mm-
Jimmy Carter
nieuwste
toeristenattraktie
in Amerika
Paulus de Boskabouter- Het beest van Ploemanac
Boekenbon in
nieuw jasje
'4
Af
jsyh*
Suske en Wiske De Raap van Rubens
3
0
^9%
ip#':
Lucky Luke „De genezing van de Daltons'
Vergrijzing plaatst
congregaties in nabije
toekomst voor zware lasten
Beslissing over
drs. Konijn grote
teleurstelling
KORTE METTEN
PAGINA 6
(Van onze correspondent Jane Rosen)
PLAINS Plains, Georgia, is een heuse
toeristentrekker geworden. Er is zelfs een
nieuwe bustoer door dit gehucht van 683
inwoners, waarvan de voornaamste ver
dienste is dat Jimmy Carter er geboren
werd. „De plaatsen waar Jimmy Carter
geleefd heeft," staat er in de foldertjes, en
„Waar miss Lillian verpleegster werd".
Miss Lillian is Jimmy's moeder.
De toer kost 2 1/2 dollar, en is altijd hele
maal vol. Het boerendorp is best wel trots
op haar enige beroemde zoon, en natuurlijk
zorgt het ervoor er ook nog een beetje rijk
van te worden. In alle negen winkels van
Plains staan de toonbanken vol met Jimmy
Carter soeveniers.
Boven de hoofdstraat hangt een groot bord
waarop staat: „geboorteplaats van Jimmy
Carter, onze volgende president". Het lijkt
allemaal wel een Hollywooddecor voor een
film over hoe je president kunt worden in
een tijd waarin alle Amerikanen terugver
langen naar de waarden en verhoudingen
van hun kleine steden.
De pindaopslagplaats van de Carters staat op
de hoek, vlak bij het benzinestation van
Billy, Jimmy's broer. Een paar deuren ver
derop verkoopt neef Hugh Carter wormen
en daarachter heeft hij een antiekwinkeltje.
Daar zit oom Snyon, 87 jaar oud, uiterst
vriendelijk wildvreemde mensen te
ten, en vertelt wat een aardige knul Jimmy
toch altijd geweest is.
Jimmy's vrouw Rosalyn gaat vaak naar het
restaurant van Plains, The Black
Porch, om vrienden en kennissen te be
groeten.
Er staan overigens welgeteld acht tafels in
het restaurant. De vrouw van Hugh stelt
zichzelf voor als „Rosalyn's achternicht, en
Hugh is Jimmy's volle neef. Iedereen is hier
familie van elkaar".
Zoals de meeste blanken in het zuiden van
de VS staan de mensen hier ver van de
problemen van de grote steden in het noor
den Het zijn eenvoudige mensen, en het grote
„smeltkroes"-ideaal van Amerika is iri deze
gebieden nooit doorgedrongen. Carter is de
ze mensen ver vooruit in opleiding, ervaring
en ambitie. Toch deelt hij nog veel van hun
waarden en voelt hij zich hier nog steeds
thuis.
Godsdienst is hier erg belangrijk, vooral
Carter's fundamenteel geloof. Er zijn vijf
kerken in Plains, maar geen café's en geen
bioscopen. Voor ontspanning gaan de men
sen hier vissen of jagen, en op zaterdag
geeft er altijd wel iemand een barbecue.
Carter komt bijna elke zaterdag naar Plains
om een hapje mee te eten.
Ongeveer de helft van de inwoners van
Plains zijn negers, maar ze gaan niet met
de blanken om. Toch zijn hier, net als in
de rest van het zuiden, de negers vóór
Carter.
Carter's populariteit onder de negers is nog
al complex. In het zuiden hebben de negers
en blanken een zekere stijl van leven ge
meen en een culturele achtergrond, Zelfs
een soort taal die hen anders maakt dan de
rest van het land. Het Zuiden is in zekere
zin een apart land en een apart volk. Het
doet er niet toe of je blank of zwart bent,
je bent in in eerste instantie zuiderling, en
natuurlijk stem je liever voor je eigen „land
genoot". Conservatief of liberaal zijn heeft
er weinig mee te maken, en dat is bij Carter
toch al moeilijk te bepalen.
