O"**»»*"" LAiSi VEREN:
KEIZER
JENNER
999 0
Wat is dat,
bloeddoping?
Nog eens goud
voor
Kazankina
MONTREAL'76
•Training bekroond met
Ongelooflijk wereldrecord
IOC BOOS OVER
RECLAMESTUNT
van Roeiants
ichutfer in andere rol
(van onze speciale verslagge-
^^ver)
MONTREAL Rendiermelk
gaf Lasse Viren enkele dagen
geleden ten antwoord op de
vraag waar de oorzaak van
zijn fenomenale prestaties
diende te worden gezocht. Gisterenavond, na
zijn zo mogelijk nog indrukwekkender zege
op de vijf kilometer, speelde de 27 jarige
politieman uit Myrskylae, een dorpje op zeven
tig kilometer van Helsinki, het spel verder:,,
bloeddoping?", zo ketste hij de vraag terug:
„kunt u me zeggen wat dat is, dan kan ik
er misschien op antwoorden „kunstmatige
verhoging van het haemeglobine-gehalte in
het bloed?kunt u zeggen wat u daarmee
bedoelt
Eén ding werd in het vraag- en antwoordspel
wel duidelijk: Viren was niet van plan opening
van zaken te geven. Enkele journalisten raak
ten zo geïrriteerd, dat zij de Finse vertaalster
ervan beschuldigden de woorden van de kam
pioen verkort weer te geven. Het meisje, dat
het toch al moeilijk had om de in zichzelf
mompelende afstandloper te verstaan, barstte
bijna in huilen uit: „Ik doe toch mijn best
maar hij zegt echt nietsViren grijnslachte
zo nu en dan onbestemd om zich heen. Hij
had het kennelijk naar de zin. Als blikken
konden doden, zouden zijn collega-middenaf-
standlopers hem allang ter aarde hebben
besteld. Viren wordt gevreesd en gemeden
vanwege dat ene woord: bloeddoping.
Een tamelijk lugubere benaming voor iets, wat
in de Olympische reglementen in het geheel
niet als doping wordt omschreven. Toen IOC
president lord Killanin bij de winterspelen voor
het eerst hoorde van het bestaan van een
methode, waarbij een atleet eerst bloed wordt
afgenomen om hem dat vlak voor een race
weer toe te dienen, was zijn reactie: „Mijn
lekenverstand zegt me dat dit niet onder onze
definitie van doping valt, omdat er geen spra
ke is van het gebruik van lichaamsvreemde
stoffen". Desondanks wordt er net zo geheim
zinnig over gedaan als over amfetamine of
anabole steroiden.
Het principe is even eenvoudig als onnatuur
lijk. Na een periode van zware training wordt
- het liefst op grote hoogte - ongeveer één
a anderhalve liter bloed aan de atleet onttrok
ken. Dat wordt ingevroren en kort voor de
te leveren topprestatie - ontdooid uiteraard -
weer ingespoten. Door deze methode wordt
het zuurstofstransporterend vermogen van het
bloed aanmerkelijk vergroot en bij Zweedse
proeven op de ergometer is aangetoond, dat
het een verbetering van de duur-prestaties tot
gevolg had van 16 tot 25 procent. Bij geoefen-
de atleten is het effect minder, maar nog altijd
tussen de zes en negen procent. Als men weet
dat op een tien kilometer-race een prestatie
verbetering van één procent in de eindtijd
vijftien seconden uitmaakt, kan men zich de
gevoelens indenken van degenen, die het
tegen zo'n „super" geconditioneerde atleet
moeten opnemen.
Het is allerminst bewijsbaar dat Viren zich
aan onnatuurlijke middelen zou hebben ver
grepen. De vroegere specialist op de mijl
Chris Brasher, die zegt de Fin goed te
kennen, meent zelfs dat het uitgesloten is.
„Als Ik het karakter van de man beschouw,
zo barstend van zelfvertrouwen, dan zeg ik:
Het kan niet".
Het zijn de prestaties van.Viren, die aanleiding
geven tot speculaties. Als eerste atleet uit de
geschiedenis won hij bij Olympische Spelen
het goud op zowel de vijf als de tien kilometer.
In de tussenliggende jaren presteerde hij vrij
wel niets. In Montreal voelt de Fin zich zo
in vorm, dat hij zelfs de verrichting van de
legendarische Zatopek van 1952 wil evenaren.
Hij komt vandaag uit op de marathon, hoewel
hij er nog nooit een gelopen heeft.
