1906
1976
SPULLEBAAS
KOEK
RIKS REDUCTIE
VOOR
'N AVONDJE
SCHEVENINGEN
ZAND, ZEE, ZOMER
VOORDEEL BON
%T£ KUST EN TE KEUR
traite
PLAAT
VOOR
EEN
PIEK
ZAND, ZEE, ZOMER
VOORDEEL BON
PALACE HOUDT OUDE GLORIE IN ERE
PAGINA 5
In zijn bouten kassa lijkt
Theodorus Koek op een
waarzegger, die voor een
kleine vergoeding uw
band leest en beden, ver
leden en toekomst uit de
palm ziet opdoemen. Zijn
machtig lichaam, dat net
tussen de houten wanden
past wordt gekroond door
een hoofd met droeve
ogen en somber snorwerk.
Vóór hem draait de car
rousel gelijkmatige rondes
van zestien seconden; stei
gerende paarden met
druipneuzen volgen doel
loos het spoor van de
kletsnatte olifant en de
old-ïimer, waarin een ble
ke jongen zwijgend zijn
rit naar niks voltooit. Mu
ziek waait over de Sche-
veningse Boulevard, die
door de motregen is opge
poetst en glimt als de
vloer in een nonnenkloos
ter.
„Schrijf maar op", roept
spullebaas Koek schor, „de
draaimolen, die hier staat
is een Fransoos uit 1900.
Een stervens mooi ding,
een plaatje, waar een
mens met een greintje ge
voel in zijn donder nooit
op uitgekeken raakt. Dit is
de enige carrousel in Ne
derland, die nog werkt
met echte springpaarden.
Dit zijn de originele kei-
zerspaarden met het bit in
de mond en vurig in de
achterbenen. Dat zie je
nergens meer, daar kun je
stad en land voor aflopen,
maar je zult ze alleen nog
bij Koek vinden.
Ik kijk naar dat spulletje
en denk: God zal mij be-
,,een vrije man, die
de lucht van de
draaimolen geroken
heeft zal tussen
zijn paarden sterven'
Spullebaas Theodorus Koek: „Dit is de enige carrousel in Nederland, die
nog werkt met echte springpaarden".
waren, wat heb je toch
een prachtig beroep Koek,
wat ben jij een bevoor
recht mens.Ik heb de car
rousel voor anderhalve ton
verzekerd, want honderd
meter verder begint de zee
en als die het op zijn heu
pen krijgt blaast hij mijn
hele handel op. Die zee
jongen, schrijf maar op,
de zee is een vuile verra-
jer. Die vreet aan je zeilen
leeft u de grandioze slot-
'ond van het Scheven-
jse badseizoen al in uw
igenda genoteerd: 14 au
gustus in het Circusthea
ter, aanvang half negen.
Mei het 21-man sterke sho
workest van José Marcello,
met Ben Cramer, Willeke
Alberti, Cisca Peters, Ria
Valk, Conny v.d. Bosch,
Marian Rosenthal, Bueno
de Mesquita, couturier Ge
rard Brusé, het Scheven-
ings Vissers Vrouwenkoor
en een majorettenkorps. -
Presentatie: Alice Oppen-
heim en Tony Berk:
Deze bon geeft recht op mi reductie «ai
twee vijftig per plaats
Op de rangen boven tien gulden tijdens de ilotavond „een avondje
Schevenmgon" op 14 augustus in het Circustheater. Plaats besproken
vanaf maandag 9 augustus aan de kassa.
Met tromgeroffel en trompetgeschal wordt vanmiddag
de eindsprint van het Pier-festival in Scheveningen in
geluid: tussen drie en vijf uur zullen dan vijf muziek
verenigingen een daverende show op de Promenade ge
ven.
