Bonte reeks van overbekende
beelden in „tv-een dure grap"
■m
Familie Van Helvert
wacht nog steeds af
TELEVISIE VANAVONr
TELEVISIE VRIJDAG
RADIO VANAVOND
RADIO VRIJDAG
DONDERDAG 30 SEPTEMBER 1»
-
NEDERLAND I DUITSLAND I
NOS
18.45 Toeristische tips
18.55 Journaal
VPRO
19.05 Monty Python's flying cir
cus
19.30 Trends
20.05 Simplistle8 Verbond
20.20 Het wachten van de familie
van Helvert, documentaire
NOS
21.35 Journaal
VPRO
21.50 All in the Family
22.15 Hard roepen In het donker,
documentaire
NOS
23.20 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 Ti-Ta-Tovenaar
18.55 Journaal
VARA
19.05 Pipo en de piraten van toen
(slot)
19.30 Dokter Hogg terug (slot)
NOS
20.00 Journaal
VARA
20.25 Beryl's lot (aft. 5)
21.15 Ombudsman
21.40 Ruben, m'n jongen (afl. 5)
22.05 Achter het Nieuws
NOS
22.55 Den Haag vandaag
23.10 Journaal
17.55 Journaal
18.00 Nieuws uit Noordrlji
Westfalen
18.05 Intermezzo
19.15 Hier und Heute
19.45 Harten troef
20.00 Journaal
20.15 Bondsdagverkiezingen
22.15 Kojak
23.00 Journaal
DUITSLAND II
18.20 Wegen naar het leven
18.55 Verhalen uit de historie
19.00 Journaal
19.30 Petrocelli, tv-fllm
20.15 Bondsdagverkiezingen
22.15 Johnny Mathls In P
show
23.00 Journaal
18.00 DeOniksen
18.05 Jonger dan je denkt, t|
18.45 Leef nü
19.10 Veilig verkeer
19.15 Uit de dierenwereld
19.45 Journaal
20.15 Politieke tribune
20.30 Coronation Street
20.55 Panorama
21.45 Première
22.30 Journaal
NEDERLAND I
DUITSLAND I
10.00 Journaal
10.05 Draaischijf
10.30 TV-rechtbank
12.05 Sportspiegel
12.50 Persoverzicht
13.00 Journaal
15.50 Journaal
15.55 De wraak van de Rijn
16.40 Programma met de muls
DUITSLAND II
Scène uit „tv een dure grap" met Rijk de Gooyer temidden van koor en ballet.
Berend Boudewijn en Jef kademakers met aan hun voet de glitter van een gevederd
dansding.
Bij de vele kwaliteiten die ene Jef
Rademakers ongetwijfeld bezit be
hoort vooral die dat hij een ver
moeiend mens is. In weekbladartike
len en in een boek over Corrie Brok
ken puurt hij het ene bewijs na het
andere uit het ongerijmde om aan te
tonen, dat de tv niet anders dan
ongein vertoont. Vrijwel alle pro
gramma's op tv getuigen volgens hem
van risicoloosheid en wansmaak,
waarbij hij overigens nadrukkelijk
uitzonderingen wil maken voor Ser
vet en Hachée, want die hebben het
aanschijn der tv vernieuwd.
Nu hebben figuren als Bob Rooyens
en Rob Touber destijds ook veel kri
tiek geuit op de tv en de omroepen
uitgedaagd hun een kans te geven het
beter te doen. Zij kregen die kans en
zij deden het beter, haalden mogelijk
heden uit het medium die men tot dan
voor onmogelijk had gehouden. Met
deze voorbeelden voor ogen lag het
voor de hand, dat Jef Rademakers
ook zou proberen voet aan de grond
te krijgen teneinde zelf programma's
te kunnen, maken. Vanwege zijn voor
keur voor Servet c.s. kwam hij uitvoe
rig bij de VPRO aan de deur, maar
die hadden al opwinding genoeg rond
Schippers, v.d. Linden en Ellen Jens,
de gezamenlijke scheppers van Ha
chée. NOS-tv-baas Carel Enkelaar, die
vanwege het feest van de zilveren tv
in een royale bui verkeerdejneende
dat aan Jef echter een kans moest
worden gegeven, maar dan wel met
een bedachtzaam mens als Henk Suèr
van de NOS-informatie in de eindre
dactie en in de bedreven regie van de
tijdelijk van de KRO losgeweekte Be
rend Boudewijn.
