Leeuwenhoek vindt
weer voldoening in
zijn werk
^TVin
Montreal
Succes van Spelen
doet Canadezen
kritiek vergeten
voor NOS
V
MONTREAL'76
M^ntrealletjes
(Van onze speciale verslaggever)
MONTREAL Een week Olympische Spelen
heeft van Bram Leeuwenhoek weer een man
gemaakt die voldoening en tevredenheid in
zijn werk vindt. De wrevel en ergernis, de
teleurstelling vooral die hij na de moeilijkhe
den rond de selectie uit Nederland meenam,
zijn verdwenen. De Nederlandse chef de
mission, zendingshoofd zeggen de Neder
landstalige Belgen, heeft In de eerste week
met vier medailles, een aantal zeer redelijke
klasseringen en resultaten en de er ook bij
behorende teleurstellingen ervaren dat zijn
werk niet voor niets is geweest.
..De ploeg draait goed", was op de achtste
dag na de opening zijn conclusie. „Het doel
is geweest hier te zijn met een groep Neder
landse sporters en niet met een aantal ploeg-
jes die een bepaalde tak van sport vertegen
woordigen. Wij hebben daar in Nederland
voortdurend op gehamerd in gesprekken met
de verschillende chefs d'equipes en met de
coaches en hier blijkt dat er een sterke band
is. Je ontdekt dat je niet voor niets hebt
gewerkt. De harmonie onder die 120 mensen
is bepaald geen toevalstreffer, al is het natuur
lijk riiet zo dat wij bij de selectieprocedure
andere normen hebben gehanteerd dan uit
sluitend prestatieve. Een notoire dwarsligger
die aan de normen voldeed, hebben wij niet
anders bekeken dan wie ook."
Bram Leeuwenhoek heeft het in de weken
Bram Leeuwenhoek, die eerder na
de turbulente verwikkelingen rond
het aanwijzingsbeleid verklaarde er
een punt achter te zetten als chef
de mission, iaat die keuze nu aan
het NOC over.
toen de ploeg uiteindelijk moest worden sa
mengesteld erg moeilijk gehad. Met name de
Atletiek-unie, waaruit hij zelf is voortgekomen
als prominent verspringer rond de vijftiger
jaren, heeft de chef-de-mission zijn kritiek niet
gespaard. Hij werd van onzorgvuldigheid be
ticht, van een ggd
zegen-de-greep-keuze. van een natte-vinger
politiek. Leeuwenhoek was daardoor teleurge
steld. Zijn eerste reacties in Montreal wezen
ook duidelijk in die richting. Zijn „nooit meer"
werd alom gehoord. Die bui is overgedreven,
weggewaaid door de prestaties en het gedrag
van de ploeg en na een week afgezwakt tot
een: „Ik mag niet zeggen dat ik het graag
nog eens zou doen, alleen al omdat ik dan
de mensen van het NOC min of meer voor
het blok zou zetten. Zij moeten beslissen. Ik
zelf sta op het standpunt dat een dergelijkè
functie niet lang door dezelfde persoon moet
worden vervuld."
Plasje
Leeuwenhoek heeft in de voorbereidingsperio
de hard gewerkt, hij is er sinds de komst van
de ploeg in het Olympische dorp nog altijd
mee bezig. Nauwgezet en soms een beetje
„te" zoals bleek uit de instructies voor de
openingsplechtigheid waarin het geadviseerde
plasje-vooraf (het zou inderdaad gek staan op
het middenterrein) veler lachspieren heeft be
wogen. Maar het is onloochenmaar dat hij het
niet voor niets heeft gedaan. In het Nederland
se centrum, in de kelder van gebouw, zijn
tijdens de ontmoeting van de sportmensen de
lijnen tussen de verschillende ploegen ver
vaagd of zelfs helemaal verdwenen.
