om- Rieggers Study in sonority" moest festival-concert redden Folklorefeest Baluta hij Uitstekende bijdrage Nationaal Ballet Barokmuziek werd geforceerd Amerikaans verpakt Bisschopswijding in Togo gewelddadig verstoord Brieven in beeld AWW geen slachtoffer bezuiniging I Sotheby Mak van Waay 1 Zeer belangrijke veiling I op maandag 21 juni. Ierse katholieken in hoge mate gelovig EN WERELD Korte metten RAAD VAN KERKEN VAN Z.AFRIKA „ONSTELD" OVER VEILIGHEIDSWET Leider Moon van Unified Family wapenproducent ZATERDAG 12 JUNI 1976 LEIDSE COURANT'' PAGINA i? floiia^FOTAj, Het Nederlands Kamerorkest dat gisteren in de halfvolle en mede daardoor over-akoesti- sche Oude Kerk in Schevenin- gen een festival-concert heeft is daarbij nog het best voor de dag gekomen in „Study in Sono rity" (1927) van de Amerikaan Wallingford Riegger die aan vankelijk in conventionele ro mantische stijl componeerde maar zich omstreeks 1920 ge heel ging toeleggen op progres sieve componeermethoden. Hoewel het stuk in veelvouden van tien violen had mogen klin ken, hield Goldberg zich geluk kig aan de enkelvoudige bezet ting zodat de fijnzinnige klank schakeringen redelijk goed overkwamen. Het zou beter zijn geweest als ook Schönberg tweede strijkkwartet (1908) op deze plaats niet in de versie voor kamerorkest was gegaan want als strijkkwartet zou de desolate, depressieve stemming veel sterker hebben gesproken. Tenminste als men dan ook niet, zoals nu, vergeten had in het programmablad de onderdelen en de teksten van George af te drukken. Jane Manning zong haar partij heelexpressief maar luider dan bij een strijkkwartet nodig was geweest. Niemand zal precies hebben geweten waar over zij zong want wie kent de teksten van buiten? Behalve de slordige onvolledig heid van het programmaboekje, boekje, was het hele concert een voorbeeld van onzorgvuldig heid. Een enkele proef repetitie in de kerk had kunnen leren dat Haydns symfonie no. 85 en Mo- zarts symfonie no. 33 volkomen uit hun balans lagen, dat de blazers de strijkers overtroef den, dat het klankbeeld dik en ondoorzichtig was. Bij een juiste voorbereiding was daar best wat aan te doen geweest. Het wordt hoog tijd dat het beleid van het Nederlands Kameror kest, dat totaal is verstard, eens op de helling wordt gezet. J. KASANDER flOLWWAL Meer curieus dan boeiend was het programma dat onder de titel „Barokmuziek in het 18e eeuwse Amerika of 't Coloniale Clavecymbel" gisteravond in Di- ligentia werd gepresenteerd on der aanvoering van de claveci- nist Alan Curtis. Met dit festi valconcert wilde men een beeld geven vaneen typisch concert programma uit de 2e helft van de 18e eeuw waarin de instru mentale muziek een belangrijke plaats innam. Hoewel de pro gramma-toelichting zeker uit voerig genoemd mag worden, kreeg men weinig informatie over de uitgevoerde werken. In formatie over de instrumenten waarover men op deze avond de beschikking had bleef helaas ge heel achterwege. Het moest op gezag van Alan Curtis aannemen, dat Schobert, Guénin en Balbastre hoewel alle drie in Parijs werkzaam geweest een rol hebben ge speeld in het Amerikaanse mu ziekleven. Van Carl Theodoor Pachelbel staat vast dat hij naar Amerika emigreerde, doch hij ontbrak noodzakelijkerwijs op dit programma om de eenvoudi ge reden dat hij geen werken heeft nagelaten. Wel beluisterde een tamelijk groot publiek werkjes van vader Johann en broerWilhelm, doch die bleven hun hele leven in Duitsland. Ba ch's zoon Carl Philipp Emma nuel woonde en werkte in Ber lijn en Hamburg, doch inder daad woonde Alexander Rei nagle sedert 