Bisschop presenteert bisdom
„Pastorale beleidsschets"
Boeddhisten
klagen over
in Vietnam
beperking
Driekoningenavonddoor
Globe modern om zeep gebracht
Het kon me niet smerig genoeg zijn
Liselore
zingt in
PePijn
ANNE-WIL B
KORTE METTEN
DINSDAG 14 SEPTEMBER 1976
PAGINA
Kunstenaars slachtoffer economische teruggang
Het aantal kunstenaars dat een
beroep doet op de Beeldende
Kunstenaarsregeling is vorig
jaar in Den Haag aanzienlijk
toegenomen. Tegen 41 kunste
naars in 1974 deden er vorig
jaar 77 voor het eerst een be
roep op de sociale regeling. On
der de aanvragers waren er
veel uit de leeftijdscategorie
van 45 tot en met 54 jaar, waar
uit kan worden geconcludeerd
dat ook de oudere en meer gere
nommeerde kunstenaars te lij
den hebben van de economische
teruggang.
Van de 77 aangemelde kunste
naars werden er 49 tot de rege
ling toegelaten, waardoor vorig
jaar voor in totaal 182 kunste
naars door de gemeente Den
Haag sociale voorzieningen wer
den getroffen. Door de BKR-
commissie werd voor een be
drag van bijna vier miljoen aan
kunstwerken aangekocht, aldus
'het jaarverslag van de commis
sie.
De gemiddelde prijs van een
kunstwerk liep vorig jaar op
van 657 gulden tot 1015 gulden.
Per kunstenaar werd via de re
geling gemiddeld voor bijna
21.000 gulden aan werk aange
kocht, tegen bijna 16.000 gulden
in het jaar daarvoor. De com
missie kocht ruim drieduizend
kunstwerken.
KUNST EN KUNSTENAARS
Paul Clarke, een van de bekendste balletdansers van Engeland,
is op 28-jarige leeftijd in Londen aan een hartaanval overleden.
Clarke zou met Noerejew een rol spelen in een film van Ken Russell
over het leven van Rudolf Valentino. Vrijdagavond j.l. trad hij
voor het laatst op in Londen.
Organist Ben van Oosten vraagt in zijn concert van vrijdag 17
september in de Houtrustkerk aan de Haagse Beeklaan aandacht
voor het werk van de weinig gespeelde vernieuwer van de Franse
orgelliteratuur Alexandre Pierre Boëly (1785-1858). Een vijftal
werken van deze meester wordt uitgevoerd, omlijst door composi
ties van Bach, Franck en Duruflé.
Drie niet eerder gepubliceerde brieven van Voltaire aan keurvorst
Karl Theodor van Beieren zijn ontdekt in de gemeente-archieven
van München. Onderwerp: geld dat de vorst aan de schrijver had
toegezegd.
Het jaarlijkse Camarettenfestival voor amateur-cabaretgroepen in
Delft vindt op 4, 5 en 6 november plaats in de aula van de TH.
Vroeger hebben o.m. Neerlands Hoop, Ivo de Wijs en Don Quishoc-
king hier hun officiële debuut gemaakt.
Galerie De witte voet, Brouwersgracht 48 Amsterdam, exposeert
van 16 september - 16 oktober schilderijen, gouaches en grafiek
van Wil Klaassen en keramiek van Adriana Baarspul.
Het Stedelijk Museum te Amsterdam brengt van 25 september t/m
8 november de overzichtstentoonstelling van het werk van Bart
van der Leek (1876-1958) die in de afgelopen zomer te zien was
in Kröller-Müller te Otterlo.
Galerie Kamp, Rokin 154 Amsterdam, exposeert van 18 september
tot 24 oktober werk van de Zwitserse schilder H. R. Giger en
kleinplastieken van Vincent Dame.
Kunstzalen Heerkens Thijssen, Houtplein 13 Haarlem, exposeert
van 18 september tot 16 oktober nieuwe schilderijen en tekeningen
van André Gouw.
Toneelgroep De Haard-Grotius&/,=,op woensdag geeft op zaterdag
9 oktober in het Congresgebouw te Den Haag een opvoering van
het blijspel „En krijgen is de kunst" van Peter Coke in de regie
van Barend Jan Donker.
Tob de Bordes brengt op 8 oktober in Diligentia zijn solotoneelpro-
gramma over Hans Christian Andersen „Van de zwaan, die eens
een lelijk eendje was".
Shakespeare in modern kos
tuum: Er is altijd wel ergens
ter wereld een regisseur te vin
den die het er op wil wagen.