De Zuidelijke negers doen hun best om
Carter ook onder de zwarten in het noorden
populair te maken. Ik ontmoette in Plains
een aantal zwarte toeristen uit Philadelphia,
New Mexico en Ohio. Ze maakten wat zij
noemden een pelgrimage naar Carter's kerk.
„Vanwege zijn geloof heeft Carter veel be
grip voor ons, en hij zal ons helpen", zei
een van hen. „Hij kent onze problemen. Hij
groeide met negers op."
Jimmy Carter woont in een comfortabel
maar zeker niet luxueus huis aan de hoofd
straat. Totdat zijn verkiezingscampagne offi
cieel van start gaat volgende maand, zal hij
hier veel tijd doorbrengen om zijn strategie
te bepalen en binnen— en buitenlandse pro
blemen te bestuderen.
Carter is verbazingwekkend informeel. On
langs hield hij een persconferentie onder de
eikebomen voor zijn huis. Hij droeg blue
jeans, een eenvoudig shirt, en goedgepoetste
laarzen. Het was een gloeiend hete dag.
Terwijl iedereen naar de muskieten sloeg,
ging Jimmy rustig door met praten, en
negeerde de beesten volkomen. Na de pers
conferentie liep Carter met zijn bezoekers
terug naar het huis, toen opeens zijn doch
tertje Amy aan kwam hollen. Tegenwoordig
brengen zelfs de journalisten hun familie
mee om naar Carter te kijken. De dochter
van een van de verslaggevers wilde best met
de negenjarige Amy spelen. Maar die dacht
er zelf anders over en met een beslist „nee"
liep ze weg. De journalist was teleurgesteld,
maar Carter ging lachend het huis binnen.
Wat er met Plains is gebeurd is typisch
Amerikaans. Nog geen zes maanden geleden
had nog niemand van dit speldeknopje op
de kaart gehoord, nu heeft iedereen van San
Francisco tot New York zijn mond vol over
Plains. De dorpelingen komen constant op
de televisie en Amy Carter wordt vaker
aangehaald dan Kissinger.
Maar als Carter verliest, dan zal iedereen
Plains binnen de kortste keren weer verge
ten zijn. Wie weet nog waar George Mc
Govern geboren is?
Copyright The Guardian
Een gedeelte van de nieuwe boekenbonnen-mapjes.
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM De boekenbon krijgt een nieuw jasje. De Neder
landse Boekverkopersbond heeft 24 Nederlandse kunstenaars een
mapje laten ontwerpen, dat voor vijftig cent verkrijgbaar is bij
aankoop van een boekenbon. De mapjes, waardoor de bon een
aantrekkelijker geschenkverpakking krijgt, zijn op zeer uiteenlo
pende wijze geïllustreerd, zodat aan elke smaak wordt tegemoetge
komen.
Onder de ontwerpers van de nieuwe mapjes zijn onder meer Dick j
Bruna, Dick Bruynesteun, Metten Kroonstra, Anton Pieck, Rien
Poortvliet, Lidia Postma, Peter van Straaten en Peter Vos.
De boekenbon doet het overigens nog altijd uitstekend in ons land.
Vorig jaar werden er ruim 1,4 miljoen verkocht met e'en totale
waarde van bijna 21 miljoen gulden. Daarmee staat Nederland in
de wereld aan de top van de boekenbonnenverkoop
KAASMARKT BODEGRAVEN (28 sept.)
Aanvoer 45 partijen. Prijzen in gul
dens per kg- 1e kwaliteit 6,1^6,28. 2e
kw. 6.00-6,15 en extra kwal. 6,85. Han
del stug.
VEEMARKT LEIDEN (28 sept.) Aan
voer totaal 3367; slachtrunderen 300,
gebruiksvee 514; graskalveren 91; vette
kalveren 16; nuchtere kalveren 1402;
pony's 15; varkens 38; biggen 141;
schapen en lammeren 641; bokken en
geiten 210. Prijzen in guldens: stieren
(resp. 1e en 2e kw.) 6.90-7,30 6,60-6,80;
vaarzen (resp. 1e en 2e kw.) 6,60-7,05
5,95-6,40 koeien (resp. 1e. 2e en 3e kw.)