1786 in Amerika Men kon niet aan de indrukont- komen, dat het programma ge forceerd in het teken van Ame rika werd geplaatsten daaraan heeft niemand behoefte. Naast Alan Curtis werkten mee de violiste Alda Stuurop, de cel list Anner Bijlsma en de bespe lers van de natuurhoorn Iman Soeteman en Huub Kerstens. De vertolkingen blonken niet uit door perfectie of boeiende over tuigingskracht. A.H. Langzaam maar zeker nadert het Haagse folkloristisch dan sensemble Baluta de professio naliteit van het Amsterdamse zustergezelschap Int. Folkl. Danstheater. Baluta bestaat uit amateurs, die veel voor hun plastische liefhebberij over hebben. Elke keer lijkt het re pertoire verruimd en verdiept en wat is er eigenlijk tegen zo'n levend dansmuseum in te bren gen? In vele gevallen is, in ons land zeker en elders nogal vaak, de intensiteit van het groepsleven verloren gegaan. Herlevende volksdansen komen dan niet verder dan een antiquarisch-fol- kloristische demonstratie, maar wie weet wekt dit kleurige kijk spel, passenklaar gemaakt voor zowel het podium als de buiten lucht, toch ergens sluimerende culturele en sociale behoeften. In elk geval nelpt het de Baiuta- nen in deze dansen zichzelf te ontdekken en hun confrontatie met hun vaste publiek zoveel charmante verbetenheid en kleurige emotie mee te geven, dat er aan beide zijden van het voetlicht volop tevredenheid is met de uitvoering van Slavische kolo's, een Hongaarse czardds, Roemeense zigeunerdansen en wat er allemaal nog meer in oogst-, arbeids- en wervingsdan- sen in enkele uren zaaldivertis sement kan worden verpakt Feit is in elk geval, dat Baluta zicht- en hoorbaar spontaan olijft werken, zonder de geest dodende routine van sommige buitenlandse vituozengroepen. Toch volop dynamiek en plezie rige wisseling van zang. dans en muziek. Gisteren in het Con gresgebouw en vanavond weer. v. P. „Brieven in beeld" is de titel van een tentoonstelling die door het Nederlands Letterkun dig Museum te Den Haag wordt ingericht in Pulchri Studio, Lange Voorhout 15. Ze zal te bezichtigen zijn van 19 juni t/m 1 augustus. De tentoonstelling, naar een ont werp van dr. J. Hulsker, toont de brief als letterkundig ver schijnsel en als tijdsdocument Het inleidende gedeelte geeft een indruk van de functie en de verscheidenheid van brieven en van de relatie tussen brieven en boeken, zoals deze zowel in brie- fuitgaven als in romans in brief vorm tot uiting komt. Hierop volgen een drietal uit brieven af te lezen „geschiedenissen" of tijdsbeelden, de eerste van de 18de eeuw, gegroepeerd om de briefschrijfsters Betje Wolff en Aagje Deken, de tweede van de 19de eeuw rondom Multatuli als briefschrijver en de derde van de 20ste eeuw naar aanleiding van E. du Perrons correspon dentie. Ter begeleiding van deze ten toonstelling laat het Letterkun dig Museum een op zichzelf staande uitgave „Brieven in beeld" met vele facsimile's en foto's verschijnen. Dank zij de steun van het Prins Bernhard- fonds en van de Anjerfondsen kan dit rijkgeülustreerde boek worden aangeboden voor de prijs van 10,—. Het aandeel van het Nationaal Ballet aan het Holland Festival kan men zonder overdrijving voorbeeldig noemen. Vooral choreografisch neemt dit en semble met vakmensen als Hans van Manen en Rudi van Dantzig een unieke positie in de Europese bal let wereld in. Men heeft het voordeel met een vaste groep en met dezelfde decor- en kostuumontwerpers te kunnen werken en dan ont staat in de loop der jaren een hechte artistieke band. Op die manier worden achter de op zichzelf al knappe bewe gingsconstructies