MOEDER
KOOMEN
'ECHT VOOR
F AAR BRON
rAN
ERGERNIS
Noordwijkse Herbergh garandeert exquis
uitje voor sterk gepeperde prijzen
Camping-
houdster
trotseert
boycot van
gemeente
Noordwijk al
dertig jaar
I het begin van de
Ile, deksels romanti-
I kronkelweg, die leidt
de boerderij van Jo-
Jacoba, Catharina
men staat sinds enke-
•en een bord met een
iddels door weer en
1 geteisterde tekst:
RSCHIAVINGH HET
ERBODEN OP HET
REIN VAN MEVR.
bMEN TE KAMPE-
7. GEMEENTEBE-
rUR NOORDWIJK".
pg meter verder wacht
telde dame, bij dauw-
:|pers en wetsdienaren
r bekend als moeder
ven" ons op een lome
ipag op bij het tuinhek,
Ize onlangs in ludieke
kren heeft beschilderd.
s de heren in Noord-
t denken, dat ze te
i hebben met een
Jploos ouwetje", roept
ipgewekt, „dan hebben
is. De heren kun-
Ideze AOW-trekster
[en, wat ze willen,
r uiteindelijk zullen ze
ich zelf bij neervallen
liet ik. Met Jezus' hulp
de gerechtigheid eens
ivieren. Daar ben ik
overtuigd. Laat ze
r borden neerzetten en
:essen verbaal uit-
■ijven. Moeder Koomen
ich geen millimeter
:en. Ik vecht nu al der-
jaar tegen de overheid
U kunt met eigen ogen
■tateren; ik vraag u op
Jnan af, „staat hier een
fik?" Nee meneer, hier
een strijdlustige
r van 67, die het er
t bij laat zitten.
Jheb vreselijke jaren
|ter de rug. Ik ben tot
nijn ziel vernederd,
r over ophouden, capi-
ftren heb ik nog geen
seconde gepeinsd. Finan
cieel gezien waren het
moeilijke jaren, maar voor
mijn geloof was het beter
zo. Door al dat getreiter
heb ik tenminste tijd ge
kregen om Hem te dan
ken, te loven en te prij
zen".
Ze prikt een vermanende
vinger door het lover van
de lindeboom, waaronder
ze zojuist haar volle maal
tijd heeft genuttigd. Die
bestond vandaag uit rauwe
andijvie en karnemelk met
stroop. „Als ik de andijvie
kook", legt ze uit, „blijft ei
niks van over. Dat eet ik
in één keer op. Maar met
die stronken doe ik met
gemak een halve week. En
dat is gezond. .Rauwkost,
meneer de journalist,
knoop dat nou eens in je
oren en geef het door aan
je lezers: rauwkost is voor
de mens het allerbeste. Ik
eet wat er groeit in de na
tuur en ik vaar er wel bij.
Ik maak sla van brandne
tels en daar voed ik me
mee. Prima voor het lijf
en de geest. Als de konij
nen er niet van kreperen
zal moeder Koomen het
ook wel overleven. Als ik
aardappelen gekookt heb
zet ik de pan in mijn bed
en dan eet ik drie dagen
warm. Kijk, die kant moet
het uit. De moderne mens
gaat kapot aan al dat vele
voedsel. De mens gaat aan
verkwisting ten onder".
Muffe lucht
Ze loopt kwiek vooruit
naar het krakemikkerige
tuinamaublement in het
hoog opgeschoten gras.
„Hier gebruik ik de maal
tijden", zegt ze, „ook in de
winter. Dan doe ik een
„Ik heb zojuist een ladder gekocht. Daarmee
kan ik tot in de nok komen en de hele boerderij
een fris verfje geven".
warme muts op en trek ik
een jas aan. Want buiten
lucht is altijd gezonder
dan een muffe kamer.
Hier kan ik ademen en na
denken over de dingen des
tevens. Onder deze linde
boom ben ik bijvoorbeeld
tot de overtuiging geko
men, dat al die pesterijen
het werk zijn van Satan.
De duivel probeert mij op
de knieën te krijgen. Maar
ik ben hem gelukkig altijd
een slag vóór kunnen blij
ven".
Ze doet de overgebleven
stronken in een zak en
veegt met een vaatdoek de
tafel schoon. Terwijl ze
daarmee bezig is vertelt ze
over haar zoekactie naar
het ene ware en troostende
geloof. Ze heeft alle gang
bare kerkgenootschappen
reeds afgewerkt, maar
noch bij katholieken, noch
bij hervormden, doopsge
zinden en gereformeerden
op diverse grondslagen
kwam ze bevredigend aan
haar trekken. Ze heeft nu
sinds kort onderdak ge
zocht bij de Pinksterbewe
ging, maar ze is voorals
nog piet zeker, dat die het
bij het rechte eind hebben.