„Als het goed gaat", constateerde Leeuwen
hoek, „zijn er nooit problemen. De resultaten
van de eerste dagen, van de waterpolo- en
het hockey-ploeg zijn van invloed op de hele
equipe. Een succesje in de eerste dagen is
de katalisator voor de hele ploeg, het helpt
ook mee de teleurstellingen op te vangen. Die
namelijk zijn er ook geweest. Neem bijvoor
beeld Willy Hillen, die heeft het slecht gedaan
Niemand weet dat beter dan hijzelf, maar hij
heeft het verlies als een sportman verwerkt.
Van dat moment heeft hij voortdurend opge
trokken met Eric Swinkels, hem begeleid en
gesteund. Swinkels namelijk is een man die
voortdurend moet praten, Hillen stond altijd
klaar. Ik heb ook vaak gediend als „aanklet-
ser" voor Swinkels. maar bij een ander moet
je kort voor de wedstrijd het liefst zo ver
mogelijk wegblijven. Er is namelijk naarmate
de wedstrijden dichter bij komen nervositeit,
spanning die zich bij ieder individu anders uit.
Een van mijn taken is om dat mede te helpen
opvangen.
Het lijkt dat Leeuwenhoek redelijk slaagt, want
in Montreal is het duidelijk dat het zich
afzetten van atleten tegen de chef de mission
verleden tijd is. Hij heeft de vinnige kritiek
van voor het vertrek bijna helemaal van. zich
afgezet, al waa het alleen maar omdat er geen
gelegenhied is om er lang bij stil te. staan.
„Ik zit bijna de hele dag met het water in
mijn schoenen. Naarmate de perspectieven
beter worden, zijn de wedstrijden steeds,be
langrijker."
Onredelijk
Toch wil Bram Leeuwenhoek zijn standpunt
over de door hem onredelijk genoemde kritiek
op de selectieprocedure, nog eens kwijt. „Het
NOC (en dat zijn de sportbonden) hebben in
1973 bepaald dat in principe zal worden
aangezen op prestaties uit 1975 omdat het
zomerseizoen van 1976 zo kort was. Dat
stanpunt is door allen aanvaard. Wij hebben
ons daaraan gehouden, met die uitzondering
dat iemand die in 1976 uitstekende prestaties
leverde, een kans kreeg. Maar hij moest het
wel meer dan een keer waarmaken. Stel dat
hier het verspringen gewonnen wordt met 8
meter 20 en wij hebben ook iemand die dat
haalt, dan zou je kunnen zeggen die Nederlan
der had hier ook moeten zijn. Maar dat is
de halve waarheid. De mensen die hier 8,20
halen, hebben al 8,40 gesprongen en dat heeft
die Nederlander niet.
Britten, Australiërs. Amerikanen kunnen bij
een belangrijk evenement vaak net iets meer.
Dat is een kwestie van instelling en mentaliteit.
Hardheid desnoods. De Amerikaan die zich
kwalificeert, krijgt maar één kans en als hij
die pakt, zal hij het onder de druk van de
spelen ook doen. Wanneer je selecteert in felle
concurrentiestrijd zoals in een aantal Oostblo
klanden dan komon niet alleen de mensen
naar voren die aan de prestatie-eisen voldoen,
maar ook de atleten die de druk kunnen
weerstaan. Mensen met zelfvertrouwen, met
overtuiging. Die ontleen je niet aan slechts
een prestatie, maar aan een serie goede
verrichtingen. Het standpunt van Leeuwen
hoek over het goede samenwerken binnen de
ploeg wordt volledig onderschreven door dok
ter Hans de Jongste, de chef van het medisch
team. „Wij hebben opvallend weinig klachten.