De kinderen komen op deze middag ook aan bun feeste
lijke trekken: om twee uur begint op bet Festival-ei-
land boven Hommerson's mechanische pretpark een ma
tinee met clowns, goochelaars en andere vormvaste pot
senmakers. Presentatie beeft Viola van Emmenes. Dreu
mesen, die dit vermaak niet zo zien zitten kunnen om
twee uur de borstjes nat maken voor een schatgraaf-
wedstrijd op het strand tegenover de Scbeveningse
Vuurtoren. Gedacht wordt aan deelnemers en deelneem
sters tussen pakweg 6 en 12 jaar.
Om acht uur 's avonds concerteert de Voorburgse har
monie St. Caecilia op de Promenade. Tezelfdertijd be
gint op de Pier een show van de Twentse popgroep The
Buffoons. Na afloop dansen.
Op zondag 8 augustus vinden weer de traditionele open
lucht-happenings op de Scheveningse Pier plaats: vanaf
negen uur antiek- en curiosamarkt op het Wandelhoofd,
vanaf tien uur kan men zich gratis laten fotograferen
in het Schandblok, om één uur speelt Tony Berk zijn
spel „Prijsbewust."
Van één tot twee uur 's middags concerteert bet mu
ziekkorps van het Leger des Heils op de Promenade.
Om twee uur wederom een kindermatinee op het Festi-
val-Pier-eiland en om acht uur 's avonds op diezelfde
trouwe Pier een muzikaal vuurwerk, ontstoken door de
disc-jockeys van de Veronica Drive In Show.
Dan over naar Katwijk: vanavond feestelijke gondel
vaart met bescheiden vuurwerk. Van kwart voor acht
tot kwart voor negen concert op bet carillon van de
Oude Kerk aan de Boulevard door beiaardier Rootse-
laar uit Nijkerk.
En dan is er onvermijdelijk ook weer die maandag, de
eerste werkdag van een taaie augustusweek. Als U die
heelhuids doorkomt en nog adem over beeft voor een
gezonde tippel dan kunt u aansluiten bij een avondex
cursie door de Katwijkse duinen. Aanvang om zeven
uur 's avonds, start bij de watertoren aan de Cantine-
weg. Deelnameprijs drie gulden.
In Noordwijk arriveert vandaag, 7 augustus bet Rijns,
burg Bloemencorso. Om negen uur 's avonds expositie
van de deelnemende praalwagens op de Kon. Wilhelmi-
na Boulevard.
en aan je paarden en
voordat je er erg in hebt
zit je tegen een hoop puin
aan te kijken. Daarom
moet ik de knollen elk
jaar tot op het bot afschu
ren en opnieuw in de beits
zetten. En ik ben nu ook
begonnen met de vervan
ging van de ijzeren staven,
want die teren onder mijn
ogen weg. Ik maak ze nu
van roestvrij staal, want
daar heeft de zee geen vat
op".
Mooiste plekkie.
„Toch sta ik hier best Dit
jongen, schrijf maar op,
dit is het mooiste plekkie
van de camping. Ik heb ja
ren Icing met mijn spul de
kermissen afgereisd, maar
daar heb ik mee gekapt.
Als jongen van twaalf
werd ik al door vader met
een zweefmolen de kop
van Noord-tiolland inge
stuurd om zelfstandig mijn
kost te verdienen. Met een
maat bouwde ik op en
brak ik af, want het waren
alleen de 'éendagskermis-
sen, waar ik mocht staan.
Als je dan aan het einde
van de reis acht tientjes
had overgehouden voelde
je je een spekkoper. Maar
dan moest je wel droog
brood eten en op het erf
Mooiste krullen
„Vader was begonnen als
smid. Een hele goeie smid,
die in het vuur de mooiste
krullen boog en hekken
voor rijke families maakte,
die nu nog gezien mogen
worden. Daarna is hij in
de paling begonnen, een
mand onder zijn arm en
proberen op de kermissen
wat te verdienen voor zijn
gezin. Zo kwam hij aan
die draaimolen, aan die
verschrikkelijk mooie
Fransoos van 1900. In het
begin liet hij hem trekken
door een paard. Hij had er
twee, waarvan er altijd
één rondjes liep in de car
rousel. Twee uur op, twee
uur af. Zul je als paard op
Zoon Hans van negentien heeft in twee maan
den een nieuwe gondel gebouwd - ,,dat is een
wereldbeeldhouwer, dat verzeker ik je" - en doch
ter Annette van twintig heeft er een stilleven op
geschilderd, waar meneer Rembrandt nog U tegen
zegt.