Het liefst verwisselt ze van
tijd tot tijd van dominee,
want „als ik na een preek
niet gezegend naar huis
kan gaan vind ik het zon
de van mijn tijd. Ik moet
van zo'n man wijzer wor
den. Daar heeft hij im
mers voor gestudeerd. Als
hij drie weken achter me
kaar met dezelfde tekst
komt aandragen houd ik
het liever voor gezien".
Zes jaar geleden liet de gemeente Noordwijk bij de toegangsweg tot de
camping van moeder Koomen een bord plaatsen, dat recreanten verbood
om op het terrein van mevrouw Koomen te kamperen.
Moeder Koomen: „Hier staat een strijdlustige vrouw, die het er niet bij
laat zitten".
Geen afbreuk
Dat religieuze kruipolie
verversen en doorsmeren
heeft in elk geval aan haar
strijdlust geen afbreuk ge
daan. Ze heeft kortgeleden
typelessen genomen om
haar brieven aan de Ko
ningin en de burgemeester
van Noordwijk wat meer
cachet te geven. Tot nog
toe heeft haar schrijflust
weliswaar weinig positiefs
opgeleverd, maar de vijan
den weten tenminste, dat
er met moeder Koomen
niet te spotten valt. „Ik zal
je voor de lol eens laten
zien, waar het allemaal om
begonnen is", zegt ze.
Door het schemerige klok
huis van de boerderij, die
is volgeslibd met aftands
huisraad, oude kranten en
verdorde herfstbloemen,
loopt ze naar de plaats,
waar ze via een buis water
uit een wel op 32 diep
naar boven pompt. „Dat is
nou de bron van alle ellen
de", zegt ze, „Ik drink dit
water al veertig jaar en zie
ik er nou zo verrot uit? Ik
denk eerder, dat heel wat
mensen van mijn leeftijd
graag met me zouden wil
len ruilen.
Toch zeggen de heren, dat
ik de bron moet sluiten.
SLUITEN. Over mijn lijk.
Ze hebben de gasten van
mijn camping weggejaagd,
omdat ik niet naar hun
pijpen wenste te dansen.
Nou, ze doen maar. In
1970 heeft de burgemees
ter van Noordwijk met één
hamerslag bekokstoofd,
dat de camping van moe
der Koomen brandgevaar
lijk was. Ik kreeg een pro-
ces-verbaal, omdat ik op
zolder kamertjes had ge
timmerd voor mijn vaste
klantjes. Ik zal ze u laten
zien. Maar ik waarschuw
tevoren: ze zijn eenvoudig,
verwacht geen iuxe. Ze
zijn wel brandschoon en
honderden mensen hebben
er tot volle tevredenheid in
overnacht. Nou u en dan
ik weer. In mijn beste ja
ren logeerden hier 50 men
sen uit binnen- en buiten
land en die voelden zich
gelukkig. De mannen zaten
op het erf te kaarten of te
dammen en de vrouwen
schilden de aardappels op
de deel en kletsten met el
kaar. Dit was een vredige
doe-het-zelf-boerderij, waar
mensen zonder veel geld
toch konden recreëren. El
ke morgen dankten we de
Heer voor de nieuwe dag
en elke avond sloten we af
met gebed. Dat was de
sfeer bij moeder Koomen".
Een knaak
Ze zit al sinds 1940 in de
kampeerbusiness. In dat
jaar verhuisde ze uit ar
moe met haar kinderen
naar de Noordwijkse boer
derij, die aan huur twee
vijftig moest opbrengen.
„Per week", voegt ze er
aan toe, „per jaar zou al
te dol zijn". Sindsdien is
die huur onveranderd ge
bleven. Nog steeds draagt
ze derhalve naar eer en
geweten haar riks af aan
de Stichting Het Zuid-Hol
lands Landschap, haar te
genwoordige huisbaas.