(Van onze speciale verslag
gever)
MONTREAL Na Alberto
Juantorena, de Cubaanse
winnaar van de 400 en 800
meter, kon het publiek in het
opnieuw uitverkochte Olym
pisch stadion gisteren weer twee dubbelkam-
pioenen toejuichen: Tat|ana Kazankina en
Lasse Viren. De Russin, die eerder deze
week de 800 meter op haar naam bracht,
won ook de 1500 meter en Lasse Viren
toonde zich na de tien kilometer opnieuw de
sterkste op de 5000 meter. Bij de prestaties
van dit duo viel het derde achtereenvolgende
Olympische kampioenschap van de Russi
sche hinkstapspringer Viktor Sanejev bijna
weg.
Tatjana Kazankina zal ongetwijfeld tevreden
naar huis terug keren. Een sportcarrière, die
zes jaar geleden wegens een onregelmatige
hartslag dreigde te worden afgebroken, werd
bekroond met twee Olympische titels en een
wereldrecord op de 800 meter: 1.54.94. De
24-jarige Russin, die sedert 1972 deel uitmaakt
van de Russische selectie maar nog niet
waardig werd bevonden in München op te
treden, had in Montreal ook iets willen doen
aan haar wereldrecord op de 1500 meter
(3.56.00). Dat kwam er gisteren niet van omdat
de finale van het langste Olympische dames
nummer een tactische race werd. waarin al
leen de plaats en niet de tijd gold. Pas in
de laatste anderhalve ronde werd er echt
„hard" gelopen. In die fase van de strijd was
Tatjana Kazankina attent. Op de 200-meterlijn
zette zij aan en kwam vrij gemakkelijk langs
de Oostduitsen Hoffmeister en Klapezinska.
Lasse Viren, de deze week 27 jaar geworden
politieman in Myrskylae, zorgde voor een
uniek feit in de Olympische atletiekgeschiede-
nis. De Fin slaagde er als eerste in op twee
achtereenvolgende Spelen te winnen. Een feit
waarop zijn roemruchte landgenoot Paavo
Nurmi en de Tsjech Emil Zatopek niet kunnen
wijzen.
Lasse Viren was gisteren op de voorlaatste
atletiekdag, een heel wat sympathieker win
naar dan maandag toen hij weigerde ook maar
een meter kop te doen en toen in de laatste
ronde de Portugees Carlos Lopez, die het
tempo had gemaakt, voorbij streefde.
In de finale van de 5.000 meter moest Viren
echt keihard werken voor zijn tweede gouden
medaille. Al direct na de start werd duidelijk
dat de Engelsen Stewart en Foster, en de
Nieuw-Zeelanders Dixon en Quax bereid wa
ren zichzelf op te offeren wanneer dat Viren
van de prolongatie van een titel kon afhouden.
Aanvankelijk speelden ook de Russen Sellik
'en Koesnetsov mee in het tactische spel om
Viren af te schermen. Terwijl de Engelsen het
tempo bepaalden, liepen Dixon en Quax afwis
selend in de tweede baan om te voorkomen
dat Viren naar voren kon gaan. Viren voelde
het gevaar en met nog zeven ronden te lopen,
ging de Fin zelf naar kop. Het enige wat hij
deed was het toch al niet te hoge tempo
(3.000 meter in 8.16) drukken. Brendan Foster
verdrong op zijn beurt de Fin weer. Opnieuw
werd Viren „ingepakt", maar hij wrong zich
weer uit de groep al liet hij de kop over aan
de Westduitser Hildenbrand. Quax en Dixon
bleven waakzaam en het werd duidelijk dat
de beslissing pas in de slotfase zou vallen.
Bij het ingaan van de laatste ronde kwam in
het gedrang Kusnetsov ten val. Viren spurtte
weg, maar kreeg onmiddellijk Dixon. Quax en
Hildenbrand mee. Bij het opkomen van het
laatste rechte stuk zette Viren nogmaals aan.
Hij maakte zich los van zijn concurrenten en
zegevierde overtuigend in 13.24.76. Dick Quax
werd tweede. Op de lijst van Olympische
winnaars van het hinkstapspringen komen na
de tweede wereldoorlog maar wier namen
voor: Arne Ahman (Zweden), Adhemar de Silva
(Braz), Josef Schmidt (Pol), en Viktor Sanejev
(Rusl).
