deTijd
]D-Italië
laat terug
liet Agnelli
eschiedenis: erg veel werk
ElSMERS
HP
de^lENE
V erkeersonderricht
te weinig opvoeding
Kwestie-Nols tijdbom
onder regering Belgfè
Kritiek op proces
tegen Frans H.
jr
)NDERDAG 20 MEI 1976
LEIDSE COURANT
PAGINA 9
kandidaatstelling gesloten
aii
ietvan onze correspondent)
>r-|E De vice-president van
eld 4,8
aange-
1 in de
l is dat
ito nietF
!e over-T
in 1971 Fiat-concern, Umberto Ag-
i, heeft zich gisteren offi-
i reeds' kandidaat gesteld voor de
Sten-democratische partij
de aanstaande verkiezin-
|n Italië.
illi heeft zijn opzienbarende
ising genomen na dagen
id ruk overleg, ook met zijn
De Agnelli's zijn van
uit republikeins georien-
i en Umberto's oudere
Gianni Agnelli, de hoog-
las bij Fiat, was door de
ilikeinse partij als kandi-
gevraagd. Gianni Agnelli
ie evenwel.
'publikeinen hebben wel de
itafchef van het Italiaanse
generaal Marchesi, als
"•ïidaat, een belangrijke trek-
Her voor veel kiezers. Overi-
hebben bijna alle partijen
militairen op hun lijsten
De neo-fascisten zorgen
het grootste spektakel door
generaal Miceli binnen hun
Jeren te halen. Miceli, ex-
ir van de geheime inlichtin-
lienst, is onlangs gearres-
iumphf geweest op beschuldiging
activiteiten ten gunste van
'ascistische staatsgreep die
^^1^1970 had moeten plaatsgrij-
eravond is officieel de ter-
i gesloten, waarop politieke
partijen hun kandidatenlijsten
moesten indienen. Vandaag be
gint fase twee, bekendmaking
van de programma's en de pre
sentatie daarvan bij de kiezers.
Zoals bekend zullen de verkie
zingen in Italië op de 20e juni
gehouden worden. De neo-fas
cisten hebben al laten weten dat
hun verkiezingscampagne hele
maal gericht zal zijn op een
anti-communistisch front.
De Italiaanse Bisschoppencon
ferentie, thans in Rome bijeen,
blijft verdeeld over de houding
die moet worden ingenomen te
genover de katholieken die als
onafhankelijken op de commu
nistische lijsten staan. Een min
derheid van de bisschoppen wil
proberen kerk en politiek zoveel
mogelijk gescheiden te houden,
en wil daarom ook niets weten
van harde maatregelen als ex
communicatie. Overigens is dat
een maatregel die aan het Vati-
caan en eigenlijk aan de paus
is voorbehouden.
Boodschappen
giro straks
in telefooncode
Fan een onzer verslag
geefsters)
EIDSCHENDAM „Op
et gebied van de telecom-
ïunicatie kan alles gerea-
seerd worden, zelfs het
nmogelijke," aldus dr. ir.
P. Bolle, plaatsvervan-
end directeur van het dr.
ieher Laboratorium van
e PTT in Leidschendam,
er gelegenheid van het 50-
irig bestaan van dit labo-
torium.
echnisch gezien is men op
et laboratorium inmiddels
ttver dat het mogelijk is
m via een bepaalde cijfer-
Dde telefonisch een bood-
ïhappenlijstje door te ge-
om telefonisch de
rohandelingen te verrich
ter en potlood
orden dan overbodig, op
speciaal televisie-
:hermpje kan men dan
>ndermeer zijn saldo afle-
2n," aldus de heer Bolle.
Leidschendam heeft
ïen een experiment uitge-
oerd om de uitgebreide
logelijkheden van het
ruktoetstoestel in de prak-
jk te onderzoeken. Men
ad ondermeer de moge-
jkheden ingebouwd om te-
ffonisch gewekt te worden
n om aan de centrale via
er cijfercode door te ge
en dat men een bepaalde
jd afwezig was. Resultaat
an het onderzoek was dat
ooral het coderen van tijd
oor de meeste abonnees
en groot probleem was.
