bij
Gunstige
resultaten
nieuwe benadering
van zwakzinnigen in
Huize ,,De Weipoort"
ROELOFARENDSVENER
NOOY LUIDT NOODKLOK
VOOR DE ANTILLEN
Veelzijdige
expositie in
Pulchri Studio"
JOIN-cultuur
stopt er mee
PAGINA 4
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 25 SEPTEMBER
De pupillen hoeven zich niet meer druk te maken over een hoge productie.
LEIDEN De nieuwe benadering van de zwakzin
nige in het Dag Activiteiten Centrum van Huize
„De Weipoort" (Vrouwenweg 1) heeft zijn vruchten
al afgeworpen. Het nieuwe systeem, dat de nadruk
op de vormen legt heeft het negatieve gedrag van
de zwakzinnigen in Weipoort tot een minimum
beperkt.
„Elk mens heeft recht op vorming", zegt Hans
Vliege (28) hoofd van het Dag Activiteiten Centrum
van Weipoort. Het Dag Activiteiten Centrum is de
uitbouw van de bekendere arbeidstherapie te noe
men. De omschakeling van arbeidstherapie naar
DAC is geleidelijk aan geschied. De geschiedenis
begint met de aankoop van het „Paters-Kruishe-
ren"-klooster aan de Vrouweweg 1 door de Stichting
Geestelijk Minder Validen (GEMIVA), nu zeven jaar
geleden. Het gebouw werd aangepast aan de behoef
ten van een internaat voor geestelijk minder-validen
en voor de arbeidstherapie werd voorlopig gebruik
gemaakt van geïmproviseerde ruimtes in het kloos
ter Op een gegeven moment bleek dat door het
grote aantal pupillen - zoals de zwakzinnigen in de
wandeling worden genoemd - de behuizing te klein
was geworden en werd achter het klooster een
noodgebouw neergezet.
De arbeidstherapie werd hier volledig toegepast,
maar bleef toch eenzijdig gericht op de zogenaamde
industriële werkzaamheid. Een fabrikant van een
bepaald artikelen levert de onderdelen die via een
aantal eenvoudige handelingen door de pupillen in
elkaar worden gezet. „We begrepen toen dat we niet
op de goede weg waren", zegt Hans Vliege, die
anderhalf jaar geleden bij „De Weipoort" in dienst
trad. „We zijn toen met iedereen die erbij betrokken
was om de tafel gaan zitten en hebben een paar
excursies gemaakt naar andere inrichtingen om te
zien hoe het daar is geregeld. Het dichtst bij onze
denkbeelden kwam de „Hartekamp" in Heemstede;
we zijn daar een beetje van uitgegaan bij de
inrichting van DAC."
Verbouwing
Het noodgebifw bleek te grote ruimtes te hebben
om de plannen te verwezenlijken. Het DAC-team
werkte met een bouwkundige een verbouwingsplan
uit, wat niet alleen beperkt bleff tot het scheppen
van meerdere kleinere ruimtes maar ook de kleu
ren, de aankleding etcetera aan de nieuwe behoef
ten beoogde aan te passen. De directeur van de
Muziek maken. Een van de therapieën in het Dag Activiteiten Centrum aan de Vrouwenweg.
Stichting GEMIVA, drs. Arts gaf het DAC-team De bedoeling van de nieuwe benadering is de pupil
daarbij veel vrijheid. Ook de per 1 februari in dienst zich, voor zover dat mogelijk is, te laten thuisvoelen.
gekomen Hans Bouter, hoofd van de psychologisch- Dat kan door vorming te geven, waardoor de pupil
pedagogische dienst, in die hoedanigheid ook super- beter gaat functioneren. Hans Vliege: „We moeten
visor over het DAC, was vanaf het begin enthou- van die hotel-sfeer ■stf, we moeten een optimaal
siast over de plannen. leefklimaat scheppen waarin de pupil zich helemaal
zich er nog maar één met industriële werkzaamhe
bezighoudt. Hans Vliege: „De pupillen die ii
groep zitten, willen ook echt werken,
zouden diep ongelukkig zijn als ze niet meer
ten werken. Ook deze groep krijgt echter
De vijf groepen bevatten ieder in de regel niet
dan tien pupillen; vroeger waren er drie lokalen
een bezetting van twintig pupillen per lokaal.
