tijden zijn dus wel veran
derd. Met de komst van de tv
en de inspanningen van Philips
liepen we in de pas met de tv
elders in Europa, zij het dat we
al enige jaren achterstand had
den op Amerika. Geheel afwij
kend van andere Europese lan
den ontwikkelde zich bij ons het
zogenaamde pluriforme om
roepbestel. Dat komt voor ons
land neer op 34 zendgemachtig
den, die per week tachtig uur
zendtijd vol maken. Hier hoort
men vaak smalen op die ver
snippering. In het buitenland
vindt men het uniek, zoals in
ons land zovele stromingen hun
inbreng voor de tv kunnen ple
gen.
Later is het Eurovisienet ont
staan: in 1953 waren er al beel
den van de kroning van de Brit
se koningin overgekomen. Een
jaar later werd het net officeel
in gebruik gesteld met de uit
zending van het Narcissenfeest
in Montreux. Nog datzelfde jaar
leverde Nederland al een Euro-
visiebijdrage: de reportage van
een kinderfeest in Naarden met studiobouw in Hilversum en
bezoek van de koningin. Neder- over reclame op de televisie. De
land telde een half miljoen kij- kranten begonnen hun dagelijk-
kers. De NTS had nog twee se televisierubriek, de kerken
studioruimten gehuurd in Bus- hadden zendtijd gekregen, de
sum. Er waren meer zenduren: omroepen gingen een eigen ge-
je kon elke weekavond kijken, zicht tonen.
Het Nederlandse volk ging de
televisie ontdekken, ging ook Van toen af ging het snel om-
Prof. dr. J. Kors van de KRO, de eerste NTS-voorzitter. dankte in de eerste uitzending de regering
voor het toestaan van experimentele uitzendingen. Rechts minister Cals, toen staatssecretaris van
het ministerie van O.K. en W.
neel werkte niet via reglemen
ten, maar uit innerlijke drang.
Ik heb er velen zien sneuvelen: kleine studio". De omroepsters
zij overwerkten zich en wisten incluis. Ze waren persoonlij khe-
niet van ophouden. Alles blaak- den in het land: Vertie, Ageeth,
te van improvisatie, creativiteit Hannie, Tanja en Karin. Pionie-
en korpsgeest. Toch dreef de ren? Werken onder stuntelige
televisie helemaal op de historie omstandigheden? Welnee,
van de radio, de drang naar waren super-modem bezig,
herkenbare pluriformiteit bijv. „Waar ter wereld je ook komt,
werd overgedragen op de televi- ze benijden ons altijd die toch
sie". eigenlijk vreselijk ingewikkelde
Eigenlijk maar in de loop van organisatie", zegt Wim Renge-
15 jaren is de televisie de grote link - en hij kan het weten. In
baas onder de media geworden. 1949, toen de regering toestem-
Baas, omdat zij het hele wezen ming gaf om invoering van tele-
van de mens in beslag neemt en visie in Nederland voor te berei-
het volk aan haar voeten heeft, den, kwam hij daarvoor bij de
Een krant of tijdschrift kan je VARA. Er was veel gehakketak
even neerleggen tot later, bij de over wie nu eigenlijk de televi-
radio kan je van alles doen, de sie zou gaan maken. Philips had
televisie eist de hele mens op. -
Hoe ging dat in die eerste tijd? o
Hadden programmamakers en omroepen claimden de pro
technici het gevoel te pionieren? grammering. Maar de regering
Siebe van der Zee, toen „manus- wilde, evenals bij de radio, ook
je-van-alles" bij de AVRO-tele- een gezamenlijkheidsorgaan,
visie, nu algemeen directeur van Na twee jaren intensieve voor-
die omroep, zegt: „Nee. Wij wis- bereiding was alles in kannen
ten best, dat die eerste uitzen- en kruiken. De vier omroepen
dingen de lucht ingingen voor (de VPRO kwam er pas ander-
misschien duizend mensen, half jaar later bij) richtten de
Technische deskundigen had- Nederlandse Televisiestichting
den toestellen en alleen heel (NTS) op onder voorzitterschap
welgestelden kochten ze. De Van prof. Kors, voorzitter van
mensen lazen erover in de de KRO. Philips leverde de ap-
krant. Maar wij werkten ons paratuur en het witte kerkje
een aap om ons uur televisie per Irene in Bussum, dat al lang als
14 dagen mooi vol te krijgen", verkooplokaal diende, werd als
Dat gebeurde in die eerste jaren eerste studio gehuurd,
in een studioruimte onder gloei-
hete kwiklampen, met grijsge- 3500 man
tinte decors die in hoekjes wer
den gepropt. Peter Zwart, die De Nederlandse televisie nu: in
alles-kunstenaar, ontwieip, te- totaal 3500 man personeel, kleu-
kende en bouwde al die decors ruitzendingen, haast onbegrens-
in z'n eentje. Later kwam Fokke de technische mogelijkheden,
Duetz er ook bij. Een Jan Don- moderne reportagetreinen, stipt-
overal de requisieten vandaan, meer kennen. Maar ook: een
In die tijd was het heel gewoon, brok landspolitiek, omroepen
voor een uitzending bij goede die elkaar concurreren in het
kennissen „even" een piano te gevecht om „het eigen gezicht"
rasol. ren. En evengoed: programma's
die niet minder zijn dan die in
de buurlanden. De Nederlandse
televisie, nog altijd met een gro
te stem in de Europese Radio
Unie en nog altijd benijd.