mensen
krijgen
vanzelf weer
behoefte aan
romantiek"
de wereld zijn gekomen en
in handen vallen van een
kermisklant. God beware
me, dat moet toch ook
geen pretje zijn.
Vijf jaar geleden ben ik
naar Scheveningen geko
men en ik hoop, dat het
voorgoed is, want ik pas
niet meer in de kermiswe-
reld. Daar heb ik een te
mooi spulletje voor. Ik
herinner me, schrijf maar
op, dat moet zo ongeveer
in 1955 zijn geweest. Toen
werd Nederland opeens
overspoeld met nieuwe
kinderzaken. Allemaal
plastic, polyester en een
hoop herrie. En iedereen
zei: „Koek, wat zoek je
daartussen met die krotzie-
ke tent van je?" Waarach
tig, dat riepen ze. Dé oude
carrousel had afgedaan en
overal kon je de mooiste
paardjes kopen voor drie
geeltjes, pakweg 75 mop
pen. Ik dacht: „Laat ze
maar uit d'r nek kletsen,
maar ik ga door". Ik wist,
schrijf dat maar op, dat
de mensen eens weer be
hoefte zouden krijgen aan
de oude romantiek. Dat is
er niet uit te branden.
In Beverwijk heb ik een
hoop spullen in het pak
huis, waar ik niks mee
doe. Schotten, panelen en
zelfs een compleet front
van een oude stoomcarrou-
sel. Zie je dat al voor je:
dat hijgende gevaarte, de
bellen, die rinkelen, de
witte rook uit de schoor
steen? Ik zou hem graag
restaureren, maar dat kost
100.000 moppen en dat
heeft de baas in 100.000
jaar niet in zijn binnenzak.
Ik heb ook mijn twee or
gels moeten opbergen,
mijn oude trouwe Ruth uit
1903. Jongen, daar kniel je
voor alsof het een altaar
is. Dat is zo mooi, dat je
er de tranen van in je
ogen krijgt Maar ook on
betaalbaar. Als ik dat ding
laat opknappen ben ik 10
ruggen kwijt. Mag ik u
even spreken".
Platenliefhebbers nog
maals uw aandacht: mor
gen, zondag van elf uur
's morgens tot twaalf uur
's avonds deelt Zand, Zee,
Zomer bij de koffieshop
„Sea Horse" op de Sche
veningse Pier platen uit
voor weggeefprijzen: de
daverende dertien op een
king-size schijf voor één
gulden en Teach In met
Ding-a-dong voor twee
kwartjes. Elke tiende ko
per krijgt ook nog een on
behoorlijk grote panne-
koek cadeau.
Dezs Zand, Zoo, Zomer Voordeelbon geeft recht op de aankoop van de
langspeelplaat De Daverende Dertien en de single Ding*dong tegen de
geredKeerde prijzen van respectievelijk één gulden en twee kwartjes.
Bij aankoop deze bon inleveren bij de dienstdoende Zand, Zee, Zomen
Wat zeg je? Of ik dat or
gel nog met de hemd be
dien? Nee jongen, daar is
voor een man van mijn
leeftijd geen beginnen
meer aan. Neem nou Dich
ter und Bauer, dat is een
pak, waar jij niet eens
over heen kan springen.
Of Lichte Cavalerie, ook
zo'n werkje, waarbij je
staat te hijgen als een
postpaard.
