Coloradokever in opmars AMERIKA „HALF GEVILD" Missie Commissariaat moet zich bezinnen op eigen identiteit Pierre Cardin laat astronautenmodellen in de kast hangen Olympische Spelen I gekiekt vanaf de eigen beeldbuis Oproep tot solidariteit met christenen; in oostblok k k E Chileense bisschop pleit voor gearresteerde jurist DINSDAG 27 JULI 1976 LEIDSE COURANT Ook Parijse mode onder Oosterse invloed PAGIN Van onze mode redactie PARIJS Na de modeweek in Rome vormde dezer dagen Parijs het middelpunt van enorme bedrijvigheid. Pierre Balmain, Dior, Pierre Cardin, Jean Lonis Scherrer: het wa ren deze grote couturiers die de aandacht vroegen voor hun herfst- en wintercollecties, Pierre Balmain, die na de vie ring van het dertigjarig be staan van zijn salons, jonger lijkt dan ooit, opende met jeugdig elan de collectieweek in de lichtstad. Ook bij hem kaftans, maar eveneens keuri ge mantelpakjes. Wie niet zo dol is op boetiek- fantasiën, maar meer houdt van het klassiek-sportief-ele- gante, kan het best terecht bij de dagcollectie van Bohan bij Dior. Enkele basismodellen beheersen deze collectie, fijn- gepliseerde rokken, vooral vervaardigd uit effen kasjmir- weefsels. Daarin een zijden bloes, hooggesloten. Er over heen een regenmantel, parka of anorak uit tafzijde, gevoerd met bont of alleen afgewerkt met reepjes nerts op de schou der- en zijnaden. Dit vormt de basis van de Diorcollectie. Soms vervangt hij de rok door een pantalon, gedragen met sportieve vesten of een recht- toe-rechtaan camel- of kasj- mir-mantel. Liefhebbers van nogal manne lijk aandoende costuums kun nen ook nog steeds terecht bij Dior en wie zweert bij kleine gehaakte mutsjes eveneens. Deze worden nu diep over het voorhoofd getrokken. Afwisse ling vormen de jersey japon nen naar het model van de polobloesjes. Lengte tot onder de knie. Het oosterse effect, dat we ook al in Rome zagen, vinden we eveneens terug bij Dior in deze japonnen, door dat hij gebruik maakt van contrasterende biezen, waar door het geheel iets aan kaf tans doet denken. Maar vooral is deze invloed merkbaar in Dior's avondcollectie: tulban den, kaftans, haremmodellen, vervaardigd uit zeer tere zijde. Ook zijn juwelen zijn oosters, Turks of Arabisch: slavenban- den aan de armen en slangen- snoeren rond de hals zijn geen zeldzaamheid, al zijn de laat ste dan gemaakt van leer of edelmetaal. Pierre Cardin is even van zijn „ruimtelijke" modellen afge stapt. Nu men weet dat er op Mars geen mensen zijn, laat hij ook zijn astronautenmodel len rusten. In plaats daarvan steekt hij zijn mannequins in creaties, die het ene been be dekken met een broekspijp en het andere met een soort ge rimpelde rok. Gelukkig heeft hij daarnaast tal van uitste kende ideeën,die wachten op verdere uitwerking. Jean Louis Scherrer verkeer de eveneens in de sfeer van 1001-Nacht, maar daarmee was hij vorig jaar al begon nen. Evenals in Rome zijn de Parij se modekleuren: alle herfsttin ten; beige, bruin, kastanje bruin, lodengroen, lichtgrijs, zwart, fuchsia, blauw, goud geel. De stoffen: kasjmir, mousseline, dunne wol en alle zijden weefsels. En in Parijs komen bij dit alles laarzen in alle soorten en hakhoogtes. (Van een onzer verslaggevers) Wageningen De tropische zomer die we tot voor een paar dagen mochten beleven, was niet alleen uitermate gunstig voor ijscoventers, bierbrouwerers en handelaars in zonnebrandolie. Ook de co loradokever profiteerde van het warme weer. De geelzwart gestreepte aardappeleters za ten niet stil en zo zijn ze inmiddels al aan hun tweede generatie toe in deze zomer. Dat is wel te merken ook, want wie de moeite neemt om in een aardappelakker rond te neuzen, zal ze vast