I Documentatie van Missieraad over kerk van Mozambique Balletles mag niet leiden tot rugklachten Missionarissen hadden 'Open Hof in Zoeterwoude GOED „UITKIJKEN" BIJ AANKOOP YUCCA Lekkere menu's; prijs: twee gulden PvAN^^UIsfluiT Camouflage met speciale make-up f: Green Spot zonder prik Nu tijdelijk slechts 1,29 KORTE METTEN DINSDAG 18 MEI 1976 LEIDSE COURANT PAGINA r— Wie zoon is van een slager en al zes jaar karbonaadjes heeft staan uitbenen, mag toch niet zelfstandig een slagerij beginnen zonder middenstandsdiploma. Pas bij het behalen van dit papiertje mag de jongeman tonen, dat hij weet hoe een koe in elkaar zit. Maar wie na een jaar lesnemen op een willekeuri ge balletschool het bordje „balletpedagoog" op de deur spijkert mag ongehinderd kinderen erin lesgeven. In Nederland zit het niet ideaal met de balletscholen, in tegenstelling tot Engeland waar bijvoorbeeld aan elke school waar ballet wordt gegeven een physiotherapeut en een orthopedist verbonden is en regel matig keuringen worden uitgevoerd op het onderwijs. Terecht. Veel kinderen worden al te vroeg „verknoeid". Zouden de moeders die zo graag hun kleintjes in beeldige „tu-tuutjes" op een allerschat- tigste uitvoering zien zich er wel van bewust zijn dat een leraar(es) in de balletkunst anatomische ingrepen op een kinderlichaam verricht? De musculatuur van ieder mens is een onderling verschillende en bijzonder ingewikkelde mate rie. Ze kan sterk, slap of mid delmatig zijn; er bestaan stijve ruggen en stijve benen. Als men weet dat de balletbewe ging gebaseerd is op het uit draaien van de kop van het dijbeen in de kom van de heup (bij de een gaat dit van nature makkelijker dan bij de ander) dan voelt men wel aan dat hier gevaar in schuilt. Kinde ren die er moeite mee hebben lopen bij onoordeelkundig on derricht kans voet- of knieaf wijkingen te krijgen enkel en alleen omdat de lesgevende dit niet door heeft (en dit kan zich over jaren uitstrekken) en zo veel mogelijk van alle leerlin gen dezelfde prestaties ver wacht. Een lerares die een kind een jaar op de binnen kant van de voet laat staan legt de grondslag voor misvor mingen aan de rug en een slechte houding van het hoofd. Ogenschijnlijk onschuldige balletoefeningen (het lange staan op één been is voor een kind al vrij zwaar) beïnvloe den door het activeren van bepaalde spieren, in hoge ma te het spiermateriaal. Oefenen in verkeerde houding heeft desastreuze gevolgen. Er kun nen spieren door ontkracht worden, zodat ze vergelijkbaar zijn met een elastiekje waar de rek uit is. Balletoefeningen laten hun in vloed ingrijpend gelden op het skelet dat bij kleine kinderen merendeels bestaat uit zacht, kneedbaar kraakbeen. Deze substantie is zo gevoelig, dat de voetspecialist het dragen van klemmende wollen kous jes (vervilt door wassen) nade lig vindt voor de voetjes om dat kraakbeenveranderingen kunnen optreden door de uit geoefende druk. Uit dit simpe le voorbeeld, dat iedere goede schoenhandelaar kan bevesti gen, blijkt hoe teer het jonge beenderstelsel is en hoe ge makkelijk onherstelbare ver anderingen kunnen optreden. Amateurleerlingen die enkele jaren zelf een danscursus bij een school met goed gevolg hebben meegemaakt en dan besluiten „voor zichzelf" te be ginnen, hebben hun kennis te weinig aan de praktijk ge toetst om anderen les te geven. Een ervaren lerares moet iede re stap die haar leerlingetjes doen bewust analyseren. De goede pedagoog moet ook tij dig het kaf van het koren we ten te scheiden. De „uitverko renen" eruit pikken, haast nog voordat ze zichzelf hebben ontdekt en deze de kans geven met volledige inzet van de per soonlijkheid. Muziek Alle kleine kinderen reageren