Martelende
twijfel bij
slachtoffers
van
gifgaswolk
Gifgasramp moet leiden
tot een grondig onderzoek
„Gevolgen voor
Seveso zijn niet
zo ernstig"
EUROPESE HULP
VOOR EUROPA
GEEN BELASTING
BEVOLKING
GIFGEBIED
Directeur chemisch
concern:
ZURICH (DPA) De presi
dent van het Zwitserse che
mieconcern Hoffman-la Ro
che, Adolf Jann, acht de geva
ren voor de door de gasont-
snapping in de Italiaanse stad
Seveso getroffen mensen aan
zienlijk minder groot dan veel
deskundigen doen. Dit blijkt
uit een vraaggesprek in een
Zürichs dagblad, dat gisteren
is verschenen.
Volgens de leider van de moe
dermaatschappij van Icmesa,
dat het giftige gas liet ontsnap
pen, „zullen het naar onze
schatting nauwelijks meer dan
20 vrouwen zijn die nadelige
gevolgen zullen ondervinden,
als er al mensen getroffen
worden. Want /nisvormingen
(bij de ongeboren vrucht) ont
staan slechts in de eerste vier
maanden van de zwanger
schap, en ook dat moet eerst
nog worden vastgesteld".
Jann zei het gebeurde te be
treuren. Maar hij wees er tege
lijk op dat de chemische in
dustrie al miljoenen mensenle
vens heeft gered.
De toekomst van de door de
sluiting van de fabriek getrof
fen 180 arbeiders is tot eind
augustus zeker, aldus Jann.
Tot die tijd worden hun lonen
uitbetaald en „daarna zien we
verder". De schade, die het
gas heeft aangericht, zal na
tuurlijk worden vergoed.
„Daarvoor zijn we ook verze
kerd", zo verklaarde de presi
dent van het concern.
BRUSSEL (België) De Eu
ropese commissie beeft beslist
aktief deel te nemen aan de
bestrijding van de gifwolk, die
de streek van Seveso in Italië
teistert, door het ter beschik
king stellen van een instru
ment dat uniek is in Europa.
Het betreft een speciaal meet
toestel, voorzien van ultra-so-
nor radar en een meteorolo
gisch instrumentarium. Het
toestel, dat toebehoort aan het
gemeenschappelijk research
centrum van Ispra, niet ver
van de getroffen streek, moet
een verdere verspreiding van
het gif voorkomen bij de ont
smettingsoperaties, die tevens
aan een voortdurende contróle
zijn onderworpen. Een en an
der is in Brussel vernomen in
kringen van de Europese
Commissie.
ROME (DPA) De bevolking
van het vergiftigde gebied in
het Italiaanse Seveso behoe
ven tot het eind van dit jaar
geen belasting te betalen.
Voorts worden alle financiële
verplichtingen geblokkeerd.
Het Italiaanse Huis van Afge
vaardigden heeft een desbe
treffende noodwet eenstemmig
aangenomen.
Midden deze week kwam de veron
rustende mededeling dat het gebie
waar gif ligt in feite groter is of mot
zijn dan aanvankelijk aangenome
werd. De wind heeft de gifwolk il
dertij d zuidwaarts gedreven, maa
nu zijn ook ten noorden van d
rampfabriek gifsporen gevonden.
Dat betekende een accuut isolemel
voor een complete wijk van het staj
je Meda. Alleen via een Bailey is nr
voetgangersverkeer mogelijk. Tei
lijk werd een belangrijke afslag vl
de autosnelweg Milaan-Como gesl
ten voor alle verkeer.
Het zijn maatregelen die pas twintl
vijfentwintig dagen na de ramp a
nomen worden. Ze maken er J
sfeer bij de ongeruste en zich venf
lende evacués er niet beter op.
„Dan maar liever een aardbevinj
zo merken veel geëvacueerde pers
nen bitter op. „Dan weet je na
schokken waar je aan toe bent,
bent dood of levend".
De deskundigen zijn het er intusse
over eens dat een aantal maatreg
len de eerstkomende dagen genome
moet worden, ontruiming van de gi
fabriek, vernietiging van de kad
vers van dode beesten, verbrandir
van vegetatie, groenten en fruit u
het gebied en een „schrobbeurl
voor alle buitenmuren en wegen i
het getroffen gebied".
Gewapende politiemannen bewaken het
(Van correspondent Frans Wijnands)
SEVESO In het door het zwaar
giftige TCDD getroffen gebied ten
noorden van Milaan heerst nog al
tijd de martelende twijfel over de
uitwerking die het vergif op de
„besmette" mensen zal hebben.
Terwijl steeds meer deskundigen
zich met „het geval-Seveso" be
moeien en hun alarmerende en te
genstrijdige adviezen geven, blijven
de gedupeerden in grote onzeker
heid. De getroffen landeren, over
dekt met blaren en bulten, gaan
volgens de medici langzaam vooruit.
Er melden zich geen nieuwe zieken,
maar iedereen uit de streek vreest
dat het gif alsnog onzichtbaar lever,
bloed en luchtpijpen aanvreet en dat
het bij tal van ongeboren kinderen
ernstige afwijkingen zal veroorza
ken.