Omdat de Duitse bezetters
kamperen in tenten verbo
den hadden zette ze in het
begin van de oorlog huis
en schuren open voor
stadse bleekgezichten, die
een frisse neus in Gods
vrije natuur ook in tijden
van onderdrukking niet
konden ontberen. Aanvan
kelijk werd op stro gesla
pen, dat ze op de vloeren
had uitgespreid. Toen er
wat geld in de knip zat
kocht ze katoen met een
fris ruitmotief en daarvan
naaide ze tijken. Enige sei
zoenen later kwamen er
kribben en ten slotte tim-
Bij de boerderij lag ook
nog een stuk grond, dat ze
de status van camping ver
leende. Ze liet een toiletge
bouw in het open veld
bouwen, dat werd aange
sloten op haar privé-bron.
De gasten hadden tevens
de beschikking over twee
keukens, vier wasplaatsen,
vier gootstenen en twintig
gaspitten.
Brandgevaar
Toch kwam er in 1948 al
een verbod om nog langer
recreanten op haar erf te
ontvangen. Ze vocht terug
de zuster van David te
gen een oppermachtige
staats-Goliath en kreeg
alsnog de vereiste vergun
ningen. In 1951 overhan
digde men over het hek
een proces-verbaal wegens
brandgevaar in haar op
stallen. Er volgde een pro
ces, dat drie jaar voort-
zeurde en ten slotte eindig
de met vrijspraak van
moeder. In diezelfde perio
de werd haar door de
huisbaas de huur opge
zegd. Maar ook dat feest
ging niet door. Met dikke
bundels papieren in de
hand kon moeder Koomen
bewijzen, dat ze tot Sint
Onder redactie
van Leo Thüring
Foto's
Milan Konvalinka
Juttemis in de schaduw
van de lindeboom mag
blijven wonen.
En nog was de beker der
grsimschap niet leeg. Tij
dens haar afwezigheid
drong een heer van TNO
in Leidschendam de boer
derij binnen om een mon
sterflesje van het vermale
dijde bronwater af te tap
pen. De uitslag van het on
derzoek was vernietigend.
Maar weer vocht moeder
Koomen terug. „Ik ben er
niet bij geweest, toen dat
flesje gevuld werd", was
haar verweer. „Ik weet
dus niet, waar ze het van
daan hebben gehaald. In
elk geval niet uit mijn
bron, want daar komt zui
ver water uit".
Niettemin werkte ze in
1972 mee aan het door
trekken van de waterlei
ding naar haar boerderij.
De kranen zijn er nog,
maar ze zijn inmiddels
verroest en spinnen heb
ben er kunstzinnige web
ben tussen geweven. „Alle
maal onzin", roept ze
schouderophalend, „flau
wekul. Oké, ik heb de he
ren toch hun zin gegeven.
Ik heb nu waterleiding.
Maar ik heb ook een bron.
En als ze me dwingen om
die te sluiten zeg ik: „ga
maar een deur verder.
Moeder Koomen geeft niet
thuis".
Zes jaar geleden heeft de
burgemeester het voor el
kaar gekregen, dat ik geen
gasten meer op de cam
ping mocht ontvangen.
Maar ook daarmee krijgt
ie me niet klein. Het zal
hem deugd doen in uw ar
tikel te lezen, dat moeder
Koomen zojuist een ladder
met twintig sporten heeft
gekocht. Nu kan ik tot in
de nok komen en de hele
boerderij een fris verfje
geven.
Wie dacht meneer de bur
gemeester eigenlijk wel
vóór zich te hebben? Een
zielepoot soms, een alleen
staand moeke, dat bang is
voor spoken? Laat me niet
lachen. Vroeg of laat zul
len de heren merken, dat
Satanswerk geen stand
houdt".
Gezond uitje
Om dat te bewijzen heeft
ze onlangs het tuinhek
weer voorzichtig op een
kier gezet voor dagre
creanten, die een gezond
uitje op bijbelse grondslag
nog steeds zien zitten. „Ik
richt me voortaan op men
sen, die het moeilijk heb
ben", zegt ze stralend, „op
bejaarden en alleenstaan
den. Zij hebben het hard
nodig en mogen van mij
een dag lang hun longen
volpompen. En wie wil bij
dragen in de kosten kan
zijn dubbeltje of zijn
kwartje kwijt in een bus,
die ik onder de boom zal
zetten.
En dan zullen we eens
zien, wie er in Noordwijk
het laatst lacht".
KUST EN TE KEUR
bijzi
:t Tjngerige zielen, die aan-
20u (gen in restaurant-boer-
chafij De Herbergh aan de
id. tofdstraat 129 in Noord-
rde^f (telefoon 01719-13900
- be 16.00 uur, wegens va-
nkofcfie gesloten tot en met
Uigustus) slaan daarmee
tijQee vliegen in één klap.