6,30- 7,05 5.25-5.90 4,90-5,30; worst
koeien 4,10-4,80; vette kalveren 4,50-
5,50; nuchtere slachtkalveren 1,25-2,00;
melk- en kaltkoeien 1450-2250; vare
koeien 925-2050; graskalveren 450-800;
nuchtere kalveren voor fok-mesterij
roodbont 350-525 zwartbont 250-415;
lopers 125-140; biggen 105-115; scha
pen 175-200; lammeren 180-220; pony's
250-500; drachtige zeugen 600-750; gei
ten 15-80. Overzicht (resp aanvoer,
handel en prijzen): slachtrunderen rede
lijk-redelijk-als maandag; kalf- en melk
koeien redelijk-lui-prijshoudend; vare
koeien matig-redelijk-iets hoger;graskal-
veren ruim-traag-prijshoudend; vette
kalveren redelijk-vlot-prijshoudend;
nuchtere kalveren ruim-rustig-iets min
der; pony's matig-redelijk-prijshoudend;
lopers en biggen minder-stroef-lager;
schapen en lammeren redelijk-vlot-prijs
houdend; geiten ruim-redelljk-prijshou-
Aan de Technische Hogeschool te Delft
zijn gepromoveerd tot: Doctor in de
technische wetenschappen: ir. G. Heij-
koop en ir. A. M. A. van der Heijden.
Aan de Universiteit van Leiden is gepro
moveerd: drs. J. Favler tot doctor in de
geneeskunde.
Door Jl|
DULll
W-98 Vanuit zee klonk nu een be- boos, „dan zouden we je nog niet
nauwd stemmetje. Dat was van Euca- meenemen. Je hebt het nergens aan
lypta die op een klipje was geklom- verdiend." „Je gaat maar lopen,"
men en er heel zielig uitzag. „Is er sprak Oehoeboeroe, „dan heb je me-
voor een arm oud wijfie ook geen teen een fijne wandeling." „En als
plaats in die hangmat?" vroeg ze. je nu meteen op stap gaat," riep
„Al was er wel plaats", riep Salomo
Paulus, „dan zal ik het beest
Ploemanac zolang in bedwang
den." Van dat edelmoedige aanl
maakte de heks toen haastig gebi
Ze klauterde aan de wal en rej«J
meteen weg, nat en wel.
(jjp en kwdk! Jk voel de inspirdJ)
(he komen1 Het bloed kookt m
mijn dderenlyrj
(Het leven is kort..Dekunst is ldnpr),
i
ftdd. ikeen rddp,hé!...Leerjon\
pen, M! Jk zdl jullie eens udtj.
Uien zien!)
O ~"o
Per 1 januari 1976 waren er in ons land nog
36.896 religieuzen, van wie veertig procent
ouder dan 65 jaar en nog eens veertig procent
tussen 50 en 65 jaar. Deze nog steeds toenemen
de vergrijzing stelt de ruim tweehonderd or
den en congregaties voor zware lasten. Bere
kend is, dat alleen voor de oudedagsvoorzie
ning een bedrag op tafel moet komen van ruim
een miljard gulden.
Aldus pater H. G. M. de Vries scj.. voorzitter
van de Financiële Kommissie Religieuzen
(FKR), een adviescommissie van de vier stich
tingen van religieuzen in Nederland. Vroeger
was de verzorging van de bejaarde religieuzen
geen probleem, omdat er toen genoeg jongere
religieuzen waren. Nu de leeftijdspyramide om
gekeerd is veel ouderen, weinig jongeren
komt de verzorging steeds meer in handen van
beroepskrachten, die betaald worden.