ook de daar aan ten grondslag liggende emo ties zichtbaar. Het technisch ni veau van de uitvoerenden heeft men nooit helemaal in de hand en met name de presentatie blijft wel eens achter bij de uitstekende intenties. Ballet kunst vraagt visuele mededeel zaamheid, ook bij abstracte werken en zeker ook in de titels. Dat Van Dantzig zijn dynamisch festivalballet, uitstekend aange kleed door Toer van Schayk en vol boeiende groepswisseling, alleen maar de naam van de componist Ginastera mee kon geven, is wat al te simpel. Ook Van Manen noemt zijn glashel der en bespiegelend ruimtespel met Han Ebbelaar als hoofdfi guur naar de componist „Four Schumann Pieces". Dat is ook wat magertjes en pieces is bo vendien misleidend, want het gaat net als bij Ginastera om een bestaand en zelfstandig strijkkwartet. Waardering giste ren in het volle Circustheater zeker ook voor Balanchine's Do nizetti Variaties, al ontbrak nog de emotionele virtuositeit. D-y flOLlaN°FejTIYAL 76 Burgemeester van Alkmaar commissaris Noord-Holland DEN HAAG (ANP) - De burge meester van Alkmaar, drs. R. J. de Wit (49) is met ingang van 16 augustus benoemd tot com missaris der koningin in Noord- Holland. Drs. De Wit was van 1965 tot 1970 wethouder van Amsterdam. Sedert '85 was hij voor de PvdA lid van de Provin ciale Staten van Noord-Holland. In 1970 werd hij benoemd tot burgemeester van Alkmaar. Vijf auto's beschadigd Vannacht hebben jongelui in de Klimopstraat in Den Haag op de daken van auto's staan dansen en springen, waardoor schade aan de voertuigen is ontstaan. Tot nu toe is er door vijf auto mobilisten aangifte gedaan. DEN HAAG (ANP) „De nieu we Algemene Arbeidsonge schiktheidswet is geen slachtof fer geworden van de bezuini gingsoperatie." Dit zei premier Den Uyl gisteravond tijdens zijn wekelijkse persconferentie. De datum van invoering van de nieuwe wet blijft 1 oktober aanstaande. De ministerraad heeft een uit voeringsbesluit vastgesteld, waarbij het gaat om regels voor het criteirum van arbeidsonge- I corde mag voorlopig een ha* fwhiktheirl. Dp jaar op Washington vliegen. K fJ Man (75) overleden na verkeersongeluk De 75-jarige -fietser F. P. Ri uit de Monstersestraat in I Haag is gisteravond op Strandweg, ter hoogte van i eindpunt van lijn 11 van i H.T.M., bij een verkeersongeGT zodanig gewond, dat hij late* I ziekenhuis Leyenburg is ovei den. De man was in botsi gekomen met een motorrijn waarbij hij ernstig hoofdleg opliep. pn P kn il r Adj.-inspectrice mishandeld Op de Amsterdamse Veerk#a is gisteravond een vrouwehiA adjunctinspectrice (21) van Haagse politie mishandeld. 3»' men met een mannelijke colld1 wilde zij tijdens een surveillan0' een jongeman die over het tirw toir fietste aanhouden. E5*1 buurtbewoner, die zich met li geval bemoeide, greep een ij) ren staaf en wilde er de vrou mee te lijf gaan. Bij een worsTl ling zag hij kans haar een plW haar uit het hoofd te trekke^ Zij werd door een voorbijga ger en haar collega ontzl waarna de dader de benen naL Ook de jongeman, die de ov(ï treding beging, was er intussf vandoor gegaan. Concorde brult A veel harder dan verwacht Washington (DPA) - De ConctJ de is in Washington lawaaietye ger gebleken dan bijhet ver^n nen van de landingsvergunni^j was verwacht. Bij het starten maken de mot^f ren van dit Brits-Franse sup^r sone straalpassagiersvliegtujt gemiddeld 57 procent meer Ij j waai dan voorspeld, bij het la%( den 41 procent meer. De Cofco schiktheid. De minimumuitke ring wordt tenminste gelijk aan het bruto minimumloon, ver hoogd met deminimum-vakan- tiebijslag. die