-t flereerst krijgen ze een
;t d&er d^n voortreffelijke
atiep geserveerd en op de
en <bp toe wordt bun een
gegund op bet
temerig verleden van de
vedplaats, die eens de
atr^dbak was van konin-
0, keizers en gefortu-
op^ferde scbuttermajoors.
da Herbergh is namelijk
1 T<erdadig gestoffeerd met
zoiken, olielampen, snui-
*rs, wagenwielen, antieke
telen, stokoude ladenkis-
sleden en sjezen, die
os de pronkstukken van
Noordwijkers wa-
ÏL Nu projectontwikke-
irs in Noordwijk zijn
^érges treken en in snel
jgsjnpo bet glorieuze verle-
n van de witte enclave
eizee wet de grond ge-
él <k maken is een vreetza-
M t meditatie tussen de
nies tan ten een verkwikken-
voré tijdpassering.
ti
j wq denk niet, dat u tijdens
vone pelgrimstocht naar de
lgen van toen niet aan
izaW culinaire trekken zult
teuirnen, want de keuken-
•m cp'gade van De Herbergh
alles van de koks-
anejuts en de rand en de
is dtepel inschenkende tap-
dooers aan de bar de vas-
iniB pleisterplaats voor de
ler I crowd van Noordwijk
aanjeëren moeiteloos een
'eertje waarin het goed
toeven is in afwachting
van de blaasproef later op
de avond.
De Herbergh-vader, een
zelfverzekerde grijsaard,
die als culinaire doe-het-
zelver de oude horeca-jon-
gens in het dorp inmiddels
heeft overvleugeld, is er
voor 100 procent van over
tuigd, dat hij het bij het
rechte eind heeft en daar
om heeft hij zijn super-
vriendelijke medewerkers
uitgerekend in de topwe-
ken van de vakantie 1976
op verlof gestuurd. "Dat
riekt naar eigenwijzig-
heid", geeft hij volmondig
toe, "maar ik doe het toch
maar. Mijn mensen staan
het hele jaar op hun tenen
en hebben recht op de
best denkbare rieleks".
Daarbij komt, dat De Her
bergh het niet moet heb
ben van aanwaaiende bui
tenlanders. Een enkele
vreemdeling, die ver
dwaald is zeker, mag des
noods aanschuiven, maar
liever ziet men in de don
kere krochten de ver
trouwde gezichten van pot-
verterende vaderlanders.
Voor hen staan er tiental
len potjes met voortreffe
lijke inhoud op het vuur:
scampis mei kreeftensaus
bijvoorbeeld (22.50 gulden),
een stukje zeebanket, dat
wij uit ondervinding van
harte kunnen aanbevelen.
Ook de zalmschotel, ge
stoofd of gebakken (20
gulden) is het aankijken
en het opeten meer dan
waard. Datzelfde kan ge
zegd worden van de ge
bakken tong Picasso (30
gulden) en de gebakken
tong Herbergh met garna
len en druiven (32.50 gul
den). Deze gerechten wor
den geserveerd op origine
le oude kaasplanken en
krijgen versterking van ge
mengde sla, diverse groen
ten en aardappelen.
U merkt het al: De Her
bergh is ook wat zijn
prijsstelling betreft aan de
gepeperde kant. Voor een
eenvoudige kotelet betaal
je al 17.50 gulden en de
toumedos van 250 gram
gaat niet in de pan, als u
er geen 27.50 gulden voor
over hebt. De T-bone
steak, een onbehoorlijke
600 gram wegende kluif
van Amerikaansen huize,
moet zelfs dertig gulden
opbrengen.
Zijn deze prijzen u net
even te gortig dan kunt u
uitwijken naar het modale
voedsel: Cevapcici (12.50
gulden), kotelet gevuld met
salami (15 gulden) en Her-
bergh-Schnitzel (17.50 gul
den). Voorts zijn er pittig
geprijsde entrecótes, kalfs
zwezerik, en gegrillde var
kenshazen, gevuld met
pruimen en rozijnen en
overgoten met roomsaus,
waarin muskaatdruiven
zijn losgelaten. (Die laatste
voor twintig pop).
Van de voorgerechten (ne
gen stuks) bevelen wij de
Ardermer ham met meloen
aan (12.50 gulden) en de
avokado gevuld met krab
en garnalen (zelfde prijs).