Nee, ik houd het maar bij
die ene carrousel. Geluk
kig heb ik mijn zoon
Hans, die een wereldbeeld-
houwer is. Die jongen is
nou negentien, maar even
zo vrolijk maakt hij voor
de hervormde kerk in Vee-
nendaal een schitterend
nieuw orgelfront. Dat mag
je rustig opschrijven. Hij
maakt in twee maanden
gondel en hoe.
Onder redactie
van
Leo Thuring
En mijn dochter Annette
van 20 schildert op de ach
terkant even een stilleven
tje, waar meneer Rem
brandt niet van terug
heeft".
Vrij
Foto's
Simon E. Smit
>e man
Begrijp je? Ik heb God
dank de steun van mijn
vrouw en kinderen. Die
geloven ook in de carrou
sel en zijn bereid om zich
voor dat spulletje dood te
werken. En daarom, alleen
daarom kan ik het volhou
den. Schrijf dat maar op.
Dit is een vak, waar je in
rolt en nooit meer uitkomt
Zie jij Koek soms wat an
ders gaan doen? Nou dan.
Nee, een vrije man, die de
lucht van de draaimolen
heeft geroken zal eens tus
sen zijn paarden sterven.
Dat mag je wat mij betreft
rustig opschrijven".
Eens bestegen alleen de
rijken der aarde de hard
stenen trappen van bet
Palace-hotel. Dames in
ruisende gewaden en he
ren in stijve frak werden
door soepel scharnierende
boreca-slaafjes naar de
eetzaal gevoerd, waar men
een beschaafd, geheel zil
veren vorkje meeprikte
van de overdaad, die de
opperkok in het zweet
zijns aanscbijns in donke
re kelderkrocbten bad be
reid.
Palace, dat was de sjiek
van een koninklijk land
goed, dat was converseren
achter bleke handpalmen
en bescheiden lonken naar
de violist, die eerbiedig
voorovergeknakt aan tafel
een tsjardas uit zijn in
strument liet murmelen.
Men sprak in Palace ook
nooit over bagage, maar
over equipage, nooit over
een hapje eten 's middags,
maar over een noenmaal,
nooit over ontbijt, maar
over déjeuner.
Heerlijke tijden waren dat:
1900, 1906. Buiten keken
Jan Boezeroen, Manus Mi
nimumlijder en Piet met
de Pet op veilige afstand
naar de rijtuigen, die door
snuivende paarden de bul
tige oprijlaan werden op
getrokken. Palfreniers
openden de deuren, sjouw
den met valiezen en lieten
achteloos een zilveren riks
in de bevende hand van
een spijbelende scholier in
uniform vallen. En alle
partijen waren het er op
dat moment over eens, dat
de zaken op aarde recht
vaardig verdeeld waren.
De winst voor de rijken,
het zweet voor dé arbei
ders. Joeghei.
Als je nu de foto's bekijkt
uit dat voltooid verleden,
de diensters in strenge
zwarte jurken met daar
over een gesteven schort
verpletterd ziet staren
naar de man onder de
zwarte doek, de tovenaar
met zijn vogeltje, begrijp
je nauwelijks dat hun ach
terkleinkinderen niets heb
ben geërfd van hun dode
lijke serviliteit. Als je nu
in een restaurant klaagt
over de slappe patat pakt
de ober gelijk de schaal
van tafel en roept ie: „Dan
ga je ze zelf maar bakken,
grote kapsoneshjer". Je
moet als klant vooral niet
denken, dat je praats kan
hebben, want dan is daar
het gat van de deur. Voor
jou drie anderen, die braaf
hun bordje leegeten. Be
grepen?
Restant
Tenzij je op een middag of
een avond aanlegt in het
laatste restant, dat de ou
de glorie van Palace als
een relikwie koestert. Bo
ven zijn de kamers ge
trimd tot muffe kantoren
en de eetzalen en lounges
gedegradeerd tot ver-
maaksholen, waar eenza
me mannen stotterend een
vale muurbloem versieren.