Geen problemen in ieder geval die voortko
men uit een bepaalde druk- of spanning. Wij
hebben een keelontsteking (Möhlmann) en
een knieblessure (Van den Bunder) gehad,
maar dat kan overal gebeuren. Al heeft Van
den Bunder vermoedelijk weer last van zijn
knie gekregen omdat hij hier meer heeft
moeten lopen dan hij gewend is
Ik geloof dat wij in zijn geheel een uitgebalan
ceerde ploeg hebben. De stemming wordt
beïnvloed door de successen. Er is duidelijk
belangstelling voor eikaars prestaties. Hoc
keyers gaan naar wielrenners kijken en omge
keerd. Als je ziet wat een trucs er allemaal
uitgehaald worden om in het zwembad naar
de poloërs te kunnen kijken, dan kun je alleen
maar zeggen: Nederland heeft een goede
plo*n in Montreal."
^MONTREAL De Nederlandse tv-kijker is
laatste jaren danig verwend met de ver
loving van sportevenementen. De Olym-
spelen in München brachten bijna de
dag en avond verslaggeving op tv, met
ran NOS-zijde uit het accent op voor Neder
land belangrijke evenementen, de Wereld-
tampioenschappen voetbal 1974 in Duitsland
ladden een nog grotere belangstelling en
i het Europees kampioenschap voet-
tal dat onlangs in Joegoslavië werd ultge-
iden, hoefde geen minuut te worden ge-
Met de 21e Olympiade in Montreal ligt dat
>er even anders. De Nederlandse tv-kijker
lagt zich verbaasd af, waarom die bronzen
jplak van Brigitha niet rechtstreeks op het
ield verschijnt, waarom de succesvolle hoc-
jyers met slechts enkele minuten in een
schouwing worden afgedaan en waarom
I met de al even succesvolle waterpoloërs
het geval is. Mag dit al verbazing en
lemis op wekken voor de Nederlandse
erman van Bergem
h ^kijker, voor de Nederlandse tv-verslaggevers,
vpie met een behoorlijke grote equipe in Mont-
zijn neergestreken, betekenen die toestan-
^fiiden soms een ware ramp. Zij zitten dikwijls
"an^is gewone toeschouwers op de tribune van
o/ueen evenement waarvan zij weten dat er in
'se/Nederland een grote belangstelling bestaat,
d tyean Smits, chef d'equipe van het Nos-team
heeft volledig begrip voor dezereacties, maar
♦lij somt een aantal redenen op die deze gang
AniVan zaken volledig verklaarbaar maken en
'I daartegen, zo blijkt uit zijn verhaal, de Neder-
insfendse equipe niets kan ondernemen.
,De aanloop tot de Spelen is al moeilijk
veest", aldus Jean Smits die zetelt in een
antoortje van het immens grote kantoor van
ORTO, het centrum van de Canadese
io en televisie, die borg staat voor de
.^brganisatle van het geheel. „Coordat niet
tijdig overeenstemming werd bereikt over de
"Oprijs, was er al vanaf het begin een fikse
wcHet is normaal dat onmiddellijk na afloop van
nde Spelen wordt gesproken over de tv-rechten
t zyan de volgende Spelen. Voor de Olympiade
ichvan Montreal is men pas in november van
Vovorig jaar rondgekomen en dan nog niet voor
n ode volle honderd procent. Door déze toestand
gri/zijn ook de technische faciliteiten niet volle
dig. Er is bijvoorbeeld niet voldoende tech-
sfenisch personeel voorhanden. Er zijn slechts
Ie förie plaatsen van waaruit rechtstreeks kan
Uitgezonden. Dat is vanuit het atletiek-
vanuit het zwembad en vanuit het
ifdeForum. waar het turnen is gehouden. Dat zijn
(28-jvel drie belangrijke plaatsen maar voor ieder
ge/land kunnen er wel eens andere beiangen op
het spel staan, die voor rechtstreekse uitzen-
'fhotiing in aanmerking kunnen komen. Dat kan
Daadan mooi niet. We kunnen hdogstens een
»t efilmploeg huren die voor ons het betreffende
ractevenement opneemt, dat filmverslag moeten
'/nsjian terug naar de centrale in Montreal waar
em^lles ontwikkeld moet worden."
