SIBÜ®
MARKT
oo
BERK
BANDEN
I
Luchtfoto's tonen hoe mooi ons land vroeger was
ZUIDHOLLANDS GROEN WORDT IN KAART GEBRACHT
-&>
(telefoontjes)
MiiCHEUN x-maal beter
KAMSTEEG
Oegstgeest
KAMSTEEG
AVIFAUNA
AUTO s
HEEMS
KERK I
AUTOÏi
HEEM&
KERK?;
VRIJDAG 23 JULI 1976
LEIDSE COURANT
"Nederland
van boven'
'Nederland van bovan' is een heel onge
woon fotoboek. Het bevat 169 luchtfoto's
van Nederlandse landschappen, stadsge
zichten en markante punten als bruggen,
dijken en havens. Het ongewone schuilt
in het feit dat alle opnamen gemaakt
werden in de twintiger en dertiger jaren,
vrijwel uit het prille begin van de luchtfo
tografie dus. Menn kan er blad voor blad
zien hoe ons land veranderde sindsdien.
Soms lijkt dat weinig op het eerste ge
zicht, maar als men scherper kijkt kan
men een wijziging in het leefpatroon
waarnemen die immens is.
Luchtfotografie is nog betrekkelijk jong.
In 1913 werd in Soesterberg een luchtvaar
tafdeling opgericht en men kreeg al spoe
dig door dat foto's een belangrijk hulpmid
del bij de luchtverkenning zou kunnen zijn.
Aanvankelijk werden die foto's gemaakt
met de platencamera's die ook op de grond
gebruikt werden. Dat bleek echter lang
geen ideaal materiaal te zijn. Maar in 1914
brak de oorlog uit en al gauw werd een
Duits vliegtuig geïnterneerd dat een echte
luchtcamera aan boord had die naarstig
werd gecopiëerd. Andere vliegtuigen zou
den nog noodlandingen maken en men
kreeg zo de beschikking over behalve ca
mera's van Duitse makelij ook over pro
ducten uit Engeland, Frankrijk en zelfs
Zwitserland.
Toen de oorlog was afgelopen kon men uit
Duitse oorlogsvoorraden camera's kopen
die tot ver in de dertiger jaren dienst
hebben gedaan. Er zijn duizenden foto's
mee gemaakt waaruit Koos van den Berg
en Gerrit Glerum hun keuze deden voor
\1 WC*
De sterrenwacht te Leien.
"Nederland van boven". Aanvankelijk wer
den die foto's alleen gemaakt voor verken
ningsdoeleinden en de Topografische
Dienst. Later werden ook opdrachten uit
gevoerd ten behoeve van Waterstaat, ruil
verkaveling, gemeenten, archeologie en
voor tal van anderen.
De 'waarnemers' die leunend uit het vlieg
tuig, de zware camera in de hand, hun
opnamen maakten, hadden uiteraard aan
vankelijk vooral oog voor hun eigenlijke
taak: het vastleggen van markante punten
die het vinden van luchtroutes moesten
vergemakkelijken. Maar er werden ook
stadsgezichten gemaakt met soms verbluf
fend veel details, schitterende foto's ook
van kleine plaatsen in een schilderachtig
landschap, en steeds die glorie van ons
land: de stilstromende waters in het prach
tige wijde land. Daarnaast werden ook
rampen vastgelegd zoals de brand die in
de barre winter van 1929 het stadhuis van
Leiden verwoestte of de windhoos die in
1925 Borculo vrijwel platlegde.
De waarde van het boek? In een voor
woord stelt Hoofddirecteur Monumenten
zorg J. Jessurun: "Een collage als deze, die
Nederland in vogelvlucht weergeeft, toont
behalve een beeld van de ontwikkeling in
de nog jonge geschiedenis van de luchtfo
tografie tevens een onbarmhartig getuige
nis over ons doen en nalaten inzake de
belangrijkste bebouwingskenmerken in
steden en dorpen. Onbarmhartig in die zin,
dat maar al te goed waarneembaar is
welke karakteristieken van ons land vaak
onnodig verdwenen zijn".