Een van de nieuwste ont
wikkelingen van het labo-
atonum is een machine
ie de handgeschreven cij
fers op een girokaart kan
jezen. wat tijdsbesparend
werkt. Het blijkt dat de ma
chine minder fouten maakt
an er nu door de ponsty-
tistes gemaakt worden. In
)en Haag is deze machine
p het girokantoor inmid-
lels al in gebruik.
Elsevier signaleert, dat de Ne
derlandse ondernemingen niet
voldoende op kritiek reageren.
"De bazen moeten in het alge
meen meer voor het forum van
het volk durven treden, mee
doen aan de discussies over rol
en functie van het bedrijf in de
maatschappij, ook ingaan op
ongegronde kritiek, en deelne
men aan het politieke gesprek
over de ondernemingsgewijze
productie". Een ander artikel
noemt de zaak Frans H. een
onwaardig proces. Voorts een
groot interview met de schei
dende senator Harm van Riel.
"Ik ben de laatste of een van
de laatsten in de Nederlandse
politiek die kon optreden zoals
ik heb gedaan. Persoonlijke
denkers zijn niet meer geschikt
voor de partijpolitiek. Oor
spronkelijke geesten worden
niet meer verdragen. Een kwest
ie van afgunst, en omdat het
overzien van meer factoren en
verbanden niet wordt gewaar
deerd".
De Haagse Post interviewt mi
nister Van der Stoel. "Ik hoop
dat wij in de PvdA nuchter
proberen na te gaan wat de
gevolgen zijn van een volslagen
negatieve opstelling tegen de
Navo, en dan concluderen dat
dit niet het moment is om de
Navo de rug toe te keren. Dat
we moeten vasthouden aan een
redelijke bijdrage aan de ge
meenschappelijke verdediging.
Er is stellig de noodzaak nog
verder te bezuinigen op defen
sie, maar ik vind dat dat niet
de NAVO-bijdrage kan betref
fen". Ook een vraaggesprek met
korporaalsvoorzitter M. Meijer.
"Als een korporaal zegt: doe jij
dat effe, en hij hoort dan: stik
de moord, doe het zelf, dan
maakt hij een rapportje. En dan
komt het vaak voor, dat hij op
het matje staat en niet de gerap
porteerde soldaat. Juist omdat
de korporaal weinig voorstelt in
de huidige tijd, heeft hij geen
macht om dingen af te dwin
gen". Het omslagartikel gaat
over het verborgen leven van de
dichter Hans Lodeizen. Een
commentaar over de zaak Harm
Dost stelt: "Een Duitse recht
bank blijkt zich in staat te voe
len een voorbeeld te stellen. Dat
is niet zozeer een kwestie van
rechtspraak meer, als wel van
machtsuitoefening. Een voor
beeld stellen: dat is een combi
natie van het geloof dat men het
monopolie van het gelijk heeft,
en de macht om anderen daar
naar te doen handelen. Het is
de officieel gesanctioneerde ar
rogantie".
Vrij Nederland heeft een inter
view met Jan Terlouw. "Het
aantal mensen met het gevoel
dat Den Uyl toch niet deugt,
neemt toe. Ze raken een beetje
overvoerd van Den Uyl. En als
de PvdA een anti-CDA-motie
aanneemt en de polarisatie
wordt weer versterkt, dan zullen
velen zich van de PvdA afkeren.
Men gelooft niet meer in socia
listen die het alleen willen".
Ook een artikel over de vrees
van de heren hartchirurgen
voor een patiëntenluchtbrug
naar Amerika. "Laten wij het
houden op het gevoel betrapt te
zijn. Betrapt op grove nalatig
heid, beroepsnijd, inertie en het
ondergeschikt maken beroepse
thiek aan prestigegevoelens".
De Tijd schetst een profiel van
het verschijnsel Kruisinga.