De zuidelijke toneelgroep Glo
be haalde speciaal daarvoor
zelfs de Engelsman Mike Oc-
krent naar Nederland. Hij
mocht Shakespeare's „Drieko
ningenavond" (Twelfth Night)
naar zijn hand zetten in een
voorstelling die gisteravond in
de Koninklijke Schouwburg
voor een tweeledig dieptepunt
zorgde. Eerstens zaten er royaal
geschat zo'n zestig toeschou
wers armzalig alleen te zijn in
het theater, en ten tweede bleek
die moderne Shakespeare een
vreugdeloze vertoning van ac
teurs die er ook al niet in ge
loofden.
Het is altijd triest te constateren
dat de wegblijvers gelijk had
den, maar het was niet anders.
Regisseur Qckrent zette Shakes
peare's vrolijke spel van liefde
en melancholie neer in een kaal
gordijnendécor met een enkele
rekwisiet en tijdloze moderne
kostuums. Dolf Verspoor lever
de zelfs een spiksplinternieuwe
vertaling die wat de woordspe
lingen betreft uitnemend bleek
maar die je nog eens na zou
moeten lezen op de aanwezig
heid van de Elizabethaanse
theaterpoëzie. Globe vermorzel
de die zeer consequent in een
boertige klompendans die hoog
stens in carnavalstiid een humo
ristische doordouwer nog een
glimlach zou kunnen ontlokken.
Alleen wie „Driekoningen
avond" eerder heeft gezien weet
hoe lichtvoetig en dwaas het
allemaal kan zijn. Het is het
verhaal van de in Hlyrië aange
spoelde tweeling die elkaar
Klassieke muziek uit Noord-lndia is woensdagavond 15 september
te beluisteren op een concert in de aula van het Haags
Gemeentemuseum. Het concert wordt gegeven door Ustad
Munir Khan (foto), die een sarangi bespeelt, met begeleiding
van zijn zoons Zamir Ahmed Khan (tabla) en Inayad Hussain
Khan (tampura).
kwijt raakt. Het meisje Viola
gaat voorlopig maar als man
door het leven en raakt verzeild
in een aantal liefdesperikelen
met een dubbele bodem. Om die
intrige heen spelen enkele van
Shakespeare's gekste „clowns":
Sir Tobias, Bibberwang en Mal-
volio, die nu in plaats van gele
kousen een gele badmuts plus
een idem dito streepjesbadpak
kreeg aangemeten. Bovendien
schreef Shakespeare daarnaast
een van z'n mooiste narrenrol-
len, de dwaas-wijze, weemoedi
ge Feste.
De laatste werd in de vertolking
van Dick Scheffer een zorgelij
ke ambtenaar met een rooie
neus op, Lo van Hensbergen als
de losbol Tobias stond op een
tragisch-irritante manier te
doen alsof en alleen Siem
Vroom als de stijle Malvolio
hield zich nog redelijk staande.
Ook Christine Ewert als Viola
stond bijna wanhopig tegen de
platvloerse stroom in te spelen,
maar met een hertog Orsino
tegenover je die alles heeft van
een mislukte playboy wordt dat
bij voorbaat een ondankbaar
pogen.
Vanavond speelt Globe „Drieko
ningenavond" opnieuw in Den
Haag. Je moetbijna een sadist
zijn om te hopen dat het dan
voller wordt.
BERT JANSMA
Het zit er bijna op voor Anne-Wil
Blankers, haar hoofdrol in de klas
sieke Griekse tragedie Elektra.
Woensdag speelt ze in Den Haag
voor de laatste keer die rol, waar
voor ze door de Haagse Comedie een
half jaar werd „uitgeleend" aan het
Amsterdamse Publiekstheater. Een
rol, die ze haar leven lang niet meer
zal vergeten. „Het is een stuk van
mijn leven geworden", zegt ze. „De
periode Elektra heeft zeer veel in
druk op me gemaakt, intens bezit
van me genomen".
Juichende recensies en een soms tot
tranen toe ontroerd publiek bege
leidden de voorstellingen. „Zo'n suc
ces heb ik nog nooit meegemaakt Ik
heb enorm veel reacties gekregen.
Ook brieven van mensen, die schre
ven: we wisten niet dat een klassiek
stuk zo aangrijpend kan zijn. Ze
werden helemaal meegenomen door
het stuk en voelden zich na afloop
zo geladen, dat ze iets wilden doen.