In München evenaarde Sanejev zijn illustere
voorgangers uit Brazilië en Polen, die elk
tweemaal achter elkaar hadden gezegevierd.
„Toch was mijn eerste Olympische titel in
Mexico de mooiste, aldus de bijna 31-jarige
sportleraar uit Tiflis, „als ik toen de ervaring
had bezeten die ik nu heb, had ik waarschijn
lijk een wereldrecord gevestigd dat vergeleken
kan worden met de 8,90 meter die Bob
Beamon toen bij het verspringen haalde."
Viktor Sanejev, die in acht jaar maar een keer
verslagen is, denkt nog niet aan ophouden.
In 1978, bij de Europese kampioenschappen
in Praag wil de Rus er opnieuw bij zijn.
Aan de finale van het hoogspringen heren,
die als een van de hoofdnummers op het
programma van de laatste dag staat, zullen
slechts veertien atleten deelnemen. Gisteren
bij de kwalificatie was voor 23 van de 37
ingeschreven deelnemers de eis van 2,16
meter te zwaar. Tot de afvallers behoorden
onder anderen de Hongaren Kelemen en
Major, twee hoogspringers die resp. 2,22
meter en 2,24 meter achter hun naam heb
ben staan.
De Japanner Katsumi Fukura werd op bijzon
der ongelukkige wijze uitgeschakeld. Fukura,
die tot 2,13 meter foutloos gesprongen had.
brak na zijn geslaagde tweede poging op 2,13
meter bij de landing enkele middenvoetsbeen
tjes en moest op een brancard worden wegge
dragen.
Onder de veertien finalisten bevinden zich drie
Amerikanen: wereldrecordhouder Dwight Sto
nes. Bill Jankunis. die Stones bij de Olympi
sche kwalificatiewedstrijden in Eugene ver
sloeg, en Jim Barrineau. Ook de twee inge
schreven Russen Sen Joekov en Boedalov
haalden de 2,16 meter gemakkelijk.
DwightStones werd door de ruim 42.000
toeschouwers bij elke aanloop uitgefloten. De
Amerikaan heeft het bij het Canadese publiek
verbruid door uitlatingen die hij twee weken
geleden bij zijn terugkeer naar de Verenigde
Staten na een verblijf van twee dagen in het
Olympische dorp heeft gedaan. Volgens de
wereldrecordhouder deugde er van alles wat
de Canadezen hadden gedaan in de voorberei
ding van de Spelen niets.
Zo sluit een tienkamper zijn wedstrijd af. Bruce Jenner (rechts) had daarbij alle reden om te juichen. Drie jaar
trainen had een fantastisch wereldrecord opgeleverd.
Bruce Jenner. Trainen, trainen. Dag in dag
uit, jaar in, jaar uit. „Maar dat kon alleen
omdat ik Christie had. Zij is gaan werken,
heeft het brood voor ons beiden weten te
verdienen. Want zelf had ik geen tijd om te
werken. Even heb ik het geprobeerd. Als
bankbediende. Maar dat ging gewoon niet.
Als Ik even vrij had, stond ik een of andere
rare beweging te maken. Net alsof ik over
een horde stapte of een speer weg wierp.
Ik was altijd met de tienkamp bezig. Christine
is toen maar als stewardess gaan werken.
Ik kon thuis blijven. En me op Montreal
voorbereiden."
De laatste drie jaar heeft Bruce Jenner dertien
tienkampen afgewerkt. De meeste werden ge
wonnen. „Maar deze triomf is natuurlijk de
mooiste". Bruce Jenner heeft de weg naar de
Olympische titel in Montreal heel voorzichtig
weten op te bouwen. Na de eerste vijf onder
delen stond hij achter de Westduitser Guido
Kratschmer en de Russische winnaar van
München Nikolai Avilov op de derde plaats.
Na zeven nummers was Jenner al naar de
tweede positie opgeschoven, maar nog steeds
zat de Rus Avilov voor hem. „Ik heb me echt
geen zorgen gemaakt, want ik wist dat, wan
neer ik Avilov goed zou volgen, mijn 1500
meter veel sneller was dan die van hem."
Bruce Jenner liet het niet op de laatste afstand
van de tienkamp aankomen. Na het polsstok
hoogspringen en het speerwerpen was ineens
Avilov nergens meer. „Ik weet niet wat hij had,
maar na zijn 4.45 meter met de polsstok was
de Rus zichzelf niet meer. Misschien dat hij.
teveel gedacht heeft aan mijn sprong van 4.80
meter met de polsstok", legde Jenner schou
derophalend uit. De prestaties van een ander
zijn voor Jenner totaal niet belangrijk. „Op een
Jack Arentsen
tienkamp moet je alles met jezelf uitvechten.