Dit alles heeft geleid tot een documen
taire in vier afleveringen van zeventig
minuten, waarin de geschiedenis van
de vaderlandse tv uit de vergetelheid
en in de visualiteit wordt gebracht
onder de titel „TV een dure grap". Te
beginnen zondagavond krijgen we er
op alle zondagen in oktober één, een
rijstebrijberg van bonte beelden, geve
derde dansvrouwtjes, verknipte inter
views, gemanipuleerde montages, kor
tom al die tv-gein waarom we al 25
jaar lachen en die Jef Rademakers
nooit anders dan als ongein heeft aan
gemerkt. Dankzij Suèr en Boudewijn,
die enige orde hebben geschapen in
de warrige scripts, is het leuk gewor
den, even leuk als vermoeiend. Het is
teveel ineens. Maar daar gaat het hier
niet om. Jef zou aantonen, dat er ook
zonder de ongein uit het tv-verleden
goede tv zou kunnen worden gemaakt.
Dat de tv nog een rijkdom aan nieuwe
mogelijkheden biedt die alleen zieners
van zijn slag aan de electronen zouden
weten te ontfutselen. Niks daarvan.
De hele documentaire van viermaal
zeventig minuten bevat niets dat vroe
ger al niet op tv was te zien, met dien
verstande dat alles op een grote hoop
is gegooid, een warwinkel van amuse
ment en informatie, ongein en onrijp,
tegelijk grillig, grollig en grimmig,
maar -en dat moet ook worden gezegd
- niet zonder een bepaalde idee er
achter.
Prof in bad
Dit idee achter deze vermoeiende do
cumentaire laat zich het best uitleg
gen aan de hand van de prof in het
bad. Die prof is professor Marten
Brouwers, hoogleraar in de communi
catie te Amsterdam. Hij Iaat zich
interviewen over de invloed van de
achtergrond waartegen tv-gebeurte-
nissen zich afspelen, de zogenaamde
décor-invloed. Hierover laat hij zijn
gedachten gaan, terwijl hij in bad
ligt, goeddeels schuilgaand onder het
schuim.
Jef Rademakers: „Die prof vertelt din
gen waar hij diep over heeft nage
dacht en waar we iets van kunnen
leren. Toch zullen een hoop kijkers
zeggen: „Gooi dat maar in mijn pet",
terwijl ze intussen een andere zender
kiezen. Dat is niet de bedoeling van
de makers van tv in de toekomst Die
willen de aandacht vasthouden. Dat
bereik je niet door een deskundige
achter zijn bureau vast te prikken.
Met zo'n deskundige moet je meer
doen. Wij hebben hem in bad gelegd,
zodat de kijkers, die niet geïnteres
seerd zijn in zijn deskundige praat, de
mens achter de professor zullen ont
dekken. Zij kunnen zien, dat een pro
fessor niet een in hoogheid zetelende
leraar is, maar een gewoon mens, die
van tijd tot tijd in bad en op het toilet
zit".
Zo vfrerkt dat dus en Henk Suèr staat
er helemaal achter, zodat we figuren
als Jacq van Belle en Tom Braden en
a^ die anderen op korte termijn diep
zinnige en gedurfde dingen zien horen
zeggen, terwijl ze intussen bezig zijn
uitermate menselijke functies te ver
richten. Deed Servet dat ook niet?
Henk Suèr: „Verschillende omroepen
geloven niet in de mengvorm van in
formatie en amusement. Wij als NOS
nog wel. En daarom hebben we Jef
Rademakers met deze jubileumpro-
duktie een kans willen geven. Wij als
NOS hebben dit als een uitdaging
gezien. Na afloop zal er naar de al of
niet acceptatie door de kijker een
intensiever onderzoek worden inge
steld dan gewoonlijk plaats heeft".
Maar dan had Jef natuurlijk wel nieu
we dingen moeten bedenken en niet
nadoen wat Servet en Malle Pietje al
deden, bijv. een onvoorstelbare troep
maken van omvallende objecten, ter
wijl het verhaal gewoon verder gaat.
Die eer valt nu te beurt aan' Simon
van Collem, die aan de hand van
lichtbeelden tv-geschiedenis ophaalt,
temidden van het rumoer van explo
derende apparaten, waar hij erg on
handig mee omspringt.
Op deze vermoeiende wijze gaat het
alsmaar voort en verder tuimelt mu
ziek over woorden heen, nemen wer
velende dansen de aandacht weg voor
het gesproken woord, maar ziet men
niets wat al niet eerder is vertoond
door verscheidene omroepen, zij het
op meer doordachte wijze.
Jef Rademakers bij de introductie van
zijn programma: „De Ned. tv besteedt
schandelijk weinig tijd aan zichzelf.
Dat is in Duitsland allemaal veel beter
geregeld. Het is des te prettiger dat
de NOS nu besloten heeft daar ten
minste eventjes verandering in te
brengen. In kranten en op scholen zou
de media-opvoeding centraal moeten
staan.Wat doen de mensen met tv en
wat doet de tv met de mensen?