Het publiek voelde zich vaak moe
van wat het had meegemaakt
Die reactie was precies wat ik hoop
te, toen ik er aan begon. Ik vind
niets zo erg dan dat mensen koel
blijven aankijken tegen een stuk. Ze
moeten echt lachen, meedenken, een
brok in hun keel krijgen of op hun
stoel zitten te trillen van de span
ning. Ze moeten er helemaal bij
betrokken zijn en als je dat op het
toneel bereikt, dan weet je dat je het
goed hebt gedaan."
„Zoiets bouw je langzaam op. Je
begint met het uitspellen van de
tekst. Elke komma hebben we be
sproken, elk woord hebben we op
een goudschaaltje gewogen om pre
cies te weten wat je wil. Toen ik
daarna een tekening van mijn kos
tuum zag, beantwoordde dat hele
maal aan mijn gedachten: een lor
.van een jurk en ontzettend kort
haar. Het kon me niet smerig genoeg
zijn. Zelf heb ik voorgesteld om op
blote voeten te spelen. Alle reserves,
elk gevoel van ijdelheid moet je opzij
zetten om de rol van de paria Elek
tra die alleen nog maar van wraak
bezeten is, te kunnen neerzetten".
„Dat eist enorm veel van je. Ook
fysiek betekent het een geweldige
krachtsinspanning. Ik voelde me
soms een bokser, die 's avonds de
ring in ging. Het stuk is ook een
soort bokspartij. Elektra heeft iets
van: kom maar op. Dat bokkige en
opstandige blijft er de hele voorstel
ling in zitten. Bijna twee uur lang
zijn al mijn spieren tot het uiterste
gespannen. Je wordt er helemaal in
ondergedompeld en toch hou je die
gekke controle om niet te ver te gaan
in je emoties. Dat is een kwestie van
techniek, waardoor ik bijvoorbeeld
ook mijn stem blijf beheersen. Op
de toneelschool dacht ik vaak, dat
het met die techniek niet zo nauw
komt, maar nu weet ik dat ik gega-
rendeerd na drie avonden helemaal
schor zou zijn geweest, als ik die
controle niet had gehad".
„Het stuk blijft me fascineren. Na
de vakantie zijn we opnieuw gaan
repeteren voor deze serie. In het
begin vind je dat vervelend. Het is
als aardappeltjes opwarmen. Maar
na tien minuten al, had het me weer
helemaal te pakken. De stof is zo
sterk, dat je er steeds opnieuw door
gegrepen wordt. Het blijft een uitda
ging, ook al omdat het eigenlijk de
eerste echte harde rol van me is. Het
publiek kent mij vooral van me
lancholiek getint werk. Voor Elektra
moest ik dus een ander laatje open
trekken en dat is een fantastische
ervaring. Te meer omdat het moest
gebeuren in de mij vreemde omge
ving van het Publiekstheater onder
een voor mij nieuwe regisseur. Daar
moet je in je eentje maar bewijzen
wat je waard bent. Die nieuwe im
pulsen werken verfrissend. Ik ben
ervan overtuigd, dat ik er een stuk
rijper en rijker uit tevoorschijn
kom".
„De rollen, die ik in de toekomst ga
spelen zijn misschien minder sensa
tioneel, maar dat betekent niet dat
ik ze minder graag zou doen. Met
even veel plezier ga ik in januari bij
de Haagse Comedie Maria Stuart
spelen. Tegen elke nieuwe rol zeg ik:
Hè, dat is leuk. Elke keer probeer
ik er weer een afgerond geheel van
te maken. Of Maria Stuart een van
de rollen zal worden, waaraan je
altijd blijft terugdenken zoals Elek
tra of mijn eerste rol twaalf en een
half jaar geleden als Desdemona, dat
is van te voren niet te zeggen. Ik laat
de dingen graag op me af komen".
JAN NIES
„Heb je ons gezien?" luidt de
titel van het vocaal programma,
waarmee Liselore Gerritsen in
de tweede helft van september
en de eerste helft van oktober
in theater PePijn optreedt. Zij
staat daar niet heel alleen, want
Laurens van Rooyen en Leo
Wijnkamp vergezellen haar. Zij
omschrijven hun optreden als
een klein concert en wel het
tweede, dat zij thans onderne
men. Zij starten opwoensdag 15
september.