Vliege: „In de vroegere situatie was het
noodgebouw ingesteld op de industriële
helft van het gebouw werd toen in
door een magazijn. Nu is dat veel minder
geworden. Het gaat ook niet meer om een
productie die per week gehaald moet worden
vroeger. De pupil bepaalt zijn eigen
De industriële werkzaamheid bestaat overigens
het vervaardigen van haarkrulspelden.
Karweitjes
thuisvoelt". Overigens houdt de vorming niet in dat
de industriële werkzaamheid volledig is uitgeban
nen, want werk is even zozeer een onderdeel van
het leefklimaat als recreatie.' Het is echter veel
minder belangrijk geworden. De groepen zijn nu
onderverdeeld in vijf zogenaamde „units", waarvan
Een ander belangrijk aspect van de „units" is da|
men zoveel mogelijk de pupillen met kleine karwei
tjes belast, zoals thee en koffie zetten, afwassenji
afdrogen, opruimen enzovoort. „Daarmee laat je zé
meer van hun eigen waarde bewust zijn", alduj
Hans Vliege.
De vorming die in het DAC plaatsvindt, bestaat uiL
de volgende activiteiten: muziek, vooral van ritmef
instrumenten, daarbij ook het zelf vervaardigen va»
muziekinstrumenten; ook luisteren naar muziekr
Algemene Dagelijkse Levensverrichting, zelf uit- en
aankleden, wassen, scheren enzovoort. Elke pupi
heeft een eigen tuintje waarin hij van alles kaï^
verbouwen.
Hans Vliege: „Ik had een keer uitgelegd hoe aardapj
pels groeien en verbouwd worden, en kreeg toen
als reactie van een meisje: „Jij bent gek. Normale
mensen eten aardappels op en jij stopt ze in dd
grond". Overigens is er ook nog een kinderboerderij
naast het DAC. Verdere activiteiten: goed lereiL
spreken, ook door middel van gebaren, wandeler^
en winkelen, vertellen van verhalen, handenarbeiq
en handwerken, spel en bewegingstherapie.
Zoals gezegd zijn de resultaten van het experiment^
want dat is het DAC uiteindelijk, zeer gunstig tta
noemen. Hans Vliege: „We hebben geen gedragsprcL
blemen meer, de negatieve pupil van vroeger ber
staat niet meer". ij
Frank Buurmanc'
Oegstgeest In Galerie „Pul
chri Studio", Passage 10 is tot
en met 7 oktober a.s. een ten
toonstelling ingericht van schil
derijen, aquarellen en grafiek
door de Haagse kunstenaar Jos
v.d. Berg.
Vooral de etsen in deze collectie
vallen op door hun bepaalde
kwaliteiten, meer dan de aqua
rellen en olieverfschilderingen,
die soms wat onbeholpen van
tekening en bovendien wat saai
en statisch zijn, een enkele uit
schieter daargelaten. Ook de
kleur vooral van de waterverf
is wat vlak door te weinig
nuance. Wat de etsen betreft is
V.d. Berg niet altijd gelukkig in
zijn weergave van wolkenpartij
en, die weinig transparant zijn
en daardoor wat al te zwaar
drukken op het hoofdmotief,
waardoor tevens het lijnenspel
in de verdrukking komt.
