Dr. M. Klompé pleit voor
grotere rol vrouw in kerk
DAMRAK
BSWUWHUMMléH
BEURSOVERZICHT
Obligaties weer
onder druk
rente
rjfe AIRCONDITIONING
m
J
Paulus de Boskabouter- Het beest van Ploemanac
Suske en Wiske De* Blinkende Boemerang
Lucky Luke - „De genezing van de Daltons
GEREFORMEERDE
SYNODE IN ZUID-AFRIKA
Franzoni blijft-
actief voor
vernieuwing kerk
PAGIN A 8
LEIDSE COURANT/
(Van onze financiële medewerker)
AMSTERDAM De Amsterdamse effectenbeurs heeft de zenuwen
van de beleggers deze week wel op de proef gesteld. Nadat de
markt vorige week al zwak was, werd afgelopen maandag met
een algemeen indexcijfer van 93.9 het laagste niveau van dit jaar
bereikt. Gelukkig begon de beurs nadien weer wat beter te
worden, waarbij het herstel van Wall Street zeker als trekpaard
heeft gewerkt. Overigens konden ook de beursen van Frankfort
en Londen zich wat herstellen. Het resultaat was in elk geval
dat woensdag een algemeen indexcijfer van 94.5 kon worden
berekend op welk niveau we ook donderdag bleven staan.
Het is bepaald nog niet om hosanna te roepen, vooral als we weten
dat begin februari een hoogtepunt van 105.6 werd bereikt. Maar
moedgevend is toch dat de beurs in elk geval niet verder is
afgegleden.
Het wachten is op gunstige berichten uit het bedrijfsleven over
het afgelopen jaar. waarbij de beurs hoopt dat tegelijkertijd
gesproken wordt over goede verwachtingen voor het tweede half
jaar. Onmogelijk is dat niet, omdat onze economie in het komende
halfjaar ongetwijfeld een herstel zal vertonen, een herstel dat tot
nu toe tegen de verwachting in erg traag is geweest. Een econo
misch herstel waarbij de omzetten sterker stijgen dan de kosten
betekent ook een verbetering van de winst.
De rij van tussentijdse berichten over de gang van zaken wordt
in augustus geopend door de cijfers van de internationale en andere
grote bedrijven. De volgende week is de start: op 11 augustus Estel
(Hoogovens), 12 augustus Koninklijke Olie en Pakhoed, 13 augustus
Algemene Bank Nederland en AMRObank. Een week later: 17
augustus Philips, 18 augustus Unilever, 19 augustus AKZO.
Maar, niet alleen gunstig bedrijfsnieuws kan als koevoet gaan
werken. De rentestijging die weer de kop opsteekt, doet de koersen
ook geen goed. In de eerste plaats betekent die stijging een daling
van obligatiekoersen. Tegelijkertijd gaat er een drukkende werking
uit op de aandelenkoersen omdat op deze wijze het rendement
op aandelen kan oplopen.
De rentestijging die even onderbroken werd door de zo succesvol
verlopen twee 9 1/2 procentsleningen van de schatkist, kunnen we
niet loszien van de recente geldverkrapping die op haar beurt weer
verband houdt met de onrust op de valutamarkt. Duidelijker
gezegd, eind vorige en begin deze week heeft onze Nederlandse
grens van 106.57 gulden voor 100 marken zou heenbreken. In de
valutaovereenkomst tussen enkele Westeuropese landen zijn mini
mum- en maximumgrenzen opgenomen. Dreigen de valuta's zo'n
grens te naderen dan moeten de centrale banken door aanbod of
door vraag voor een tegenwicht zorgen.
Inderdaad heeft dat toen wel enig soelaas gebracht. Maar tegen
de verkoop van in haar bezit zijnde marken vloeiden er guldens
terug naar de kluizen van de Nederlandse bank.
De geldhoeveelheid in omloop werd dus kleiner, hetgeen uit een
oogpunt van inflatiebestrijding erg gezond is, maar wat anderzijds
wel de rente op de geldmarkt (waar geld voor korte termijnen
aangeboden en gevraagd wordt) opdrijft. Het verhogen van de
rentetarieven door de Nederlandse Bank afgelopen maandag is ook
een aanpassing aam de ontwikkeling van het rentepeil geweest.
