STEENKOOL KOMT WEER TERUG
Wat zat
in safes
in Nice?
Republikeii
Partij toontr\
zijn
ouderdom ei
Beslissing beperking
haringvangst Noordzee
valt 12 september
oo78
1
Lotto-bemiddelaar
speelde voor eigen geluk
Protest tegen Deense
jacht op zeehonden
iiij
y fles halfvolle melk
hele liter van 92
KLANTEN JARENLANG BENADEELD
DiNSDAU 1/ AUUUbTUS 1976
LEIDSE COURANT
PAGINA lpIN!
Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG De steenkool gaat de komende jaren weer een
belangrijke rol spelen als energiebron in ons land. Het verbruik
van het nationale aardgas daarentegen zal afnemen. Dit blijkt
uit een door de Landelijke Stuurgroep voor Energie-onderzoek
opgesteld toekomstmodel voor de energievoorziening, waarmee
de regering zich in grote lijnen kan verenigen.
Volgens het model tot het jaar 2000 zal het verbruik van
gëimporteerde olie en gas in de jaren 1987-1990 een maximum
bereiken. De toepassing van kernenergie wordt pas na 1985
belangrijk. De mogelijkheden van alternatieve energiebronnen,
zoals aardwarmte, wind- en zonne-energie, zijn de komende
vijfentwintig jaar nog beperkt
De stuurgroep is er vanuitgegaan dat het energieverbruik in ons
land tot het jaar 2000 met ongeveer 40 procent mag groeien. Dat
betekent een flinke beteugeling van het huidige groeitempo.
Volgens de stuurgroep zou een onbelemmerde groei leiden tot
een niet te verwezenlijken hoge import van aardolie. Er wordt
bovendien gewezen op de onmogelijkheid van een onbeperkte
groei van het energieverbruik in de wereld. Niet alleen is het
aanbod van energie beperkt, maar kan ook het milieu de gevolgen
van een alsmaar groeiende energieverbruik niet opvangen.
Met het oog op de verwachte her-introduktie van steenkool acht
de stuurgroep een onderzoek naar de mogelijkheden en gevolgen
hiervan op grote schaal gewenst. Opgemerkt wordt, dat het
opnieuw introduceren van steenkool gepaard zal gaan met veel
zwaardere eisen op het gebied van transport, opslag en gebruik
dan vroeger. Het is duidelijk, aldus de stuurgroep, dat een
vergroot verbruik van steenkool een toenemende bedreiging
vormt voor het milieu.
Volgens de stuurgroep zal Nederland in toenemende mate op zoek
moeten gaan naar landen die steenkool exporteren. Landen als
Indonesië, Zuid-Afrika, Australië en Polen komen als mogelijke
leveranciers in aanmerking. De Verenigde Staten zeer waarschijn
lijk niet, gezien het daar sterk toenemende binnenlandse verbruik.
Het toekomstmodel voor de energievoorziening tot het jaar 2000
ziet er als volgt uit:
.nationaal aardgas 50,0 48,0 26,9
gëimporteerde olie en gas 44,0 64,8 52,3
steenkool 4,5 9,0 37,6
kernenergie 1,3 9,2 17,0
zon en wind 0,0 0,0 3,2
100 130 137
(het totaal verbruik in 1975 is gesteld op 100).
NICE De legendarische „kraak van de eeuw" die in het
weekeinde van 17 en 18 juli in Nice gezet werd vier weken
voor de gisteren pas ontdekte soortgelijke inbraak in Parijs
heeft de bankrovers, voorzover het nu is nagegaan, een buit van
ongeveer 40 miljoen Franse franks (circa 22 miljoen gulden)
opgeleverd. Merkwaardigerwijs heeft een vijftigtal van de bestole
nen nog steeds geen opgave gedaan van vermiste goederen. De
politie is ervan overtuigd dat degenen die wel een opgave gedaan
hebben, waarheidsgetrouw melding van de inhoud van him safe
gemaakt hebben. Over de waarde van het gestolen goed werd
echter door geen van hen gerept mogelijk uit vrees voor de fiscus.
