Voorkomen is beter
wil voor iedere
Leidenaar jaarlijks
10.000-kilometer beurt
Join-cultuur voelt
zich door gemeente,
raad Noordwijk
te
i
fcTERDAG 8 mei 1976
LEIDSE COURANT
PAGINA 5
Miep Knöptels (rechts) werft een lid voor de Vereniging „Voorkomen Is Beter".
d
LEIDEN Sinds kort heeft Leiden een nieuwe
vereniging voor gezondheidszorg. Het is de Vereni
ging „Voorkomen is beter". De Leidse afdeling van
de vereniging, die in het Brabantse Oss is opge
richt, heeft thans al drieduizend leden. Het streven
van „Voorkomen is beter" liegt er niet om: Zij wil
er voor iedere Nederlander de mogelijkheid is om
jaarlijks een. wat zijzelf „een 10.000-kilometer-
beurt" noemen, te krijgen. Dat wil zeggen dat jong
en oud jaarlijks medisch onderzocht moet kunnen
worden.
De gezondheidstest zou tenminste moeten bestaan
uit: 1. het meten van de bloeddruk; 2. onderzoek
van het bloed en het maken van een elektrocardio
gram; 3. het maken van röntgenfoto's; 4, het maken
van uitstrijkjes bij vrouwen; 5. een urine-onderzoek;
6. een algemeen lichamelijk onderzoek. Met een
dergelijke test zouden in een vroegtijdig stadium
ernstige ziektes, die vaak de dood tot gevolg hebben,
kunnen worden onderkend waardoor de patiënt kan
worden genezen.
Coördinatie
„Ook door medici wordt toegegeven, dat hiermee
vele levens kunnen worden gespaard. „Maar", wordt
er dan gezegd, „Dat kan nu nog niet, want er is
geen enkele instantie die iets dergelijks kah coördi
neren". Nou, die instantie is er nu wel in de vorm
van „Voorkomen is beter", aldus Miep Knöptels,
voorzitster van de WIB.
„Er wordt op het moment veel te weinig gedaan
aan preventieve gezondheidszorg. Op de rijksbegro
ting is hiervoor 0,40 per persoon uitgetrokken. En
dat terwijl gezondheid het kostbaarste bezit is, dat
een mens heeft". Om maar even in de sfeer van
de 10.000-kilometerbeurt te blijven: Wanneer êen Huis-aan-huis
autobezitter zijn auto brengt, vraagt de monteur of
er nog klachten zijn. Zijn die er niet, dan wordt
de auto toch geheel nagezien. „Wanneer wij geen
klachten over onze gezondheid hebben, gaan we niet
naar een dokter. Hiermee lopen we het risico dat
we een ziekte, zoals kanker, pas ontdekken, wan
neer het al te laat is", aldus de voorzitster.
Onmondig
De WIB acht de afstand tussen de medici en de
patiënten te groot. „Patiënten worden vaak afges
nauwd, wanneer ze volgens de arts te veel willen
weten. Z e zijn altijd als onmondig behandeld. Er
wordt nog nauwelijks rekening gehouden met het
feit dat een ziek mens ook wel weet wat er met
hem aan de hand is. Door het negeren van zijn
vragen, wordt hij alleen maar vreselijk onzeker".
Het streven van de WIB is er op gericht de
gezondheidszorg dichter bij de mensen te brengen.
Van haar kant wil zij dit bereiken door het verstrek
ken van zoveel mogelijk informatie. Aan de gezond
heidstest zouden gemakkelijk vrijwilligers kunnen
deelnemen. Volgens Miep Knöptels, die medicijnen
in Leiden studeert, hoeft het onderzoek helemaal
niet alleen verricht te worden door medici. „Ieder
WIB-Iid kan worden opgeleid voor het aflezen van
de testen". Een experiment in Oss met een bevol-
kingsurine-onderzoek heeft uitgewezen dat het, wat
dit deel van de test betreft, kan. Leden van de WIB
bleken goed overweg te kunnen met het materiaal,
waarop is af te lezen of de onderzochte bij voor
beeld suikterziekte heeft of infecties aan de urine
wegen.