met bewegingen op muziek omdat ze in taal nog tekort schieten. Het is een makkelij ke wijze van uitdrukken. Maar daarom zijn ze nog geen Pa vlova's in de dop. De ervaring van de danspedagoog moet door de prestaties heenkijken. Onderscheiden we twee pun ten. Ritmische gymnastiek kan voor geen enkele kleuter be zwaar opleveren. Integendeel het is stimulerend voor bloed somloop en spiergebruik. Komt de barre eraan te pas dan wordt het uitkijken. De barre is verraderlijk. Juist door de steun, die hij verleent schept hij de mogelijkheid de spieren te forceren tot presta ties, die boven het lichamelijk vermogen en boven de licha melijke ontwikkeling uitgaan. De barre moet door een volle dig deskundige kracht met volledige bevoegdheid uitge- corrigeerd worden. Hij is voor de kleintjes in eerste instantie alleen een stok om te leren staan zonder te wiebelen. En verder niets. Daarna pas komen eenvoudige oefeningen en nog veel later de „spitzen", die te vroeg ge bruikt, soms fatale schoentjes bleken. Het balletwezen is te gemakkelijk bereikbaar. Car rières van werkelijk begaaf den kunnen op het twaalfde jaar gebroken worden, zonder In Nederland zit het niet ideaal met de ballet scholen. dat iemand het merkt, verra derlijk sluipend, meedogen loos. En nog met de beste be doelingen ook. Voor de aspirant vak-leerling (en dat zijn dan de kinderen die op de lagere school best „toe" kunnen met een les per week; op het 10e jaar 2 lessen per week, van het 12e jaar af 3 lessen per week en op het 16e, 17e jaar dagelijkse trai ning op een conservatorium of een competente danspeda goog, waar het behalve om de taaie oefening bij uitstek gaat om de „Attitude" tegenover de balletkunst. Ballet werkt in wendig. Tegenwoordig is voor het Scapinoballet en Haags Conservatorium eerst een me dische keuring nodig. Een stap in de goede richting. Op verzoek van een lezer dit maal de yucca of palmlehe, die een exotische schoonheid heeft (familie Agavaceae). Een paar waarschuwingen zijn bij haar echter wel op zijn plaats. De bladen, vooral de punten zijn messcherp, wat haar voor al in de buurt van kinderen levensgevaarlijk maakt Een kleine struikeling, een val in haar prikkels, en er ontstaat een gemene verwonding. Zet haar nooit op een onbescherm de plaats (hoektafel) waar ie mand tegen haar kan aanval len of oplopen. In iedere huis kamer is echter wel een veilig plekje te vinden. Kijk vervol gens bij aankoop of ze op rode klei staat. Zo ja, dan is haar geen lang leven beschoren, ze komt de winter niet door. De yucca wordt in Spanje in kuipen op deze klei gekweekt, maar is onwillig het langdurig in Ne derland „op eigen grond" te doen. Als men iets roods waar neemt in de pot (waar men de plant ook koopt), laat haar dan bij een goede kwekerij minstens 1/2 jaar logeren om op aarde te worden bijgetrok ken. Ze kan niet lang genoeg in aarde zijn gezet, voordat ze als kamergenoot kan worden geaccepteerd. Vandaar dat de planten direct op aarde duur der zijn, maar bij de yucca is goedkoop duurkoop. De prij zen lopen sterk uiteen. Dit hangt mede van de grootte af. Sommige komen op f 35,-, gro te exemplaren f 400,-. De schit terende yucca van het plaatje (Pasaflora, Pasadenha winkel centrum, Den Haag) (2 meter hoog) heeft 4 gekromde stam men en verbleef 1 jaar in de kwekerij, zodat ze haar „man netje" nu wel staat. (f395,-). Prettig van de yucca is dat ze centrale verwarming uitste kend verdraagt (de mindere soorten moeten kouder staan), dat ze bescheiden is m haar wensen en niet vervelend doet met water geven. Een paar dagen vergeten en dan ineens een plens vocht laat haar syberisch. Men hoeft er niet met de gieter bij te staan. Eenmaal in haar ele ment kan ze best tegen onre gelmatige verzorging en ziek wordt ze nooit. Met niet dure ingrediënten zijn lekkere menu's te maken. Men zal ervan opkijken: onder staande menutjes kosten onge veer 2.