Gelukkig heb ik me twee dagen lang volkomen
kunnen beheersen. Voelde ik me zo koud als
een vis. Dat moet ook wel, want anders kun
je een teleurstelling tijdens een bepaald num
mer niet verwerken. Je moet toch verder.
Steeds weer naar een ander onderdeel. En
daar zoveel mogelijk punten zien te pakken."
En dat deed Bruce Jenner op een geweldige
manier. Was de start van zijn tienkamp even
wichtig, de finish overdonderde iedereen.
Eerst een speerworp van 68.52 meter en toen
die afsluitende 1500 meter. Een afstand die
voor een tienkamper gelijk is aan de mara
thon. Maar Bruce Jenner ging door. En zijn
eindtijd van 4.12.61 was ruim voldoende on
een fantastisch wereldrecord te realiseren. De
8454 punten van Avilov waren uit de atletiek-
geschiedenis verdwenen. „Oh, wat ben ik
gelukkig. Maar waar is Christie nu? riep Bruce
Jenner en toen hij omgeven door Amerika
nen op weg ging naar het Olympisch dorp.
Pas voor de ingang van het dorp trof Bruce
zijn vrouw. Het feest begon toen pas echt voor
hem.
MONTREAL Lasse Viren, die afgelo
pen maandag voor de tweede achter
eenvolgende maal de tien kilometer
won, is gistermorgen door een com
missie van het Internationale Olympi
sche Comité gehoord.
De Finse atleet had nadat hij zegevie
rend over de streep was gegaan een
ereronde gemaakt waarbij hij zijn spi
kes van een Japans merk demonstratief
omhoog hield. Viren heeft vier jaar
geleden in München hetzelfde gedaan.
Toen liep hij op spikes van Westduits
fabrikaat.
Het IOC heeft Viren gewaarschuwd niet
meer op demonstratieve wijze het merk
van zijn spikes te tonen. Er zijn verder
geen maatregelen genomen.
r MONTREAL Niemand had het verwacht,
naar het gebeurde toch. In het Olympisch
itadion kon de Amerikaanse tienkamper Bru-
ie Jenner zich niet langer bedwingen. Hij
neens bezitter van de Olympische titel en
rereldrecordhouder bleek een normaal
nens van vlees en bloed. Hij huilde.
froeg of iemand zijn vrouw Christie had
lezien.
let twee dagen durende slopende werk met
Ie tien atletiekonderdelen had hem niet onbe-
oerd gelaten, fysiek leek de man uit Californië
udenP te storten- Later toen hii met de Qouden
en hpedaille in de gangen van het stadion liep,
ie daPas echter 9een sP°or meer van die eerste
volle*l'nuten na de grote tr'om* te merken. Bruce
de jenner was weer de man uit Californië, zoals
edereen hem kende: koel, zakelijk en stipt
jekleed. De haren keurig gekamd, in het
irainingspak waren zelfs scherpe plooien te
!e' P'vinden.
het g
smakte eerste reactie van Bruce Jenner, die zes
persoonlijke records verbeterde, was overi-
JTY-jens wel enigszins verklaarbaar. De laatste
jkflrie jaar heeft hij er alles aan gedaan om juist
n|n Montreal in topvorm te zijn. Vier jaar
ansegeleden in München stond de nu 26-jarige
mpisBruce Jenner aan het begin van zijn tienkam-
medploopbaan. En de 85 kilo wegende Jenner
:J'..mweet nog precies te vertellen, wat toen door
i u"%ijn hoofd speelde. „Ik zag de Rus Nikolai
d Avilov met een totaal van 8454 punten kam-
J^'pioen worden. Zelf stond ik met 7722 punten
bp een bescheiden tiende plaats. Met mijn
scoQyrouw Christie heb ik kort daarna afgesproken
a9 ,ndat ik ook naar de top wilde. Dat ik de top
teneens wilde winnen,
e opi
1 de („En Montreal werd een hoogtepunt. Op in-
drukwekkende wijze ging hij langs de tien
ilkaabndërdelen. Eindigend met een totaal van
maat8618 punten. De Rus Avilov die hem vier jaar
naar geleden inspireerde om keihard voor een
Olympische tienkamp te gaan werken, was als
wereldrecordhouder aan de kant gezet. Met
liefst 164 punten was het wereldrecord gebro
ken. En Jenner had sinds 1972 zijn eigen
totaal met liefst 896 punten weten op te
schroeven. Op de tienkamp was ineens het
ongelooflijke gebeurd.