proeftijd zal worden besl^ ten of het toestel definitief o-« de transatlantische route wonl toegelaten. jJ. Sport en spel bij Rijswijkse Petrusschool RIJSWIJK De bewoners van de Martin Campslaan en omge ving in Rijswijk houden zondag 13 juni op en rond het school plein van de Petrusschool een sport- en spel festijn voor alle jongens en meisjes uit de buurt. Rondom het feestterrein zullen die dag diverse stands staan met allerlei activiteiten, waaron der een rad van avontuur en een gezellig terrasje. Alle kinde ren uit de buurt tussen de drie en de zestien jaar kunnen er terecht tussen twaalf uur en half zes 's middags. Ieder kind ontvangt na afloop een herinne ringsvaantje. De organiserende bewonerscommissie heeft dok de ouderen niet willen vergeten. Zij kunnen meedoen aan een foto-diawedstrijd met het onder werp „Het Spelende Kind". Deelnameformulieren zijn ver krijgbaar bij de diverse stands op het feestterrein. ESHZJ E2SE3 EEH3 PTCW71 wwn ECTI73 FTTT71 PTW73 rmTTI n KUNSTVEILINGEN ra P5 Managing director J. P. Cleriim. Rnkin 102. Amsterdam. EJ Tel. 020 - 24 62 15/24 62 16/24 31 88. g Te houden in gebouw Nes 73-87, Amsterdam-C F3 eerste gedeelte collectie P. N. Menten, Blaricum. P3 H Onder de hamer komen een collectie schilderijen, waarbij werken door 16de en 17de eeuwse kunste- H 23 naars en schilderijen uit de Romantische en Haagse scholen en moderne schilderijen, waarbij werken bJ door: Abraham van Beyeren, Adriaen .Brouwer, Jan Fijt, Abraham Hondius, Gerard Honthorst, P3 Jakob van Ruisdael, Daniel Seeghers, Jan Wijnants, Louis Apol, Flor Crabeels, P. J. C. Gabriel, C3 H Isaac Israels, J. C. K. Klinkenberg, H. Koekkoek (5x), Willem Maris, Anton Mauve, W. J. J. Nuyen, È3 jo J. van Os, H. Reekers, Willem Roelofs, J. C. Schotel, Jan Sluyters, E. J. B. Tschagenny, C. M. Webb H Q en vele anderen. *3 Verder een collectie Chinees 'en Europees porselein, klokken, beelden, varia, zilver CT neubelen en tapijten. Cd H Kijkdagen: vrijdag 18 juni, zaterdag 19 juni en zondag 20 juni telkens van 10.00 tot 16.00 uur in M H gebouw Nes 73-87, Amstcrdam-C. [3] Een rijk geïllustreerde catalogus is a f 15,- ten kantore verkrijgbaar of wordt u toegezonden na ovcr- pa making van dit bedrag op postgiro 27179, onder vermelding van cat. 263. rri H International office: C. B"c H.'.w.'i n.'.ravi BSE3 H.'.Pl'.'I H.'.tV.'I H.'.ft'.'l HXW.'I H.'.flVI H.'.RVi M.'.B'.'I Het militaire bewind van To go heeft met alle geweld ge probeerd de bisschopswijding van Philippe Fanoko Kpodzro te verhinderen. De bijzonder heden daarover zijn eerst thans bekend geworden. Op 2 mei zou Mgr. Kpodzro gewijd worden in Atakpame, waar hij tot bisschop is be noemd. De plechtigheid zou plaats vinden in de tuin van het bisschopshuis in aanwezig heid van een tiental bisschop pen uit verschillende Afri kaanse landen. Onder hen be vond zich kardinaal Zoungra- na uit de Hoge Volta en voor zitter van de pan-Afrikaanse bisschoppenconferentie. In de nacht vóór de bisschops wijding kwam een groep de monstranten onder leiding van de burgemeester van Atakpa me de tuin binnen en sloeg de tribunes en de bisschopszetel in stukken en stak ze vervol gens in brand. De bisschops wijding werd daarop ver plaatst naar de Amoutivekerk in de hoofdstad Lome. De plechtigheden waren reeds begonnen, toen het hoofd van de plaatselijke veiligheids dienst de kerk binnenkwam en in opdracht van de regering gelastte, dat de wijding zou worden afgelast. De bisschop pen legden deze eis naast zich neer. Juist toen de nieuwe bis schop gewijd was trok een groep gewapende jonge men