Op 1 januari 1957 bleek uit de
boekhouding van de Dienst
„Ik herinner me nog dat wij Luister- en Kijkgelden dat er
voor de uitzending op de eerste nog geen 100.000 tv-bezitters
Kalfje
In mei 1952 hield dr. Drees een rede om Het Binnenhof. De tv was er bij voor een verslag
lentedag in 1952 per taxi even
Het duurde tot 1959 eer
van der Zee, „wij vonden dat de wekelijkse zendtijd was ver-
wij dat heel modem en vemuf- hoogd tot dertig uur, passeerde
hoog met de Nederlandse tele- het einde van de noodzakelijke deden". Ja, die werkers van het aantal tv-bezitters spoedig
>te moderne studio's bouw is nog niet in zicht. het eerste uur. Wij kenden el- de één miljoen. In 1965 regi-
kaar allemaal, wij waren net streerde de PTT twee miljoen
een grote familie, zeggen ze. „Er toestellen. Nu de televisie in
De ether brak open: meuwe was geen Streberei, geen jaloe- ons land 25 jaar bestaat, zorgt
zendgemachtigden stapten bin- zie, wij keken niet op. tijd of de PTT er voor, dat de tv-beel-
En toch: „Toen ik in Hil- geld, wij dachten niet over onze den in bijna vier miljoen hui
visie. Grote
en technische gebouwen, labo
ratoria, kantoren, ze verrezen
en verrijzen nog op het Om-
roepkwartier aan de Hilver-
Insulindeweg. Er is een
nieuwe videotoren en zelfs een versum aankwam in 1959", ver- talloze overuren, wij waren alle-
spoorweghalte tegenover het telt Emile Schüttenhelm, „was maal bezeten bezig. Wij stroom-
'net er nog een geestdriftige Gi- den over van de ideeën en in half dozijn kanalen op de eigen
deonsbende. De 350 man perso- feite dachten wij niet aan con- tv.
NEDERLAND I
Teleac
18.15 Engels voor beginners, les
3
NOS
18.45 Tl-Ta-Tovenaar
18.55 Journaal
TROS
19.05 TROS toen
19.45 Mr. Ed, het sprekende paard
20.10 Tatort
22.50 10 voor de TROS
NEDERLAND II
18.55 Journaal
AVRO
20.25 Oe gebroeders Hammond
21.15 De hel op de Mont Blanc
22.35 Teleyizier Magazine
23.20 Gesprek met de premier
Televisie-liefhebbers kunnen
dit weekeinde met hun toestel
naar bed gaan en er mee op
staan: vanavond herdenkt de
TROS het tien-jarig bestaan tot
vannacht half één en wie mor
genochtend om acht uur uit de
veren komt, kan op Ned. 11
bekijken hoe de NOS het 25-ja-
rig bestaan van de televisie in
Nederland viert. Dit gebeurt
onder het motto „Reprise", met
zaterdag en zondag herhalingen
van programma's die zijn gese
lecteerd uit de archieven van
de omroeporganisaties en de
NOS. Schaken, voetbal en Nes-
cio, show en de Stratemaker,
het komt dit weekeinde alle
maal terug.
Vanavond de TROS. Na de laat
ste aflevering van Ti-ta-Tove-
t Tatort in Nederland: met Gaby
Fuchs en Cees Heyne die een jong
Stel spelen, in gijzeling gehouden
op het voormalige REM-eiland.
Ned. I. 20.10 uur
naar en het Journaal kan men
kijken naar „TROS-toen". Hie
rin worden korte fragmenten
getoond van programma's die
de TROS in het 10-jarig bestaan
op het scherm heeft gebracht.
Aansluitend: Mr. Ed.