Dat hangt samen met de wijziging van ons
leefpatroon. Sommige veranderingen wa
ren onontkoombaar. Men kan met enige
weemoed kijken naar foto's van de binnen
steden van Rotterdam en Arnhem bijvoor
beeld, maar hun verwoesting was niet te
gen te houden. Maar die andere verande
ringen? Een markant voorbeeld: Scheven-
ingen met Kurhaus, (vóóroorlogse) Pier en
omgeving. De plaat is gemaakt op een
zomerse donderdag. Op het strand is het
druk in afwachting van het vuurwerk dat
die avond ontstoken zal worden. Er staan
hele ritsen (tendele 'open') tramwagens,
maar auto's zijn vrijwel afwezig. Dat is het
frappante van vrijwel alle foto's: straten
en pleinen zijn leeg en veilig. De land
schappen zijn nog niet vermoord door
betonnen vier- of zesbaanswegen. Neder
land was nog mooi toen. Hoe mooi kan
men in 'Nederland van boven' beter dan
ooit zien.
Koos van den Berg en Gerard Glerum:
'Nederland van boven'. ITitg. Unieboek
Bussum. Prijs tot 1 september 19,50
daarna 27,50.
Het Kurhaus te Scheveningen met het 'Wandelhoofd Koningin Wilhelmina'.
42
Er zijn veel te weinig gegevens over de natuurlijke plantengroei
in Zuid-Holland. En de gegevens die er al zijn, zijn vaak nog
niet met elkaar vergelijkbaar omdat ze soms zeer gedetailleerd,
maar andere keren uiterst globaal zijn. Wil men bij het maken
van plannen en het toepassen van provinciale verordeningen bet
belang van „het groen" werkelijk verantwoord kunnen meewegen
in de beslissingen, dan zal men moeten zorgen voor een behoorlijk
en overzichtelijk bestand aan gegevens over de natuurlijke vegeta
tie in de provincie.
Dat zijn, kort samengevat, de de Jong Jong ertoe hebben ge-
overwegingen die de provinciaal bracht om het provinciebestuur
biologe mevrouw drs. M. Peutz- toestemming en geld te vragen
om het Zuidhollandse groen in
kaart te mogen brengen. Op het
ogenblik is een groep van tien
mensen bezig met een proefon
derzoek, dat wordt uitgevoerd
op Oostvoorne, in een stuk van
de droogmakerij bij Zoe term eer
en in de Vijfherenlanden. Dat
proefonderzoek moet uitwijzen
of de gevolgde methode voldoet,
hoe lang het totale onderzoek
zal gaan duren, en wat dat zal
gaan kosten. Op dit moment
verwacht men, dat het onder
zoek ongeveer drie jaar in be
slag zal nemen en vermeldt een
globale begroting een bedrag
van 680.000 gulden.
De noodzaak van een dergelijk
omvangrijk onderzoek - „Ik heb
er aanvankelijk wel slapeloze
nachten van gehad, ik was bang
dat het zou zal lukken" - bekent
mevrouw Peutz glimlachend - is
de provinciaal biologe steeds
duidelijker geworden in de drie
jaar die zij nu bij de Provinciaal
Planologische Dienst werkt.
Van haar wordt verwacht, dat
ze bij het maken van plannen,
het beoordelen van bestem
mingsplannen, plannen voor
ontgrondingen, wegtracé's,
hoogspanningskabels, gemeen- Omslachtig
telijke uitbreidingsplannen en
wat dies meer zij adviezen geeft,
waarin duidelijk wordt wat de
gevolgen van verwezenlijking
van 'de plannen voor „de na
tuur" gaat betekenen. Simpeler
gezegd: wat kan men in een
bepaald stuk van de provincie
wél en niet doen, als men niet
het risico wil lopen van ernstige
biologische verliezen
„Tot nu toe", vertelt mevrouw
Peutz, „ging ik vaak zelf kijken
in gebieden waarover ik een
advies moert geven. Ik kreeg
ook wel eens informatie van
plaatselijke groepen of biologen,
en vaak van Staatsbosbeheer.