Zover als de afdeling in Oss, is de WIB-Leiden
nog niet. Zij bevindt zich thans nog in het stadium
van het leden-werven. Huis-aan-huis worden de
doelstellingen van de WIB aan de man gebracht.
Van de leden wordt verwacht dat zij de doelstelling
van de vereniging uitdragen en dat zij ideeën
aandragen om de doelstelling te verwezenlijken. De
werving geschiedt per wijk. Dag in dag uit bellen
actieve leden bij elk huis in Leiden aan. Onlangs
werd de wervingsactie in de Meren wijk afgesloten
met een informatieve bijeenkomst in de aula van
de Merenwijkschool. Op het moment is de WIB
bezig in Leiden-Noord en Zuid-West.
„Er wordt door de meeste Leidenaars positief gerea
geerd", aldus Cor Vergeer, de secretaris van de
WIB. „Iedereen heeft, al is het zijdelings, wel eens
te maken gehad met een kanker- of hartpatiënt, die
niet meer was te genezen. Over het algemeen onder
kent men wel het nut van een jaarlijkse gezondheid
stest". „Het is overigens opmerkelijk", zo valt Miep
Knöptels hem bij, „dat een deel van de reeds
bezochte Leidenaars meent, dat het al goed onder
controle staat. Dat zijn meestal degenen, die regel
matig een sportkeuring ondergaan of voor hun werk
worden getest. Vaak wordt vergeten dat zij maar
een klein deel van de gehele bevolking uitmaken".
Vrijwilligers
Door de medici is het streven van de WIB minder
enthousiast ontvangen. De voorzitster: „Vooral de
ouderen staan gereserveerd ten opzichte van ons
plan. Enerzijds achten zij een jaarlijkse gezondheid
stest belangrijk. Anderzijds stellen zij dat doktoren
te weinig tijd hebben voor dergelijke onderzoeken.
Ze staan wat huiverig tegenover het plan vrijwilli
gers in te schakelen, terwijl het bevolkingsonder
zoek naar borstkanker, dat de Unie van Vrouwelijke
Vrijwilligers vorig jaar op touw zette, toch heeft
uitgewezen dat het best kan. Ook krijg ik de indruk
dat ze de eer liever aan zichzelf houden. Zo kwam
ik aan de deur bij een vrouw van een dokter, die
per se niets met ons te maken wilde hebben „omdat
het nog niet in het tijdschrift voor de geneeskunde
had gestaan"."
Behalve de onschatbare waarde voor de gezondheid
van de Nederlanders acht de WIB haar streven
ook belangrijk voor het op gang brengen van een
systematische aanpak van de preventieve gezond
heidszorg. „Nu gebeurt een en ander te hooi en te
gras. Wanneer de test er komt, ontstaat de mogelijk
heid een soort van gezondheidskaart samen te
stellen van bepaalde ziektes die in de ene streek
meer voorkomen dan in de andere. Met een dergelij
ke kaart in de hand kunnen de oorzaken van
dergelijke ziektes gemakkelijker worden opge
spoord en bestreden", aldus Cor Vergeer.
Ideeën
De WIB heeft zich geen termijn gesteld waarop
de gezondheidstest er voor iedereen moet zijn. De
manier waarop het moet gaan gebeuren zal voor
een groot deel door de leden worden bepaald. „We
zijn van plan de grootste vereniging voor gezond
heidszorg in Nederland te worden", is de optimisti
sche opmerking van Cor Vergeer. De leden zullen
ideeën moeten aandragen over welke onderdelen de
test moet bevatten.