„Kruisinga kijkt uit welke hoek
de wind waait. Oppertunisme
heet dat ook wel. Zijn vrienden
vinden hem zeer geschikt om
minister te worden. Veel vrien
den heeft hij niet. De mensen
die hem minder mogen, weten
dat hij zichzelf zeer geschikt
acht voor een ministerspost. Vi-
ce-premier wil hij worden. Maar
elke andere portefeuille is ook
goed.
Ook een groot artikel over de
Amersfoortse Bergkerkgemeen
te waar een doorbraak plaats
vindt in de tegenstelling Rome-
Reformatie. "Een ontwikkeling
als die in de Amersfoortse Berg
kerkgemeente brengt de oecu
mene in Nederland weer veel
dichter bij. Sinds Vaticanum 2
en het Pastoraal Concilie weten
ook katholieken, dat bekering
iets anders is dan veranderen
van kerkgenootschap, en dat het
herstel van de eenheid van de
Kerk van Christus niet afhanke
lijk is van de overgang van pro
testanten naar de rooms-kath-
olieke kerk. Dr. Elderenbosch
en diens gemeenteleden moeten
beslist niet rooms-katholiek
worden".
De Groene .Amsterdammer zet
bij het proces tegen Frans H dit
vraagteken: "Waarom zijn er
geen klachten ingediend tegen
de verantwoordelijke artsen in
Kerkrade? Waarom geen onder
zoek door de inspectie? Of zijn
de wantoestanden die in het
proces naar voren kwamen, zo
normaal dat geen mens zich er
meer druk over maakt?" en bij
de bezuinigingsnota van de re
gering deze kanttekening: "Be
zuinigen op kosten van de zwak
ste schouders blijkt nog altijd
gemakkelijker te zijn dan via de
sterksten. Ook in haar bezuini
gingswoede moet het voor het
kabinet toch mogelijk zijn zo nu
en dan haar linkse karakter te
tonen. Tot dusver blijkt hier
bitter weinig van".
Hervormd Nederland heeft een
interview met Theo Olof. "Ik
vind dat veel programma's op
Hilversum 4 niet goed worden
gepresenteerd. Er wordt ook te
veel bij gepraat. Het enige pro
gramma dat ik geslaagd vind, is
für Elise op zondagmorgen, een
live programma. Dat is ook een
van de bezwaren; bijna alle pro
gramma's zijn ingeblikt. Voor
meer live-programma's schijnt
geen geld te zijn". Voorts een
\Taaggesprek met WDM-voor-
zitter Theo de Roos. "Het is niet
dat het leger vroeger keihard
was en nu uit papjongetjes be
staat. Wie een oefening mee
maakt, weet dat er wel stevig
gebaald wordt, maar als het op
werken aan komt, is er geen
flauwekul bij". Ook een inter
view met drs. T. Gilhuis, voor
zitter van de Unie School en
Evangelie. "Ik vind het jammer
dat er in het Christelijk onder
wijs zoveel kritiek is op links en
zo weinig op rechts. Er is heel
wat stampei gemaakt over de
communistische docent in Zwol
le. Zeker, ik vond zijn ontslag
terecht maar ik hoor nooit een
verhaal tegen de WD-docenten
op de christelijke school. Tegen
de ideologie van de heilige
drieëenheid, de drie H's van ha
len, hebben en houden, van
Haya, Hans en Harm. Dat vind
ik kwalijk voor een christelijke
school".
(Van onze correspondent;
BREDA Een dag lang hebben
Veilig Verkeer Nederland
(V.V.N.) de Centrale Politie
Verkeerscommissie (C.P.V.C.)
en vele onderwijsdeskundigen
zich in Breda gebogen over de
problemen van verkeer, ver-
keersopvoeding en wat daaraan
vast zit. Conclusie op deze dag:
de opvoeding van de verkeers
deelnemers is schromelijk ver
waarloosd.