Al met al was dat toch wel wat
al te omslachtig, en bovendien
werk je op die manier zo ad
hóe, dat je nooit eens een echt
groot plan kunt maken. Ik heb
de kartering, waarmee we nu
proefdraaien, gewoon nodig om
te weten dat ik verantwoorde
adviezen kan geven". Bij wijze
van voorbeeld noemt ze het
veenweidegebied in het „groene
hart" van Holland: „Van dat
gebied weten we eigenlijk maZw
heel weinig. De Rijksplanolof^1
sche Dienst vindt dat gebiEü
nationaal gezien niet zo belaag
rijk, maar internationaal is lfeeé
dat misschien wèl, omdat e'Mo
dergelijk landschap nergens
wereld buiten Nederland voje i
komt". s-
Verreweg het eenvoudigste
natuurlijk zijn om simpelweg!^
zeggen dat er geen groen mfl
mag worden aangetast. „Maa,.
erkent mevrouw Peutz, „o d<
gaat nu eenmaal niet
4.08 per plaatsing (voor de 1
eerste 30 woorden met gro-
ter aan 12 letters).
1 leder woord meer 24 ct E
1 exclusief 4% BTW
071-122244
I BU PLAATSING VAN I
DEZELFDE TEKST
E op 3 achtereenvolgende
dagen
slechts 2x betalen
I op 6 achtereenvolgende
dagen
i slechts 3i betalen
Camping
OPRUIMING - OPRUIMING:
kampeertenten. showmodellen
voor lage prijzen. Zolang de
voorraad strekt. Kampeercen-
trum De Jong, Zilkerduinweg
390, De Ziik, Hillegom. Tel.
02520-17717.
Stalen- en HOUTEN VISBOTEN.
Bootbouw Verhaar. Roelofa-
rendsveen. Tel. 01713-2469
Kleding en
kapsel
Heren waarom nog langer
wachten. Pelatti heeft een op
lossing voor elk haarprobleem.
Door middel van een probleem
loos haarstukje. Vrijblijvend de
monstratie bij Pelatti specialist
L v. Tongeren C.V. Breestraat
32. Leiden. Tel. 12.52.12.
Geef het onderhoud van uw
pruikje in goede handen. Voor
wassen, watergolf, knippen, per
manent of reparaties natuurlijk
naar Pelatti L H. van Tongeren
c.v., Breestraat 32. Leiden. Tel.
12.52.12.
Dames grijp de winst! Alleen juli
BONTMANTELS met 20% kor
ting m. garantie. Nu kopen a s.
winter pas betalen. Desg, zeer
soepele kredietservice. De
grootste goedkoopste bontzaak
van Nederland De Bontkoning,
Hoogstraat 97. Rotterdam-C.
Parkeren v. zaak Gratis reizen,
bij koop reisgeld terug (ook
ben]
Dames unieke zomeraanbieding
nu BONTMANTEL koper, en
20% korting verdienen!! Nu eer
ste keus uit volledige collectie
1976. Gratis bewaren en as.
winter pas betalen. Kredietservi
ce altijd mogelijk. Het Bontpa
leis. Hoogstraat 153. Rotterdam-
C.. tel 010-143337. Reisgeld te-
rua bji koop!!!
Wilt u een zeer mooie TROU
WREPORTAGE in kleur, dan
maakt u gewoon nu de afspraak
met Foto van Bemmelen. Kerk-
laan 2, Zoeterwoude (Dorp), tel.
01715-1353.
ONTVETTINGS- en VERMAGE
RINGSTHEE, 2 maal daags een
kopje trekken als thee en u
slankt af. 100 gr.. 100 gr. 2,95.
Drogisterij Boerhave, Haarlem-
merstr. 68, Leiden.
KUNSTGEBITTEN REPARATIE,
klaar terwijl u wacht. Elke dag
beh. zat. van 9 - 11.30 en 2-4
uur. Maand, en dond. avond van
19 - 19.30 Fa. v. Berge. Hene
gouwen Schelpenkade 47. Lei
den. Tel. 120794.