De meeste opgaven beperken zich tot de aanduiding „familieherin
neringen, juwelen, brieven en grootvaders horloge".
In totaal zijn, zoals men nu
heeft kunnen vaststellen, 305 sa
fes opengebroken, sommige aan
de achterkant. Een onaangena
me verrassing voor deze huur
ders, omdat hun aanvankelijk
was gemeld dat hun safe onge
deerd was gebleven. Tien van
de opengebroken safes waren
leeg. De veronderstelling dat
een expert in juwelen bij de*
inbraak betrokken was lijkt nu
bevestigd, omdat al de niet mee
genomen sieraden van relatief
lage waarde zijn gebleken. De
politie weet nu ook dat een deel
van het twee ton wegende mate
riaal dat de inbrekers gebruikt
hebben in Italië en België ge
kocht werd. Een ander schiint
de veronderstelling te bevesti
gen dat hier van een internatio
nale bende sprake is.
Sedert 19 juli zijn 12 mensen
bezig geweest met het verzame
len van de achtergebleven in
houd van de geplunderde safes.
Dertig grote zakken hebben ze
inmiddels gevuld. De politie
overweegt een tentoonstelling
van de in de kluis gevonden
voorwerpen te organiseren, om
de eigenaren de gelegenheid te
geven hun eigendommen terug
te vinden.
Zoals bekend hebben de inbre
kers voortijdig de aftocht gebla
zen omdat een hevig onweer,
dat zich op zondagmiddag 18
juli boven Nice ontlaadde, het
water in de riolering, waardoor
zij met hun buit heen moesten
zien ten te komen, aanzienlijk
had doen stijgen. Daarom heb
ben zij slechts 305 safes en acht
grote brandkasten open kunnen
breken. In totaal hadden zij
4200 safes tot hun beschikking.
Als zij geweten hadden dat een
automatisch systeem het water
peil in de riolering regelt, had
den zij rustig kunnen doorwer
ken en dan zou de buit vermoe
delijk zevenmaal zo groot zijn
geweest.
Voor de politie staat het vast
dat zij al eerder soortgelijke
bankroven gepleegd hebben. Ze
zijn ervan overtuigd dat de po
ging om de hoofdbrandkast van
een postkantoor in het dertiende
arrondissement in Parijs in de
cember jongstleden open te bre
ken, ook het werk van deze
gangsters was. De roof mislukte
toen omdat een employee rook
onder een gepantserde deur uit
zag komen en alarm sloeg. De
inbrekers hadden daar gebruik
gemaakt van een zogenaamde
thermische lans, die een tempe
ratuur van 4000 graden Celsius
veroorzaakt en daarmee beton
kan doen smelten. Kort daarop,
in de nacht van 10 op 11 januari
voerde de bende een soort gene
rale repetitie voor de kraak in
Nice uit, door een tunnel te
graven naar de kluis van de
bank Hervet in Parijs. Ook daar
installeerden zij een luchtver
versingssysteem, lasten de voor-
naamste pantserdeur van bin
nen dicht en gebruikten hydrau
lische hevels om een zware
brandkast opzij te schuiven.
Tenslotte is gebleken dat iede
reen op het stadhuis in Nice
zeer uitvoerige plannen van het
stedelijk rioolsysteem kan raad
plegen, terwijl de kluis even uit
voerig te verkennen was door
iemand die zich als klant van de
bank uitgaf.
De door de inbrekers gegraven
tunnel van acht meter is nog
steeds niet opgevuld. Er is een
verschil van mening tussen de
gemeente Nice en de bank. De
gemeente is van mening dat de
kosten van het opvullen door de
verzekering van de bank gedekt
moeten worden. De bankdirec-
tie is van mening dat de ge
meente moet betalen.
Inmiddels heeft zich alweer een
nieuwe klant gemeld om een
safe in de bank te verkrijgen:
het is een Zwitser. Hij verklaar
de dat na wat er gebeurd is een
herhaling hoogst onwaarschijn
lijk is en dat de bestolen bank
hem dientengevolge het veiligste
lijkt.