Dan zou bijvoorbeeld in het geval van Enith
irigitha die film om vijf uur 's ochtends
iderlandse tijd klaar zijn geweest. Dat is een
jjdstip waarop je niet kunt uitzenden. Dus
loet er mee worden gewacht tot het begin
in de uitzending "s avonds. Dat betekent dan
it je 24 uur na de wedstrijd met een com-
intaartje van Brigitha komt. We hebben nu
noodoplossing toegepast. We sleuren een
lerlandse deelnemer onmiddellijk na afloop
de commentaarpositie en laten hem dan
it tekst inspreken. Dan zie je de betreffende
irtman wel niet, maar ze horen hem tenmin-
te in Nederland wel. dat is nog altijd beter
niets."
riet
g||let feit dat Nederland niet altijd rechtstreeks
Kllrertegenwoordigd kan zijn bij evenementen,
layaarbii het graag zou zijn, wordt in de
«Vroege ochtenduren tijdens een stafvergade
ring beslist. In zo'n vergadering komen alle
teamleiders van de vertegenwoordigende
|anden bij elkaar en wordt besproken naar
irelke evenementen de belangstelling uit
baat. Logisch is dat de vertegenwoordigers
ran de EBU (de organisatie waarin de West-
luropese landen verzameld zijn), lang niet
Altijd dezelfde belangstelling hebben als Ne
derland. Door middel van hand opsteken
rdt dan beslist welk evenement zal worden
rverd." Met voor Nederiand een lang niet
ijd gustigresultaat.
jDaar valt niets tegen te doen", moet een
idroefde Jean Smits toegeven, „er wordt
o'n bijeenkomst hard geknokt maar
k daar beslist de meerderheid. Alternatieven
len, wanneer zo'n beslissing in het nadeel
i Nederland is uitgevallen, is niet gemakke
lijk. We zouden bijvoorbeeld kunnen overwe-
in, wanneer Nederland in de finale van het
raterpolo en het hockey terecht zou komen,
i half voor rechtstreekse uitzending te zor-
in. Dan zijn we van een aantal factoren
(hankelijk. Is er op zo'n dag en op zo'n uur
andere satelliet vrij, dan waar van wij
tijdens de Spelen gebruik maken en is het
iïjdstip waarop moet worden uitgezonden voor
Nederland nog interessant? Bovendien is er
Jltijd nog de kostenfactor. Het aandeel van
wederland in de uitzendingen van nu is al
rschrikkelijk hoog. Maar dan moeten we
i satelliet alleen betalen. De huur van zo'n
Jing beloopt voor een uur in de tienduizenden
puldens. Dat zou een enorme wissel op het
ludget trekken. Maar we houden het heus wel
i de gaten en wanneer we denken dat het
im te doen, zullen we niet aarzelen."
MONTREAL Olympisch Montreal heeft in
deze dagen de aanblik die „swinging town"
New Orleans in de woelige dagen van de
opkomst van de jazz moet hebben gehad.
De stad is barstensvol bezoekers, officials
en atleten die hun Olympische taken erop
hebben zitten. Zij allen zoeken het vertier dat
in deze levendige wereldstad In zo grote
mate voorhanden is. De terrassen van de
café's en die van het verschrikkelijk grote
aantal restaurants die Montreal rijk is, zijn
overvol, straatorkesten trekken door de heie
binnenstad en zorgen ervoor dat het verkeer,
dat vooral in de avonduren als een eindeloos
lint door de fel verlichte straten trekt, nog
meer wordt gestagneerd.
Niemand, ook de politie niet, die daar om
treurt want het Olympische feest heeft Mont
real voor een paar weken veranderd in een
stad waar veel mag en kan en waar de
glimlach overheerst. De uitbundige sfeer die
in Montreal heerst, op straathoeken vvorden
heuse klassieke straatconcerten gegeven en
doen volksdansgroepen hun best om de pas
santen te amuseren, is tekenend voor de sfeer
die de actieve Spelen beheerst.