sen de kerk binnen onder lei ding van politieagenten. Onder de communieuitdeling begon nen zij op de menigte in te slaan met gummiknuppels en stokken. Er waren talrijke ge wonden onder de kerkgangers, onder wie vrouwen en kinde ren. De bisschoppen hebben onder leiding van kardinaal Zoun- grana scherp bij de regering geprotesteerd. Zij spraken van een voor Afrika ongehoorde heiligschennis. Zij verklaar den, dat zij over de gebeurte nissen niet zouden zwijgen. De verstoorde bisschopswij ding van de nieuwe bisschop van Atakpame is het voorlopi ge sluitstuk van jarenlange moeilijkheden tussen kerk en staat. De voorganger van Mgr. Kpodzro was reeds afgetre den, omdat hij geen kans meer zag zijn werkzaamheden voort te zetten. Deze bisschop, Mgr. Oguki-Atakpah, had in april 1975 in een predikatie de poli tiek van de minister-president, generaal Gnassingbe Eyade- ma, veroordeeld en diens on- teigeningspolitiek als diefstal betiteld. De regering Eyadema onteigent zonder schadever goeding. Na de kritiek kwam generaal Eyadema, een voormalige ser geant uit het Franse koloniale leger, zelf naar Atakpame om het volk tegen de bisschop op te zetten. Er ging geen dag voorbij of bisschop Oguki- Atakpah werd lastig gevallen, zodat deze uiteindelijk besloot ontslag te vragen. De paus be noemde toen Mgr. Kpodzro, wiens ambtsaanvaarding reeds direct op vermelde moei lijkheden stuitte. De kerk in Togo verwacht nog meer grote problemen. De Rooms-katholieke^ van Ierland hebben betrekkelijk weinig moeite met de leerstel lingen van de kerk. dit blijkt uit bet tweede deel van een onderzoek, gehouden onder de Ierse katholieken. De resultaten ervan zijn deze week in het tijdschrift „Social Studies" verschenen. Uit het eerste deel van het onderzoek, dat in augustus werd bekend gemaakt, bleek, dat ruim ne gentig procent van de gelovi gen minstens eenmaal per week naar de heilige mis gaat. Vijfennegentig procent van de Ierse katholieken gelooft in God, meer dan negentig pro cent gelooft dat de kerk door Christus is gesticht en dat Christus is verrezen. Dat zon den worden vergeven door de biecht gelooft 87 procent. Al leen het percentage gelovigen, dat gelooft in de onfeilbaar heid van de paus is, in verge lijking, betrekkelijk gering: 69 procent. Het onderzoek komt tot de conclusie dat vrouwen over het algemeen geloviger zijn dan mannen, zoals ook oude ren geloviger zijn dan jonge ren. De onderzoekers tekenen bij de resultaten van het on derzoek aan, dat de Ierse kath olieken weliswaar niet veel moeite lijken te hebben met de „waarheden van het geloof", maar dat ze toch opk weer niet zo zeker zijn met name als het op henzelf betrekking heeft: De Britse eerste minister Ja mes Callaghan heeft in een brief aan het Lagerhuis laten weten, dat hij geen afstand wenst te doen van zijn recht het laatste woord te hebben bij de benoeming van bis schoppen van de kerk van En geland. De aartsbisschop en sommmige bisschoppen heb ben zitting in het Hogerhuis en daarom blijft hun benoe ming een zaak van de eerste minister. Hij wil wel de kerk een grotere stem geven. De anglicaanse synode wil, dat de bisschoppen worden be noemd door de kroon op ad vies van een kerkelijke com missie en niet na advies van de eerste minister. Zestig procent van de geeste lijken van de evangelische kerk in West-Duitsland sympa thiseert met de SPD, (socialis ten) zo blijkt uit een onderzoek door het evangelische instituut voor christelijke maatschap pijwetenschappen van de uni versiteit van Munster. Vijfen twintig procent zegt te kiezen voor CDU/CSU en ruim zeven