Die onzekerheid, die vage angst is
het moeilijkst te dragen. Moeilijker
dan het van huis en haard verdreven
zijn, moeilijker dan het tijdelijke
verlies van een baan.
Bijna een volle maand na de ramp
zalige gifontsnapping uit de chemi
sche fabriek Icmesa in het stadje
Meda, is de stand van zaken als
volgt: bijna duizend personen zijn
uit het meest besmette gebied'geeva-
cueerd en op kosten van het Zwitser
se bedrijf ondergebracht in luxe-mo
tels.
besmette gebied rond Seveso, waar de
De mensen zijn afkomstig uit een
dicht bewoond gebied waarvan ruim
honderd hectare aangeduid als
zone a hermetisch is afgesloten.
Militairen en politie bewaken alle
wegen in dit gedeelte; prikkeldraad
is dwars door de velden gelegd en
alleen wetenschappelijke onderzoe
kers mogen dit gebied betreden.
Uit omringende gemeenten zijn bijna
tweeduizend kinderen weggevoerd,
naar vakantiekolonies of naar op
vangcentra in de buurt. Ze mogen
alleen 's avonds naar huis om daar
te slapen. Ze overdag in het gebied
te laten spelen is te riskant, omdat
je kinderen niet doorlopend kunt
verbieden overal af te blijven. En
spelende kinderen komen juist over
al aan waar misschien gif zou kun
nen zitten: op bloemen en planten,
op alles wat op straat ligt, op bomen
en hekken.
Meer dan vierduizend mensen staan
onder voortdurende medische con
trole. Veertien kinderen worden nog
in ziekenhuizen verpleegd. Meer dan
tweehonderd zwangere vrouwen
hebben zich uitvoerig laten onder
zoeken en wachten nog op definitie
ve uitslagen.
Mede afhankelijk daarvan zal dan
opnieuw de discussie losbarsten over
de vraag wel of geen abortus. Intus
sen heeft de Vaticaanse „Osservato-
re Romano" zich gehaast te melden
dat abortus, ook voor de besmette
gifwolk een nog niet te overziene
vrouwen in het gifgebied, verboden
is.
Er zijn honderden grondmonsters
genomen die in Italië in snel tempo
worden onderzocht: „te oppervlak
kig" menen sommige insiders. Ande
re grondmonsters worden in Zwit
serland onderzocht in opvallend
langzaam tempo. „Opzettelijk lang
zaam, of misschien juist erg gron
dig", aldus diezelfde insiders.
„De Zwitsers" is een bijzonder nega
tief begrip geworden in de streek
van Seveso. Tot nu toe betalen de
Zwitserse eigenaars van de chemi
sche rampfabriek gul: ze vergoeden
het dure verblijf van de evacue's en
ze hebben aangekondigd ook de ge
leden materiële schade te zullen be
talen.
Daar zullen ze trouwens door de
Italiaanse overheid ook wel toe ge
dwongen worden. Al voelt de Ita
liaanse staat zich ook moreel mede
schuldig omdat ze zonder duidelijke
voorschriften en controles binnen-
en buitenlandse chemische fabrieken
te gemakkelijk hun gang laten gaan
in het werken met gif.
Deze week nog heeft een van de
topleiders van het Zwitserse moeder
bedrijf herhaald dat de fabriek de
schade zal betalen.
Toevallig is die directeur, Lucas
Hoffman, mede-oprichter en be
stuurslid van het World Wild Life
Fund. Hij wordt er tussen de regels
heeft aangericht.
door in vrijwel de gehele Italiaanse
pers van beschuldigd, dat hij zich
meer van uitstervende dieren aan
trekt dan van vergiftigde mensen
„Die Zwitsers" hebben intussen ook
officieel de invoer van groenten en
fruit uit de streek boven Milaan
verboden, een misschien beredeneer
bare maatregel die evenwel in Italië
een bijzondere bittere smaak nalaat.
Een speciale deskundigencommissie
bijgestaan door geleerden uit de
hele wereld is intussen begonnen
met het zoeken naar de bestrijding
van het uiterst moeilijk uit te scha
kelen vergif. Er zijn berichten over
effectieve bestrijdingsmethoden. Er
zijn ook tal van buitenlandse aanbie
dingen om te helpen bij het medi
sche controlewerk.
In een interview heeft de regionale
bestuurder Vittorio Rivolta, belast
met de gezondheidszorg, openlijk
zijn twijfel uitgesproken over die
wetenschappelijke belangstelling.
„Ik weet nooit of die geïnteresseerde
geleerden in opdracht van hun mi
nister van gezondheid of die van
defensie naar Italië komen", aldus
Rivolta, die eigenlijk bedoelde dat
ook defensiespecialisten uiterst geïn
teresseerd zijn in de uitwerking van
het TCDD, dat indertijd als ontbla-
deringsmiddel in chemische wapens
zat, die in Vietnam zijn gebruikt.