De geldverkrapping gepaard gaande met de rentestijging op de
geldmarkt liét echter de kapitaalmarkt (waarop voor langere
termijnen wordt gevraagd en aangeboden) niet onberoerd. Vooral
woensdag ontstond er een druk op de koersen die donderdag nog
verder ging. Deze daling is het spiegelbeeld van stijging van de
rendementen op obligaties. Voor staatsleningen ligt het rendement
voor langlopende leningen al in de buurt van de 9 3/4 procent
en voor leningen van de bank voor Nederlandse Gemeenten begint
het rendement de 10 procent te naderen. Tegen die achtergrond
gezien begint men zich op de beurs af te vragen, of de vorige
week aangekondigde 9 3/4 percents lening van de verzekerings
maatschappij Ennia wel zo'n succes zal worden als bij de aankondi
ging werd verwacht
De onrust kan ook koersen beïnvloeden. Toen de dollar maandag
2 centen daalde tot 2.69 werkte dat een daling in de hand van
de koersen van Koninklijke Olie, KLM, Unilever en Philips,
waarvan de aandelen ook in New York verhandeld worden. De
notering in dollars, omgerekend in een lagere guldenswaarde, heeft
automatisch een lagere koers in Nederlands geld. Dit alles als
illustratie hoe valuta onrust direct en indirect (door geld-verkrap-
ping) op het koersniveau van onze beurs kan inwerken.
Een einde van de rentestijging wordt dan ook als een steun voor
de aandelenmarkt gezien.
Wat internationale fondsen aangaat, per saldo ondergingen zij deze
week nagenoeg geen verandering in koers. Wel was Unilever iets
zwakker. Vermeld zij nog dat afgelopen maandag het koersniveau
van de groep internationale fondsen met het indexcijfer 82.7 op
een laagtepunt van dit jaar was gekomen. Donderdag was het weer
83.7.
Bij de banken zat er ook weinig beweging, waarbij Nederlandse
Middenstandsbank wat in mineur was. De verwachtingen is dat
Algemene Bank Nederland en AMRObank volgende week met
goede cijfers over het eerste halfjaar voor de dag zullen komen.
De banken proberen hun rentemarge (het verschil tussen te betalen
en te ontvangen renten) zo gunstig mogelijk te houden omdat hierin
de belangrijkste bron van haar inkomsten zit. De extra-opslag voor
debet-saldi in rekening-courant is dan ook met 1 percent verhoogd
tot 2 percent Voor het bedrijfsleven dat het geld opneemt en debet
staat natuurlijk minder aangenaam.
Er waren deze week weer weinig uitschieters. Dan vallen beschei
den veranderingen extra op. Heineken bijvoorbeeld zakte 3.50
gulden tot 145 op donderdag. Hero liep drie gulden terug tot
125. In de scheepsbouwsector waren overeenkomstige verliezen
bij Rijn-Schelde-Verolme, Giessen en Arnhemse Scheepsbouw. Dit
laatste valt wel op omdat dit bedrijf als partner in de Rijn/Waal-
groep belangrijke opdrachten uit het Midden-Oosten heeft gekre
gen.
In de papiersector reageerde de koers van Van Gelder niet op
het verlies van goed 18 miljoen gulden in het eerste halfjaar. De
beurs wist al enkele maanden dat er dit jaar een zwaar verlies
zou worden geleden. Kappa daarentegen verloor drie gulden,
waartegenover Proost vier gulden kon aantrekken.
Een echte uitschieter deze week was het rijwiel- en bromfietsenbe-
drijf Unikap. De koers van een aandeel van honderd gulden ging
in vier dagen 13 gulden omhoog naar 165 op donderdag. Men
fluistert over een fusie. Het kan ook zijn dat de grote verkopen
van fietsen het bedrijf uit de verliezen hebben gehaald.
ADVERTENTIE:
Stap deze week eens binnen
bij de kantoormeubel showroom
van CIEBA en doe het daarna
thuis nog 's dunnetjes over....
Dunnetjes? Kom nou, noem
dat maar gerust dubbeldik.
Want u krijgt na uw bezoek de
64 pagina's tellende vierkleuren
ClEBA-katalogus mee.
Kom ook 's naar de 750 m2 grote
toonzalen als u niet direct kan
toormeubelen nodig heeft. Dan
blijft u mooi op de hoogte van de
laatste kantoormeubel-mode.
U mag kijken zolang als u wilt. Op
werkdagen van 9-5 uur in het
ClEBA-gebouw.
L
Industrieterrein "De Waard"
WillemBarentszstraat 35
LEIDEN, telefoon 071/149044
RUIM 25 JAAR EEN BEGRIP VOOR KANTOOR-EFFICIENCY.