- per persoon. Het staat iedereen vrij er duurdere ingrediënten in te doen zo als bijvoorbeeld gember in de mee pao hin jin. Wat eiwitten, vitamines en mineralen be treft, is men goed af met de volgende warme maaltijden. gekookt ei, krop sla met appel, aardappelcurry yoghurt met rietsuiker Mee pao hin jin (gehakt broodjes) witlofsla met sinaas appel, magere kwark met kleingesneden gember bruine bonensoep met reep jes ham, roggebrood met smeerkaas, banaan schotel van zuurkool met ananas, plakjes cervelaatworst en puree, vanilleval met ka neel en gemalen kruidnagel. aardappelcurry Snijd 1 1/2 kg aardappelen in plakken en bak ze bruin in 1/2 dl olijf- of slaolie. Schep de bovenste laag van een kuipje santen (cocos) en fruit hierin 2 uien, 1 teentje knoflook en 1 eetlepel kerry lichtbruin. Snijd 1 kleine Spaanse peper overlangs door, ontpit hem en snijd hem klein. Hierbij de rest van het kuipje santen, 1/2 1. bouillon (blok), de gebakken aardappelen en het kerryprutje. Laat het ge recht ca. 20 minuten zachtjes koken. Afmaken met zout. Mee pao hin jin Halveer 25 gram ontvliesde amandelen. Maak 400 g. gehakt aan met ketjap, peper, zout, ei en ver meng het met 50 gram gesnip perde prei. Besmeer met het mengsel een aantal sneedjes oudbakken brood en vrolijk die op met halve amandelen. Snijd het brood scheef door en bak de broodjes ca 5 minuten gaar in de snoeihete frituur. (180 °C) of bak ze 20 minuten in het midden van een hete oven. TEKST TINY FRANCIS Moedervlekken komen nogal eens voor. Op alle delen van het lichaam. Familie van de meestal lichtbruine plekjes is de wijnvlek, met een mooie naam aangeduid als „naevus vinosus". Het zijn plaatselijke ophopingen van bloedvaten op de huid, die hieraan een moeilijk te verdoezelen rood- tot blauwachtige tint geven. De wijnvlek is bijna altijd aangeboren. Tegenwoordig is het met een baby, die zo'n ontsiering toont, hollen naar een plastisch chirurg. Hij kan bepalen of- en wanneer er in een plastisch chirurgisch cen trum verbetering in is aan te bregen. In het gezicht kan een wijnvlek later erg frustrerend zijn. Dit geldt zowel voor mannen als voor vrouwen. Wanneer het euvel niet te erg is (soms is de huid door de opeenhoping lichtelijk opge zet) kan men wel eens zijn toevlucht nemen tot camou flage door speciale make-up. Hiervoor moet men uitgaan van het principe: verbergen der aangetaste huidplekken. Verdwijnen doen ze natuur lijk niet, maar de camouflage geeft de persoon in kwestie al een stuk meer zekerheid. Gaat het om een man of een jongen, aldus de visagist van Max Factor, het Huis dat vanaf het eerste uur de oog- en andere make-up van filmsterren in Hollywood verzorgde, dan zal een laagje Pan-Cake al genoeg zijn om de wijnvlek terug te brengen tot een soort scha duw. Een goede kleur hiervoor is de neutrale Tan die het paars uit de vlek trekt. Mocht de huidskleur hiermee niet over eenkomen dan kan men na tuurlijk een tint kiezen, die het meest „echt" aandoet. De beste resultaten geeft een dunne laag Pan-Cake over hele gezichtshuid verspreidt met een dubbele laag op wijnvlek, die moet worde weggewerkt. De Pan-Caï van Max is waterproof, b langrijk als men 's zomei een duik neemt. Voorbereidingen Voor een meisje of Pan-Stik de beste oplossin Als kleur doet ze verstand Bisque Ivory te kiezen omdi hierin geen rose kleurstoffef' zitten, die het paars van vlek alleen maar zouden ai centueren. Haar voorbereidii gen zijn de volgende: op huid een vochthoudende