Jan Drummen
HARLINGEN De Nederland
se werkgroep Zeehond heeft de
Deense minister Dalslager van
Landbouw verzocht op korte
termijn maatregelen te treffen
om de jacht op zeehonden te
verbieden. Op 1 september
wordt de jacht op zeehonden in
Denemarken weer geopend.
Volgens de werkgroep Zeehond
is Denemarken het enige land
langs de kusten van het interna
tionale Waddengebied waar nog
op zeehonden wordt gejaagd.
,Het is diverse keren voorgeko
men dat met veel zorg zieke
zeehonden weer in goede condi
tie waren teruggebracht naar de
Wadden en dat deze dieren dan
vrij korte tijd na de herkregen
vrijheid werden neergeschoten
in het Deense Waddengebied',
aldus de werkgroep.
Sinds 1973 is de jacht op zee
honden stopgezet in de West-
duitse deelstaten Nedersaksen
en Sleeswijk-Holstein. In Neder
land werd de jacht al in 1962
wettelijk beëindigd.
Volgens de werkgroep Zeehond
worden jaarlijks nog 75 80
zeehonden afgeschoten in het
Deense waddengebied en langs
de rest van de Deense kust nog
eens circa 250. De werkgroep
vindt dat volstrekt ontoelaat
baar.
KANSAS CITY Op de Repu
blikeinse conventie van 1964
was Barry Goldwater de grote
favoriet van de conservatieven.
Op de conventie van dit jaar
sprak Goldwater zich uit vóór
Ford en tegen Reagan. Dit be
wijst wel hoezeer deze partij
naar rechts geschoven is in de
laatste twaalf jaar. De verslag
gevers hier in Kansas City heb
ben het over de „bittere strijd"
tussen de conservatieven en de
gematigden. Maar in werkelijk
heid is het een strijd tussen
conservatief en ultraconserva
tief.
De ideologie van de Republi
keinse Partij is nauwelijks ver
anderd. Maar de samenleving
heeft in de loop der jaren wel
grote veranderingen ondergaan.
Door te weigeren zich aan die
vernieuwingen aan te passen
plaatste de kern van de Republi
keinse Partij zich steeds verder
naar rechts.
De presidentsverkiezingen van
1948 zijn wel bekend. In dat jaar
hadden de Republikeinen voor
het eerste de kans om weer aan
de macht te komen na het lange
bewind van Franklin D. Roose
velt. Thomas Dewey nam toen
klakkeloos aan dat hij Harry
Truman, de Democratische kan
didaat, gemakkelijk zou kunnen
verslaan. Hij zou ongelijk blij
ken te hebben. Het verkiezing
sprogramma van Dewey in 1948
verschilt niet veel van het pro
gramma van de Republikeinen
nu.
Op het programma van 1948
stond onder andere: een langdu
rige, doeltreffende campagne
voor het aantrekken van vol
doende mankrachten voor het
leger; het weer invoeren van
inkomstenbelastingen door de
afzonderlijke staten (en tegelij
kertijd afschaffing van federale
inkomstenbelasting) en hulp aan
saneringsbuurten van de federa
le regering, alléén als die hulp
onmogelijk door de afzonderlij
ke staten of door de privésector
geboden kan worden.
In 1948 spraken de Republikei
nen zich ook al duidelijk uit
voor een wetsontwerp dat gelij
ke rechten zou geven aan vrou
wen. Dit jaar kwam dat punt
maar net door de werkgroep die
het verkiezingsprogramma op
stelde en dan nog ten dele
omdat het zolangzamerhand tra
ditie geworden is dit punt op te
nemen.
De Republikeinse Partij heeft
nog steeds niets te bieden voor
de negers en andere minderhe
den. De vroegere partij van Lin
coln hangt nog steeds de zoge
naamde Zuidelijke strategie van
DEN HAAG (ANP) - Bestaat
er voor het tweede halfjaar
1976 nu wel of geen internatio
nale regeling ter beperking van
de haringvangst in de Noord
zee? Het antwoord op die vraag
zal uiterlijk 12 september ko-
ien.
De regeling, door de Noordoost-
Atlantische Visserijcommissie
in april j.l. voorgesteld, zal van
de kaart zijn als meer dan twee
landen er officieel bezwaar te
gen hebben gemaakt. Twee lan
den hebben dat al gedaan: eerst
Noorwegen en vorige week En
geland. Tot dertig dagen na het
tweede bezwaar, dat is tot 12
geldig t/m zaterdag 21 augustus
september, hebben andere lan
den nu de gelegenheid het drie
tal vol te maken.
Nederland heeft geen plannen
zich als derde bezwaar aan te
melden, zo is medegedeeld door
het minislerie van Landbouw en
Visserij. IJsland heeft zich wel
van het begin af tegen de rege
ling verzet, maar heeft tot nu
toe geen formeel bezwaar ge
maakt. Komt er geen derde be
zwaar meer, dan zal de regeling
alsnog, althans officieel, van
kracht worden.
Voor het eerste halfjaar van dit
jaar heeft een internationale re
geling gegolden waarbij Neder
land werd toegestaan maximaal
7.400 ton Noordzeeharing te
vangen. Het produktschap voor
vis en visprodukten had hier
voor, nadat minister Van der
Stee de medewerking van het
schap had gevorderd, uitvoe-
ringsvoorschriftenUITGE-
VAARDIGD.
In april stelde de Noordoost-At-
lantische Visserijcommissie
vanghoeveelheden voor het hele
jaar 1976 voor: voor alle deelne
mende landen samen 160.000
ton, voor Nederland 13.400 ton.
De bedoeling was, dat het eer
der voor het eerste halfjaar
vastgestelde quotum (7.400 ton
voor Nederland) als „voorschot"
zou gelden. Een Nederlandse re
geling om ook in het tweede
halfjaar de vangstbeperking uit
te voeren is er nog niet.
Van een onzer verslaggevers
ENSCHEDE - „Ik heb ontzet
tend veel geluk gehad. Er zijn
nooit hoge prijzen uit de bus
gerold". Dat zei gisteren een
43-jarige lotto-bemiddelaar uit
Zevenaar. Hij moest zich we
gens het benadelen van de
Westduitse Nord-West Lotto
voor de Nederlandse justitie in
casu de rechtbank te Almelo,
verantwoorden. Officier van
justitie mr. R.A. Gonsalves,
trok speciaal voor hem wel een
geluksgetal. Niet de hoofdprijs,
die op dit soort criminele acti
viteiten door de wetgever ge
plaatst is, maar wel een niet
onaanzienlijke uitsmijter: 8
maanden gevangenisstraf,
waarvan 2 voorwaardelijk.
De verdachte is vermoedelijk een
van de weinigen die ruim twee
jaar lang de wekelijkse trekkin
gen van de lotto met angst en
beven tegemoet zag in de hoop
dat er voor zijn geachte cliènte-
le geen al te forse uitkeringen
in het verschiet lagen. Immers,
de prijzen moest hij hoogstper
soonlijk uitbetalen. Daar tegen
over stond dan wel. het aange
name gegeven dat de inleggel-
den in de zak van verdachte
bleven.
De truc van deze verdachte was
niet geheel nieuw. Jaren gele
den las hij in een krant verha
len over een bemiddelaar in
Emmerich, die dezelfde foefjes
uithaalde. Volgens een eenvou
dig principe. Nederlandse spe
lers in de Nord-West Lotto
stuurden hem contant, per che
que of anderszins, het inleg-
geld. Met de bedoeling dat hij
deze pecunia met het lottofor
mulier bij de bevoegde instan
tie zou inleveren. Dat laatste
verzuimde de verdachte echter,
met opzet. In de periode dat hij
als geluksbrenger zaken deed,
leek het hem winstgevender de
centen zelf te behouden en dq
eventueel uit te betalen kleine
prijsjes dan maar voor lief te
nemen. De „gelukkigen" ontvin
gen evenwel geen geld, maar
waardebonnen. Zou de hoofd
prijs van een half miljoen DM
gevallen zijn, dan was dit linke
spelletje direct aan het licht
gekomen. „Maar die kans wasi
en is minimaal", deelde de ver
dachte in vertrouwen aan de
rechtbank mee.