Koning der atleten is de toevoeging die de
winnaar van de Olympische tienkamp meestal
krijgt. Voor Bruce Jenner is die benaming te
zwak. De 26-jarige Amerikaan, die met 8618
punten voor een zeker met electronische tijd
waarneming voor onmogelijk gehouden we
reldrecord zorgde, past beter de betiteling
keizer.
Brood
De laatste drie Jaar ging er nog maar een
ding door de gedachten van Christie en
Christie Jenner, de vrouw die ook haar aandeel heeft in het wereldrecord
dp de tienkamp, zat op de tribunes en leefde mee.
Lasse Viren was moe na zijn triomf op de vijf kilometer, waarmee hij werd
toegevoegd aan de Olympische lijst van onvergetelijken. Ondanks de
dopinggeruchten, die door de Fin werden weggewimpeld.
Quax solidair met Afrikanen 2w3fG hlGSSUCG
werj MONTREAL Dick Quax, de Nieuwzeeland-
>t he se Zj|veren medaillewinnaar van de vijf kllo-
Itrok meter heeft zijn sympathie betuigd met de
Ko®' Afrikaanse zaak.
cendf ik ben het er bepaald niet mee eens dat onze
"yse rugbyers een trip naar Zuid-Afrika hebben
dit gemaakt en ik kan me de gevoelens van de
Afrikaanse landen goed indenken", aldus
■»PPf Quax. „Het is jammer dat de Afrikanen uit
n d< protest Montreal hebben verlaten. Maar ik vind
wel dat de Nieuwzeelandse autoriteiten er de
evor verantwoordelijkheid voor dragen".
ij df
2 Hildenbrand viel niet per ongeluk
Hee MONTREAL Klaus-Peter Hildenbrand, die
nettt met een spectaculaire val door de finish het
ininf brons op de 5000 meter veroverde, vertelde
5ruir na afloop van zijn race niet van vermoeid
heid te zijn gevallen,
toon', ..Ik was niet uitgeput, zoals het leek. Ik heb
sren mij bewust laten vallen in de poging het brons
iettf te pakken". De Westduitser heeft de techniek
(6—3 die schaatsenrijder Kees Verkerk in zijn laatste
haan jaren toepaste: met de hand doorbreken van
igter de foto electrische cel, alleen maar geperfec-
kenj tioneerd. En naar bleek met succes.
(Van onze speciale verslaggever)
MONTREAL De Belgische atletlekploeg die
vol verwachting naar Montreal was gereisd
en die In tussen al zoveel teleurstellingen
heeft te incasseren gekregen (Puttemane),
heeft opnieuw met een enorme tegenslag te
kampen.
Gaston Roeiants, het 40-jarige atletiekwonder
die in Montreal voor de vijfde keer aan de
Spelen zou deelnemen, zal waarschijnlijk niet
op de marathon starten. De teamarts van de
Belgische equipe constateerde gisteren een
ernstige spierscheuring in het dijbeen van
Roeiants. Het eventueel niet meelopen van
Gaston Roeiants betekent een lelijke streep
door de rekening van Roeiants die op zijn
veertigste jaar de wereld nog een keer wilde
bewijzen dat hij nog wel degelijk bij de
atletiektop hoort. Hij startte vorig jaar decem
ber zijn voorbereidingen al voor Montreal en
demonstreerde tijdens diverse wedstrijden een
vorm die verwonderlijk was voor een man van
zijn leeftijd.
Geen dramatisch, maar „ingestudeerd einde van de vijf kilometr. Klaus Peter
Hildenbrand greep brcns dankzij een val. De Westduitser bleef languit liggen,
genietend van zijn geslaagde „tactiek".
MONTREAL Eltjo Schutter zat gisteren
in een heel andere functie dan hij ver
wacht had in het Olympisch stadion.
De Nijmeegse tienkamper, die wegens zijn
dijbeenblessure in de morgenuren van ver
dere deelneming moest afzien, werd door
de NOS-radioploeg in Montreal gecharterd
als commentator voor zijn specialiteit. „Ik
vind het wel leuk omdat ik nu precies kan
zien wat er gebeurt, maar het liefste was
ik toch op de baan bezig geweest".