Een enquête van de FKR heeft uitgewezen, dat
ongeveer dertig orden en congregaties nu of
in de nabije toekomst in de rode cijfers zullen
zitten. In werkelijkheid zal dit percentage hoger
zijn, omdat nog te weinig orden en congregaties
zich realiseren wat de bejaarden kosten. Een
congregatie, die trots een positieve balans toon
de, bleek feitelijk een groot tekort te hebben,
omdat geen rekening was gehouden met reser
veringen voor bejaardenzorg.
Ondanks AOW en de mogelijkheden van de
Bijstandswet schat pater De Vries, dat de orden
en congregaties gemiddeld ongeveer driedui
zend gulden per bejaarde religieus moeten op
brengen. Uit de enquête blijkt echter, dat vie
renvijftig orden en congregaties nog niet weten
wat de oudedagsvoorziening hen gaat kosten.
Tweeënzestig orden en congregaties hebben de
oudedagsvoorziening wel berekend maar niet
opgenomen op de balans als een verplichting,
terwijl zevenenzestig orden en congregaties te
kennen geven, dat ze niet of waarschijnlijk niet
in staat zullen zijn om voor de oudedagsvoor
ziening voldoende te reserveren.
Buitenstaanders hebben de orden en congrega
ties altijd voor schatrijk versleten. Maar het
was vooral de uiterlijke schijn, die aan dat
oordeel bijdroeg, aldus pater De Vries, die erop
wijst, dat honderden monumentale kloosters
zijn verkocht (vaak ver onder de prijs) omdat
de kosten ervan niet meer te dragen waren.
Op het ogenblik staan weinig kloosters leeg.
Een deel van het oude bestand is verkocht, een
ander deel is omgebouwd tot klooster-bejaarde
noord. Daarvan zijn er nu negentig. Dat zullen
er uiteindelijk rond de honderdvijftig worden.
Financieel gesproken staan volgens pater De
Vries de orden en congregaties er zeer verschil
lend voor. De grotere orden en congregaties
kunnen zich meestal nog wel redden. De kleine
re hebben het moeilijk, net zoals de missione
rende orden en congregaties, die zo'n 7000
missionarissen onderhouden, die niets opbren
gen maar wel veel geld kosten. Solidariteit is
dan ook volgens pater De Vries voor de orden
en congregaties nodig. Deze komt goed op
gang, meent hij.
Het landelijk beraad van stu
denten aan katholieke theolo
gische faculteiten en hoge
scholen heeft in een verkla
ring protest aangetekend te
gen de beslissing van de r.k.
bisschoppenconferentie om de
benoeming niet goed te keu
ren van drs. S. Konijn als
wetenschappelijk medewer
ker systematische theologie
aan de Katholieke Theologi
sche Hogeschool te Amster
dam.
Volgens het beraad maakt de
ze beslissing zonder opgaaf
van redenen het voor de kath
olieke theologische faculteiten
en hogescholen onmogelijk
een verantwoord personeels-,
onderwijs- en onderzoeksbe
leid te voeren.
De eigen verantwoordelijkheid
van deze theologische institu
ten komt in het geheel niet tot
haar recht. De uiterste zorg
vuldigheid bij deze democrati
sche benoemingsprocedure
wordt door de bisschoppen -
aldus de sde verklaring - niet
serieus genomen.
„Het zou van normaal fatsoen
getuigd hebben, als de bis
schoppenconferentie de rede
nen voor haar beslissing had
gegeven, om verdachtmakin
gen op het gebied van ortho-
Studen Studenten
doxie te voorkomen. De heer
Konijn kan zo op geen enkele
manier reageren", aldus het
beraad, dat de beslissing ver
der een grote teleurstelling
noemt voor de vele honderden
die door drs. Konijn, als mede
werker van het pastoraal cen
trum van het bisdom Haarlen,
zijn begeleid en zijn grote des
kundigheid en betrokkenheid
bij de kerk hebben ervaren.
Van de bisschoppenconferen
tie verwacht het beraad dat zij
de benoeming als nog goed
keurt en een duidelijke verkla
ring geeft over de gevolgde
procedure.