Hij kwam tot zijn malversaties,
nadat hij in 1971 te Gronau zijn
bemiddelingskantoor stichtte
en daar stuk liep door een te
groots opgezette reclamecam
pagne, die hem scheppen vol
geld maar nauwelijks nieuwe
klanten opleverde. De formulie
ren voor een week en een deel
van de maand liet hij door zijn
vier man personeel normaal af
handelen, de rest nam hij zelf
onder zijn hoede. Hij plaatste
valse stempels, zodat de ruim
700 spelers, voornamelijk uit
het westen des lands, en verder
Belgen en Surinamers, de in
druk kregen dat ze wel degelijk
aan de Nord-West Lotto deelna
men.
De Westduitse justitie kreeg al in
november 1973 argwaan. Een
inval in het kantoor te Gronau
leverde echter te weinig bewijs
materiaal op. De verdachte
schrok behoorlijk, net niet ge
noeg om zijn malversaties te
beëindigen, maar wel voldoen
de om in maart 1974 zijn bu
reau naar Elten (eveneens op
Westduits grondgebied) te ver
plaatsen. In zijn voormalige
woonplaats Enschede huurde
hij een afgelegen garage, waar
hij zonder de nieuwsgierige
blikken van zijn nietsvermoe
dende personeel en familie zijn
valse stempels op de geluks-
briefjes bleef drukken.
Het systeem met de waardebon
nen, overigens een normaal ge
bruik onder lottobemiddelaars,
werd hem tenslotte noodlottig.
Diverse klanten wilden contan
ten zien, ook voor de kleine
prijsjes en beklaagden zich bij
de justitie in Nederland. In juni
1975 kwam er een eind aan het
gewaagde spelletje nadat de
Enschedese recherche in het ge
weer kwam.
De verdachte verbleef korte tijd
in voorarrest. Na zijn vrijlating
werd hij geconfronteerd met al
lerlei publicaties, die zijn prak
tijken openbaar maakten. „Ik
zat toen voor de vraag: stoppen
of doorgaan".
De verdachte koos voor het laat
ste en stuurde zijn oude "cliën
ten een brief, waarvan de hon
den geen brood lustten en
waarin hij zich verzette tegen
de „hetze van schizofrene jour
nalisten". Rechtbankpresident
mr. H.P. Talsma: „Maar hun
berichten waren eigenlijk juist?
U had uw klanten, toch bena
deeld". De verdachte moest dat
schoorvoetend toegeven. „Maar
ze noemden absurde bedragen
die ik verdiend zou hebben. Ze
hadden het over halve en hele
miljoenen", zo beklaagde hij zi
ch. Uit de stukken bleek dat er
zo'n 227.000 gulden was binnen
gekomen, waarvan een deel als
normale provisie bij de ver
dachte gebleven zou zijn, wan
neer hij eerlijk gehandeld had.
Maar toch had de Nord West
Lotto altijd nog recht op het
lieve sommetje van DM 165.000.
„Waar is dat gebleven", zo wilden
de officier en de rechtbank we-
tea „Ik heb sober en normaal
geleefd. Het meeste is opge
maakt aan de reclamekosten en
ter compensatie van het verlies
dat mijn kantoor leed op de wel
legaal afgehandelde formulie
ren", deelde de verdachte mee.
Intussen heeft hij zijn vleugels
wijder uitgeslagen, vooral
dankzij intensieve reclamecam
pagnes campagnes in België. In
Elten draait zijn kantoor nu
met 14 man personeel. „Maar
nu is alles in orde. Ik ben beze
ten om het goed te doen. Als
wraak op mezelf. En verder is
door deze affaire mijn eerge
voel zo gekwetst, dat herhaling
van malversaties uitgesloten
is", zei hij.
Zijn raadsvrouwe, mevr. mr. M.J.
Muller-Feriz uit Arnhem was
diezelfde overtuiging toege
daan. Zij was bovendien van
mening dat haar cliënt dient te
worden vrijgesproken of ontsla
gen van rechtsvervolging. Im
mers, niet de Nederlandse klan
ten zijn benadeeld (zij ontvin
gen waar voor hun geld: de
gewonnen prijzen zijn immers
uitgekeerd), maar de Westduit
se Lotto. In de visie van de
raadsvrouwe zou dus slechts de
Duitse justitie de man wegens
verduistering kunnen vervol
gen. In ons land heeft de ver
dachte alleen valsheid in ge
schrifte gepleegd, maar dat is
hem niet ten laste gelegd.