wel aan treffen. Van enige paniek stemming is bij de beroepsbe strijders intussen geen sprake, want coloradokevers zijn er elke zomer, daar hebben ze bij de Plantenziektekundige Dienst (P.D.) in Wageningen allang mee leren leven. „De coloradokever komt elke zomer terug", vertelt een des kundige van de P.D., „maar meestal gaat een groot gedeel te van de eierafzet verloren door regen en kou. Dit jaar ging het anders, de overle vingskansen waren veel gro ter. Het is echter niet zo dat de kevers nu ook een ernstige bedreiging voor de aardappel planten gaan vormen". De kevers hebben zich dit voorjaar makkelijk kunnen vermenigvuldigen. Ze legden eieren, die inmiddels zijn uit gekomen, de larven groeiden weer voor nieuwe eieren. De P.D.-mensen staan nogal lako- niek tegenover de gestreepte kevers. Natuurlijk worden de kevers wel degelijk stevig aan gepakt door de boeren (dat is ook wettelijk voorgeschreven), maar de plicht om elke gesig naleerde kever ook te melden bij de politie, bestaat al jaren niet meer. De coloradokever is een merk waardig beest dat erg van rei zen en trekken houdt. Hij tast te in Noord-Amerika in 1850 voor het eerst de aardappel planten aan en trok in onge veer vijftien jaar van de staat Colorado naar de Atlantische kust. Hij dook in 1877 voor het eerst in Europa (Duitsland) op en werd daar snel en krachtig aangepakt: de kever moest tij delijk het veld ruimen. Na de eerste wereldoorlog ver scheen de coloradokever ten tweede male in Europa. In 1938 stak hij vanuit Frankrijk de Rijn over en ondanks alle verwoede bestrijdingspogin- gen arriveerde hij in 1950 zelfs al aan de oostelijke oevers van de Oder. Hij is nu onze stre ken helemaal ingeburgerd, daar berust men bij de P.D. dus ook maar in. De boeren zitten de coloradokevers overi gens nog steeds goed achter de broek met lyndaanbevattende middelen. Particulieren kunnen de scha delijke kevers het beste be strijden met „Undeen" een middel met beperkte giftigheid dat ook in kleinverpakking te koop is. In Nederland komen colorado kevers het meeste voor in het oosten. Het zuiden en midden van het land melden altijd minder kevers en in het west en zie je ze maar sporadisch. Dat zit 'm voornamelijk in het feit dat de meeste aardappels in het oosten, midden en zuid en worden geteeld. Dit jaar zijn ze echter ook in flinke aantallen in de Randstad ge signaleerd. De coloradokever eet welis waar alle nachtschaden (toma ten en verschillende andere wilde familieleden van de aardappel) maar omdat de aardappel het veruit wint in aantal, heeft die ook het meest te lijden. „Het eerste broed na de winter komt vaak uit mais en graanvelden", aldus de P.D.-woordvoerder. „Niet om dat ze die gewassen eten, maar de larven vreten zich vol aan de opslag van de aardappels die een jaar eerder op die plaats hebben gestaan. Vanuit die velden trekken ze dan naar de dichtsbijzijnde aardappe lakkers, ze kunnen hele einden lopen, wel zo'n zeven acht honderd meter". De grootste vreters zijn de lar ven. Die moeten zich volprop pen om te kunnen verpoppen. De volwassen kevers zijn ook niet vies van een groen blaad je aardappelloof, maar. die pakken niet meer dan nodig om in leven te blijven. De vraatzuchtige larye ziet er vrolijk uit: hij is oranjerood gekleurd met een dubbele rij zwarte stippen aan beide zij den. Van een afstandje lijkt hij veel op de larve van een bijzonder nuttig insect, het lie veheersbeestje. Het is dus wel zaak die twee niet te verwar ren, want het lieveheersbeestje is een uitstekende consument van bladluizen. De berichten die de afgelopen weken telkens weer opduiken over massale keverplagen, worden door de mensen van de P.D. met de nodige