Van de nagerechten (acht
stuks) de coupe Herbergh
(4.50 gulden) en de Rudes-
heimer koffie met Asbach
Uralt en slagroom (6 gul
den). Bij uw maaltijd kunt
u de heel mooie huiswijn
drinken (rood, wit of rosé,
12 gulden de liter, 2.50 per
Resumerend: de Noord
wijkse Herbergh is een
voorteffelijke pleister
plaats, waar uitmuntend
voedsel voor duur geld
wordt geserveerd. Geen
adresje om vaak te fre
quenteren, maar als u
opeens iets te vieren heeft
garandeert De Herbergh u
een voortreffelijk culinair
uitje.
Als de lust ertoe u onbe
dwingbaar bekruipt kunt
u er wederom een wild
weekend buitenshuis van
maken. Als opwarmertje
kan wellicht dienen het
optreden van het tamboer-
trompetter, pijper- en ma-
jorettenkorps METRO op
de Scheveningse Promena
de. Aanvang acht uur.
Wilt u liever een solide
dak boven het hoofd dan
moet u de Pier op. Daar
begint om acht uur een
schokschouderende show
van Spooky Sue en
Mayflower. Presentatie
heeft het wordt bijna
langdradig het Haags
televisiestuk Viola van
Emmenes.
Dan zondag 25 juli de
zomer schiet ondertussen
al aardig op, maar bet
Evenementen Comité met
aanspreker Wim Wattèl
bij de open amusements
groeve is voorlopig nog
niet uitgepraat: vanaf 9
uur weer een antiek- en
curiosamarkt op het wan-
delhoofd, vanaf 10 uur
kunt u zich gratis laten
fotograferen in bet
schandblok. Om één uur
precies speelt Tony Berk
zijn hals- en beenbrekende
weggooispelletje „Prijsbe
wust". Om twee uur die
middag kindermatinee op
bet Festival-eiland, dit
maal gepresenteerd door
Alice Oppenheim. Om
acht uur 's avonds geeft
de muziekvereniging
Klein maar Dapper hem
van Jèt op de Promenade.
Op diezelfde tijd begint
op verzoek van de bewo
ners van de Oranje-flats
wederom de Veronica Dri
ve In Show op de Pier.
Zoekt u rustiger, be
schaafder en artistieker
vermaak wendt dan de
steven eens in de richting
van Sea News Centre, de
kleine exquise kunstgale
rij aan de Dr. Lelykade
25. Daar exposeren tot en
met 24 juli Anneke Nie-
kerk met touwwerk en
Jan Camphuis met aqua
rellen en olieverfschilde
rijen. Liefhebbers van on
vervalste dixielandmuziek
weten ondertussen blinde
lings de weg te vinden
naar het terras van
strandpaviljoen Eldorado
tegenover de resten van
bet Kurbaus. Daar ont
steekt de band van mae
stro Ted Easton elke zon-
Elke zondag om vijf
dixielandmuziek door de
het terras van Eldorado.
dag vanaf vijf uur een
pittig muzikaal vuurwerk.
Bent u toevallig op zoek
naar een nieuw adresje,
waar u eetlust en gezonde
dorst aan hun trekken
wilt laten komen: aan de
Dr. Lelykade 36a in Sc he-
veningen is sinds woens-
Elke zaterdag tuffen op onvervalste stoom door
de Katwijkse duinen: een gouden uitje voor na
tuurliefhebbers.
uur precies: tijd voor
band van Ted Easton op
dag het Skandinavische
restaurant De Windjam
mer in vol bedrijf. Mis
schien toch nuttig even te
voren uw komst te mel
den via telefoonnummer
540622.
In Katwijk tuft vandaag
weer de roet en stoombra-
kende smalspoortrein door
de magnifieke verlaten
natuur van het duinge
bied. Tot vijf uur, volwas
senen 3,50 en kinderen
een riks.
Als u het begin van de
eindeloze voetbalcompeti
tie niet langer wilt af
wachten en tevens met ei
gen ogen wilt zien, wat
FC Den Haag er in de ko
mende maanden van zal
bakken ga dan naar de
voetbalwedstrijd, die de
Hagenaars vandaag bij
wijze van warming up op
bet sportpark Nieuw Zuid
aan de Laan van Nieuw
Zuid spelen tegen Quick
Boys uit Katwijk. Heft u
liever zelf de benen van
de vloer dan kunt u beter
om half negen naar Cleyn
Duin gaan, waar een dans
avond wordt gehouden
voor echtparen en jonge
ren. Als u het ons vraagt
is dit een onduldbaar
stukje discriminatie van
overjarige muurbloemen
en kwieke vrijgezellen, die
bij de amoureuze afvalra
ce zijn overgeschoten.