Vanaf de start van het evenement, met de
prestatie van de atleten, met de wereldrecords
die zijn gebroken, is veel van de narigheid
van vóór de Spelen vergeten. Wie spreekt er
Door
Harry Vermeulen
bijvoorbeeld nog over de kwestie Taiwan en
wie denkt er nog aan de vertrokken Afrikaanse
landen. Het feit dat er nog slechts twee landen
uit dat werelddeel (Senegal en Ivoorkust) over
zijn, vermag niet meer dan een aantal regeltjes
in de kranten te halen.
Ook de kritiek die er vooraf op de spelen
en op burgemeester Drapeau Is geweest
omdat hij het heeft gewaagd om een derge
lijk kostenverslindend project naar zijn wel
degelijk met sociale problemen worstelende
stad te halen, wordt steeds minder. Staande
ovaties zijn inmiddels zijn deel geworden.
Want nu het evenement helemaal draait krijgt
de nationaliteitszin van de Canadezen de over
hand. Het gegeven dat honderden miljoenen
Montreal biedt de aanblik van een swinging city. Tijdens de Spelen is
een geweldige atmosfeer ontstaan.
kijkers dagelijks de sportprestaties bekijken
die in hun land, in hun Montreal worden
geleverd, streelt hun nationale trots in niet
geringe mate. -Daarvoor zijn ze zelfs bereid
de Frans/Canadese taalstrijd even opzij te
zetten, uitgezonderd enkele kleine groepjes
fanatiekelingen die strijden voor een vrij Frans
Quebec. Nu moet ook na een week actieve
Spelen de eerlijke conclusie worden getrokken
dat de Spelen op sportief gebied een uitzon
derlijk succes zijn. Al kan men natuurlijk nooit
om het feit heen dat door alle politieke
incidenten de werkelijke doelstelling van de
Spelen tot een farce is uitgegroeid
Maar dat zal de Olympische bezoekers, die
in enorme aantallen komen opdagen, een
zorg zijn. Zij genieten met volle teugen van
sport van het hoogste niveau. Het is opmer
kelijk in wat voor belangstelling zich de
diverse takken van sport mogen verheugen.
Het baanwielrennen, in Europa al jaren een
wegkwijnend onderdeel van de wielersport, is
zelfs in Montreal ontzettend populair. Bordjes
met daarop geschreven „wie heeft er nog
kaartjes voor de wielerbaan", is een alledaags
gezicht. De Cojo, het Canadese' oêfniariwxo-
mirw, waagde het om een georganiseerde trip
naar het paardensportcentrum Bromont op
touw te zetten. Zij zitten nu met het probleem
om honderdduizend inschrijvers naar de
plaats van bestemming te krijgen.
Bij de eerste series van de atletiekontmoetin
gen worden toeschouwers-aantallen van tus
sen de 40.000 en 50.000 gehaald, iets waarvan
München alleen maar heeft kunnen dromen.
Zelfs tamelijk onbekende sporten als kleidui-
venschieten trekken hier veel publiek. De
Canadees en de Amerikaan, zij trekken met
duizenden tegelijk de grens van de buurstaat
over, is sportief ingesteld en laat dat nu ook
duidelijk blijken.
Soccer
Overigens is het succes van voetbal, „soc
cer", voor de Canadezen de meest opzienba
rende zaak. De Canadezen voor wie het
Europese voetbal totaal onbekend is preste
ren het om bij een onbekende wedstrijd als
Israël-Frankrijk met 30.000 man te komen.
Dertigduizend toeschouwers voor voetbal dat
het Europese topniveau lang niet haalt, is
wonderbaarlijk.
De Canadezen raken er niet over uitgepraat
Ze begrijpen er nog wel niet veel van, maar
ze kunnen er nu in ieder geval begrip voor
opbrengen waarom de vele Europese emigran
ten zo hardnekkig zijn in hun pogingen om
voetbal in Canada voet aan de grond te doen
krijgen en waarom de FIFA de grootste spor
torganisatie ter wereld is.