Met die opvoeding van de ver
keersdeelnemers zit het 'al jaren
fout, zegt de voorzitter van
V.V.N.prof. ir. A. Heetman.
"Bij de bestrijding van de ver
keersonveiligheid wordt oneven
redig veel aandacht en geld be
steed aan technische aspecten.
Nog steeds wordt onvoldoende
beseft, dat de mens geleerd kan
worden zich in het verkeer veili
ger te bewegen. Dat proces van
opvoeden, opleiden en bekwaam
maken moet het geheel van
technische maatregelen verge
zellen, opdat niet, zoals telkens
blijkt, het effect van de techniek
teniet wordt gedaan". Daarom
vindt hij het des te verheugen
der dat de overheid nu in haar
verkeersveiligheidsplannen
heeft aangekondigd de nodige
aandacht te zullen besteden aan
uitbreiding van het verkeerson-
derwijs en aan wetenschappelij
ke begeleiding van dat onder
richt.
Dat vindt ook prof. dr. J. A.
Michon van het verkeerskundig
studiecentrum van de Gro
ningse rijksuniversiteit. Maar
dan zal het onderwijs ook moe
ten veranderen. Het kind kan
het hem geleerde niet bevatten
en er is vaak geen overeenstem
ming tussen wat het kind heeft
geleerd en wat het in de ver-
keerspraktijk ouderen ziet doen.
Er is geen verband tussen het
geleerde en het vertoonde ver
keersgedrag. De Groningse ver-
keerspsycholoog stelde dat het
verkeersonderwijs op de lagere
school zich tot nu toe voorname
lijk bezig houdt met verkeers-
kennis, zoals regels, tekens enz.,
en maar weinig met verkeersge
drag.
Onrust in
haven
Rotterdam
Een aantal Rotterdamse
havenarbeiders is hier op
weg naar de Scheepvaart
vereniging Zuid na een op
roep van het 'Comité Rot
terdamse havenarbeiders
voor het behoud van de
koopkracht' tot het houden
van een protestdemonstra
tie. Het comité wil onmid
dellijke uitkering van twee
procent prijscompensatie
en maatregelen tot het be
houd van de koopkracht.
De officiële vakbonden
hebben de actie afgewezen.
In totaal namen, volgens de
bonden, ongeveer 1700 man
aan de actie deel, die vol
gens de organisatoren be
doeld is als een 'schot voor
de boeg' tegen het loonbe-
leid van de regering. In de
Rotterdamse haven werken
ongeveer 12.000 man perso
neel.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL De kans op een kabinetscrisis in
België als gevolg van de recente Vlaams-Waalse
tegenstellingen rond de kwestie Schaarbeek is
gisteren aanzienlijk toegenomen. Zoals bekend
weigert in Schaarbeek burgemeester Nols de taal
wet toe te passen in zijn gemeentehuis. Hij heeft
daar een loket ingericht voor de Nederlandstalige
inwoners en zes voor de Franstaligen. Hij weigert
gevolg te geven aan een arrest van de hoge raad
dat deze regeling onwettig acht.
De toestand rond deze kwestie is gisteren aanzien
lijk verscherpt nu twee zeer belangrijke en invloe
drijke Vlaamse organisaties het ontslag hebben
geëist van de regering Tindemans dan wel van
alle Vlaamse ministers uit protest tegen het uitblij
ven van het sturen van een regeringscommissaris
naar Schaarbeek om burgemeester Nols te dwin
gen de taalwetten daar toe te passen. Het Davids-
fonds dat een overkoepeling is van tal van organi
saties met ruim een miljoen -leden, verwijt de
regering een gebrek aan verantwoordelijkheidszin
en ongeloofwaardigheid. Het Davidsfonds eist dat
de regering Tindemans op staande voet een einde
maakt aan de Franstalige sabotage in Schaarbeek
en dat de regering aftreedt als ze niet van plan
is de taalwet in Schaarbeek toe te passen.