Ned. 1,19.05 en 19.45 uur.
Verjaarsfeest
Na een gesprek van Henk van
der Meyden met oud-directeur
mr. J. M. Landré van de TROS
in „Landré in tv-privé" om 21.50
uur, biedt deze omroep zichzelf
een verjaarscadeau aan: „10
voor de TROS". Hierin treden
vele artiesten op die de laatste
jaren op de TROS-buis kwa
men. Onder anderen André van
Duin, Frans van Dusschoten, De
Mounties, Henk Elsink, Henk
van der Meyden, Willy Dobbe,
Martine Bijl. Marco Bakker.
Chiel Montagne, Zangeres Zon
der Naam, Monique van Erp,
Bert de Vries en Vader Abra
ham.
Ned. I, 22.50 uur.
Mont Blanc
De AVRO zendt vanavond een
filmreccnstructie uit over een
bergbeklimmerstragedie: „De
hel op de Mont Blanc". In deze
film wordt een drama gerecon
strueerd dat in 1961 vier slach
toffers eiste. Zonder iets van
elkaar af te weten vertrokken 9
juli 1961 een Frans team van
vier man en een drie man sterk
te Italiaanse ploeg uit Chamo-
mx met het plan een poging te
doen de Mont Blanc te beklim
men via de nooit bestegen route
over de vrijwel loodrechte, ze
venhonderd meter hoge Freney-
pijler. De twee teams besluiten
tot samenwerking onder goede
weersomstandigheden. Maar
een dag later breekt de hel los.
Ned. II. 21.15 uur.
Morgen
17.55 Journaal
18.00 Nieuws uit Noordrijnland-
Westfalen
18.05 Intermezzo
18.45 Café Hungaria
19.15 Hier und Heute
19.45 Marianne Mendt zingt
20.00 Journaal
20.15 Wenn der Vater mlt den
Sohne
21.50 De recherche adviseert
21.55 Actualiteiten uit Bonn
22.20 Journaal
22.35 Sport
23.00 Black-Out, TV-film
00.35 Journaal
18.20 Laurel Hardy
18.40 Mannen zonder zenuwen
19.00 Journaal
19.30 Buitenlandjournaal
20.15 De jonge Freud, documen
taire
21.50 Journaal
22.05 Klno Klno
22.30 De straten van San Francis
co
BELGIE
NEDERLANDS
18.00 Mumfle
18.15 Open school
18.45 Dag aan dag
19.10 Kath. centrum
19.45 Journaal
20.15 Politieke tribune
20.30 Flintstones
20.55 Fort Bravo, speelfilm (1953)
22.30 Journaal
NEDERLAND I DUITSLAND I
Teleac
10.15 Wereldgodsdiensten
10.45 Focus on English, les 2
11.00 De eerste levensjaren van
het kind, les 3
NEDERLAND II
Reprise
08.00 Journaal
08.05 Inleiding
08.10 Morgen gebeurt het,1957
08.34 Bah september, 1966
09.03 Sterren kijken, 1975
09.43 The Beatles, 1964
10.08 Brandpunt, 1973
10.45 NTS-journaal, 1956
11.00 Journaal
11.03 Overzicht
11.05 Signalement, 1964
11.50 Amusement, 1964, 1965,
1973
13.00 Journaal
13.10 Overzicht
13.14 Victor Sylvester, 1969
13.33 Kaas, TV-spel, 1968
15.06 Music all-in, 1976
16.00 Journaal
16.03 Europa Cup-finale, 1962
16.52 Wim Sonneveld Show, 1962
17.50 Overzicht
die een agentschap in Hollandse
kaas begint. De man echter,
schuw op de achtergrond, ziet
zijn kaasdroom overwoekerd
door kleinigheden, als kantoor,
telefoon en briefpapier.
Zaterdag Ned. II, 13.33 uur.
Europacup
Uiteraard ook voetbal in „Repri
se". Gekozen werd een samen
vatting van de wedstrijd Real
Madrid Benfica om de Euro
pacup voor landskampioenen.
De strijd werd geleverd 2 mei
1962 in het Amsterdams
Olympisch Stadion.
Zaterdag Ned. II, 16.03 uur.