reserve beoordeeld: „De meldingen spreken soms van miljoenen kevers, maar dat valt meestal wel mee. Hetgeen natuurlijk niet wegneemt dat ze wel de gelijk bestreden worden". ANWB-plan Stiltegebied in Biesbosch DEN HAAG (ANP) De ANWB wil een zogenaamd „witte-boten-plan" in de Bies bosch invoeren voor de stiltege- nieters. Als de suggestie, die de ANWB in een brief aan het Recreatie schap gedaan heeft, wordt uit gevoerd, dan kan men in de toekomst in de Biesbosch kano's en roeiboten huren en gaan va ren in gebieden waar geen ge motoriseerd verkeer mag ko men. De gemotoriseerde vaartuigen die in de af te sluiten gebieden liggen, zullen elders een plaatsje moeten vinden. Wel behouden deze recreanten de mogelijkheid om met bijboten, dat wil zeggen vanaf het moederschip, in de stiltegebieden te gaan varen. Ter gelegenheid van het 200-jarig bestaan van Amerika het 100-jarig bestaan van de fiets houden tienduizend wieli ders een peddeltocht van de oostkust van Amerika naar westkust. Onder hen onze verslaggever Niko Hoffer vandaag voor de derde maal verslag doet van zijn bevind"11 gen. NS A1N Coi Eads (Colorado) Amerika is „half gevild". Na bijna zes we ken peddelen zijn we aangeko men in Sheridan Lake in Colo rado, de vijfde staat die we op onze tocht aandoen. Alle der tien leden van onze „fietsclub" voelen zich heel tevreden, nu het „point of no return" achter de rug is. Want hoe je er mentaal en lichamelijk ook voorstaat, te ruggaan doe je zeker niet. Vooral niet als je in gedachten de bijna monsterachtige ber gen oproept, die, deel uitma kend van de Rocky Mountains, nog maar net „bedwongen" zijn. i Dat laatste mag een groot woord lijken, maar iedere fiet ser ervaart dat zo wel degelijk. Anderhalve maand geleden hadden de vijf Hollanders in de groep nog maar nauwelijks een berg gezien, nu hebben ze er op èfgezien, geleden, de man met de hamer ontmoet, maar opgeven nee, dat was er niet bij. Toch ziet zo'n 10% van de totale deelnemers aan deze grootste fietstocht ooit ter we reld georganiseerd, zich ge dwongen, vroegtijdig naar huis terug te keren. Soms is het totale uitputting die een einde aan de illusie maakt. Gisteren bijvoorbeeld troffen we een jongen die door tran spiratie (de thermometer over schrijdt hier de honderd gra den fahrenheit) zoveel vocht verloren had dat hij ogenblik kelijk naar een hospitaal ver voerd moest worden. Soms ook is er een heel andere oor zaak die tot opgeven dwingt. Vier dagen geleden leek alles nog zo mooi in Bruce. Ook hij was na anderhalf uur zweten en zwoegen waarin hij een hoogteverschil van bijna 800 meter had overbrugd, bovenop de Hoosier-pas aangekomen. Voldaan blikte hij in het rond, het allerhoogste punt van de Trans America Trail, was daar. Op bijna 4000 meter bo ven zeeniveau gordde Bruce zijn bagage nog eens stevig vast en na een laatste slok water begon hij aan de afda ling naar het 8 kilometer ver derop liggende Alma. Van avond zou hij een brief naar huis schrijven, dat hij de Hoo sier Pas de baas was gebleven, dat alles o.k. was en dat hij zo bliksems genoot van zijn 12-weekse fietstrip. Nauwelijks twee minuten later hoefde dat allemaal niet meer. Bruce was daarboven op de Hoosier Pas vergeten zijn wa ter kruik vast te knopen. Enke le honderden meters van de top schoot zijn fles van zijn fiets, precies tussen de spaken van zijn wiel. De schaafwon den die hij opliep, deerden hem niet, maar die gebroken pols en die verstuikte enkel. Enkele uren later sprak Bruce met zijn werkgever en nu zit hij al lang weer achter zijn kantoortafel. Hoewel de meeste Amerika nen werkelijk niets snappen van al die dolle fietsers treffen we ook opmerkelijke staaltjes van