In het kort
In Groot-Brittannië zijn in juli
55.790 auto's verkocht tegen
98.710 auto's in juni. In vergelij
king met dezelfde maand van
het vorig jaar was er een ver
mindering van 2,76 percent
De koers van de Chileense peso
zal geleidelijk worden verlaagd
van 131,21 peso per dollar tot
dat op 4 september een peil van
j 14,04 peso dollar is bereikt Dit
I houdt verband met een stijging
i van de kosten van het levenson-
j derhoud.
ADVERTENTIE
Professioneel doordacht en 'n plezierige prijs...
VOORN en KONING
airconditioning bv
I Beneluxweg 2, Bodegraven, Tel. 01726-3960*.
Na 1 juni nieuw tel. nr.01726-19203*
AMSTERDAM Op een kalm
i blijvend Damrak stonden de
j obligaties vrijdag opnieuw on-
l der invloed van een voortgaan
de rentestijging, onder druk.
Over een breed front werden
weer verliezen geleden oplo
pend tot 0,50. De aandelen
markt kreeg eveneens weer ve
le verliezen te incasseren, die
echter over het algemeen vrij
beperkt bleven. Een duidelijke
uitzondering was KIM die
1,80 hoger begon op 123,-.
Behalve HAL kon de scheep
vaartsector zich goed handha
ven, evenals de grote banken.
Akzo moest twintig cent terug tot
38,30 en Hoogovens dertig
cent naar ƒ52,20. Koninklijke
Olie verloor 0,60 op 127,10
en Unilever 0,40 op 129,10.
Philips werd onveranderd ver
handeld op ƒ29,10. Heineken
werd weer 2 goedkoper op
ƒ143.
Een terughoudende lokale markt
wist zich over het geheel gezien
redelijk te handhaven. Aan de
vaste kant waren Norit, Holec
en Bergoss. Aan de verkeerde
kant van de streep zaten onder
meer Bos-Kalis, Macintosh,
Unikap en Wyers. Verder stel
den de verschuivingen weinig
voor. De actieve markt ging uit
als een nachtkaars. De ver
schuivingen die gedurende
beurs tijd nog tot stand kwamen
hadden weinig meer om het lijf.
Markten
Groenteveiling Leiden (6 aug.) Aard
appelen 44-91Andijvie 207-287; Pronk-
bonen 310; Snijbonen 430-560; Stam bo
nen 350-370; Stokbonen 400-430; Kro
ten p. kg. 49; Kroten gekookt 85; Rode
kool 83-91; Spitskool 166; Prei 119-140;
Postelein 55-156; Rabarber 23-65; Spi
nazie 122-167; Spruiten A 165-173; B
174-178; Tomaten A 860-920. B 790-860,
C 690-710, CC 540; Uien 35-45; Meloe
nen 90-275; Bloemkool 6 stuks 90-205.
8 stuks 150-160, 10 stuks 100; Komkom
mers AAA 60. AA 63-77. A 65-68. B
58-63. C 46-50, D 39-42, E 32; Sla zwaar
ZATERDAG 7 AUGUSTUS 197r~~
ia/ co iu u u ters?" „Hoe smaken die?" informeer
J/' .77 - rPen een beetJe ver" niet?" informeerde het beest van het beest van Ploemanac. „Slecht",
dwaald zei Paulus met een klein Ploemanac. „Nou ja... eh... om u zei Paulus gauw. „Dan eet ik zé
stemmetje. „Dat vermoedde ik al", eigenlijk", stamelde Paulus. „U bent niet", deelde het wezen mee. „Waar-
was het antwoord. „Ik wil hier eigen- nogal groot hè. En u ziet er behoor- om zou ik?"„ Gelukkig", zuchtte
hjk helemaal niet wezen", vervolgde lijk sterk uit. Eh... hm... wat ik vragen Paulus en hij herademde hoorbaar,
het boskaboutertje. „En waarom wou... eet u wel eens boskabou- „Dat valt dan weer mee".
EUCHARISTISCH CONGRES
KERK
EN
WERELD
Op het eucharistisch congTes te Phila
delphia heeft dr. Marga Klompé giste
ren een beroep gedaan op de vrouwen
om bij de bisschoppen met duidelijke
redelijke argumenten te pleiten ten
gunste van de rol van de vrouw in de
kerk. Volgens haar moet men deze
kwestie ernstig nemen. "Als'de manne
lijke structuur van onze kerk veran
derd zou worden door de aanvulling
van de vrouwelijke benadering, zou dit
kunnen bijdragen tot het oplossen van
vele pastorale problemen".