Dat alles neemt niet weg dat er
in de collectie ook een flink
aantal mooie prenten te zien
zijn, getuige onder meer bladen
als b.v. „De Paal-de Verrekij
ker", „Hoek van Holland-Nieu
we Waterweg", „Ruïne Spanje"
en „Oud-Gedienden" waarin de
motieven heel aantrekkelijk
overkomen. „Boomgaard", over
igens een fraai blad, schijnt wel
geinspireerd te zijn door V.
Gogh's knotwilgen, hoewel dat
natuurlijk ook toeval kan zijn.
De aquarellen zijn soms wat
weinig genuanceerd en boven
dien wat vlak van kleur, waar
door bijvoorbeeld, een muur
een egaal vlak wordt hetgeen de
prent als geheel dan wat saai
maakt.
Bij de schilderijen vond ik
persoonlijk de gaafste uitin
gen van V.d. Berg's kunnen. Is
„Landweg Noord Holland" min
of meer „primitief', de aquarel
„Veerse Meer" geeft wel een
goede indruk van wijdse ruimte.
Eveneens mooi is „Oude Boot-
Altea", strak geschilderd is de
aquarel „Caronge", maar met
een schilderij „Drie stoelen"
gaat hij een beetje op de fantas
tische toer.
Afgaande op deze tentoonstel
ling mag dan ook gezegd wor-'
den, dat V.d. Berg op de eerste
plaats graficus is en dan pas
schilder.
WILLEM PRINS
NOORDWLJK De vrijwilligers van JOIN-cultuur, dat in vorige
winterseizoenen een gevarieerd cultureel-programma placht te
brengen, zijn voornemens het bijltje er bij neer te leggen. In de
komende wintermaanden zullen door ben geen evenementen wor
den georganiseerd.
JOINjCultuur is gebelgd over het feit, dat de gemeenteraad in maart
jl. besloot de subsidie voor het programma te verhogen tot slechts
12.000,-, terwijl JOIN voor haar activiteiten een bedrag van
19.000,- meende nodig te hebben.
In de discussie over de subsidie-aanvraag werd door verschillende
raadsleden scherpe kritiek geleverd op bepaalde onder auspiciën
van JOIN-cultuur uitgevoerde programma's als die van Neerlands
Hoop en Funhouse. De raadsleden achtten deze kwetsend voor de
gevoelens van een belangrijk deel van de bevolking. Deze kritiek
kwam bij JOIN hard aan. Men kreeg de indruk, dat de persoonlijke
smaak van raadsleden mede een rol had gespeeld bij de beoorde
ling van de subsidie-aanvraag. Dat de subsidie-verstrekker de
vrijheid van programma-samenstelling niet overlaat aan particulier
initiatief, vindt JOIN-cultuur onaanvaardbaar.
Er is thans een brief gepubliceerd, waarin JOIN-cultuur onder
meer aan B. en W. mededeelt, dat een volwaardig en veelzijdig
cultuurprogramma op de huidige aangeboden basis door haar niet
is te verwezenijken.
ROELOFARENDSVEEN -
De drie A-B-C-ei landen en de
drie S-eilanden. Veel meer
kan de gemiddelde Nederlan
der niet uit zijn geheugen
over de Nederlandse Antillen
te voorschijn toveren. Toch is
zich in dit rijksdeel volgens
Antillen-kenner, de 66-jarige
J. Nooy uit Roelofarendsveen,
een grote tragedie aan het af
spelen. De heer Nooy kan het
weten, want als vertegen
woordiger van de Nederland
se vakbeweging bracht hij de
afgelopen jaren zeven bezoe
ken aan de Antillen.
Juist terug van een drie maan
den durend bezoek, waarin hij
de Antilliaanse vakbeweging
ter zijde stond vertelt hij:
„Er heerst op de Antillen een
enorme downstemming. Er is
door de wereldcrisis een enor
me misère, die een klimaat
heeft geschapen, dat zelfs ge
vaarlijk kan worden genoemd.