cn me aanbrengen in vijf strepe op het gezicht: een op de neu kin, voorhoofd en beide wai gen. Uitwrijven met (schom handen of met een vochtig make-up spons. De Pan-Sti uitwerken tot een dun laagji waarna de wijnvlek extra m< de Stik wordt weggemoffel door die er met een inkloj pende beweging goed op aa te brengen. Loopt de wijnvle tot de hals door, kan beter Pan-Cake Cake worden gi bruikt omdat deze droge ma ke-up niet afgeeft op kraagje of halsboordjes. Voor lichte gekleurde wijnvlekken bijvoorbeeld de Erace-stif dienen in de kleuren Naturel Medium en Deep Natural Maar dan gaat het wel on kleine wijnvlekken of (grote moedervlekken. Kies hiervoo een tint lichter dan de huid! kleur. De substantie niet wrijven, maar inkloppen. Ca mouflage natuurlijk kan he pen, maar ook de overtuigin dat de eigen persoonlijkhei en wat daarvan uitgaat hi n0°' SOFJ gepla Voor en na de make-up behandeling. Aan de Rijksuniversiteit van Leiden zijn geslaagd voor: Doet. ex. Nederlands J B. Nijhof (Leiden). Doet ex. geschie denis: mw. E.S v. Eyk van Heslinga (Leiden). Kand. ex. Indonesische taai en letterkunde: mw. M. Oey Liat Lien (Leiden). Kand. ex. s1w en n: E. Poeis (Leiden). Kand. ex. s2w en n: W.F Witterland (Leiden), A.W. Vonk (Rotter dam), J.B Cohen (Leiden). Doet. ex. scheikunde. P.P.H. Swinkels (Oegst- geest). B.J Jansen (Den Haag). N O van Dam (Amersfoort), WL van Dijk (Leiden), G.H.J Reimerink (Nijmegen), mevr. G.A.M. Blom-Kouwenaar (Leiden). Doet. ex. wiskunde S. Smit (Leiden), R.C. Bakhuizen v.d. Brink (Leiden). H F. Bey (Leiden). De heren L.D.J. Maljer uit Dordrecht en B W. Ongerboer de Visser zijn gepromoveerd tot doctor in de faculteit der geneeskunde Aan de Technische Hogeschool Delft is gepromoveerd Ir E. van den Pol (Den Helder) tot doctor in de technische wetenschappen Aan de Katholieke Universiteit van Nij- leerdhetd J.G. Venhuis (Den Haag) meger, promoveren: Drs. J.H.J. van den Doet ex. wis- en natuurkunde: D.J. Heuvel (Den Haag) tot doctor in de Appers (Den Haag). Doet. ex. sociale letteren. Drs. H G. Hamaker (Den Haag) wetenschappen: A Bouman (de Rijp), tot doctor in de sociale wetenschappen K. Waenberg (Aalsmeer). Lichamelijke Aan de Vrije Universiteit van Amsterdam opvoeding: zijn geslaagd voor: Doet. ex. rechtsge- dorp). B.D R. Kluver (Leider- De kermis in de 19de eeuw is het thema van een tentoonstel ling die van 2 juni tot 29 augus tus wordt gehouden in het To neelmuseum te Amsterdam. Bij Israël/Donker verschijnt het boek „Komt dat zien" van Mar- ja Keyser over de Amsterdamse kermis in de 19e eeuw. „Het Frisc slotei Onder de titel „Een nieuw volk, een nieuwe kerk?" heeft de Nederlandse Missieraad een documentatiemap uit gebracht over Mozambique. De bedoe ling van de uitgave is om vanuit een missionaire invalshoek inzicht te ver schaffen in de situatie van volk en kerk, die beide een geheel nieuwe fase van hun geschiedenis zijn binnenge gaan sinds de Portugese revolutie van 25 april 1974. Zeer vele gegevens en documenten, die in Nederland tot nu toe niet of nauwe lijks bekend waren, worden vermeld. De map werd samengesteld door pater Verdaasdonk, tot voor enkele maanden missionaris in Mozambique. In 1974 kwam hij in het nieuws, toen hij met enkele andere Nederlanders door de Portugezen het land werd uitgezet, om dat hij massamoorden had onthuld. •Op grond van de feiten is er de slotsom dat de kerken hun macht hebben verke ren. Er is geen enkele bevoorrechting meer. Het ondetwijs en de medische zorg zijn genationaliseerd. De gods dienst is teruggebracht tot het kerkge bouw. Alle activiteiten die van de kerk uitgaan, zijn verboden. De kerk werkt mee in de opbouw van een nieuw Mo