Om te komen tot een rechtvaardiger
samenleving vroeg zij de vrouwen in de
rijke landen en de rijke vrouwen in de
derde wereld te zoeken naar een nieuwe
levensstijl, die zich niet mag beperken
tot een vastendag per week. Men moet
vechten tegen energieverspilling, milieu-'
vervuiling en overconsumptie. "Hoé vul
len we onze vrije tijd? Met tv-kijken?
Of met het genieten van de natuur, met
lezen, een goed gesprek in het gezin of
het helpen van mensen in nood?"
Dr Klompé voorzitter van de commis
sie "Justitia et Pax" Nederland en lid
van de pauselijke commissie, was haar
toespraak over "de eucharistie én de
vrouw in de huidige samenleving" be
gonnen met een schets van de situatie
die zij zelf pessimistisch noemde: de
honger, de kloof tussen arm en rijk, de
waanzinnige bewapening.
In vele landen worden mensen ver
volgd. Priesters, bisschoppen en leken
zitten gevangen, worden gefolterd en
vermoord. "Onze kerk is een kerk van
martelaren aan het worden". Wellicht is
het deelnemen aan de bewustmaking
van de armsten de redding van onze
kerk. zo zei dr. Klompé, die verder
stelde dat ook in de democratische lan
den mensenrechten worden geschon-
Als voorbeeld noemde zij, behalve de
manier waarop wij buitenlandse werk
nemers en minderheden behandelen,
.het feit dat onze economie de arbeiders
het recht ontzegt op hun eigen verant
woordelijkheid. op informatie en in
spraak, "in het algemeen het recht be
handeld te worden als een persoon".
Ook constateerde zij dat velen in ver
warring tevergeefs zoeken naar de zin
van het leven. De rijke landen worden
beheerst door consumptiedwang en
competitie. Hoe meer men heeft, des te
minder is de solidariteit met degenen
die het slecht hebben, met gehandicap
ten en bejaarden. Door het jachtige
leven ontbreekt de tijd voor bezinning
op de echte betekenis van het leven.
Ook in de derde wereld heersten ver
warring en vervreemding, omdat deze
landen een westers patroon wordt opge
drukt.
Tekens van hoop ontbreken echter
evenmin. Door meer informatie is men
gevoeliger geworden voor onrecht. Een
toenemend aantal gelovigen zet zich in
voor verbetering van de maatschappij.
Sinds het concilie staat de kerk meer
open voor wat er in de wereld gebeurt.
Vooral jongeren hebben honger naar
geestelijk leven.
De eucharistie heeft- volgens mevrouw
Klompé alles te maken met het werken
aan deze wereld. Behalve een offer om
God te danken en te eren is de eucharis
tie ook bron en centrum van eenheid
en gemeenschap^ van bezieling en
kracht om onze zending te vervullen.
"Het vieren van de eucharistie is niet
alleen bedoeld voor onze persoonlijke
geestelijke heiliging, maar heeft ver
gaande gevolgen voor onze houding en
ons gedrag in het dagelijks leven", al-,
dus dr. Klompé.
De bisschop van Munster,
Heinrich Tenhumberg, heeft
een lid van de marxistische
studentenvereniging "Sparta-
kus" niet toegelaten als gods
dienstleraar. In een brief aan
de sollicitant zegt de bis
schop, dat het lidmaatschap
en de medewerking aan een
marxistische studentenvereni
ging het niet waarschijnlijk
maken, dat de betre.ffcnde sol
licitant op de juiste wijze les
*fcan geven in de leer vanj.de
katholieke kerk
De leden van de priesterraad,
de pastorale raad, het bestuur
van de diocesane lekenraad en
de diverse raden verbonden
aan het secretariaat van het
aartsbisdom Miinchen—Frei-
sing hebben van het kapittel
het verzoek gekregen kandida
ten /oor te stellen voor de
zetel van dit aartsbisdom, die
door de dood van kardinaal
Doepfner vacant is geworden.
Het Mvinchense kapittel han
delt hiermee in overeentfgm-
ming met een besluit vart de
KORTE
METTEN
synode der Westduitse bisdom
men, de verkiezing van kandi
daten voor het biSscHopsambt
uit te breiden tot priesters en
leken.