Want kijk eens, de werklozen
één op de vijf mannen is
dat krijgen geen werkloos
heidsuitkering. Hier in Neder
land brengt de werkloosheid
ondanks de redelijk goede fi
nanciële positie van de werklo
ze, al spanningen met zich
mee. Het ligt dan ook voor de
hand dat de spanning op de
Antillen er een veelvoud van
zijn.
De Antillianen zien zelf geen
uitweg meer. De jongeren, die
van school komen, kunnen
niet aan de slag en zien zich
gelijk gesteld met hun vriend
jes, die niet naar school zijn
geweest (er is geen leerplicht).
Door het groot aantal ontsla
gen bij de hotelindustrie zijn
veel vrouwen zonder werk ge
komen en daardoor zijn vele
gezinnen nog eens extra in
financiële nood geraakt, om
dat het inkomen van de vrouw
een noodzakelijk bestanddeel
van het gezinsinkomen vormt.
Als de Nederlandse regering
niet snel te hulp komt, holt de
economie in de Antillen zoveel
uit, dat de vele miljoenen ont
wikkelingshulp tevergeefs zijn
geweest".
Onlusten
„De situatie lijkt wel een bee
tje op die in 1969. Ook toen
ontstond er werkloosheid en
kwam het voor dat mensen
door het gebruik van koppel
bazen zwaar werden onderbe
taald. Er ontstond een staking
bij Shell die oversloeg naar
Holiday Inn. Het kwam zelfs
tot plunderingen en het Neder
landse parlement, toen pas
wakker geschud, haastte zich
om de regering ter verant
woording te roepen over het
ingrijpen van Nederlandse
mariniers.
Ook de Nederlandse vakbewe
Vakbondsman Nooy voor achtste keer naar de Antillen''
ging schrok pen beetje. Ze had
de collega-vakbewegingen wel
adviezen gegeven, maar had
zich niet goed gerealiseerd hoe
moeilijk de situatie voor de
Antillianen wel was. Kloos,
Mertens en Lanser gingen kort
daarop met de lokale vak
bondsmensen besprekingen te
voeren, om de activiteiten van
de Antilliaanse vakbewegink
jes te bundelen. Die is name
lijk heel sterk verdeeld, wat
overigens gezien de onderlinge
afstanden, de etische achter
gronden en de sterke binding
met politieke partijen wel be
grijpelijk is. De grootste bon
den zijn AWC (de socialisti
sche), de CGTC (de christelij
ke en radicalere beweging) en
het Vessina (de Arubaanse
vakbeweging)".
De Nederlandse vakbondslei
ders hebben de problematiek
vanuit de Nederlandse bril be
keken willen aanpakken, en ze
zijn daarom hopeloos vastgelo
pen op de lokale verhoudin
gen: de AWC is de vakbewe
ging van de welgestelde werk
nemers, de CGTC daarentegen
van de armere arbeiders; de
CGTC is veel linkser van de
AWC. Daarbij komt, dat een
vakbeweging in de Antillen in
een bedrijf recht van spreken
heeft als meer dan 50% van de
werknemers lid is van die vak
beweging. Dat betekent dan
automatisch ook dat een ande
re vakbeweging niets in dat
bedrijf heeft te vertellen en er
heerst daarom een scherpe
concurrentiestrijd. Mensen,
die elkaar gewoonlijk bestrij
den, breng je niet zo gemakke
lijk bij elkaar.
Luxe vakbondsgebouw
„De Nederlandse vakbeweging
financierde voor de Antilliaan
se beweging een modern, luxe
vakbondsgebouw De Shell
schonk de bouwgrond. De An
tillianen hoefden slechts 25%
van de bouwkosten voor hun
rekening te nemen. Het ge
bouw was echter te luxe en de
lasten voor de CGTC te hoog,
zodat het voor de hele vakbe
weging bedoelde gebouwnu
beheerst wordt door de rijkere
AWC. Ook de ligging van het
gebouw is verkeerd: een arbei
der moet eerst een kwartier in
een taxi zitten om bij het ge
bouw te kunnen komen.