Ook zullen de leden zich in de toekomst gaan buigen
over de verbetering van het contact tussen gezond
heidszorgen en bevolking. „We overwegen om het
onderzoek niet in een ziekenhuis maar in een
speciaal mobiel medisch centrum te laten geschie
den. De vrijwilligers zullen worden ingeschakeld in
de wijk, waar zijzelf wonen. Hierdoor breng je de
gezondheidszorg dichter bij de bevolking. Het ver
sturen van schriftelijke oproepen voor bevolkings
onderzoeken sorteert naar onze mening te weinig
effect", vertelt Cor Vergeer.
Subsidie
„Voorkomen is beter" zal in de toekomst nog heel
wat hindernissen moeten nemen, voor zij haar doel
heeft bereikt In de rijksbegroting is 17 miljard
beschikbaar gesteld voor gezondheidszorg. Een
klein deel hiervan is bestemd voor de preventie. Het
bevolkingsonderzoek naar borstkanker van de UW
is weliswaar succesvol verlopen, maar nog steeds
is er geen toezegging dat het bevolkingsonderzoek
naar baarmoederhalskanker, dat de UW thans wil
gaan aanpakken, zal worden gesubsidieerd. En dan
gaat het nog alleen om een eenmalig onderzoek voor
een bepaald deel van de bevolking. Voor het verwe
zenlijken van de plannen van de WIB zullen de
financiële middelen voorlopig niet toereikend zijn.
Cor Vergeer: „Dat geld zal nooit beschikbaar ko
men, wanneer er geen prioriteiten worden verlegd,
waardoor de nadruk meer op de preventieve ge
zondheidszorg komt te liggen.
Dat is een van de redenen waarom wij het grootste
deel van de Nederlandse bevolking achter ons wil
len weten."
Elisabeth Vogels
Van een onzer verslaggevers
Noordwijk „Persoonlijke smaak mag
niet meespelen in besluitvorming van
openbare lichamen. Je stemt niet tegen de
aanleg van een voetbalveld omdat je niet
van de voetbalsport houdt. Het gaat om
het algemeen welzijn van de Noordwij-
kers". Zo luidt de reactie van Kees Verwij
op de kritiek van raadsleden op bepaalde
door Join-cultuur georganiseerde activi
teiten, gedaan tijdens de afgelopen week
gehouden raadsvergadering.
De kritiek spitste zich toen vooral toe op
het totaaltheaterprogramma „Funhouse".
De heer Benschop (CDA) kwalificeerde het
programma als platvloers en kwetsend. Hij
deed zijn uitlatingen tijdens de behande
ling van de subsidieaanvrage van Join-cul
tuur van 19.000 gulden. De raad bepaalde
dat slechts 12.000 gulden subsidie zal wor
den verleend en dat voor bijzondere activi
teiten een aparte aanvraag kan worden
ingediend bij de gemeente, die door de
raad zal worden behandeld.
Nico van der List, voorzitteer van Join-cul
tuur: „Op deze manier beslist de Noord-
wijkse gemeenteraad uiteindelijk wat er
aan culturele activiteiten in de gemeente
plaats heeft en dat is een belachelijke zaak.
Het gaat om het welzijn van de bevolking
en daarin mag de smaak van raadsleden
niet meespelen".
De medewerkers van Join-cultuur hebben
tijdens een bijeenkomst deze week beslo
ten een gesprek aan te vragen met het
college van burgemeester en wethouders.
Afhankelijk van de resultaten van dit ge
sprek zullen zij hun acties bepalen, want
ze zijn het erover eens dat met de subsidie
van slechts 12.000 gulden ernstig besnoeid
moet gaan worden. Nico van der List: „In
de huidige vorm bestaat Join-cultuur pas
drie jaar. Gedurende die tijd hebben we
vaak cabaretgroepen erg goedkoop naar
Noordwijk kunnen halen, omdat we nog
maar pas bestonden. In de komende jaren
wordt dat minder en zullen we meer moe
ten betalen voor de diverse groepen".
Join-cultuur heeft in het seizoen 1975/1976
gedurende de maanden september tot en
met maart ongeveer 30 culturele avonden
verzorgd met een gemiddeld bezoekersaan
tal van rond de 150.
