Uitgebrande bossen hebben
generatie nodig voor herstel
Melk gaat terug naar de koe
Luchtvervuiling mi
name in Rijnmom
zal weer toenemen'
Consument
minder
pessimistisch
EEG-MAATREGELEN TEGEN DROOGTE
Ford komt nog 32
stemmen tekort
er
MINISTER OORZAAK:
HUWELIJKS-HAUSSE:
(Van een onzer verslaggevers)
ARNHEM Tot eind vorige
week patrouilleerden door de
driehonderd zwart geblakerde
hectare bos en hei links en
rechts van de Apeldoornseweg
bij Arnhem nog zes legerjeeps
en twee blusvoertuigen van de
brandweer. Niet voor niets,
want hoewel de grootste bos
brand sinds de Tweede Werel
doorlog die een week eerder in
de onder Arnhem gelegen bos
sen woedde, geblust was, laai
den er toch telkens weer kleine
brandjes op in het terrein.
Begin vorige week werden nog vijftien
kleine brandhaarden ontdekt, daarna
drie. Dat het er toen nog maar zo
weinig waren, komt mede op rekening
van de twintig millimeter regen die toen
viel.
Volgens de Arnhemse gemeente voor
lichter Han Brugman is de schade aan
het wild waarschijnlijk erg meegeval
len. De meeste dieren vluchtten weg
toen het vuur te dicht bij kwam. Omdat
er in het verbrande gebied bij Arnhem
bijna geen afrasteringen staan liepen de
vluchtende dieren zich ook niet vast
tegen het gaas. Konijnen bleken in veel
gevallen hun heil in de holen gezocht
te hebben. Omdat het vuur zo 1 voort-
vrat. kwamen ze later weer ongedeerd
uit de grond opduiken.
Inmiddels zijn de zes jeeps teruggetrok
ken, alleen een verkenningswagen van
de brandweer patrouilleert nog door het
zwartgeblakerde terrein. De verkoolde,
hier en daar zelfs nog vrij gaaf ogende,
stammen staan nog overeind en geven
het geteisterde bosgebied een luguber
aanzien. Men zal zo snel mogelijk begin
nen met het kaalslaan van het getroffen
bos. Ook de bomen die zo op het eerste
gezich nog vrij goed door de vuurstorm
zijn gekomen, moeten verdwijnen Het
vuur heeft de groeikern van de bomen
toch teveel aangetast.
Boswachter B. L. Boers van het Natio
nale Park de Hoge Veluwe beheert sa
men met een aantal collega's Neder
lands grootste afgerasterde stuk wilde
en aangelegde natuur in de vorm van
loof- en naaldbossen, heidevelden, zand
verstuivingen, grasvlakten en parkach
tige landschappen.
Op de Hoge Veluwe waar men dit jaar
gelukkig gespaard bleef voor grote bos
branden, heeft men al eerder met dit
soort rampen te maken gehad, zodat hij
gemakkelijk kan aangeven, hoelang het
zal duren voordat er nieuwe groei in
de geblakerde bossen komt.
„Als het een beetje wil regenen dan
DINSDAG 20 JULI 1976 LEIDSE COURANT
Deze paarden zijn bevoorrecht. Zij kregen van de eigenaar van dit meer nabij
toestemming om het verkoeling schenkende water te delen met menselijke
eigenlijk is zo'n grove den pas na een
jaar of zestig rijp om gekapt te wor
den."
In Arnhem is ook heel wat heide ver
brand. Hier en daar werd de opvatting
verkondigd dat het niet zo erg was als
de hei afbrandde, omdat dit wel vaker
opzettelijk gebeurt om het gewas te
verjongen.
Boswachter Boers denkt daar heel an
ders over: „dat kunnen ze wel zeggen,
maar dan vergeten ze dat je de hei
alleen maar af laat branden in het
voorjaar als de grond nat is. Dan ver
brandt inderdaad het bovengrondse,
houtige gedeelte en blijven de wortels
ongeschonden. Maar als je midden in
zo'n hete zomer als de bodem kurk
droog is, aan het afbranden gaat. Dan
blijft er ook van de wortels niet veel
meer over. De hei in Arnhem zal echt
wel helemaal dood zijn gegaan in het
Hoe je dan zo'n heideveld weer terug
krijgt? Dat is een langdurige historie.