Van deze fouten is echter ge
leerd en er bestaan nu verant
woorde plannen voor een vak
bondsgebouw in Aruba, maar
daar is door de regering in
Den Haag nog geen geld voor
beschikbaar gesteld. Vooral in
de vorm van adviezen kan de
Nederlandse vakbeweging nog
veel doen. Het Nederlands is
meestal niet de moedertaal
van de arbeiders, maar de
CAO's zijn wel in het Neder
lands opgesteld, zodat de juri
dische nuances hen vaak ont
gaan. Tijdens mijn verblijf op
de Antillen heb ik me daar
herhaaldelijk mee beziggehou
den. Door de grotere ervaring
kan je (Nooy heeft 33 jaar
vakbonds-bestuurservaring
onder meer als secretaris van
de industriebond NKV, voor
zitter Europese vakbeweging
voor de agrarisch en voedings
industrie en voorzitter van de
internationale vakbeweging
voor de voedings- en tabaksin
dustrie red.) de leiders in de
Antillen nog het een en ander
leren.
De tragiek is alleen, dat on
danks goed bedoelde pogingen
in een zo meilijke tijd, de vak
beweginkjes hun geringe (ge
schoolde! kader niet bijeen
kunnen voegen, om tot een
efficiënte aanpak te komen.
Juist in de conservatief-libera- c
le sfeer op de Antillen, deels i.
voortkomend uit het koloniale
tijdperk anderzijds door de je
kleinschaligheid, is een sterke
vakbeweging één van de voor-
naamste vereisten. d
l
Aosoiaal
„De zo toegejuichte komst van
Amerikaanse hotels is een gro
te teleurstelling geworden. De
meeste hotels storen zich aan
geen enkele wet op de Antillen
en weigeren de vakbeweging
te erkennen. Ik heb de be
drijfsleider van „Interconti
nental" die ronduit zei, dat hij
de vakbeweging wel kapot zou
maken. Tevoren was hij in
Pakistan geweest en daar had
hij het zo bont gemaakt met
zijn personeelsbeleid, dat hij
niet meer onbeschermd over
straat kon lopen.
Het voortdurend onbetrouw
bare handelen van de Ameri
kanen heeft erg veel wrevel
gewekt. Pensioenen van de ar
beiders zijn bij faillissementen
opgestreken. Bedieningsgeld
werd niet doorgegeven en
CAO-afspraken werden niet
nagekomen. Intercontinental,
Holiday Inn, Arti Frommer en
hotel Flambiance, zijn inmid
dels failliet of stoppen binnen
kort. Meestal door verkeerd
management, dat er toe geleid
heeft dat de service van het
personeel af en toe minder is,
dan de Amerikanen hadden
gehoopt.
De werkgelegenheid moet
door de vestiging van Neder
landse bedrijven worden gesti
muleerd, want met voldoende
werkgelegenheid staat of valt
de toekomst van Aruba, Bo
naire, Curacao, St. Maarten,
Saba en St. Eustatius. Ook de
scholing zal veel aandacht
moeten hebben en de uitwisse
ling met de Antilliaanse vak
beweging moet worden voort
gezet".
Moeras
De heer Nooy is duidelijk be
gaan met de situatie. Ook een
deel van zijn eigen, goed be
doelde plannen is verzand in
het moeras van problemen. De
Roelofarendsvener legt echter
het hoofd bepaald niet in de
schoot. Door een auto-ongeluk
op de Antillen is hij nog niet
zo goed meer ter been, maar
hij zal als hij weer wordt uit
genodigd, zeker voor de acht
ste keer naar de Antillen ver
trekken: „Als de mensen me
daar nodig hebben, ga ik.
Door de opgebouwde contac
ten met statenleden, ministers
en bedrijfsleden, kan ik mis
schien juist in de moeilijke tijd
helpen", aldus de heer Nooy.
JAN VERHAAR