procent voor de F.D.P. (libera len). Bijna zes procent zegt te sympathiseren met de commu nistische partij. De universiteit van Genève heeft op grond van hun werk ter bevordering van interker kelijke toenadering een ere doctoraat toegekend aan de bekende Franse theoloog, pa ter Yves Congar o.p. en aan dominee Philip A. Potter, se cretaris-generaal van de We reldraad van Kerken. Het uitvoerend comité van de Zuidafrikaanse raad van ker ken heeft een „diep gevoel van ontsteltenis" uitgespro ken betreffende de ontwerp- wet inzake de binnenlandse veiligheid, die bij het parle ment in Pretoria in behande ling is. De wet geeft de staat verre gaande bevoegdheden om mensen zonder proces langdu rig in „preventieve hechtenis" te houden en actief op te tre den tegen organisaties waar van gemeend wordt, dat ze- ondermijnende activiteiten zouden bedrijven. Het comité sluit zich aan bij hen die „met kracht hebben gewezen op de laakbare kenmerken van deze wetgeving". Nog meer verontrust is het dagelijks bestuur van de raad dat deze wet „een in toene mende mate verwrongen stel waarden onder de bestuurders van ons land" onthult. Terwijl zij plechtig er aanspraak op maken christen te zijn, aldus het bestuurscomité, doen zij pogingen de vrede en veilig heid van Zuid-Afrika niet te baseren op christelijke waar den, „maar op structureel ge weld neergelegd in'hardvochti ge en onderdrukkende wetge ving". Werkelijke vrede en veiligheid in Zuid-Afrika, aldus de woordvoerders van de raad, kunnen alleen gegrondvest worden op het toepassen van gerechtigheid. „In de Zuidafri kaanse samenhang betekent dat een gelijkmatiger sprei ding van welvaart, de erken ning van de menselijke waar digheid en het toekennen van de grondrechten van de mens, zoals het recht op eigen bezit, het vrije aanbod van de eigen werkkracht en de vrijheid van beweging", die nu nog steeds aan de meerderheid van de bevolking worden ontzegd. De door de regering gewenste wet, zo vreest de raad van kerken, zal een blokkeren van processen van vreedzame ver andering tot gevolg hebben, omdat het de gedachte ver sterkt dat elke vorm van oppo sitie neerkomt op omverwer ping. De meervoudige miljonair en leider van de Unified Family- kerk, de Koreaan Sun Myung Moon, heeft toegegeven, dat zijn fabrieken in Zuid-Korea een flink aandeel hebben in de nationale wapenproduktie. Naar hij in „Newsweek" ver klaarde, leveren zijn fabrie ken tien procent van de totale wapenproduktie in Zuid-Ko- rea. Om wat voor wapenen het gaat, wilde Moon niet zeg gen Hij bestreed echter de be schuldiging, dat hij /X)u sa menwerken met de Zuidko- geheime dienst of dat hij bijzondere contacten zou onderhouden met de regering Park. Wat betreft de wapen produktie verklaarde hij, dat het daarbij gaat om de „ver vulling van een vaderlandse plicht." De Unified Family-kerk, die zich vooral sterk maakt voor de bestrijding van het commu nisme, telt in de Verenigde Staten 30.000 aanhangers en beschikt daar over een kapi taal van twintig miljoen dollar, aldus meldt „Newsweek", dat er verder op wijst, dat de Amerikaanse belastingambte naren op het ogenblik bijzon dere belangstelling voor de Unified Family hebben. De Unified Family-kerk richt haar activiteiten de laatste ja ren ook op Europa. Via Neder land, België en Frankrijk is de secte thans bijzonder actief in Italië. Tussen de verkiezings biljetten in Rome hangen thans ook aanplakbiljetten van de Unified Family, waar op Moon wordt aangekondigd ais „de nieuwe hoop der mens heid."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1976 | | pagina 8