Behalve het Davidsfonds heeft gisteren ook het
verbond van Vlaams overheidspersoneel krachtig
stelling genomen tegen de gang van zaken in
Schaarbeek. Het verbond van Vlaams overheid
spersoneel, eist het onmiddellijk ontslag van alle
Vlaamse ministers, als niet onmiddellijk de taalwet
in Schaarbeek wordt toegepast.
Tegenover deze Vlaamse pressie staat een brief
die vier Franstalige ministers van het Rassemble-
ment Wallon hebben gestuurd naar de minister
van binnenlandse zaken en waarin ze zeggen, dat
zij geen enkele maatregel tegen burgemeester Nols
zullen dulden. Wordt er ook maar enige actie tegen
burgemeester Nols van regeringszijde genomen,
dan zullen zij ontslag nemen. Dat zou in dit geval
eveneens een kabinetscrisis betekenen.
Over twee da
gen zullen in
Rotterdam
tramstellen
door de stad
snorren die be
halve door hun
vrolijke kleuren
ook herkenbaar
zullen zijn door
misschien
minder vrolijke
opschriften
als 'Te laat' en
'Klap'. Rotter
damse kunste
naars zijn druk
bezig de tram
stellen in hun
nieuwe jas te
steken een
idee dat wet
houder Men-
tinck tijdens
een buitenland
se reis heeft
opgedaan.
pi
(Van onze onderwijsredacteur)
|N HAAG Het einde van examens voor het voortgezet
derwijs nadert met rasse schreden. Maar de laatste dagen zijn
de minst aantrekkelijke. Gisteren bijvoorbeeld was het een
leressante dag voor de geschiedenismensen. Ongeveer 500 scho-
voor VWO, Havo en Mavo, een kwart van het totaal, deden
Uelijk mee aan een nieuwe experimentele opzet voor een
ntraal schriftelijk eindexamen geschiedenis en staatsinrichting.
Ugens onze zegslieden is dat een heel redelijke zaak geworden.
werd bij alle drie takken van onderwijs dezelfde klacht
rnomen: Veel, erg veel werk.
centraal schriftelijk eind-
imen geschiedenis is een gru-
1 in de ogen van veel geschie-
nisleraren. Geschiedenis, zo
leneren zij, is geen exact vak,
zich leent voor een meerkeu-
Geschiedenis is een
fek van persoonlijke interpre-
van de feiten, van een per-
rnlijke visie op de loop der
beurtenissen. Opgave vooraf
een bepaald onderwerp of
bepaalde periode beperkt
jvendien op een onverant-
oorde manier de vrijheid van
(leraar.
zegslieden, bij wie wij ons
>r te luisteren hebben gelegd,
Werkenden deze bezwaren
zeer wel, maar hebben daar niet
al te zwaar aan getild. Men moet
er niet al te dramatisch over
doen. Enige objektiviteit in de
geesteswetenschap is toch wel
gewenst. En wanneer, zoals nu
is gebeurd, een tweetal onder
werpen wordt aangekaart, kan
men toch moeilijk zeggen, dat
de vrijheid van de leraar op een
buitensporige manier wordt be
knot.
OPGAVEN
„De koude oorlog 1945-1964" en
„Nederlands-Indië tot Indone
sië" 1941-1949" waren de the
ma's waarover de eindexamen-
Mocwmru)
kandidaten zich moesten bui
gen. De vragen die daarover
gesteld werden, waren redelijk,
hier en daar zelfs simpel vertel
de men ons. Gelukkig werd niet
op feitenkennis geaasd, maar
konden de leerlingen hun begrip
en inzicht kwijt. Voor het Vwo
waren de vragen wel iets pitti
ger dan voor het Havo, maar
dat was te verwachten.
Het enige bezwaar dat de door
ons benaderde leraren, zowel
die bij het Vwo, het Havo als
die bij het Mavo naar voren
brachten, betrof de omvang van
het werk. Vele, vele vellen met
teksten en illustraties moesten
door de kandidaten worden
doorgewerkt, wat vooral voor
de Mavo-klanten een tijdroven
de bezigheid was.