10.00 Journaal
10.05 Draaischijf
10.25 Actualiteiten uit Bonn
10.50 Hitparade
11.35 Buitenlandjournaal
12.20 Rondblik
12.50 Persoverzicht
13.00 Journaal
14.25 Journaal
14.30 Sesamstraat
15.00 Zum blauen Bock
16.30 School en beroep
17.15 Vesper
17.45 Journaal
17.48 Sportjournaal
DUITSLAND II
14.58 Journaal
15.00 Black Beauty
15.20 Maak eens een foto!
15.35 Veilig verkeer, spel
16.00 De jongen met de 13 vaders
(slot)
17.00 Journaal
17.05 Spiegel der deelstaten
BELGIE
NEDERLANDS
HILVERSUM I
KRO: 18.30 Nws. 18.41 Marktberichten.
18.44 Sprong in het heelal, hoorspel.
10.30 (S) Edwin, 20.00 (S) In antwoord
op uw schrijven. 22 00 Reisoogst. 22.25
Overweging. 22.30 Nws. 22.40 (S) Goal.
23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II
VPRO: 18.00 Nws. 18.11 Embargo.
(PPG 18.20 PPR). NOS: 20.00 Nws.
20.05 (S) Rotterdam Philharmonisch Or
kest. 21 20 NOS-Cultuur 22.30 Gamma
van Alpha en beta. TROS 23.00 (S)
Feestprogramma
HILVERSUM III
NOS: 18.03 De vakaturebank. 18.10 (S)
NOS-maal. VERONICA: 10.02 (S) Veroni
ca op drie. VPRO. 20.02 (S) VPRO-vrij-
dag-op-drie 23.02 Radio Vrij Belgie
24 02 (S) Amigos de musica. AVRO
1 02 (S) Er floot een vogel in de wei.
2.02-7.00 (S) 'n Nachtje AVRO.
HILVERSUM I HILVERSUM III
De NOS is vriendelijk voor de
ouders die morgenochtend een
beetje willen uitslapen; afgezien
van journaal en overzicht wordt
„het hele week einde tv" voor
namelijk ingezet met program
ma's voor de jeugd. Om 8.10 uur
wordt uitgezonden „Morgen ge
beurt het", een science-fictionse-
rie voor de jeugd, geschreven
door Mies Bouhuys. Op de buis
komt deel 2 dat eerder te zien
was 13 november 1957.
Zaterdag Ned. II, 8.10 uur.
HOU HET
SCHERM
IN
HET OOG
Paul Steenbergen en Riek Schagen spelen Laarmans
en zijn vrouw Fine in het tv-spel „Kaas", naar het
gelijknamige boek van Elsschot.
dit spel speelt Paul Steenbergen
NTO"j0Urn33l de rol van de Belg Laarmans
Het eerste (NTS) Journaal werd IIIINIIIIIIIMKIIIlllllllllllllllllllIlllllllllllllllj|
5 januari 1956 uitgezonden. Het - -
komt morgenochtend opnieuw
op de buis, met onder meer
visserij staking, schaakwedstrijd
Euwe-Donner en een 83-jarige
Amerikaanse vrouw die in haar
tuin een oliebron ontdekt.
Zaterdag Ned. II, 10.45 uur.
Amusement
De NOS doet uiteraard ook een
greep uit amusementsprogram
ma's: Willy en Willeke, Rob Tou-
ber-show, Een paar apart en
„Zo is het toevallig ook nog
een keer". Dit laatste onderdeel
bevat het onderwerp „Lonen en i
prijzen", een gematigde satire,
die voor Mies Bouwman wel de
laatste was. „Beeldregie" bracht |e
„Zo was het" vier weken eerder ie
voor het eerstegoed in op-
spraak.
Zaterdag Ned. II, 11.50 uur
Kaas
De geselecteerde a-jiunoren van de zaterdag-
voetbalvereniging „Die Haghe' zullen de hoof
drollen vertolken in een huiskamer-televisie-
kwis, die de TROS-tv gedurende het komende
seizoen zal uitzenden.
In het kader van de ,TROS-penaltybokaal
wordt deze kwis georganiseerd, waarbij spelsi
tuaties en/of scheidsrechterlijke beslissingen ter
beoordeling aan de tv-kijkers worden voorge
legd. Naar aanleiding van soms merkwaardige
(maar ook wel: dikwijls voorkomende) spelsi
tuaties stelt de bekende oud-scheidsrechter Leo
van der kroft vragen in de trant van: ,Wat moet
de scheidsrechter hier beslissen?' .Wat deed die
speler verkeerd?' of ,Was de beslissing van de
scheidsrechter juist?'
Zaterdag 2 oktober komt de TROS-televisie;
van 10 tot 13.30 uur opnamen maken voor alle
kwisprogramma's, die zullen worden uitgezon
den op zaterdagmiddagen tussen 17 en 18 uur.
Plaats van de opnamen het hoofdveld van het
„Die Haghe"-terreinen-complex op Ockenburgh
aan de Wijndaelerweg.