zambique, hoewel haar geen leidende rol meer is toebedeeld. In ondergeschik te positie assisteert ze nog steeds in het onderwijs en in de medische zorg. Volgens de map kan de kerk meer bieden aan het land en het volk, binnen de Afrikaans-socialistische weg, welke Mozambique heeft ingeslagen en die niet tegengesteld hoeft te zijn aan de evangelische boodschap. „De kerk hoeft in dat proces niet de leiding te hebben. Wel behoort het tot haar wezen om te waken over de waardigheid van de persoon". De missionarissen vinden dat de vrij heid van godsdienst niet beperkt mag worden tot het godsdienstig zijn of niet. Vrijheid van godsdienst kan niet enkel bestaan in het simpele recht zondags te bidden in kerkgebouwen. De gelovigen moeien ook een gemeenschap kunnen vormen, moeten gevormd kunnen wor den daartoe, en de ouders dienen het recht te hebben om hun geloof aan hun kinderen door te geven. Dit alles staat een goed burger zijn niet in de weg. Het dient ontkend te worden, dat men met een geloof hiérdoor een slecht burger zou zijn. Toch beluistert men deze ge- dachtengang voortdurend in de toespra ken van Samora Machel. De samenstellers vinden het overigens begrijpelijk dat de regering en met name president Machel haast vijandig staan tegenover de katholieke kerk, zoals uit verschillende openlijke uitla tingen van de president te beluisteren valt. Hij heeft persoonlijk wel zeer slechte ervaringen gehad met de kath olieke kerk. Als protestantse jongen was hij gedwongen om katholiek te worden, wilde hij het basisonderwijs officieel met een diploma kunnen af sluiten. Zijn felle kritiek op de kerken blijkt het duidelijkst uit zijn toespraken die hij overal in het land heeft gehouden, voor dat Mozambique in juni 1975 onafhan kelijk werd. Hij verweet r.k. kerk r.k.- kerk haar heulen met het koloniaal bewind. Volgens hem verdeelt godsdienst en maakt deze de mensen passief, omdat ze wonderen uit de hemel verwachten. Godsdienstonderwijs in de scholen werd vervangen door politieke vorming van het Frelimo. „Alleen het Frelimo mag het volk mobiliseren om de misèe weg te nemen", aldus de president op 5 juni vorig jaar. Uitvoerig gaat de map ook in op het Portugese stempel, dat lange tijd de bischoppen heeft gekenmerkt behalve mgr. Pinto, op de bewustwording onder de Afrikaanse priesters en religieuzen en onder de missionarissen. Vooral bij degenen die binnen de kerk heel intens en ten koste van grote gevaren gestre den hadden voor het Frelimo, kwam de antireligieuze levensbeschouwing van de eenheidspartij zeer hard aan Ze hadden gehoopt dat men eindelijk eens zou kunnen spreken van een eigen Afri kaanse plaatselijke kerk in een onaf hankelijke Afrikaanse staat. Ze begrij pen - aldus de documentatiemap - nu steeds duidelijker dat er van echte sa menwerking tussen de kerk en staat op religieus gebied geen sprake meer kan zijn. In een nabeschouwing wordt erop ge wezen dat verschillende ministers de godsdienst enige ruimte willen geven en dat vele mensen niet kunnen verwer ken, dat wat vroeger door de missiona rissen aan hen werd gedaan, nu plotse ling een misdaad zou zijn. „Maar zal dit opkomend verzet juist niet een nieuwe impuls zijn om de strijd tegen de gods dienst nog hardpr te maken?" Tenslotte wordt gewezen op de model len van pastorale praktijk en aanzetten voor vernieuwing, die in Kongo-'brazza- ville binnen een socialistisch-communis- tische staatsopbouw op gang zijn geko men. „Daar is de kerk als kerk niet meer belangrijk. Ze is geheel ontdaan van haar macht en in feite geheel terug gebracht tot de naakte kern van haar bestaan. De bisschoppen zijn zich daar ook van bewust en vullen vanuit deze wetenschap de kerk