Voor het Vwo waren er 46 opga
ven, voor het Havo zelfs 56. De
meeste kandidaten hadden dan
ook nauwelijks genoeg aan de
toegemeten twee en een half
uur. Maar wat de inhoud van de
vragen aangaat, klonk bij alle
drie takken van onderwijs het
kommentaar: redelijk. Als expe
riment was het examen ge
slaagd te noemen.
AARDRIJKSKUNDE
Aardrijkskunde was het tweede
vak, dat gisteren op het pro
gramma stond van het Vwo,
Havo en Mavo. Wat het peil van
de opgaven betreft, althans voor
het Havo, was het duidelijk dat
de staatscommissie zich op het
gemiddelde leerboek had geba
seerd. Voor leerlingen van wat
meer geavanceerde scholen was
daarom de opgave bijvoorbeeld
over de USSR nogal mager.
Aan de school, die wij bezoch
ten, vroegen heel wat leerlingen
zich af waarom ze zich de laat
ste tijd zo hadden uitgesloofd.
Hun leraar sprak zelfs van een
niveau van de tweede klas.
Van de onderwerpen „Neder
land" was dat over de verstede
lijking verreweg het leukste,
omdat men daarbij het beste
van eigen interpretatie blijk kon
geven. Gemakkelijk was het on
derwerp „rail:"- en wegverkeer"
en in zekere mate ook „land
bouw".
Bij Mavo-4 was men niet onte
vreden over de opgaven voor
aardrijkskunde. Opdracht 1
speurde naar parate kennis en
inzicht, de tekeningen en statis
tieken waren simpel te lezen. Bij
opdracht 2 werd te weinig be
roep gedaan op het inzicht. Op
dracht 3 was beslist niet moei
lijk. Over het algemeen waren
de leerlingen erg vroeg klaar,
hetgeen wel iets zegt.
Ook bij Mavo-3 was de algeme
ne indruk: niet te moeilijk. Te
keningen en grafieken waren
eenvoudig. Er waren ook hier
inzicht- en weetjesvragen. De
meeste vragen gingen niet erg
diep in op het onderwerp. De
opgaven over de open luchtre-
kreatie was erg eenvoudig.
HEKKESLUITERS
Hekkesluiters van de examen
marathon voor het voortgezet
onderwijs zijn vandaag een
handvol scholen in het land,
waar geëxamineerd wordt in
het Fries en - voor het eerst -
in het Russisch.
In deze laatste taal doen in to
taal 10 kandidaten examen: 3
aan de rk scholengemeenschap
„De Breul" in Zeist en 7 aan de
Alexander Hegius scholenge
meenschap in Deventer. Pikante
bijzonderheid: vanwege het uite
raard nog erg kleine aantal lera
ren Russisch in ons land, zijn
de beide leraren in Zeist en
Deventer door het C I T O
aangezocht om de examenvra
gen op te stellen.
Onderzoek naar
situatie kinderen
in ziekenhuizen
.AMSTERDAM (ANP) Er be
staat nog weinig inzicht in de
wijze waarop kinderen hun ver
blijf als patiënten in ziekenhui
zen ervaren. In het algemeen
kan worden gezegd, dat de or
ganisatiestructuur van de zie
kenhuizen een betere begelei
ding van de (jonge) kinderen in
de weg staat.
Tot conclusie conclusies komt
Tera Boelen-Van der Loo (30)
uit Amsterdam in haar proef
schrift over kinderklinieken,
waarop zij gisteren is gepromo
veerd aan de rijksuniversiteit in
Leiden. Haar proefschrift is in
de boekhandel verkrijgbaar
Volgens Tera Boelen-Van der
Loo ontbreekt het in veel zie
kenhuizen nog aan specifiek op
kinderen gerichte behandelings
wijzen. Het ziekenhuispersoneel
dient zijn pedagogische kennis
te vergroten en deze kennis in
zijn handelen tot uitdrukking te
laten komen.