Intussen geeft Jef Rademakers geen
antwoord op deze vragen en is het
vooralsnog alleen maar duidelijk wat
hij met de tv doet. Of de tv met hem.
TON OLIEMULLER
HILVERSUM I
NCRV: 18.00 (S) Tijd vrij voor muziek
in vrije tijd. 18.30 Nws. 18.41 Wereldpa
norama. 18.53 De kerk vandaag. 19.10
(S) Leger des Heilskwartier. 19.25 De
wereld zingt Gods lof, gewijde muziek.
20.05 De mens heet mens. 21.30 (S)
Stairway to the stars. 22.25 Avondover-
denking. 2230 Nws. 22.40 (S) Hier en
nu. 23.00 Rondom het woord. 23.25 (S)
Stairway to the stars. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II
tepdol
Kleur. AVRO: 19.00 (S)' I
uit operettes. 20.00 Nws. 20.6!
journaal. 20.10 ProgrammaoveiT*
20.15 (S) Het levend verleden. 21.1r^
Omroep Orkest en Groot Omroep fn
22.10 (S) Essay. 22.40 Fluit en pfver
NOS 23.00 (S) Met het oog op mop t
23.55-24.00 Nws
nf
HILVERSUM II
NOS 18.03 De vakaturebank. 18.1
NOS-maal. TROS: 19.02 (S) R.f
I i lictor
HILVERSUM I
KRO: 7.00 Nws. 7 02 Het levende woord.
7.07 (S) Hans van Willigenburg. (7.30
Nws.) 8 30 Nws. 8.36 Gymnastiek v.d.
huisvrouw. NOS: 8.45 Spiegel van Bel-
gié. KRO: 9.15 (S) Anne van Egmond.
(10.30 Nws.) 12.00 (S) Hans van Willi
genburg. (12.26 Med. 12 30 Nws.) 14 00
(S) Anne van Egmond. (15.30 Nws.)
16.00 (S) Spreekuur. 17.00 (S) Anne van
Egmond voor kinderen. 17.30 Nws.
17.32 (S) Echo magazine.
HILVERSUM II
NCRV: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymnas
tiek. 7.20 Te Deum Laudamus. 7.54
Herkenning. 8.00 Nws. 811 Hier en nu.
8.25 Rozegeur en prikkeldraad. NOS:
9 00 Want de bajes is zo groot. 9.35
Waterstanden. 9.40 Schoolradio. 10.00
Wat heeft dat kind. 10.30 Eurolight.
11.00 Nws. 11.03 Meer over minder.
12.30 Toesimo. OVERHEIDSVOORL:
12.49 Uitzending voor de landbouw.
13.00 Nws. NCRV: 13.11 Hier en nu.
NOS: 13.30 Vinken onder de a
Onder de groene linde. 14.00 A
van de kamermuziek. 15.00 Zoeklic£
Nederland. 16.30 Kijk op het buiter
VPRO 17.00 Welingelichte kriiOOg
17.45 Symbiose.
IIJUOCIII. J.UJ uo Miuiinaio
mand. 10.03 (S) Te elfder ure. TIU
11.03 (S) Drie draait op verzoek, fcer
(S) Hugo van Gelderen. NCRV: 123.hr
Pop-kontakt. NOS 16.03 (S) De" t
meesters.
uld
HILVERSUM IV
NOS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Vroeg kla< t
9.00 Nws. 9.02 (S) Stof van een
10.30 (S) Vocalise. 12.00 (S) Rf^f
EO. 13.00 Klankspiegel. 14 00 asb
14.02 (S) Klankbord. 14.20 (S) ers
waar de molens staan. 14 45 (S) \Agid
der waarheid. VPRO: 15.00-17.0C
Muziek op vier. x
h
Monty Python: grappen en grollen op Ned. I om 19.05 uur.
Vier jaar geleden zond de
VPRO als inleiding op een serie
over onderwijsproblemen een
portret uit van de familie Van
Helvert uit Amsterdam. De ti
tel "Alleen voor doorzetters"
sloeg op het thema van de film.