Vele honderden vertegenwoordigers uit parochieraden en deke
naten van het bisdom Rotterdam zullen donderdagavond in
het Congresgebouw te Den Haag de „lancering" meemaken van
de „Pastorale beleidsschets bisdom Rotterdam", zijnde een
aantal overwegingen en beleidspunten ten dienste van het
kerkelijk werk in het bisdom. De bisschop, mgr. A. J. Simonis,
zal de schets aan het bisdom aanbieden. Mgr. dr. J. M. Stieger
zal haar inleiden.
KERK
EN
WERELD
De Verenigde Boeddhistische Kerk van Viet
nam heeft in Parijs een verklaring uitgegeven,
waarin zij klaagt over de beperkende maatre
gelen van de Vietnamese regering tegenover
de boeddhisten.
Volgens de verklaring heeft de regering in
Saigon grote sommen geld achtergehouden, die
bestemd waren voor de boeddhistische kerk
voor de wederopbouw van Vietnam. Dit geld
zou afkomstig zijn van verschillende gods
dienstige groeperingen in Europa en ook van
de Zweedse en Nederlandse regering.
De Verenigde Boeddhistische Kerk in Vietnam
wijst er op, dat duizenden scholen en tehuizen
voor kinderen door de regering zijn overgeno
men. De Vietnamese regering heeft echter geen
middelen om deze instellingen voort te zetten,
aldus de verklaring. Gevolg is, dat vele scholen
en instituten gesloten zijn. Intussen zijn vele
boeddhistische onderwijzers en sociale werkers
werkloos.
De Verenigde Boeddhistische Kerk wijst er ook
op, dat tijdens de „Wesak", een van dje belang
rijkste boeddhistische feesten, in Saigon slechts
één pagode geopend mocht zijn van de vele
honderden. Processies „die zelfs door de rege
ring Thieu werden toegestaan", waren verbo
den. De kerk zegt, dat de boeddhistische monni
ken worden gedwongen politieke bijeenkom
sten bij te wonen. Op het platteland is het niet
meer toegestaan dat monniken wonen in ge
meenschappen. Ook mag elke tempel slechts
bediend worden door één monnik, waardoor
vele monniken een baan hebben moeten zoe
ken.
De boeddhistische kerk zegt," dat op het ogen
blik 14.000 wezen in Vietnam niet opgenomen
zijn in tehuizen. Deze wezen krijgen ook op
geen enkele wijze hulp van de regering.
Met deze omvangrijke bijeen
komst wordt, naar het zich.
laat aanzien, een duidelijke
mijlpaal binnen de ontwikke
ling van het bisdom gemar
keerd. De schets is namelijk
gericht aan alle geïnteresseer
de kerkleden, in het bijzonder
tot hen, die in het bisdom een
functie vervullen of willen ver
vullen en is ook bedoeld als
hulpmiddel en als toetssteen
bij de pastorale opbouw in alle
geledingen van het bisdom.
De geschiedenis van de schets
vond haar beginpunt in april
De conferentie van r. k. pries
ters uit Engeland en Wales
heeft de bisschoppen opgeroe
pen erop toe te zien, dat ker
kelijke instellingen, die aan
deelhouder zijn, van hun
macht gebruik maken om op
de bedrijven druk uit te oefe
nen.
De katholieke instellingen zou
den, hierbij met name moeten
1973 toen in de Diocesane Pas
torale Raad de begroting van
hst bisdom voor 1974 aan de
orde kwam. Gevraagd werd
toen naar de pastorale achter
grond van de cijfers. Het Dio
cesaan Financieel Beraad nam
toen het initiatief tot het sa
menstellen van een nota over
het beleid, toe te voegen aan
de begroting.
Dit leidde tot de oprichting
van een werkgroep, die het
werk aanvatte. Zeer velen heb
ben in de afgelopen drie jaar
hun medewerking bij de tot-
letten op de sociale politiek
van bedrijven met overzeese
belangen. De conferentie deed
de bisschoppen de aanbeve
ling meer openheid te geven in
de financiële zaken van de
kerk.
Deze openheid bleek noodza
kelijk, met name toen het
voorstel kwam, dat elke paro
chie één procent van de in
komsten zou moeten bestem-
standkoming verleend, zoals
de dekens, de hoofden van
dienst, het Diocesaan Pasto
raal Centrum en de dekenale
raden, in vergaderingen, be
sprekingen en via het invullen
van vragenlijsten, zodat ge
zegd kan worden, dat aan de
schets, die nu tot stand geko
men is een breed overleg ten
grondslag ligt.