Er is niets meer, dat aan
de grandeur van vroeger
herinnert. Met uitzonder
ing dan van dat ene lokaal
op de hoek van de Prome
nade, dat nog dezelfde
functie heeft als in de da
gen van Rotchild en Fa-
roek, van diva's en goud-
doorregen houwdegens.
Café-restaurant Palace,
schemerige pleisterplaats
voor innemende badgas
ten, eetadresje voor vaste
klanten, lijkt nauwelijks
veranderd sinds de hoog
tijdagen van wat eens het
sjiekste hotel van Scheven
ingen was. De muren zijn
vergeeld, de deuren uitge
beten, maar de kenners la
ten zich hierdoor niet inti
mideren of afschrikken: de
opperman van het Interna
tionaal Gerechtshof, een
zwijgzame Senegalees van
ebbenhout, zit altijd aan
hetzelfde tafeltje en eet al
tijd hetzelfde biefstukje
met gebakken aardappe
len. Hij snijdt een reepje
van het vlees en steekt het
in zijn mond; dan verdeelt
hij één aardappel in 36
stukjes en spoelt één part
je weg met de wijn, die hij
heeft laten aanrukken.
Daarna vraagt hij om de
rekening.
Ook niet weg te branden
uit Palace is de Haagse
scheidsrechter, die elke
dag in korte broek en met
de KNVB-badge op zijn
blazer komt aandribbelen
en in het middenveld
plaats neemt voor zijn
lunch of diner. „Heeft het
gesmaakt meneer?", vraagt
de ober na afloop. Én de
scheidsrechter knikt verza
ligd en antwoordt: „Over
heerlijk mijn waarde
vriend, overheerlijk".
Zo zijn er meer klanten,
die trouw pendelen tussen
huis en Palace. Maar naar
de smaak van gérant Jan
Kwakernaat zijn het er
nog altijd te weinig. De
terrassen en het café weet
men wel te vinden, maar
slechts de culinaire spoor
zoekers durven door te
dringen in het restaurant,
waar de stoffering niet
doet vermoeden, dat er
grootse keukengeheimen
aan de klant worden ont
huld.
Palace is een deksels ge
haaide tovenaar, die een
sublieme hap op tafel zet.
Proef zijn tong en je bent
gelijk sprakeloos. Sprake
loos vanwege de hemelse
smaak, maar evenzeer van
de hoeveelheid. Daarbij
serveert de ober gebakken
aardappels zoals bij moe
der thuis en sla zoals bij
moeder thuis. En dat tong-
strelende gerecht in diver
se uitvoeringen, „picasso",
gebakken of gepocheerd
voor f 29,50. Wie zijn Pa
lace-uitje wat minder prij
zenswaardig wil laten uit
vallen kan ook de gebak
ken schol kiezen (f 11,50)
of de gekookte schol met
worteltjes, gesmolten boter
en verse aardappelen
(f 10,50). Ook dat zijn vis
jes, die op volle zee hun
huiswerk hebben gemaakt.
De kaart vermeldt verder
twaalf vleesgerechten,
waarvan de Schnitzel Pa
lace met gebakken ei, ana
nas en ketchup (f 14,25)
godenspijs is. Er is ook
kip, gebakken, Bon Fem
me en gepocheerd, alle
drie voor f 10,50 en een
goulashschotel en macaro
nischotel, beide f 10,75.
Het menu is niet oever
loos, maar Jan Kwaker
naat beroemt zich erop,
dat hij aan alle culinaire
wensen kan voldoen, mits
men tijdig belt: 554555. „Je
kunt het zo gek niet be
denken of ik maak het
voor je", zegt hij.
Het is een royaal aanbod,
dat het uitproberen waard
is. En mocht heer Kwaker
naat onverhoopt aan uw
verlangens geen smakelij
ke mouw weten te passen
dan heeft u altijd de kaart
nog achter de hand met
aanbevolen uitstapjes in
luilekkerland.
