deTijd Frans H: Ik durf nog hierboven aan te komen Oppositie in Spanje vindt referendumplan raag, onoprecht HP feij de^lENE Carters zege 'van betekenis' voor Humphrey Verkiezingen in Portugal: niets opgelost Verontwaardiging bij Caritas over standpunt EEG EEN WETENSCHAPPELIJKE ONTDEKKINGSREIS NAARONZE GRIJZE CEUfN. HOE WI J DENKEN,| terpen Vergeten Part-time- on derwijs dringende noodzaak HULP CUBA GAAT DOOR i Van der Stoel: geen verlaging NAVO-bijdrage ^DONDERDAG 29 april 1976 LEIDSE COURANT PAGINA 7 iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiaiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii IADRID, (Rtr/UPI) Woordvoerders van de christendemocrati- cbe, socialistische en communistische oppositie in Spanje hebben t plannen van de regering voor een referendum in oktober over okele grondwetswijzigingen en voor verkiezingen in het begin an 1977 als „vaag en onoprecht" van de hand gewezen. Er zijn een waarborgen dat de verkiezingen vrij zullen zijn, aldus de ritiek, en de christendemocraat Gil-Robles verklaarde dat „Arias liet gelooft in democratie en haar ook niet wenst". Vernier Arias Navarro wil de lervormingen combineren met vaarborgen voor het voortbe- taan van het van Franco' geerf- Ttle monarchale systeem. Er mag breuk met het verleden tomen en ook de monarchie nag geen inzet worden van het «ferendum. Uiterlijk 15 mei zal de regering bij de Cortes, het parlement, wetsvoorstellen in dienen over de legalisering van jolitieke groeperingen en over de vrijheid van vergadering en demonstratie. Twee maanden later volgt de indiening van een ieuwe kieswet In oktober moet volk zich in een referendum itspreken over een nieuwe suc- isiewet voor de kroon, over irvorming van de Cortes tot parlement met twee kamers, voor de jaarwisseling zullen -kiezingen voor de tweede ka ler worden uitgeschreven, die begin 1977 zullen worden gehou den. later gevolgd door regiona le en plaatselijke verkiezingen. Politieke waarnemers achten het niet denkbeeldig dat dit tijd schema aanzienlijk wordt ver traagd door tegenkanting van de ultra-conservatieve Cortes. Anderzijds staat de regering on der steeds zwaardere druk om op korte termijn hervormingen in te voeren. Op 1 mei zijn over het hele land stakingen en de monstraties uitgeschreven, die weliswaar verboden zijn maar die vermoedelijk toch door zul len gaan. Arias herhaalde gisteren in zijn toespraak dat de communisti sche partij, de best georgani seerde van Spanje, verboden zal blijven. „De communisten zijn hun nederlaag uit de burgeroor log niet vergeten en zijn uit op wraak". Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll De verkiezingen in Portugal zijn het onderwerp waar deze week de weekbladen - actueel als ze proberen te zijn - op inhaken. De meningen zijn nogal ver deeld. De Haagse Post zegt: in Portugal is het socialisme gered. Elseviers magazine brengt een „analyse van een gevaarlijke ontwikkeling". De Groene praat over „een verrassend kleine ver schuiving naar rechts", Vrij Ne derland vindt dat de Portugese verkiezingen geen enkel pro- bleem hebben opgelost, De Tijd denkt dat het daar wel zal ko men tot een samenwerking tus sen socialisten en communisten en dat dat toch een eerste stap is op weg naar een socialistische natie en De Nieuwe Linie con stateert dat de wens voor de verkiezingen niet de vader van de realiteit was: links heeft maar weinig verloren. De Haagse Post brengt deze week een 1 mei special. Een orerende Pieter Jelles Troelstra staart de lezer aan vanaf de voorpagina, om binnenin uit de verf te komen in een goed ge schreven portret als een gesple tene, een gedreven redenaar en een gekweld mens met een hang naar zelfmoord. Een tragisch re volutionair deze heilige van de S.D.A.P Juliana moet blijven, consta teert het blad, maar, „dat bete kent niet dat de monarchie en links ten eeuwige dage hand in hand hoeven te