Inzaaien is lastig en duur. Van oor
sprong zijn al die heidevlakten het ge
volg van ingrepen door de mens. Ze
lieten de schapen weiden, de boeren
haalden heideplaggen weg, de grond
bleef hierdoor arm en andere gewassen
kregen geen kans door de schapen. Als
je er verder niks aan doet, krijg je
opslag van berken en dennen en wordt
de bodem steeds rijker en voedzamer,
waardoor het gras de plaats van de hei
inneemt."
„Op de Hoge Veluwe maaien we de hei
op gezette tijden af, zodat het gewas
niet kan „verhouten". We halen de afge
maaide hei weg, de bodem blijft dus
even arm als voor het maaien en zo
houden we de heidevelden wel in stand.
Maar hoe dat moet na zo'n brand, dat
weet ik niet."
Ook de bewering dat de bodem beter
wordt van een brand, omdat de as zou
fungeren als een soort mest, bestrijdt
boswachter Boers: „onzin. De humus
wordt er niet beter van. Integendeel,
alles verbrandt, het hele organische le
ven in de bodem is weg. Het duurt
zeker een generatie eer dat weer op peil
is."
Zes jaar geleden, op 18 juni 1970 woed
de er bij 't Harde op de Veluwe een
bosbrand die tot de Arnhemse bos
brand gold als de grootste na de oorlog.
Op dezelfde plaats staan nu berken,
vogelkers en andere min of meer spon
taan opgeschoten heesters en bomen.
Aan de grote brand herinnert eigenlijk
weinig meer. Het ziet er daar op veel
plaatsen uit als „normaal": jong bos.
Alleen de zware stammen van loof- en
naaldhout ontbreken. Daar zal men een
mensenleven lang op moeten wachten.
Pas dan staat er weer een echt bos.
DEN HAAG (ANP)
De Nederlandse
consument is de af
gelopen maanden
iets optimistischer
geworden over de
economische situatie
in ons land. Dit
blijkt uit een conjuc-
tuurenquête, die in
mei door her Cen
traal Bureau voor de
Statistiek is gehou
den.
In mei verwachtte 30
procent van de con-
sumenten, dat de al
gehele economische
situatie in de komen
de twaalf maanden
slechter zal worden:
in januari van dit
jaar leefde deze ver
wachting nog bij 42
procent. Van de con
sumenten verwachtte
26 procent (januari:
25) een verbetering
van de economische
^situatie, 32 procent (1
'januari: 30 procent)
dacht dat de situatie
ongewijzigd blijft.
4 procent zei finan
cieel niet rond te
kunnen komen (jan:
3), 10 procent, dat de
spaarmiddelen moes
ten worden aange
sproken (jan: 7). Het
percentage consu
menten, dat een bee
tje geld opzij legt is
gedaald van 30 in ja
nuari tot 23 in mei.
Veel geld legt 2 pro
cent van de consu
menten opzij, evenals
in januari.
In de eigen financiële
situatie verwachtte
13 procent (jan: 14)
een verbetering; 26
procent (jan: 25)
dacht dat de eigen fi
nanciële situatie er
het komende jaar op
achteruit zal gaan.
Vergeleken bij mei
1975 is er sprake van
een dalend pessimis
me bij de consumen
ten. Toen zag 50 pro
cent (nu 30) de econo
mische situatie in ons
land het komende
jaar achteruit gaan.
Maar over de finan
ciële situatie van het
eigen huishouden
was de consument
vorig jaar minder
pessimistisch: 19 pro
cent in 1975 tegen
procent in 1976 zag
de eigen financiële si
tuatie slechter wor-
(Van onze correspondent)
BRUSSEL EEG-landbouwcom-
missaris ir. Pierre Lardinois heeft
gisteravond in de vergadering van
de landbouwministers in Brussel
enkele voorstellen gedaan om de
Europese landbouwers, die zwaar
door de droogte worden getroffen,
opnieuw extra steun te verlenen.
Deze maatregelen, die nu nog naar
het beheercomité van de Gemeen
schap moeten voor advies (dit is
een vergadering van landbouwex-
perts uit de partnerlanden) en
daarna zonder tussenkomst van de
negen landbouwministers waar
schijnlijk reeds volgende week
door de Europese Commissie als
bindend zullen worden afgekon
digd, zijn de volgende:
Ten eerste: de EEG-steun voor p'rive-op-
slag van rundvlees, groot 80.000 ton,
wordt verhoogd voor een totale opslag
van rundvlees van om en nabij de
120.000 ton. Dit om te voorkomen dat
er te veel rundvlees zou worden' geëx
porteerd waardoor over een half jaar
mogelijk een tekort zou kunnen ont
staan in de Eufomarktlanden.
Ten tweede: de mogelijkheid om melk
koeien uit de markt te nemen, die tot
31 juli gold, wordt verlengd tot 15 sep
tember. Voor Nederland gaat het hier
om tweemaal 1200 ton.
Ten derde: de Gemeenschap gaat subsi
die verstrekken voor het beschikbaar
stellen van melk voor veevoer. Op deze
manier raakt de Euromarkt weer een
deel van de melkpoederberg op een zeer
aanvaardbare manier kwijt. Met name
de Westduitse minister van Landbouw
Josef Ertl had op een politiek van
„melk terug naar de koe" aangedrongen
en ir. Lardinois uitgedaagd met een
serieus plan te komen.
Ten vierde: de nationale regeringen
krijgen de gelegenheid om veevoer te
transporteren naar gebieden die bijzon
der door de droogte zijn getroffen.
Ten vijfde: de invoer van vlees uit
derde landen blijft gedeeltelijk afge
remd in verband met de groeiende
vleesberg in de Europese Gemeenschap.
De volgende week van kracht wordende;
maatregelen komen enigszins tegemoet
aan het eisenpakket van de Europese
boerenorganisatie Copa
De ministerraad van gisteren begon in
verband met het Nederlandse voorzit
terschap met een uitvoerige inleiding
van Nederlands landbouwtopdeskundi-
ge in Brussel, ir. G. Braks, die erop
wees dat met name de veevoeder- en
rundvleessector in de Euromarkt bij
zonder zwaar is getroffen. Voor mais
en suiker geldt dat in iets mindere
Daarna gaven alle landbouwministers
hun visie op de huidige toestand in hun
land. De Nederlandse minister van
landbouw, mr. Van der Stee, wees zijn
Europese collega's op de gevolgen van
de droogte in Nederland met name in
het zuiden en het oosten van het land,
waar sprake is van een oogstverminde-
ring van tussen de tien en vijftien pro
cent. Wel heeft Nederland in tegenstel
ling tot vele andere EEG-partners in het
verleden reeds maatregelen genomen
tegen eventuele droogte-periodes (onder
meer silo's) en daardoor een redelijk
goed voederbestand kunnen opbouwen
en handhaven. Aan de andere EEG-lan-
den zal ons land dan ook voorstellen
doen om ook terzake eenzelfde beleid
te gaan voeren om niet langer zo ramp
zalig door de natuur te worden verrast.
Piraten dode
twee zeilers
z
MIAMI (AP) - Voor»',
kust van Colombia l"
twee van de vier opde:
renden van een onklim,
geraakt Amerikaans ziop
scheepje door pirai
vermoord. j®
De twee overlevenden zijn lee
boord genomen van de taij I
Esso Lincoln die op weg W
naar Aruba maar een omfcn
maakte toen de noodseinen jat,
het jacht werden opgevangeik i
Ongeveer 10 mijl uit de CoÉi|
biaanse kust was het jacht ff
stilliggen omdat er een repaid
moest worden verricht. De tjje
overlevenden hebben genf c
dat terwijl men sliep, L-
Spaans-sprekende piraten lei
per roeiboot waren komen %t
varen, het jacht hadden 'gC,
terd en toen twee der opvalt
den met schoten hadden L
dood, waarop zij verdwenenL
zij iets hebben meegenomeiW
nog niet bekend en ook niet t
het kwam dat de twee opva»
den van het zeilschip er l
leven van hebben afgebracht
staat er volgend jaar weer heel wat
groen in de vorm van kruiden wilde
planten en grassen. Dan zie je zelfs al
een paar maanden na een bosbrand,
dan verschijnt er weer gras. Na een
jaar zie je wel aan de bodem dat het
gebrand heeft, hoewel het sneller gaat
dan je zou denken. Maar echt bos? Dat
duurt wel zestig jaar, aangenomen ten
minste dat ze meteen weer gaan inplan
ten. Je kunt niet meteen weer loofhout
gaan poten. Om te beginnen zal er op
die doodgebrande humus veel grove
den geplant moeten worden. Als dan de
grond na verloop van een jaar of dertig,
wat rijker aan voedsel is geworden,
kunnen die dennen omgekapt worden
en bestaat de mogelijkhed om loof hout
(beuken, eiken) in te planten. Maar dan
verlies je wel een brok kapitaal, want
4 tot 10 jaar voor
Poolse rellenmakers
WARSCHAU (Reuter) Zes
mannen, die vorige maand in
Polen deelnamen aan rellen die
waren uitgelokt door het voor
uitzicht van drastisch verhoog
de voedselprijzen, zijn gisteren
veroordeeld tot gevangenis
straffen van vier tot tien jaar.
Volgens de tenlastlegging had
den zij in Radom, ten zuiden
van de hoofdstad Warschau, ge
weld gepleegd en schade toege
bracht aan gemeenschapseigen
dom. 40 winkels werden geplun
derd en het hoofdkwartier van
de communistische partij in
brand gestoken.
De rechtbank in Warschau zal
vandaag vonnis wijzen tegen ze
ven verdachten die tegen de
voorgenomen en inmiddels her
ziene prijsverhogingen demon
streerden door bij de tractoren-
fabriek in Ursus een dieselloco
motief te laten ontsporen.
NEW YORK (UPI—Reuter) President Ford van de VS is er
tot nog toe niet in geslaagd om voldoende stemmen te vergaren
om bij de eerste stemming op de republikeinse partijconventie
volgende maand te worden aangewezen als kandidaat voor het
presidentschap. In het afgelopen weekeinde toen de laatste 55
afgevaardigden stemmen werden toegewezen, kreeg Ford welis
waar de stemmen van de 35 afgevaardigden van Connecticut,
maar de 20 van Utah gingen naar zijn tegenstander Ronald
Reagan.
Met 1098 stemmen komt de zittende (en eerste niet gekozen)
president er nog 32 tekort om bij de eerste stemming de nominatie
te krijgen. Reagan staat om 1062. Er zijn nog 99 niet-gebonden
afgevaardigden.
President Ford is ervan overtuigd de komende dagen voldoende
ongebonden afgevaardigden achter zich te krijgen om het toch hij
de eerste ronde te halen, maar Reagan is ervan overtuigd het op
16 augustus in Kansas City even goed te doen.
Volgens het jongste opinie-onderzoek ligt Ford met 61 procent tegen
31 procent bij de republikeinse kiezers ver voor op Reagan.
Inmiddels heeft de president zijn campagne nu meer gericht tegen
de democratische kandidaat Carter dan tegen de tegenstanders
binnen zijn eigen partij. Zaterdag noemde Ford Carter „een man
die tracht alles voor iedereen te zijn", terwijl hij zichzelf een man
van de daad en niet van beloftes noemde.
West-Duitsland verwerpt 200-mijlszone
BREMEN (CDA) De Westduitse regering wil
met IJsland, Noorwegen, de VS, Canada en Ar
gentinië besprekingen gaan voeren over de vis
rechten wanneer de EEG-landen niet tot een
gemeenschappelijke politiek komen voor de zee
rechtconferentie van de VN, aldus de Westduitse
minister van Buitenlandse Zaken, Genscher.
Hij zei dat het er vooral om gaat, tot een juist
en niet door dirigistische maatregelen beïnvloed
gebruik van de zeebodem te komen.
Bij uitbreiding van de territoriale wateren tot 200
zeemijl zoals in EG-kringen wordt voorgestaan
komen traditionele vangstgebieden in het geding
waarvan in West-Duitsland 40.000 arbeidsplaatsen
afhangen, aldus 'Genscher.
De loeiende vlammenzee heeft zijn werk in de bossen rond Arnhem
grondig gedaan. Het zal zeker een generatie duren voordat zij zich
weer volledig hebben hersteld.
0-jarige
nie) Del
Rotterdam (ANP) Binnen niet al te lange tijd
waarschijnlijk reeds volgend jaar - aal de luchtveron
treiniging door uitworp van zwaveldioxide weer
gaan toenemen. Daarover bestaat bij de deskundigen
geen twijfel.
Ir. H. Zeedijk, die als buitenluchtexpert verbonden
is aan de TH in Eindhoven, verwacht dat rond 1980
zo'n 800.000 ton SO 2 per jaar de lucht in zal worden
geblazen. Dat is bijna twee keer zoveel als nu. De
afdeling milieubeheer van het openbaar lichaam Rijn
mond rekent op een toeneming in haar eigen gebied
van circa 25 procent binnen tien jaar.
De oorzaak van de ongerustheid
is het feit, dat de zwavelarme
brandstof aardgas bij de groot
verbruikers verdrongen zal wor
den door stookolie en steenkool,
die veel meer zwavel bevatten.
Ten eerste is er het plan van de
Nederlandse Gasunie, goedge
keurd door de minister van Eco
nomische Zaken, om de aard
gasvoorraden te reserveren voor
de kleinverbruikers. Door de in
dustrie en elektriciteitscentrales
te laten overschakelen op ande
re brandstoffen hoopt men een
voortijdige uitputting van de
aardgasbronnen te voorkomen.
Ten tweede zal nog dit jaar de
tendens ontstaan, dat de prijzen
voor stookolie en aardgas gelijk
worden, hetgeen naar men ver
wacht eveneens het gebruik van
stookolie zal doen toenemen. Dit
houdt ook in, dat steenkool de
goedkoopste warmtebron wordt.
De Amercentrale, de grootste
elektriciteitsopwekker van Ne
derland, is inmiddels al gedeel
telijk overgeschakeld op kolen.
Het ligt in de bedoeling om bin
nenkort nog meer uit te breiden.
ig spoc
i gehan
Andere elektriciteitsbed(en Zee\
hebben soortgelijke plannekn, is
Volgens het Centraal B^en. Si;
voor de Statistiek is de ho^ng bic
heid zwaveldioxide, die jaa hange
wordt uitgeworpen, het lfcaard e
decennium sterk afgenomen rtjroek
daalde van 890.000 ton ir* grijs
tot 424.000 ton in 1974, vtytssluit
melijk als gevolg van de opurigen:
van het schone aardgas. 422222
In het Rijnmondgebied, wa(
grootste concentratie van il
trie wordt aangetroffen, wj
duidelijk te merken. Waar ktige
1971 nog dikwijls klachte]
gende (over smog, prikkel
lucht enz.) noemt de dienstl
traal Milieubeheer Rijnmof
situatie wat betreft SO i
„acceptabel". Ufp
Voor Rijnmond is een en
aanleiding om met het mi
rie van Economische Zak)/ -r
gaan praten. Men wil zip
bereiken, dat er zoveel moi
aardgas beschikbaar blijftTERE
de grootverbruikers in.hetrige z
mondgebied, in elk gevaliolitie
de elektriciteitscentrales, het
groter verbruik van stookolie ui
steenkool is volgens TNO v enig(
technisch standpunt geentje ge
bleem. Er bestaan legio s
men om zwavel uit olie of au'
te verwijderen. De moeilijk bei
ontstaat pas, wanneer mer>iUan<
afvraagt wie dat moet gaajmse
talen. Een oplossing zoutjj ze
dat de rijksoverheid sti^r c
normen voorschrijft wat b^ zett
het uitwerpen van zwaveld wa;
egen:
—de. I
ha
iep-a
De Coöperatieve Condensfabriek Friesland heeft een nieuw produkt ontwikkeld:
eetbare gesponnen melkeiwitvezel (midden). Dit halffabrikaat is neutraal van smaak en
kleur en is o.a. te verwerken in vleesproducten. Met behulp van natuurlijke kleur- en
smaakstoffen kan dit halfprodukt geheel worden aangepast (rechts) aan het gewenste
eindproduct. Links enkele vleesprodukten, corned beef en hamburgers, waarin 50%
melkeiwitvezel is verwerkt.
DEN HAAG Minister Vredeling van Defensie heeft een hij
lijkshausse teweeg gebracht. De gelegenheid die hij heeft ges
pen om door snel te trouwen aan de militaire dienstplicl^0
ontkomen, is door zeer velen aangegrepen met als gevolg ei
drukte voor de ambtenaren van de burgelijke stand.
De vele honderden dienstplichtigen die de afgelopen weken
over kop het stadhuis zijn binnengevlucht, maken gebruik vajlU.
verruiming van de vrijstellingsgronden voor dienstplichtigen/
getrouwd zijn en tevens kostwinner. Tot nu toe kwamen getrou
kostwinners alleen voor vrijstelling in aanmerking als ze die sL,K
ten tijde van hun eerste oproep al hadden. Sinds 1 juli zijn IA
jongemannen die op de datum van komst getrouwd en kostwil
zijn, van het soldatenleven vrijgesteld. Van de juli-lichting hel)
in totaal 1100 jongemannen van de verruiming van de vrij stelle
gronden gebruik gemaakt. Gerekend was op een aantal vanL