^^"ppe-het-zelf ~J
DOE-HET-ZELF-MARKT „DE
HOUTTUIN". Weg met de mug
gen of vliegen. Aluminium hor
deuren of raamhorran op iedere
gewenste maat. Veerstraat 10-
15. Tel. 01713-2260. Oude Wete-
DOE-HET-ZELF-MARKT „DE
HOUTTUIN". Behang uitver
koop. 15% korting. Koperwerk
en siersmeedwerk, deurbeslag.
Sleutelbar: uw sleutel klaar ter
wijl u wacht. Veerstraat 10, Ou-
de Wetering. Tel. 01713-2260.
DOE-HET-ZELF-MARKT „DE
HOUTTUIN". Wandschrootjes
v.a. 95 ct. p. mtr. Kurktegels
30x60 9,95 p. m2. boeken
planken lang 2.45 mtr. v.a.
10.90 p.st. Veerstraat 10-15.
Tel. 01713-2260. Oude Weterina.
i Te koop
aangeboden
Te koop 4-WIELIGE PONYWA
GEN en oude boerenkaaswagen
en een handkar en een 2-wtelige
ponywagen. Te!. 02503-13553.
HgUGAFELTTEGELS. Alle kleu
ren direct leverbaar. 5 jaar ga
rantie. Gemakkelijk te leggen.
Tijdelijk Stanley mes cadeau bij
aankoop van min. 20 tegels.
Smits Woninginrichting. Mare
98, Vrouwensteeg 9. Tel.
123913.
NERGENS ZO'N KEUS. VER
LICHTING, hang-, wand- en
staands lampen. Fa. De Lange,
Molenstraat 49, Noordwijk Tel.
01719—3734, levering door de
gehelu Bollenstreek.
Te koop aangeboden: jonge KO
NIJNEN v.a. 2.-. Te bevragen J.
P. Wnjselman. Noordeinde 111,
Roelolarendsveen.
GEBROKEN RUITEN, GLAS-IN-
LOOO REPARATIES wordt door
mij m }t spoed hersteld. Ook
levering van ventilatoren. Glas-
reparatinbedrijf D. Galjaard. De
SittMlaan 76. tel. 071-132916.
VAN DER VELDE CITROÉN
Daken 2CV/Dyane 127,60; Impe
riaals v.a. 29,—; Windscherm
2CV/Dyane v.a. 32.—; Soldeer-
pistool 15,95; Kennedylaan 118.
Tel. 769322. Ook zaterdags geo
pend van 9.00-14.00 uur.
VAN DER VELDE CITROEN:
Benzine 5 ct. per liter goedko
per super en gewoon. Motorolie
per 2 Itr. 50 ent. p. Itr. korting
(meeneemprijs). Kennedylaan
118. Tel. 769322. Ook zaterdags
geopend van 9.00-14.00 uur.
'NIEUWE AUTO'S HUREN. VEI
LIG STUREN. Steeds nieuwste
modellen. Werkhavens garage
bedrijf. alleen Maredijk 34, Lei-
den. Tel. 122300.
TOYOTA-DEALER Vlasveld, Lei
den. Waldeck Pyrmontstr. Tel.
142855. Binnenkort naast Groe-
noordhal.
Te koop CITROËN 2 CV 4. kleur
rood, bj. 1971. Prijs 2.500,-. De
Hoogkamer 42. Voorschoten.
Tel. 071-76.17.62.
Bij MEYKNECHT kunt u uw auto
tegen contante betaling kwijt.
Wij kunnen hem dan weer na
een frisse servicebeurt met 3
maanden BOVAG-garantie ver
kopen. Kom eens langs, Leidse-
weg 388A, Voorschoten. Tel.
017-763850.
T.k.a. van particulier FIAT 124
Special, metallic blauw, bouw
jaar 1972 in prima staat van
onderhoud. Hoge Rijndijk 60,
OPEL ASCONA 1900 SR.
aar 1973. J. v/d Meer. El-
11. Roelolarendsveen.
Te koop DATS UN 1200 COUPÉ
de Luxe. Bj.: nov. 1972. Lz.g.st.
Vraagpr. f4500.—. Te bevr.
Groenestein 24 Hazerswoude-
Rijndijk.