De heer Admiraal, fractievoorzitter van
Gemeentebelangen, verklaart dat Join het
programma meer op het publiek moet
afstellen. „Als je subsidie van de gemeen
schap wilt hebben, dan kun je tenminste
rekening houden met de wensen van die
zelfde gemeenschap", aldus het Noordwijk-
se raadslid. Hij vindt dat er geen sprake
is van bevoogding door de raad: „Join-cul
tuur moet niet denken dat zij de wijsheid
in pacht heeft". De heer J. C. Admiraal
heeft, evenals vele andere raadsleden, het
totaaltheaterprogramma „Funhouse" be
zocht en meent een aantal keren gevoelig
op zijn hart te zijn getrapt tijdens het
programma en bestempelt dit programma
als „een misser van Join-cultuur".
C. Benschop van het C.D.A. vindt dat de
Noordwijkers er niets aan missen als der
gelijke programma's niet meer terugkomen
in Noordwijk. „Ik vind dat cultuur mensen
moet verheffen. Voor decadente program
ma's als „Funhouse" en „Neerlands Hoop"
wil ik geen geld beschikbaar stellen", aldus
de heer Benschop.
Nico van der List en Kees Verweij. resp. voorzitter en secretaris van Join-cultuur.
Kampioens
wedstrijd voor
Bax/Foreholte
Leiden De dames van Bax/-
Foreholte kunnen zondag op het
gemeentelijk sportpark in Voor
hout het kampioenschap in de
landelijke eerste klasse zeven
handbal in de wacht slepen.
Daarvoor zullen zij dan moeten
winnen van Kwiek Sport uit
Den Haag. Als we op de stand
afgaan moet dat natuurlijk kun
nen maar de spanning kan veel
doen en bovendien is Kwiek
Sport een team dat tegen sterke
re tegenstanders gewoon is bij
zonder goed te spelen. Het zal
dan ook zeker spannen in Voor
hout.
De dames van MMO ontmoeten
opnieuw een kampioenskandi
daat. Nadat zij vorige week in
Rotterdam een puntje afsnoep
ten van Actief, krijgen ze nu
bezoek van Wings dat gelijk
staat met de Rotterdamsen. Ook
het Haagse AHC behoort tot de
kandidaten en MMO fungeert
met haar vierde plaats als reu-
zendoder. Wij verwachten daar
om dat MMO met een stuntje
afscheid neemt van deze veld-
competitie.
Ook voor HVS is het zondag de
laatste wedstrijd in Rijswijk te
gen Hercules. De titel is defini
tief voor Westlandia maar de
tweede plaats kan de Stomp-
wijksen niet meer ontgaan.
Voor Hercules is nog een derde
plaats bereikbaar, hetgeen dan
ten koste zal gaan van Jong Ade
dat vrij is.
De heren van Northa gaan hun
derde plaats veilig stellen bij
Wings maar voor de heren van
San/Saturnus betekent het duel
tegen HEC een van de laatste
confrontaties in de regionale
klasse omdat zij reeds vorige
week degradeerden.
In de afdelings-klassen is de
strijd zo goed als gestreden. De
dames van San/Satumus gaan
waarschijnlijk een wedstrijd
verliezen bij de reserves van
AHC, maar belangrijk is het
niet meer.
Wel belangrijk is het duel van
de MMO-heren bij de reserves
van Northa in Noordwijkerhout
De Hoogmadenaren staan nog
steeds het hoogst genoteerd
voor een kampioenschap on
danks de nederlaag van vorige
week.
Programma
DAMES: Reg. kl. 1: 12.45 uur
Bax/Foreholte - Kwiek Sport;
HEREN: Reg. 2e kl.: 14.00 uur
Wings - Northa, 15.00 uur San/-
Saturnus - HEC; Afd. 3e kL:
12.00 uur Northa 2 - MMO 1.