met nieuwe inhoud. Ze vragen van hun christenen, dat ze koplopers zouden zijn in de revolutie, gericht op een maatschappij van meer gerechtigheid en broederschap. Het is bemoedigend te vernemen hoe fris en indringend bassisgemeenschappen staan in het proces van mens-opbouw en gemeenschap". De documentatiemap is voor 7,50 gul den gulden verkrijgbaar bij de Neder landse Missieraad, Halve Maanstraat 7, Den Bosch. Paus Paulus zal in de herfst niet naar Mexico gaan om daar op 12 oktober de wijding van de nieuwe kathedraal in Guadeloupe mee te maken. Dit heeft de Vaticaanse woordvoerder voor de pers medegedeeld. Paus Paulus werd begin april door de Me xicaanse bisschoppenconfe rentie daartoe uitgenodigd. De Italiaan, aartsbisschop Ma rio Cagna (64), apostolisch pro-nuntius in Joegoslavië is benoemd tot apostolisch nun tius in Oostenrijk. Hij volgt mgr. Opilio Rossi op, die in het komende consistorie op 24 mei kardinaal zal worden en zal gaan werken binnen het centrale bestuur van de kerk. Mgr. Cagna is aan het begin van zijn loopbaan ook in Ne derland werkzaam geweest. De president van de evangeli- sch-lutherse synode, ds. W. Bleij heeft kritiek geleverd op het standpunt van de rooms- katholieke kerk inzake de po sitie van de vrouw. Hij.vond het onjuist, dat de r.k. kerk de vrouw buiten het priester schap houdt. Een vrouw, die gedoopt is, kan omdat zij mens is, het woord verkondi gen en de sacramenten bedie nen. Het is de meest wezenlij ke discriminatie van de vrouw als ze geen priester mag zijn. Hij meent, dat de reformatorische kerken tegen het standpunt van de r.k. kerk veel feller moeten proteste ren. Bisschop Helmut Frenz, die vorig jaar als bisschop van de evangelisch-lutherse kerk uit Chili werd gezet, heeft een nieuwe functie aanvaard in West-Duitsland. Hij wordt pas tor van de Simeon-gemeente in Hamburg-Bramfeld. Mgr. Frenz heeft twaalf jaar in Chi li gewerkt. Hij kwam in con flict met het Chileense bewind onder Pinochet, als voorzitter van het Interkerkelijk Vredes- comité, dat zich inzette voor het lot van de politieke gevan genen. In vier jaar tijd is het aantal protestantse theologiestuden ten aan de twaalf universitei ten en vier theologische hoge scholen in West-Duitsland met ruim veertig procent ge stegen. Er staan nu ruim 7200 studenten ingeschreven. Het aantal vrouwelijke studenten bedraagt ruim dertig procent De meeste universiteiten en theologische opleidingen kun nen het aanbod nog wel ver werken. Alleen de universiteit van Goettingen en de theolo gische hogeschool in Kiel heb ben een numerus claus us inge voerd. Een veertigtal missionarissen die op het ogenblik op vakan tie zijn in Nederland zijn in Zoeterwoude bijeen geweest tijdens een „Open HoP', geor ganiseerd door de Diocesane Missieraad van het bisdom Rotterdam en vier missie werkgroepen uit het dekenaat Zoeterwoude. Voor de missionarissen hield de bisschop van Rotterdam, mgr. A. Simonis, een korte toespraak. Hij stelde duidelijk, dat de verhouding tussen de kerken van West-Europa en die van de derde wereld er niet meer een is van moeder kerk tot dochterkerk, maar van twee zusterkerken. Volgens mgr. Simonis bestaat er geen spanning tussen op bouw van de kerk en opbouw van de samenleving, tussen missie en ontwikkelingssamen werking. De kerk heeft, aldus mgr. Simonis, als zendingsop dracht te werken aan de totale bevrijding en verlossing van de mens. De missionarissen uit de ver schillende landen wisselden vervolgens met elkaar ervarin gen uit. Met name kwam daar bij ter sprake de moeilijkheid het geloof te verkondigen in zovele verschillende culturen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1976 | | pagina 10