De rechtbank doet over 1 week
uitspraak.
Vice-president Nelson Roel
...liberalen vormen slechts
groepje....
Barry Goldwater aan. I
schreef Goldwater de s
de negers zonder
„Nooit zullen negers i
getale voor ons stem
hij, „niet in 1964 en niet in
Als je op eenden gaat jhuis
moet je naar de eend)
gaan." Goldwater ving <1
elijke, blanke „eenden)
zijn partij, maar in de die
het land stemden maar h
nig mensen voor hemi not
verloor glansrijk in dep
zingen van 1964.
In 1972 kwam de kans(t op
Goldwater-strategie op t
De conventie van dat jinval
een resolutie aan waarf
dat „positieve stappen^
men moesten worden
derheden aan te trek!
beurde dat niet, dan mofdin
gezien worden als het faT
de partij. Vorig jaar besll
Nationaal Comité van dtf
blikeinse Partij ochter i
vertegenwoordigd kunnAJ.^
den. Tijdens de convej
Kansas City komt dit stal
nog sterker naar voren. Jld
In Kansas City komen dj
blikeinen er zonder scU|-J
voor uit dat zij de partij
blanken van de hogere s
zijn. De sfeer hier doet )i
aan een luxe country clubrlan
Kansas City lijkt ook iNAI
ideale plaats voor deze <tuw
tie. De stad ligt namelijWor-a
grens van twee staten, Mprto
en Kansas. De arena wa«t d<
conventie gehouden worj An
net zoals de meeste hofcelo]
het eigenlijke Kansas (fcrac
Missouri, dat voornameLpg
mocratisch is. Maar alle We
en recepties worden gelpie
in Johnson, in Kansas, e< lerl
ke voorstad met luxe viller z
enige negers die men hie
zijn de tuinman en de mei
Meer dan de helft van de
blikeinen verdient mee OG
80.000 per jaar. Van de
craten die in New Yorl
hun conventie samenkvjkre
verdiende slechts
veel. Er zijn in Kansafv
maar 3% negers op de c lete
tie, tegen 11% in New Yorl spi
De strijd om de presiden "ai
ditatuur tussen Ford en I y
is bitter geweest. Toch w 1
verschil tussen die twee"1
een verschil in stijl dan f
houd. Waar de gedelegrf°n<
hier het meest op letten i
kiesbaarheid" en „televisi
te:
go".
De ultra-conservatieven
geschokt door Reagans pi
voor zijn „running matiLU
vice-presidentskandidaat.
weiker, die te boek sta
liberaal, is dat alleen na rs^|
huidige conservatieve
staaf. De opschudding 1
keus van Reagan teweeg l
wijst er ook al op dat ei
werkelijke ideologische t mje
sie binnen de partij besta A.
echte liberalen zijn óf eé jjtea
kleine minderheid óf zijn
de partij gestapt. id
j In 1964 zei Barry Goldwat Oxe
de partij niet moest pro'.4,
met de Democraten te we
ren, maar de kiezers voo
werkelijke keus te stellet), ij
kiezers kozen echter oven
lijk voor de Democraten.1
waar herstelde de Republ)d
se Partij zich in 1968 vooiD.tr
het de presidentiële verkrinu
gen betrof, maar dat 1 !j: l
voornamelijk omdat de I ,r°|
craten zo verdeeld waren.
tijdens verkiezingen vooit):
Congres of voor volksverl 1.0;
woordiging van de divers
ten heeft de Republikeinse
tij nooit enige brede steuii
het volk gehad. 0.5;
Alle herhalingen van slogai 0,1,
1964 ten spijt, is de strijd t
Ford en Reagan nu heel ai ntis
dan de strijd tussen Gold' rme
en Rockefeller toen. Deze ap s
hebben twee groepen van j*e
servatieven elkaar alleen
nagepraat.
copyright The Guardian