In de grieks-orthodoxe monni
kenrepubliek op de bérg
Athos hebben monniken van
het Esphigmenou-klooster
hun twee oversten wegge
jaagd en de zaak in eigen
hand genomen. Uit het kloos
ter zijn zwarte vlaggen gehan
gen en spandoeken met het
opschrift "de orthodoxie of de
dood". De monniken proteste
ren tegen een besluit twee
van hun medebroeders in de
lekenstand terug te zetten. Op
21 augustus komt de synode
van Athos bijeen vanwege de-/
ze kwestie. Waarschijnlijk ml-
len de rebellen tot ketters
worden verklaard en wegge
stuurd.
Bij Izbet Sarte, ongeveer veer
tien kilometer van Tel Aviv,
zijn fragmenten van tabletten
met Hebreeuwse inscripties
ontdekt uit waarschijnlijk de
elfde eeuw voor Christus. Zij
worden beschouwd als de tot
dusver oudst bekende speci
men van het Hebreeuwse alfa
bet. De tekst kon nog niet
worden ontcijferd, omdat de
letters te vaag zijn.
Op de Gereformeerde Oecumenische Synode,
die van 10 tot 20 augustus in Kaapstad wordt
gehouden, worden ongeveer 110 delegatieleden,
die samen achtendertig kerken vertegenwoor
digen verwacht. Het wordt de achtste assem
blee van reformatorische kerken over de hele
wereld.
Uit Nederland komen delegaties van de gere
formeerde kerken en de christelijke gerefor
meerde kerken. In totaal zullen zestien westerse
en tweeëntwintig niet-westerse kerken zijn ver
tegenwoordigd.
Aan de assemblee gaat een zendingsponferentie
van de aangesloten kerken vooraf. Theologen
zullen voorts enkele dagen wijden aan een
conferentie over de plaats van de theologie in
de kerk.
In de eigenlijke synode komt onder meer «aan
de orde het punt oecumene en reformatorische
kerken en daarbij met name de vraag of het
lidmaatschap van de gereformeerde oecumeni
sche synode verenigbaar is met het lidmaat
schap van de Wereldraad van Kerken. Voorts
de zondagsheiliging, alsmede het onderwerp
kerk en samenleving, waarbij ook de rassen
kwestie betrokken zal worden.
Twee vein de zes gereformeerde delegatieleden
uit Nederland, te weten dr. B. Rietveld, modera-
menlid van de synode en prof. dr. K. Runia
uit Kampen, zullen van de gelegenheid gebruik
maken nader contact op te nemen met de
Nederduits gereformeerde kerkfamilie in Zuid-
Afrika
p Er zal ondermeer besproken worden of en
op welke wijze er een conferentie tussen deze
kerken en de gereformeerde kerken in Neder
land (zo mogelijk ook met de Nederlands her
vormde kerk) zal kunnen ontstaan over het
rassenvraagstuk in Zuid—Afrika Prof. Runia
vervangt daarbij dominee C. Mak, gerefor
meerd synodepraeses die wegens een in Indone
sië opgelopen infectie verstek moet laten geen.
De voormalige abt Giovanni
Franzoni, die als gemeld, uit
zijn priesterlijke functies is
ontheven, heeft vertelaard dat
hij zich zal blijven inzetten
voor de vernieuwing van de
kerk en wel „Als katholiek en
binnen de kerk".
Tijdens een spreekbeurt in de
Zuiditaliaanse stad Avellino
zei Franzoni, dat hij een Ro
meinse maatregel wel ver
wachtte, maar toch niet op
deze tijd. De maatregel zelf
noemde hij „een soort dolk
stoot".
Franzoni wees het Romeinse
verwijt van de hand dat hij
partij kiest voor atheistische
bewegingen. De communisti
sche partij in Italië steunt uite
raard op het marxisme, aldus
Franzoni, maar het blijft een
democratische partij, die
„voor een doel strijdt, waarin
ik geloof en waarvoor ik ook
zal blijven strijden."
De kardinaal-vicaris van Ro
me, mgr. Ugo Poletti, die
Franzoni per brief van de
maatregel op de hoogte heeft
gesteld, heeft hierin gezegd,
dat vele mensen waarschijn
lijk je nu aanmoedigen door
te gaan". Je zit meer op de
weg van de publiciteit dan op
die van de nederigheid", aldus
Poletti. „Toch zal ook voor jou
de dag van de teleurstelling en
eenzaamheid komen, wanneer
je hart gelouterd is kun je
altijd in het huis terugkeren
waar de paus en vele broeders
je blij zullen ontvangen".