Het doel van dit alles werd
door mgr. Simonis in een brief
aan de D.P.R. als volgt om
schreven: „Aan de hand van
het pastorale beleidsplan wil
len we een denk- en doeproces
op gang brengen of bevorde
ren aangaande enkele centrale
thema's: Wat zijn we aan het
doen en wat kunnen we nog
meer doen in de kerk van
Rotterdam?"
De aanduiding „plan" werd la
ter teruggebracht tot „schets",
omdat het gaat om een eerste
men voor de derde wereld. De
conferentie bleek er geen idee
van de hebben, hoe groot de
kerkelijke bijdrage aan de
derde wereld op het ogenblik
is en ook niet of de financiële
toestand van de kerk niet der
mate kritiek is, dat een vergro
ting van de bijdrage onmoge
lijk is.
De priesters waren het er
aanzet. Het is de bedoeling,
dat, aan de hand van een aan
tal richtvragen, de beleids
schets na een jaar of twee
weer wordt bijgesteld. De
schets, waarvan de tekst zelf
niet eerder dan donderdag
avond vrij komt, en die dan
in brochurevorm ter beschik
king komt, behandelt vooral
de katechese, de eredienst en
de maatschappelijke dienst
verlening. Niet alle aspecten
van het geloof en het christe
lijk leven zijn er uitputtend in
behandeld.
De schets komt uit onder ui
teindelijke verantwoordelijk
heid van de bisschop, die na
beraad met de dekens en de
Diocesane Pastorale Raad met
Pasen zijn handtekening aan
de schets heeft meegegeven,
mede namens de twee vicaris
sen en de econoom.
overigens over eens, dat het
geven van geld de problemen
in de derde wereld niet oplost.
„Bij hulp aan de derde wereld
is het niet op de eerste plaats
belangrijk te geven van onze
overvloed, maar te leven vol
gens té christelijke maatstaven
van gerechtigheid, door de ar
me landen niet te exploiteren,
maar ze te helpen bij het wer
ken aan het eigen welzijn".
Ds. N.van den Akker, bekend
vanwege zijn activiteiten op
het terrein van de oecumene
is door paus Paulus benoemd
tot ridder in de orde van de
Heilige Gregorius. Dit bij ge
legenheid van zijn zilveren
ambtsjubileum als predikant
van de hervormde gemeente
in Den Bosch. Bovendien
werd hem de zilveren legpen
ning van de stad Den Bosch
toegekend.
Drs. G. K. van Andel te Alk
maar zal donderdag aan de
Vrije Universiteit van Amster
dam promoveren tot doctor in
de letteren. De titel van zijn
proefschrift luidt: de christelij
ke geschiedenisopvatting in de
kroniek van Sculpicius Sever-
us. Drs. Van Andel (39) is le
raar oude talen aan de christe
lijke scholengemeenschap te
Alkmaar.
Het aantal katholieken in En
geland en Wales loopt terug.
Volgens het „katholieke jaar
boek" voor 1976 is het aantal
doopsels van 1965 tot 1975 te
ruggelopen van 130.000 tot
81.000. Bij kerkelijke huwe
lijkssluitingen en priesterwij
dingen is een gelijke tendens
merkbaar. Het aantal bekeer
lingen was vorig jaar maar de
helft van dat in '65.
Na de Duitse weekeditie van
de Osservatore Romano wordt
nu ook de Franse door een
leek geleid. Per een september
namelijk werd dr. Alain Gali-
chon benoemd tot hoofdredac
teur. Galichon is lid van de
Vaticaanse lekenraad.
Het Westduitse bisschoppelij
ke hulpwerk Misereor en de
katholieke centrale voor ont
wikkelingshulp, die werkt met
overheidsgeld, hebben in het
afgelopen jaar 180,6 miljoen
mark ter beschikking gesteld
van 2.267 kerkelijke ontwikke
lingsprojecten. Vijftig miljoen
ging naar Latijns-Amerika en
Afrika, 41,3 miljoen naar
Voor- en Midden-Azië en 28,5
miljoen naar het Verre Oosten
en Oceanië. Het geld kwam
vooral ten goede aan vorming
van volwassenen, alfabetise
ring en informatie, gezond
heidszorg en landbouw.
De bisschop van IJsland, dr.
Henrik Frehen, heeft aan Ier
land hulp gevraagd voor de
twee kathol«eke ziekenhuizen,
die kampen met gebrek aan
religieuzen. De eerste drie zus
ters zijn al uit Ierland aange
komen. Mgr. Frehen hoopt de
beschikking te krijgen over
meer buitenlandse zusters.
ENGELSE PRIESTERS OVER KERKELIJKE INVESTERING