(Van onze correspondent
Anthony Tucker)
LONDEN Volgens de ge
zaghebbende deskundigen
op dat gebied is geen enkele
van het toch al zeer geringe
aantal wetenschapsmensen
in de wereld, die werkelijk
in staat zijn de gifwolk van
Seveso grondig te analyse
ren, bij het probleem aldaar
ingeschakeld. Het zou kun
nen blijken dat een groot
aantal van de duizenden ch-
loorhoudende organische
verbindingen die nu in dage
lijks gebruik zijn, risico's
met zich meedragen die nu
nog onbekend zijn maar die
intussen ongemerkt toene
men op een wijze die de hele
wereld in een chronisch Se
veso zou kunnen doen ver
anderen.
Dr. Al Burlingame, leider v^n
het open-ruimte-laboratorium
van de universiteit van Califor-
nië, de grootste expert ter we
reld op het gebied van het on
derzoek van dioxines en ver
wante verbindingen, stelde be
gin deze week: „Misschien is de
reden dat de werkelijke deskun
digen er niet bij zijn gehaald
wel van politieke aard. De Ame
rikaanse ervaring op dat gebied
is namelijk grotendeels geba
seerd op de vergiftiging in Viet
nam en het gebruik van ontbla-
deringsmiddelen in Vietnam is
nog steeds een uiterst gevoelige
kwestie. Maar van hier af beke
ken ziet het er naar uit dat de
autoriteiten in Italië zich druk
ker maken over het opruimen
van de rommel dan dat ze wil-
€en echtpaar ontvlucht met een paar bezittingen op een
handkar het besmette gebied rond Seveso.
len nagaan wat er nu feitelijk
gaande is zodat aan de gevolgen
op verantwoorde wijze het
hoofd geboden kan worden".
Het gevolg daarvan is dat de
volle omvang en aard van het
gevaar nooit vastgesteld zullen
worden, omdat men het mogelij
ke verband van toevallige bloot
stelling aan gifgassen en latere
ontwikkeling van ziekten verlo
ren laat gaan.
Maar misschien is die kritiek
toch niet terecht. Het is immers
bekend dat de Italiaanse autori
teiten verscheidene regeringen
hebben benaderd met het ver
zoek analysedeskundigen op het
gebied van dioxines ter beschik
king te stellen. Het feit dat de
deskundige die door de Engelse
regering werd gestuurd een
plantenziekjekundige was, en
geen chemisch-analytisch ex
pert, bevestigt echter wel de
pessimistische kijk van dr. Bur
lingame dat echte deskundigen
op dit gebied dun gezaaid zijn.
Het onderzoek van dioxines en
verwante verbindingen is een
terrein van de milieu-toxiologie,
welke tak van wetenschar tot
nu toe nog ernstig verwaarloosd
is.
En dat zou wel eens een minder
gelukkige stand van zaken kun
nen blijken en dat niet alleen
voor de bevolking van Seveso,
want de aanwijzing beginnen
zich op te stapelen dat tedd
(tetrachloor-dioxine) en verwan
te verbindingen waarschijnlijk
op grotere schaal worden gepro
duceerd als toevallige bijpro-
dukten dan algemeen wordt
aangenomen. De zeer algemeen
gebruikte pcb's (polychloorbipr.
henyl-produkten) zijn tot voor
twee jaar zonder beperking toe
gepast en in grote hoeveelheden
in de atmosfeer vrijgelaten On
langs is vastgesteld dat die stof
fen raak van verontreiniging
met aan tedd verwante verbin
dingen vertonen. Organische
chemici geven nu toe dat bij
vervaardigingsprocessen die tot
nu toe altijd als „schoon" zijn
beschouwd toch wel sporen van
giftige bijprodukten kunnen op
treden, die dan aan de vervaar
digde produkten blijven kleven.
Het vergiftigingspeil lijkt dan
waarschijnlijk steeds wel onbe
duidend, totdat men zich de
werkzame kracht van die ver
bindingen begint te realiseren.
Teschnische deskundigheid in
het isoleren en identificeren van
mogelijk werkzame vergiftigde
bijprodukten is van steeds gro
ter belang aan het worden. Het
is bijvoorbeeld niet ondenkbaar
dat al de biologische problemen
die met de pcb's samenhangen
in feite veroorzaakt worden
door giftige bijprodukten en
niet door de pcb's zelf. Het zou
ook kunnen blijken dat vele or
ganische chloride-verbindingen
zeer gevaarlijke giftige bijpro
dukten bevatten.
Dr. Burlingame stelt dat het
voorstelbaar is om geen drukte
te maken om paniek te voorko
men, maar dat het daarom nog
niet minder noodzakelijk is om
dergelijke situaties, met een gro
te waarschijnlijkheid van scha
de op lange termijn, grondig te
onderzoeken. De toevallige en
niet bedoelde vervaardiging van
zeer krachtige organische ver- -|wee slachtoffertjes van de gifwolk. Zij worden verpleegd in het ziekenhuis van Niguarda
situatie*""™1eD1'Zij hebben ernstige huidaandoeningen opgelopen. Zij zijn hier in gezelschap van hun
(Copyright The Guardian).
moeder en grootmoeder.
si:
