Giftige planten in en om huis vooral
gevaarlijk voor jonge kinderen
I VAN^lUIS^|uiT
Ten toonstelling
over damesbladen
in persmuseum
PAGINA 6
LEIDSE COURANT/
MAANDAG 5 JULI 1976
Sinds kort is er een boekje op
de markt dat de onheilspel
lende titel draagt: Giftige
planten in en om huis. Een
apotheker, drs. J. W. de
Bruyn, en een plantkundige,
ir. F. Schneider, stelden het
samen. Na vluchtig doorbla
deren, zou je op de gedachte
kunnen komen dat menig
huisgezin een complex van ve
getatieve tijdbommen culti
veert en met liefde en zorg
koestert.
Want wat te denken van: kind
komt om na drinken van wa
ter uit een vaas waarin Lelie
tjes der Dalen hebben gestaan;
man sterft na opeten van thee
kopje appelpitten; zaden van
de wonderboom kunnen nood
lottig zijn... Het klinkt allemaal
zeer alarmerend. Maar is er
werkelijk gevaar? Wie eet er
nu een Dieffenbachia op?
Jonge kinderen vormen de
meest bedreigde groep. Hier
over laten de auteurs niemand
in onzekerheid. Peuters kun
nen minder verdragen, lager
lichaamsgewicht en zijn voort
durend op onderzoek uit. Alles
wordt in de mond gestoken.
Giftige planten daarom niet op
de grond zetten, hoe sierlijk
het ook staat, wanneer er krui
pers in de buurt zijn. Plaats
Dieffenbachia: gehele plant
giftig.
gevaarlijke exemplaren even-
Uiteraard deden de schrijvers
slechts een greep uit het grote
sortiment van bomen, hees
ters, kruiden en kamerplanten
die onze woonomgeving ver
fraaien. Als leidraad werden
hierbij de volgende richtsnoe
ren gehanteerd. Is het een veel
voorkomende plant, hoe giftig
is deze en hoe groot is de kans
op consumptie ervan. Wat dit
laatste betreft sappige vruch
ten, peulen en knollen die veel
zeer Aronskelk, alleen om naar te kii- Lelietjes der Dalen, onschuldig ui- Vinca: waarschijnlijk gehele plant
ken. De plant is zeer giftig. terlijk maar kwaadaardig giftig. giftig.
lijken op produkten bij de
groenteboer op de hoek ma
ken een groter gevaar tot con
sumptie aannemelijk.
Opzet
De behandelde gewassen
staan per plantenfamilie ge
rangschikt. Welnu deze inde
ling zal de gemiddelde leek
weinig interesseren. Al zijh er
wel duidelijke overeenkom
sten in giftigheid per familie
aan te wijzen. Vervolgens
wordt iedere plant beschreven.
Allereerst: hoe ziet deze er uit
plus de bloeitijd, daarna: waar
komt hij voor en tenslotte: hoe
zit het met de giftigheid. Be
langrijke gegevens, maar de
voortreffelijke kleurenfoto's
maken een groot deel van de
beschrijvingen overbodig. Ie
mand die wil weten of de Au-
cuba giftig is, kan het weinig
schelen dat hij het te doen
heeft met een tweehuizige
struik waarvan de bladeren
tegenoverstaand, enkelvoudig.
elliptisch, leerachtig en gaaf-
randig zijn. Voor deze gege
vens kochten wij het boekje
Dit neemt niet weg, dat de
bijzonderheden die direkt be
trekking hebben op de giftig
heid zeer de moeite waard zijn
om te weten. Bovendien bekij
ken de auteurs niet elke plant
van de negatieve zijde. Zo le
zen we dat rijpe vlierbessen
niet giftig zijn.
Onrijpe bessen blijken daaren
tegen wel schadelijke stoffen
te bevatten. Het is ook interes
sant te weten dat we niet altijd
op de voedselgewoonten van
vogels kunnen afgaan. Sommi
ge vogels eten bijvoorbeeld
met graagte de sterk giftige
bessen van het peperboompje.
Wel geldt in het algemeen dat
die planten die voor dieren
giftig zijn, dit ook zijn voor de
mens. Al met al een lezens
waardig boekje. Het is helaas
niet goedkoop: ƒ24,90. Balke-
ma in Rotterdam heeft het uit
gegeven.
„Lelie en rozenknoppen", een damesblad uit de vorige eeuw,
behoort tot de collectie damesbladen van 1760 tot 1970, die tot
en met 13 augustus worden tentoongesteld in het Nederlands
i het Singel in Amsterdam.
De tentoonstelling geeft een overzicht van de ontwikkeling van
de commerciële damespers. Getoond worden uitsluitend die
bladen, die speciaal op vrouwen waren of zijn gericht, en niet
aan enige partij of organisatie gebonden zijn.Volgens een mede
deling van de Universiteit van Amsterdam, zijn deze bladen
moeilijk te vinden, omdat in Nederland geen centrale bewaar
plaats voor oude tijdschriften is. Het nederlandspersmuseum
bewaarde wel een groot aantal bladen.
De tentoonstelling over damesbladen toont de voorlopers van
de eerste vrouwenbladen uit de achttiende eeuw. In die tijd
waren dat „Spectatoren", bedoeld voor dames uit de deftige
stand. In de vorige eeuw probeerden de uitgevers van damesbla
den ook de „niet-deftige" vrouwen te bereiken. In hun strijd
om de markt, ontstond een groot aantal bladen, die in de jaren
twintig en dertig van deze eeuw vrijwel alle verdwenen. Na de
tweede wereldoorlog ontstond nog een kleine opleving, maar
die bleek van korte duur.
Het Nederlands Persmuseum in de universiteitsbibliotheek laat
op haar expositie zien, dat nog maar weinig damesbladen over
zijn. De concurrentie maakt veel bladen niet langer rendabel,
meent het
wordt
tie be§
reiding
bouwei
selersd
dat d<
fase rc
reed i
genoer
Deze
hoofdz
uitpak
10.000
allerle:
roltafe
hal dc
gelade
een g«
meerd
wacht,
te kun
het to
vierde
bouw
gen. I
gegaai
Den
blad:
het f
gel ijk
Duits
MINISTERIE WAARSCHUWT:
LET OP BEDERVEN VAN VLEES
Nu de temperaturen de laatste
tijd tot tropische waarden op
lopen is een waarschuwing om
vlees- en vleeswaren toch
vooral koel te houden zeker op
zijn plaats. De veterinaire
hoofdinspectie van het minis
terie van volksgezondheid en
milieuhygiëne in Den Haag
geeft zo'n waarschuwing dan
ook in de vorm van een pam
flet onder de titel: Houdt het
koel!
Iedereen weet, dat er overal
bacteriën zijn, ook die welke
voedselvergiftiging, zoals zo-
merdiarree of paratyfus kun
nen veroorzaken. Er bestaat
echter geen gevaar voor de
gezondheid, zolang deze bacte
riën geen kans krijgen zich te
vermenigvuldigen. Koeling -is
de beste manier om dat verm
enigvuldigen te voorkomen,
want boven de 7° C en vooral
tussen de 20° en 35° C de
zomertemperaturen, waaron
der we de laatste tijd zo ge
bukt gaan vermenigvuldi
gen de bacteriën zich razend
snel. In enkele uren van een
gering aantal tot miljoenen.
Daarom worden vlees, vlees
waren, kip en dergelijke ook
Houdt het
koel!
voortdurend onder koeling ge
houden, terwijl grote aandacht
aan de hygiëne wordt besteed.
Dat alles zou te vergeefs zijn
als men na het kopen van
vlees dit in de auto liet liggen
of in een fietstas achterliet.
Iemand, die niet beschikt over
een koelkast of een goede an
dere koelruimte moet het vlees
maar vlak voor de maaltijd
kopen en bereiden. Rauw ge
hakt proeven is uit den boze.
Ook niet als het halfgaar is.
Gehakt moet door en door ge
braden worden. In het alge
meen geldt trouwens voor
vlees, dat het lang en goed
verhit moet worden om even
tueel aanwezige bacteriën te
doden. Na de maaltijd overge
bleven vlees en jus moet men
laten afkoelen en in een koel
kast bewaren en voor gebruik
opnieuw goed verhitten.
Om de ziekteverwekkende
bacteriën geen kans te geven
doet men er verstandig aan
om voor en na het in handen
nemen van vlees en vooral na
het kneden van gehakt de han
den goed te wassen.
Zomers
hapje voor in
de tuin
Wie met gasten op zijn balkon
of in de tuin ligt te zonnen,
heeft vaak geen zin in inge
wikkelde snacks. -Hier een
paar gemakkelijke hapjes, die
vanuit de vrije hand in de
ligstoel kunnen worden opge
peuzeld en nog fris smaken
ook. De ideetjes komen uit
Kopenhagen.
(Bijzondere) gevulde eieren: 6
hard gekookte eieren; 1/4
theelepel zout; 1/2 theelepel
dillepoeder (venkelpoeder); 1/8
theelepel peper; 1/4 kopje sour
cream. Eieren in tweeën snij
den, dooier verwerken met de
ingrediënten (vork prakken),
eieren vullen.
Perziken/kaas-sandwich: 1
blik Californische perziken;
225 gram gemalen Zwitserse
kaas; 1/2 theelepel mosterd
poeder: 1 eetlepel uiterst fijn
gehakte ui; 1/3 kopje mayonai
se; 6 sneedjes brood. Perziken
laten uitlekken, gemalen kaas
vermengen met overige ingre
diënten. Mengsel over sneedjes
brood smeren, op elk sneetje
drie perzikschijven leggen. In
de oven warmen en aldus op
dienen. Schenk er een koele
witte wijn bij.
In 1974 werden bij
de arbeidsinspectie
155 ongevallen met
elektrische stroom
gemeld. Van deze
ongevallen hadden
er 22 een dodelijke
afloop. In de prive-
sector vielen vier
doden, bij bedrijf
songevallen 18, al
dus een rapport
van het ministerie
van sociale zaken.
Veel ongelukken
ontstonden als ge
volg van onacht
zaamheid of omdat
veiligheidsvoor
schriften niet wer
den opgevolgd. De
dodelijke ongeval
len in de prive-sec-
tor (doe-hetzelvers,
enz.) vonden alle
plaats met wissel
spanning (220 volt
e.d.) In de bedrijfs
sector vonden tien
mensen de dood bij
hoge spanning en
acht bij lage span
ning.
In 1974 (het meest
recente jaar waar
over cijfers be
schikbaar zijn) ge
beurden ook 133
niet-dodelijke onge
lukken, op één na
Onachtzaamheid
vaak oorzaak
van ongelukken
met elektrische
stroom
ke afloop plaats en
122 zonder.
Oorzaak van onge
lukken was veelal
defect aan toe
stel of leiding of het
ontbreken van goe-
aardleidingen.
Ongelukken die
hierdoor ontston
den werden vaak in
de hand gewerkt
in de bedrijfssector, door het niét of vol-
In 1973 vonden doende aandacht
slechts tien onge- besteden aan veilig-
lukkei^ne^dodel^^heidsvoorschriften^^
I
PIJ?
bij t
Suske en Wiske De Blinkende Boemerang
Agenda-Bioscopen
Maandag 5 juli
Oude Kerk Schevenlngen 20.00 Bri
tish Columbia Boys Choir en Feike
£-.ƒ.( J)-
Grote
Openl
Den Haag 20.15 Orgel-
Zuiderpark
i Papperassus (Toneel
groep Marmouzet).
Sporthal Cleyn Duyn Katwijk 20.00
Zaterdag 10 juli
Oude Kerk Scheveningen 20,00 Slot-
Zondag 11 juli
Dinsdag 6 juli
Vuurtorenpleli
eert boor de Bi
inpieln notm» 20.16 con. Maandag 12 juli
Woensdag 7 juli
Donderdag 8 juli
12.45 Orgelconcert Leen
Openluchttheater Zuiderpark
zeischap Martin Vinjee).
Woensdag 14 juli
Openluchttheater Zuiderpark
dreasplein Katwijk 20.00 Open-
Vrijdag 9 juli
Openluchttheater Zuiderpark 14.00
Hocus Pocus (Peter Grooney's Jeug-
APOLLO 1 (460340): Grizzly (18)
2.30-7.00-9.15 APOLLO 2 (460340):
Azen zijn troef (14) 2.00-7.30-9.45'
ASTA (463500): Het vergeten conti
nent (14) 2.30-7.15-9.30 BIJOU
(461177) The fortune (14) 2.00-
7.30-9.45 CALYPSO (463502): Fan
tasia (a.l.) 2.15-7.15-9.30 CAMERA
(467200). Sherlock Jones (a.l.)
2.00-7.00-9.15 CINEAC (630637):
Diamonds are forever (14) 7.00-
9.30 Walt Disney's tekenfilmparade
(a.l.) 11.30-1.30-3.30 CORSO
(467200) One flew over the cuc
koo's nest (18) 2.15-6.45-9.30 DU
MIDI (855770): The poseidon ad-
venture (14) 8.15 Sneeuwwitje en
de zeven dwergen (a.l.) 2.00 EU
ROCINEMA (667066): Aardbeving
(a.l.) woe. 3.45-7.45 ov. dag. 1.30-
7.45 Vol gas met Herbie (a.l.) woe.
1.30 METROPOLE (392244): The
Hindenburg (14): 2.00-7.00-9.30
ODEON (462400): Benji (a.l.) 1.45-
4.15-6.45-9.30 ODEON 2 (462400):
Maak 'm soldaat (a.l.) 2.00-6.45-
9.30 ODEON 3 (462400): Hannah
queen of vampires (14) 2.15-7.15-
9.45 ODEON/THE MOVIES
(462400): La femme de Jean (14)
2.15-7.15-9.45 OLYMPIA (454460):
Butch Cassidy and the Sundance
Kid (14) 2.00-8.00 PASSAGE
(460977): The genius (14) 2.00"-
6.45-9.30 REX (636747): Vlucht
naar de heksenberg (a.l.) 11.30-
1.30-3.30-5.30-7.30-9.30 ROYAL'70
(462677): Naakt op de liefdesmarkt
(18) ma. 2.00-8.00 di. woe. 2.15
ROYAL OP ZOLDER (462677): De
karate brigade (18) ma. di .woe.
2.15-8.00 STUDIO 2000 (542288):
Stavisky (18) 7.00-9.30 mai. di.
midd. 2.00 De gelaarse kat als
sheriff (a.l.) woe 2.00 DE UITKIJK
(542288): De laatste vrouw (18)
2.00-7.00-9.30.
DELFT
DELFIA (123855): The genius (14)
2.30-7.00-9.15 STUDIO D (123280):
Muiterij op de Bounty (14) 8.00
Sneeuwwitje en de zeven dwergen
(a.l.) woe. 2.30 FLORA (120814):
Can you keep it up for a week?
(18) 7.00-9.15 DOELEN KINO: De
terugkeer van de stalen arm (18)
7.00-9.00 CITY( One flew over the
cuckoo's nest (18) 2.30-7.00-9.15
CITY SELECT: Sherlock Jones
(a.l.) 2.30 (beh. woe) 8.15 Teken-
filmfestival no. 1 (a.l.) woe. 2.15
LEIDEN
CAMERA (124919) Tien geboden
(a.l.) 8.00 Tarzans Jungle Boy (a.l.)
2.30 LIDO (124130): Lucky Lady
(14): 2.30-7.00-9.15 LUXOR
(121239): The genius (14) 2.30-
7.00-9 30 REX (125414): Olijke on
tucht in de Franse Alpen (18) 7.00-
9.15 101 Dalmatiërs (a.l.) woe. 2.30
TRIANON (123875): Benji (a.l.)
2.30-7.00-9.15.
Paulus de Boskabouter-Het beest van Ploemanac
W-24 Nauwelijks waren Oehoeboe-
roe en Salomo tussen de bomen
verdwenen of Gregorius kwam opge
wekt aanwandelen. 'Dag Paulus,' zei
hij vriendelijk, 'dag Gregorius,' zei
Paulus, die juist naar binnen had
willen gaan, maar nu toch nog even verd.' Voor Paulus er erg in had
wachtte. Toen ontdekte hij de bezem kreeg hij de bezem al in zijn handen
die Gregorius onder de poot droeg, gedrukt. 'Van Eukelwipta,' zei Grego-
"Wat heb je daar?' vroeg hij argwa- rius trots. 'Dat is de hekseberrelewe-
nend. Gregorius grijsde breed en zem en ik heb hem gegapperd. En
riep gul: 'Die is voor jou, alsteblie- nou is ie van jou!'
LUCKY LUKE - DE WITTE RIDDER
WORPT VERVOLÖP