Vanwege deze nieuwe affaire
en het ontslag van prof. dr. H.
van Luijk vorig jaar streeft
het beraad ernaar het beleid
van de theologische instellin
gen los te koppelen van de
bisschoppenconferentie. Nu
deze faculteiten en hogescho
len tien jaar bestaan, vindt het
beraad het nodig hun plaats
en funktie binnen kerk en sa
menleving opnieuw te bekij
ken. Daartoe neemt het be
raad kontakt op met de dioce
sane pastorale raden, de leden
van dekenale vergaderingen,
de medewerkers van de dioce
sane pastorale centra, de leden
van het Alberdinck Thijm Ge
nootschap, de leden van het
beraad van docenten en van
faculteits-hogeschoolraden en
curatoria van* de katholieke
theologische faculteiten en ho
gescholen.
Een werkgroep uit de missieraad van het bisdom Breda hele
een klankbeeld van honderdvijftig dia's gemaakt onder de tilr
„Naar elkaar gezonden". Het belicht de moderne visie op misie
en zending, zoals deze is verwoord in de bisschoppelijke bri
„Naar een nieuw missionair tijdperk". Het klankbeeld, dl
twintig minuten duurt, werd samengesteld op verzoek vanr
missiesecretarissen van de Nederlandse bisdommen. Na
première op vijf oktober zijn kopieën voor parochiële missie) c
mité's beschikbaar bij de diocesaan missiesecretariaat, Vh
marktstraat 48 te Breda. j
De zeven seminaries van Oostenrijk hebben voor het nieuj]
studiejaar samen negenenvijftig studenten voor de studie theo
gie kunnen inschrijven. Dat is een lichte teruggang ten opzicl
van vorig jaar toen het aantal vierenzestig was. In 1974 waf
het er vijfenvijftig. 11
De nationale raad van de Franciscaanse gemeenschap
Duitsland heeft krachtig geprotesteerd tegen de uitgifte v i
twee series munten, in goud en zilver, bij gelegenheid van j1
750ste sterfdag van St.-Franciscus. De series kosten respectief i
lijk ongeveer 3500 en 1300 gulden. Men verwijt de uitgevè
dat zij op kosten van geestelijke gemeenschappen geld verdi1
nen en deze gemeenschappen daardoor bij de gelovigen
discrediet brengen. De provinciaal van de Franciscanen
Noordwest-Duitsland heeft de ook in de kerkelijke pers ruj
geadverteerde aanbieding „een monsterachtige vervalsing l
grove aantasting van de bedoelingen van de Heilige Franc
cus" genoemd.
De aartsbisschop van Canter
bury, dr. Donald Coggan,
heeft tijdens een verblijf in de
Verenigde Staten gezegd te
verwachten, dat in de Angli
caanse kerk van Canada nog
voor het einde van het jaar
vrouwen als priesters worden
aangesteld. Hij zag dat ook
gebeuren in de kerk van
Nieuw Zeeland en andere tak
ken van de vijfenzestig mil
joen leden tellende anglicaan
se gemeenschap, waarvan hij
geestelijk leider is.
Aartsbisschop Canterbury
over vrouw en ambt
Wat Groot-Brittannie betreft,
geloofde hij niet, dat de tijd
al rijp is voor een dergelijke
stap, al heeft de generale syno
de daar wel verklaard geen
wezenlijke bezwaren te zien
tegen het benoemen van vrou
wen in het ambt. Niettemin
heeft paus Paulus in dit stand
punt al een nieuwe hinderpaal
en een bedreiging van de ver
zoening gezien, zoals hij dr.
Coggan heeft geschreven.
Dr. Coggan evenwel zei niet te
geloven, dat de veranderde
houding van zijn werk in dit
opzicht een gevaar voor de
eenwording was. Dat is te
sterk gesteld, meende hij. Hij
voegde eraan toe, dat hij net
zo verlangend was als wie dan
ook naar de groei in eenheid
met de kerk van Rome, maar
de kerk van Engeland moet
zelf tot een beslissing komen
wat de juiste gedragslijn be
treft en die aanhouden.
KERK
EN
WERELD