VAN DER VELDE CITROEN:
Ook occasion onderdelen voor
diverse typen Citroën Kennedy
laan 116. Tel. 769322. Ook zater
dags geopend van 9.00-14.00
BODEHUIS - BENZINE BANDEN
BEANEN BALANCEREN
BOVAG
KAASMARKT 2-8
(A/LM DE CITY RING)
VACO
LEIDEN
TEL 071-125341
LEVERi.NG MONTAGE GRATIS ADVIES; OOK VIA UW EIGEN GARAGE
DEZE WEEK
BIEDEN WU AAN
ZONDER GARANTIE!!!
VOOR
SPOTPRIJZEN
occasion centrum
VW 1300 1968 350
VW 1200 1968 250
VW 1300 1968 650
VW 1500
KEVER 1969 750
VW 1300 1970 1750
VW 1300 1972 2950
Flat 125 19~2 2450
Flat 124 1972 1950
Simca 1000 ...1971 650
2 CV/4 1971 1650
2 CV/4 „1971 1850
VW beetelw ..1971 2250
EN VELE ANDERE!!
OCCASION
CENTRUM
OEGSTGEEST
Komt u even langs!
Dagelijks tot 18.00 uur
Koopavonden tot 21.00 uur
Zaterdag van 10.00-17.00
rïïTRÏÏTG
AUTOBEDRIJF BROERTJES
SASSENHEIM, 02522-12921
HOORN 65
ALPHEN AID RIJN
PLM.
200 OCCASIONS
o.a.: Renault R4. R12TL,
R12TS 73-74. R16TS 73.
R16TX '74; Fiat 600. 850. 127.
128, 132 S autom. '73-74; Ford
1300, 1600XL. 2000GXL. 1700.
Granada 2600 GXL coupé, 71-
'73. Capri II '74, Escort 1300
'73-74. Transit bestel met ra
men 76. 900 km; Volvo 144. 70;
Citroën Dyane 6. GS '74, GS
Club Break 1220 '72-75, DS 21
'71-72. 2CV bestel '74. 2CV4
71-75; Datsun 1200 '72. Cherry
coupé '73. Cherry '74. 120Y
coupé '74; 180 B hardtop '74;
DAF 44-66 72-73. 55 stationcar
'71. 66 coupé: Chrysler 160-180-
2000 autom. '73; Sunbeam 1250
'74. Vauxhall Viva stationcar '71-
74; Alfa 1600 '75. 2000 Berlina
74. Sud 74; Lancia Beta 1800
den coupé 1800 '75; Opel 1700-
1900 '72-74. Kadett special '71-
'74. Ascona '71-74, Caravan '72;
Audi 100 L, 100 GL. 2-drs. '72-
'74. 60 '71; 80 LS '75; BMW
1502-1602-1802-2002 '71-75;
Mercedes 220 '72. 230 S '69;
Peugeot 104 '73-74. 204-304
'72-73. J 7 met ramen '70. 504
met gas '74. 504 73-75, Fami
liale autom. '74; VW Golf LS '7.5.
1200. 1300 71-75. 1303 autom
"73. Passat Variant '74; Toyota
1000, Crown 2000-2600 special
'70-75. Corolla '74. Celica '74.
Corolla 30 coupé. Mitsubishi
1400 Lancer '75.
Inruil motorrijwielen
van recente datum.
INRUIL EN FINANCIERING
BOVAG-GARANTIE
ANWB-GEKEURD
Wegens overcompleet te koop:
DAF 33 DE LUXE 1971
Bijzonder goed onderhouden en van 1e eigenaar.
Kleur: wit. Voorz. van nw. banden.
Gevr. verkoopprijs; 950,-.
Voll. financiering is mogelijk.
CITROËN DYANE 1972
In perfecte staat. Nw. banden en volledig nagezien
bij dealer. Kleur wit.
Gevr. verkoopprijs: 2450.-.
Voll. financiering is mogelijk.