VARA: 7.00 Nws. 7.02 (S) Z.O. (7.30
Nws 7.41 Dingen van de dag. 8 30 Nws.
8.36-8.45 Gymnastiek voor de huis
vrouw). 10.30 Nws. 10.33 (S) Z.I. 12.26
Mededelingen voor land- en tuinbouw.
12 30 Nws. 12 41 (S) In de Rooie Haan
14.30 (S) Orkest Malando. 15.00 (S) Het
zout in de pap. (15.30 nws.) 17.00 (S)
Zing zomaar simpel een melodie. 17.3Q
Nws. 17.32 Dingen van de daa.
HILVERSUM II
TROS: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymnas
tiek. 7.20 Bij de tijd 'sein'. 8.Ö0 Nws.
8.11 Aktue 8.45 Kom er maar eens bij.
(9.35-9.40 Waterstanden) 10.00 De tie-
nomtoer. 10.30 Aktua-sporl. (11.00
Nws.). 11.30 Hartje Kerkrade. ÓVER-
HEIDSVOORL.: 12.49 Werk en welzijn:
familie moet je het hebben. 14.30 Klank
beeld ziekenomroepen. 16.00 Nws.
16.03 De Europarade. 17.55 Mededelirv
.gramma. 7.55 L
(S) Popstation. 10.03 (S) Muxiek bij d
koffie. 12.03 (S) Los vast. 14.03 (S) Bij
Barend. 16.03 (S) Sportshow.
HILVERSUM IV
AVRO 7 00 Nws. 7.02 (S) Reveille. 9.00
Nws 9.02 (S) 't Is historisch, program
ma over geschiedenis. 9.20 (S) Saxo
foonkwartet. 9.40 (S) Archeologie in
Nederland. 10.00 (S) Bruno Walter (III)
11.45 (S) Trad, volksmuziek vandaag.
12.15 (S) Operagalerij. 13.15 (S) Op
haren en snaren. 13.40 (S) Klein Radio
koor. 14.00 Nws. 14.02 (S) Courant(s)
weekkrant met en over muziek. 15.20
(S) Internationale Orgeldagen Rijn
streek 16.00 (S) Aspekten. 16.40-17.00
Radiojournaal.
De NCRV zond 24 oktober 1
gf^k^mWrnem^chotLl 1HUIMlllllllllü;
Heer Koot en heer Bie die
van het Simplisties Verbond, u
kent ze nog wel keerden gis
teravond weer op het scherm
en allicht dat zij het jubileum
seizoen begonnen met terug
blikken. In feite zijn beide he
ren typische terugblikkers;
voor zover zij althans niet
steeds maar weer vastberaden
de toekomst tegemoet zien. In
ieder geval maakten zij het ons
met hun persiflage op ljet Jubi
lea vieren in het algemeen en
op dat van een kwart eeuw
Nederlandse beeldbuis in het
bijzonder vrijwel onmogelijk
om het komende tv-weekeinde
anders dan (ingehouden) proes
tend tegemoet te gaan. Het zijn
meesterlijke jongens en dat
blijven ze.
Het „avondje VPRO" was trou
wens over de hele linie van een
(zelfs voor die omroep) onge
woon niveau. Al moet ik zeggen
dat een aangeklede „rijk geïl
lustreerde" causerie van
Hans Ferree over het fenomeen
van „de trend" mij toch als iets
te geforceerd-leuk voorkwam.
En de teneur van zijn betoog
„geen trend is ook een trend"
deed mij denken aan de man,
die een ander de keel toeknijpt
en hem vervolgens beveelt nou
eens flink adem te halen.
Met stijgende bewondering
om niet te zeggen ontroering
heb ik dan weer zitten kijken
naar „het wachten van de fam.
Van Helvert" Dat was een
voortzetting van een vier jaar
geleden uitgezonden documen
taire „alleen voor doorzetters".
Pieter Verhoeff was de Amster
damse familie, die toen gepor
tretteerd werd, weer eens gaan
opzoeken. Hoe het er nu mee
ging? Ik herinner mij zeer wel,
dat ik destijds bijzonder onder
de indruk raakte van deze re
portage over zomaar gewone
mensen, die zich op hun manier
in het leven staande trachtten te
houden. Op hun manier, maar
inmiddels wel zo, dat zij een
voorbeeld voor ons allen kon
den worden genoemd. Zij, die
mensen uit de Govert Flinck-
straat, zijn er nog steeds mee
bezig met dat zich staande hou
den, zo bleek nu.
HERMAN HOFHUIZEN