MONTREAL Soedan was het dertigste land
dat. met achtentwintig man. de Spelen verliet.
Niet alleen de tournee van een Nieuwzeelands
rugbyteam door Zuid Afrika was de reden. Er
waren zeven boksers en zes shutters niet tot
de Spelen toegelaten omdat hun inschrijving
later dan de zestiende juli werd ontvangen.
Wie in verscheidende winkels, restaurants of
andere zaken met dollarbiljetten van boven de
twintig wil betalen, krijgt dikwijls te horen dat
deze niet worden geaccepteerd. Er zouden
valse in omloop zijn.
In het Olympisch dorp is ook een minigolf-
baan. Vele atleten kennen die sport niet en
oefenen gedurig. Maar er zijn er ook die zo
bedreven zijn dat zij er goud op zouden
behalen als minigolf op het Olympisch pro
gramma zou staan.
Ook Gaston Roelants, heeft aan den lijve
ondervonden hoe streng de veiligheidsmaatre
gelen rond het Olympisch dorp zijn. Roelants
Uithuilen en opnieuw beginnen
lijkt deze foto uit te drukken. De
Roemeen Roman Codreanu wordt
aan de brede tors van de Westduitser
Wolf geplet. Dat betekende tevens
winst voor Wolf.
was zaterdag met zijn vrouw, die vrijdag in
Montreal is aangekomen, een avondje uit
geweest. Bij terugkomst in het dorp was er
juist een bijzonder intensieve controle aan de
gang.
Een van de bewakers ontdekte toen dat
Roelants een pasje had dat niet afgestem
peld was en met dit pasje al veertien dagen
in het dorp zat Roelants werd compleet
uitgekleed. Zelfs werd er aan zijn baard
getrokken om te onderzoeken of hij niets
gevaarlijks bij zich had. Toen dit uiteraard
niet zo bleek te zijn, werd de Belgische
delegatieleider van zijn bed gelicht om er
voor te zorgen dat Roelants naar zijn kamer
kon.
Voor Nederlandse zakenlieden moet het niet
prettig zijn te vernemen dat men in Canada
wel weet dat Nederland bestaat maar ook dat
men denkt dat er Duits wordt gesproken. En
onveranderlijk hoort men: „Zo, zo uit Neder
land? Dat is toch waar de tulpen groeien?"
Dan houdt het op, ondanks alle propaganda,
die de Kamer van Koophandel in Canada
maakt en heeft gemaakt.
Op wellicht het duurste paard, dat in Mont
real aanwezig is, rijdt de Canadees Jim Day.
Hem is door een aantal lieden die het
kennelijk goed kunnen betalen, het paard
„Sympatlco" ter beschikking gesteld. Er ia
bij driekwart miljoen gulden voor betaald.
De marathonloper Jerome Drayton zou ook
uitkomen op de 10.000 m. Hij heeft daarvan
afgezien, omdat hij zich geheel wil concentre
ren op de langste afstand in de atletiek. „Die
series en wellicht de finale op zo'n tien
kilometer eisen te veel van je. zodat je niet
voldoende hersteld bent voor de marathon",
was zijn verklaring.
Veel publiek op de tribunes, groot enthousiasme onder de toeschouwers, Montreal 1976 is een groot
succes aan het worden. Burgemeester Drapeau krijgt de lof.
Overigens is het opmerkelijk dat de vergelij
king tussen de organisatie in München en
Montreal zo dikwijls wordt gemaakt. Vooral de
Duitsers zijn er sterk in om te vermelden dat
het in München organisatorisch beter in elkaar
stak. Dat klopt dan ook wel, maar de Spelen
van Montreal winnen het door hun uitbundig
heid en grote belangstelling waarmee ze wor
den beleefd. „Waarom", zo vragen veel Cana
dezen zich af, „mogen de spelen niet twee
maal achter elkaar in dezelfde plaats worden
gehouden. Montreal is rijp voor 1980, nu het
heeft geleerd wat het goed en niet goed heeft
gedaan".