gastvrijheid aan. Ik schets u alleen maar de aktiviteiten van Rosella Parker, een 38-ja- rige Amerikaanse, die, samen met haar man, haar drie kin deren en haar hond, de totale bevolking uitmaakt van het dorpje Hebron. Zóveel ver maak heeft Rosella daar niet. „point of nQ return" gepasseerd. in die Amerikaanse woester ver van de bewoonde werq 'De „doorkomst" van zo'n d duizend fietsers heeft zij ook dankbaar aangegrepf om haar culinaire kunsten a het fietsvolkje te tonen. E toe schilderde zij op een bord: „Fietsers welko{ schrijf je naam in ons r en wip even binnen", dóe je, zelfs al is het nog mau~c half zeven in de vroege Ame|yer kaanse morgen. Rosella wasi uit de veren. Ze moest want wilde ze „bijblijven" dp— moest ze ook vandaar wel-j minstens 300 koekjes bakkM voor de uitgehongerde fietsej die haar stulpje aandeden. „Negenduizend koekjes heb al gemaakt, mijnheer", zei Hl* sella met een suikerzoete gliiy i lach. Waarna ze nog vlug evr voorrekende: 400 pond mars rine, 1200 kopjes suiker, 321 kopjes meel en 800- eierer^o' Het mag gek lijken, maar R[**" sella deed het allemaal vo( niets en niemendal. Het enig wat ze van haar „klanten" vej langde was een ansichtkaajech met de „beste wensen". Ddi( wanden van haar huisje hipk> gen er vol van! eei reeg Niko Boffet (Van een onzer verslaggevers) De Olympische Spelen draaien op volle toeren en inmiddels is wel ge bleken, dat de televisiecamera's de ideale plaatsen bezetten in de sta dions en sporthallen. Het televisiekij kend publiek zit dan ook op de eerste rang en kan de verrichtingen van de sporthelden veel beter volgen dan degenen die de tribunes in Montreal bevolken. Hieronder volgen een aantal tips voor het fotograferen en filmen van televisiebeelden. Plaats de camera zo dichtbij moge lijk, zodat de beeldbuis het gehele negatief (Zoeker) vult. Voor de beken de grotbeeld-apparaten zal een af stand van één meter voldoende zijn. Let hierbij op de afstandinstelling. Wanneer de camera niet op korte af stand gebruikt kan worden, valt dit euvel op te lossen door een voorzet- lens voor het objectief te plaatsen (overleg met uw fotohandelaar). Het contrast van het televisiebeeld moet iets lager ingesteld worden dan normaal, zowel de lichte gedeelten als de schaduwpartijen moeten details te zien geven. Het in te stellen diafragma kan met een gewone belichtingsmeter worden vastgesteld. Wel moet opgelet worden dat alleen het beeldscherm gemeten wordt en dat de meter niet de donkere omgeving ziet Voor automatische ca mera's geldt hetzelfde. De meter mag alleen het beeldscherm meten. De minimale lichtsterkte (de groot ste lensopening) van het cameraobjec tief mag voor kleurenfilm niet bene den F/2.8 komen. Hieruit volgt dat de eenvoudigste ca mera's niet geschikt zijn voor het foto graferen van televisiebeelden. Voor het filmen van televisiebeel den zijn de echte zgn. XL camera's het meest geschikt, omdat deze came ra's voorzien zijn van een vlinder met een grote opening. Hierdoor wordt elk beeldje langer belicht dan een gewone filmcamera dat doet. Bij kleurenapparaten moet de kleur- balans zo prettig neutraal moge lijk worden ingesteld. Zorg ervoor dat geen licht of vo< werpen uit de omgeving in de beeli buis reflecteren. Plaats de camera op een statief^^ recht voor het "televisieapparaat VJ bedien de ontspanknop liefst met ey draadontspanner. icjer De te gebruiken sluitertijden mog< de in verband met de typische eige: schappen van de televisie niet snëlli zijn dan 1/30 sec. omdat anders ee donkere band op de foto zal verschf111 nen. Camera's met een speelsluitf v dienen soms afhankelijk van hFd" type sluiter op een langere tijd (1/fj sec.) ingesteld te worden. Een „gewone" filmcamera kan ooPrd gebruikt worden voor het opnemsftre van televisiebeelden mits deze met eeistc extra gevoelige film wordt geladen. v; Het telvisiebeeld heeft de kleurtenf 11 peratuur van gemiddeld daglicht. DF1' betekent dat de gewone diafilms zoiP- der en de cinéfilms met filter gebruikt e' moeten worden. Fir De filmcamera moet op een statiefPe staan tijdens het filmen van het televij" siebeeld. De camera wordt via eetfSe lange draadontspanner in werking gé dï steld. 