De bevoorrechten, de slimmen
en de doorzetters verwerven
een bevredigende positie. De
achterblijvers krijgen minder
waardering, lagere honorering
en slechtere huisvesting. Tot
die achterblijvers behoort de
familie Van Helvert, vier jaar
geleden en nu nog. Maar de
dromen van een beter huis zijn
HOU HET
SCHERM
IN
HET OOG
Hard roepen in het donkela
ju
(Van onze radio- en tv-redactie)
De laatste stuiptrekkingen van een overleefd imperium, bEII
Rhodesië, komen in zicht. Blank Rhodesië heeft geen toekofn 1
en dat heeft het nu erkend. Het laatste stadium van redden) i
nog te redden valt is aangebroken. Binnen afzienbare tijd isjki
afgelopen met een stukje wereld waar de tijd heeft stil gestikt
Een VPRO-televisieploeg onder leiding van Hans Keiler heefcde
augustus een bezoek gebracht aan het blanke volksdeel in Rhd 19
ië, een kleine 200.000 mensen temidden van 7 miljoen zwarteifn
zich steeds duidelijker gaan opstellen tegenover de blanke m£it
hebbers. Het ging om een documentaire over het dagelijks lfeej
van de blanke Rhodesiërs onder de huidige spanningen. Maar: a<
die boodschap zou je niet ver komen, had correspondent Rn
Brusse in Londen gemerkt. De term „whites" zou direct verw^va
naar de „blacks", en dus in een ongewenste richting. „Rhodesiang
dus, want zo worden alleen de blanken genoemd, zonder bijgedak
ten aan „natives" of „inboorlingen". fste
„Hard roepen in het donker" is het beeld van een blanke samj-el
ving die zichzelf allang heeft overleefd en nu in een gevaaif loi
situatie terecht is gekomen. Hans Keiler beschrijft zijn repoijeze
als een familieportret, waarin mensen voorkomen die zondeihe
te weten allang afscheid hebben genomen, maar die voor ze 100
weggaan nog een hel moeten zien losbarsten.
De tijd heeft in het land van de blanken stilgestaan. Fraai Eipi»
of Nederlands sprekende vrouwen die de verhouding bazin-sfn
volkomen natuurlijk vinden, die best meer zouden kunnen beft F
aan hun knechtjes, maar er dan slechts één in plaats van U-,
boys op na kunnen houden, of zoals ze zeggen, „kunnen helflM
Nu het land door het steeds naderbij komen van de zwarte we*-1
rondom aan de nieuwe tijd is gaan grenzen, gaat het leven ai*
worden. In augustus leek het persoonlijk leven nog niet beïmwjj
door de naderende gebeurtenissen, al moesten de veiligheids^
worden uitgebreid. Het effect van de internationale boycot isiEIl
dat je niet kan krijgen wat je wilt. Alles is in Rhodesië te kkaa!
de treinen rijden op tijd, voeren op tijd alles wat het blanke tyijk
veraangenaamt aan. Het houdt de verbeelding in stand dat er len
aan de hand is. De nadelen van de boycot zijn meer voofc
buurlanden.
De zwarten zijn gelukkig en beleefd, zegt een fabrieksdirei
over zijn werknemers die vroeger knechten heetten, maar diebi
wijziging in statusaanduiding niet zagen beloond met een wez#or»
ke lotsverbetering. Voor de 20 gulden die zij per maand verdite
worden lange uren gevraagd. jen
„Hard roepen in het donker" is het portret van een ter $ng
veroordeelde maatschappij. De blanken die aan het woord koferd
hoopten in augustus nog tegen beter weten in. Een enkeling duJjkto
iets 'realistischer, rekening houden met veranderingen in de nfteu
toekomst, al hoopten ook zij dat die veranderingen hun levenbtei
zouden raken. Het lijkt een droom die spoedig zal worden j>t t
stoord. flaa
Ned. I, 22.15 uur. te t
Sub.
PAGINA 2 LEIDSE COURANT/
Koot en Bie hebben weer zendtijd op Ned. I, om 20.05 uur.
er nog steeds, de familie wacht
af. Ned. I, 20.20 uur.
Gloria
Mike geeft, in "All in the fami
ly", bijles aan een aantrekkelij- haarfijn uit te zoeken.
jongedame. Gloria, nog
steeds in verwachting, vreest
het ergste als de bijlessen plot
seling bij de jongedame thuis
moeten worden gegeven. Archie
neemt zich voor een en ander
In deel 5 van "Pipo en de pira
ten van Toen" heeft Elsa Labbe-
donia de pop Takko terug. Maar
ze voelt zich niet lekker en kapi
tein Labbedoe krijgt er de
schuld van dat de pop geen
stem meer heeft. Bovendien zal
de wereld het misschien zonder
clown moeten doen, want de
kapitein heeft Pipo naar Wind
vang gestuurd en daar is het
zelden pluis.
Ned. H, 19.05 uur.
Beryls lot levert vanavond twee
dochters in verwachting op. Ze
wonen beiden in de buurt; de
een is blij en de ander niet.
Maar een eigen dochter helpen
is niet eenvoudig.
Ned. II, 20.25 uur.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiuiiIim^
«mmurn^^iiiiuiiiiminim iiiiiiiiiiiiimiii