3x Peugeot 504 1974-1975. vanaf10.500,-
Opel Rekord 1900 L, 5-deurs caravan, 1974 9750,-
Vauxhall Viva de Luxe 1975 8950,-
Simca 1100 LS autom.. 1975 8950.-
Datsun 120Y Luxe, type 1975. zeegroen 8250,-
Austin Allegro 1300 GL sedan 1975 7950,-
Peugeot 304 GL, type 1975, met ^.chuifdak 7950,-
Ooel Ascona 16 S 1974 7500.-
Ford 1300 combi. 5-deurs, 1974 7250.-
Renault 12 TL 1974 6950.-
Ford 1300 L 1974 6950.-
Ford 1600 Luxe 1973 6500.-
Peugeot 504 Break 19726450,-
Opel Rekord 1700 1973. geel 6450.-
2x Volvo 142 L. wit. 1971-1972. vanaf 5950.-
Saab 99 GL. wit. 1971 5950.-
Peugeot 504 L 1972 5750.-
Opel Rekord 1700 bestel. 1974 5500.-
2x Simca 1000 GLS 1974-1975. vanaf 5450.-
Opel Manta 1600, rood. met witte bekleding
4950.-
Peugeot 404 GL, met schuifdak 4950.-
Citroën 2CV4. eind 1974 4950.-
Ford 1300 Luxe. eind 1972 4950.-
Datsun 160B 1972. rood 3950.-
VW kever 1973, oranje 3950.-
Toyota 1000 Luxe 1972 3950.-
Simca 1100 1972, metallic-groen 3950,-
Ford Taunus 1600 L combi. 1971 3950.-
Simca 1000 GL 1972 3450.-
BOVENSTAANDE AUTO'S fó^Dfllf AP
MET BOVAG GARANTIEBEWIJStt^gDU jjHU
Opel 1700 1970, wit 1950.-
Fiat 600. eind 1972 1950.-
Opel Kadett caravan 1970 1950.-
Volvo 122 S 1966 1950.-
BMW 1600 1968. nwe. banden/spoiler/
dubb Weber-carb. met kelken/sportstuur 1950,-
Ford Taunus 17 M. type 1970 1750,-
Simca 1100LS 1970 1650.-
NSU 1200 Tl 19701450,-
Renault R4. eind 1971 1450.-
VW Buggy, type Ruska, met div. acces. 1000,-
INK^DPV^VERKOOP^^UJ^?R^ARATIE
FINANCIERING VERZEKERING
HOGE MORSWEG 86 LEIDEN
tussen Haagse Schouw en spoorlijn Den Haag/Leiden
TEL. 071-760308 B.G.G. 760157
Datsun-dealefö
TEVENS f»(j
OCCASION-SPECIALISf^
BOVAG- ink,
GARANTIEBEWIJS ,n>'
INRUIL EN
FINANCIERING R
INKOOP
Autobianchi A112 19
Audi 100 L 19«e
BMW 2800 1SK
Citroën 2 CV6 19m*
Citroën 2 CV6 19Suc
Citroën Dyane 19!",''
Datsun 120Y automlSvsi
Datsun 120Y Coupé
1S(GE
Datsun Cherry 1S
Datsun Cherry 1&>ro
Datsun Cherry 1a n«
Datsun 140J de Lif
1 sfi"
Datsun 1400 19«n
Datsun 1200 I9""r
Datsun 1600 1S*
Daf 66 Marathon
Daf 33
Daf 33
Fiat 127 3-drs
Fiat 127 1W
Fiat 127 1S<v«
Fiat 128 1^
Fiat 850 ifJÜ
Fiat 850 Spec 1?
Fiat 600 IK
Ford Taunus 1300 1(
Ford Escort 1«0d
Ford Escort 1300 1fw»
Ford Escort U.i,
Ford Taunus 1600L1U
Morris Marina 1 jllh2
Opel Kadett 1i: c
Opel Kadett 1?T
Peugeot 304 1l£
Simca 1000 GLS 1!
Simca 1000 Spec 1^1,
Simca 1100 GLS 1:
Toyota Corolla 1L*1
Renault 12 1v0s
Vauxhall Viva 1p),
Vauxhall Viva 1^n
Vauxhall Viva Ueiot
DAGELIJKS GEOPElf,
Datsun-deal^»
Alkemadelaan 1 min
Roelofarend8v«en 1
TeL 01713 - 2066/2O7?v
Na 18 uur: 02520-1&Q
VRIJDAGAVOND
KOOPAVOND