1 KERK EN WERELD Brazilië: zendelingen medeplichtig aan moord De Funai, de Braziliaan^ staatsdienst voor de belan gen van indianen, heeft een groep Amerikaanse zende lingen beschuldigd van me deplichtigheid aan de moord op een van haar ambtenaren, Vitor Batalha. Ze zouden indianen in het - uiterste oosten van Brazilië op de grens met Peru, heb ben aangezet de man te vermoorden. De zendelingen en hun vrouwen horen tot een sek te, die zij «elf de ..nieuwe stammen van Brazilië" moemen. Volgens de Funai regeert de secte over de indianenstammen in het ge bied. Vitor Batalha werkte in het gebied voor de Fu- uai. Blijkbaar was hij de zendelingen een doorn in het oog, aldus de organisa tie. Op 4 april schoten in dianen hem dood met ge weren, die zij van de zende lingen hadden gekregen. Die beweren, dat de gewe ren waren voor de jacht op jaguars. De vraag naar de eigen identiteit zal voor het Centraal Missie Commissariaat (CMC) en voor de Cebemo een grote rol gaan spelen. Aldus voorzitter A. de Groot van het CMC in het jongste jaarverslag van deze r.k. organisatie, die uitloerend orgaan is van alle missionerende orden en congregaties. Volgens het jaarverslag is het van groot belang dat een dergelijke discussie „op niveau" plaatsvindt. Het bestaansrecht van de Cebomo, de Centrale voor Bemiddeling bij Medefinanciering van Ontwikke lingsprogramma's, kan alleen worden aangetoond, als Cebemo erin slaagt een duidelijk inzicht te geven in de motieven van het eigen projectenbeleid en in de keuze van de projecten de eigen identiteit overtuigend kan aantonen, aldus het jaarverslae. Het jaarverslag stelt, dat CMC bewust zijn taak heeft over schreden van uitvoerend or gaan van de missionerende or den en congregaties. „Het pro beert om met zoveel mogelijk anderen een stuk evangelische missie waar te maken, onheil uit de wereld te helpen en bij te dragen aan een beter ont wikkelde wereld". Het programma van Cebemo in 1975 omvatte 63 „grote pro- jekten" met een totaalbedrag van bijna 35 miljoen gulden en 102 „kleine projecten" voor to taal drie miljoen gulden. Op vallend is, aldus hetjaarver- slag, dat het aandeel van Afri ka, dat tot voor kort de helft van het programma uitmaak te, nu is gedaald tot een derde, terwijl het aandeel van La- tijns-Amerika dat van Afrika gaat evenaren. De laatste ja ren zijn vooral projecten op het platteland zeer sterk toege nomen, niet alleen zuiver land bouwkundige projecten, maar ook die van onderwijs en me dische verzorging op het plat teland. In het jaarverslag wordt dui delijk de wens te kennen gege ven tot meer samenwerking tussen de diverse r.k. organi saties die geld inzamelen voor hulp aan de Derde Wereld. Hoewel iedere organisatie in beginsel de noodzaak van sa menwerking ziet, is er van nauwe samenwerking nog geen sprake, aldus het jaarver slag. Het ontbreken van deze samenwerking wordt met na me betreurd, omdat het langs elkaar heenwerken het gevaar oplevert, dat er teveel gecollec teerd wordt, zodat „de markt wordt overvraagd", waarmee, aldus het jaarverslag, niemand is gediend. Het CMC zegt wel blij te zijn met de opstelling van een agenda voor collecten in de r.k. kerken van Neder land. Het CMC werkt mee aan de voorbereiding van een „mis- siologisch instituut", van waaruit een wetenschappelijke begeleiding van het werk zou kunnen plaatsvinden. Voor de eigen activiteiten wordt uitge zien naar een nieuwe huisves ting, omdat de huidige huis vesting in Den Haag te klein is geworden. Gedacht wordt aan nieuwbouw. Korte metten In het Duitse Hochensch- wand (Baden-Württemberg) heeft een evangelisch bij belgenootschap zijn eerste .bijbel-automaat' geinstal- leerd. De automaat is voor al bedoeld voor vakantie gangers, die in de haast vergeten de heilige schrift in hun koffer te pakken. Zij kunnen nu in "Ho- chenschwand een Luther- bijbel van 8,4 bij 12,2 cm betrekken. De Kerk van Jezus Chris tus van de Heilige der I^aat- ste Dagen bekend als de mormonen, houdt 6 tot 8 augustus een conferentie in het Rai-gebouw te Amster dam. De president en pro feet van deze kerk. Spencer W. Kimball, zal de confe rentie voorzitten. De Kerk van Jezus Chris tus van de Heilige der Laat ste Dagen zegt over de hele wereld 3,6 miljoen leden te hebben. Het centrum van de kerk is Salt Lake City in de Amerikaanse staat Utah. Het internationale congres „Kirche in not" heeft zondag een oproep laten horen aan alle christenen solidair te zijn met de vervolgde kerk in de landen achter het ijzeren gor dijn. De oproep werd ver woord door pater Werenfried van Straaten, die zei, dat er ondanks de besluiten van Hel sinki geen enkele aanwijzing bestaat dat er sprake is van meer tolerantie in de Oostblok landen voor de godsdienst. Al leen langs die weg bestaat de mogelijkheid tot dialoog met die landen, aldus pater Weren fried van Straaten. Het internationale congres „Kirche in not" werd van don-' derdag tot en met zondag ge houden in het Westduitse'Ko- nigstein. Er waren ongeveer vijfhonderd deelnemers van 26 nationaliteiten. In een slotresolutie zegt het congres, dat er duidelijke teke nen zijn, dat de communisti- i sche wetgeving weliswaar schijnbaar de kerk vrijheid geeft, maar dat er in feite sprake is van strenge onder drukking. Het congres riep de christenen op de paus te steu nen in zijn streven op te ko men voor de vrijheid van d^ mens. Het congres stuurde^ paus Paulus een telegram onv hem te danken voor zijn zorg^ voor de christenen in de totaliT tairé landen, die „omwille vanr hun geloof worden vervolgd"! De aartsbisschop van Santia go, mgr. Silva Henriquez, heeft officieel gereageerd op beschuldigingen van de rege ring tegen de advocaat Hernan Montealegre. De advocaat werd op 12 mei gearresteerd. Vorige week maakte de Chi leense overheid bekend, dat Montealegre ervan beschul digd wordt, lid te zijn van de verboden communistische par tij S.E.M. Bovendien zou in zijn huis „subversief mate riaal" gevonden zijn, waaron der een rapport van het „vica riaat van de solidariteit", waarin beschuldigingen ston den tegen de regering van Chi li. Het aartsbisdom Santiago, dat het vicariaat van de solidari teit leidt, heeft gezegd, dat Montealegre een uitstekend advocaat is. Het vicariaat, dat hulp verleent aan politieke ge vangenen en hun familie, zegt dat het de advocaat gevraagd heeft juridische hulp te verle nen aan mensen die dat nodig hebben. „Hij heeft dat op uit muntende wijze gedaan, zon der enige wet van staat of kerk te overtreden," aldus het aartsbisdom. Het vraagt een „rechtvaardige rechtsprocedu re" tegen Montealegre. „omdat anders de goede naam van Chili ernstig geschaad wordt". Kardinaal Silva Henriquez heeft op 9 juli een bezoek ge bracht aan de advocaat. Mon tealegre was voor die gelegen heid naar een andere gevange nis overgebracht

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1976 | | pagina 6