gaan. Het bete kent alleen dat Juliana nog een eindweegs de kroon moet blij ven torsen, om haar dochter in staat te stellen onder normaler omstandigheden te kiezen of zij ja dan nee tot opvolging bereid is en om het volk de gelegenheid te geven over zijn staatsvorm na te denken. In Tsjechoslowakije. is het na de Praagse lente van 1968 geen zomer geworden, geen herfst, maar ijskoude winter. En nu, na zes jaar is die winter nog niet voorbij. „In Praag leven meer dan honderd glazenwassers die voor de zuiveringen van 1959/1970 socioloog, kunstenaar, of beoefenaar van een vrij be roep waren. Officiële cijfers er kennen dat er meer dan 150.000 van zulke mensen zijn in heel Tsjechoslowakije. Ze werken als straatveger, garderobediende of nachtwaker in allerlei soorten banen waar ze geen invloed hebben". Voor de voetbalfanaten brengt De Haagse Post nog een ge sprek met ex-MW-er, weinig opgestelde Ajaxied Willy Bro- kamp. Uitspraak van deze Lim burger: „Als Michels volgend seizoen trainer bij Ajax was ge bleven, was ik zeker vertrokken. Ik kan totaal niet met hem op schieten. We zeggen bijna nooit iets tegen elkaar en ik trek me niets van hem aan. Een wonder- trainer is Michels beslist niet". Het kapitalisme is ook een reli gie, zegt minister Jan Pronk, terwijl hij de handen vroom vouwt, tegen u vanaf de front pagina van De Tijd deze week. Maar dat is misschien juist de stimulans voor zijn volgende uitspraak: „Ik zou inderdaad het liefst nog vier jaar minister van ontwikkelingssamenwerk ing zijn. Dat meen ik echt. Bin nen vier jaar kun je wel een ander beleid formuleren en een beetje uitvoeren en dat is ook zeker gebeurd, maar om de be leidsvorming echt wezenlijk om te zetten in de uitvoering duurt wat langer. Bij die uitvoering wil ik graag betrokken blijven". De Tijd pakt de Lockheedaffai- re nog eens bij de kop en con cludeert: de slechtste dienst die de regering de prins en het Ne derlandse volk zou bewijzen is het laten voortbestaan van een situatie waarin beweringen als die van begin februari en van vorige week een eigen leven kunnen blijven leiden. Gezien de prijzenswaardige maruer waarop het kabinet Den Uyl tot nu toe in deze zaak tewerk is gegaan hoeft er niet aan te wor den getwijfeld het zeker van plan is recht te doen. En voor wie nog eens iets wil lezen over een oude bekende, brengt het blad een interview met de nu 75-jarige Paul Julien. die geen kampvuren langs de Evenaar meer stookt, al gaat hij binnenkort wel zijn 35ste expe ditie naar Oceanië leiden. Ver der bijzonder lezenswaard de tweede aflevering van een in dringend verhaal over sterven en stervensbegeleiding. De Groene Amsterdammer is eens tussen de regels door gaan lezen van het jaarverslag van Philips, en concludeerde dat de werkgelegenheid bij Philips Ne derland de afgelopen vijf jaar met maar liefst 20 procent en dat is 18.000 man is teruggelo pen. De groeiartikelen worden in toenemende mate buiten onze grenzen geproduceerd. De Ne derlandse werknemers worden door het wereldconcern zoet ge houden met de minst winstge vende en dus aflopende restjes. Het blad zegt dan ook wat goed is voor Philips is niét goed Ne derland. Wordt het straks in Portugal staken tegen Soares? De P.S.P.. Soares' partij, heeft bij alle spe lende conflicten en controversen rechtse, voor de Portugese bour geoisie gunstige standpunten in genomen. Men was tegen gewa pende milities, voor buitenland se investeringen en leningen, te gen volksmachtorganen met daadwerkelijke bevoegdheden, voor het blijven binnen de NA VO, tegen de erkenning van de MPLA-regering in Angola. Een dergelijke rechtse politiek, zeker op het gebied van de directe arbeidsverhoudingen, zal over- mijdelijk snel tot harde confron taties leiden. EimtRS In de komende weken zitten bij na 200.000 middelbare scholie ren voor hun eindexamen. Een groot deel slaagt, maar waar voor? Om werkloos te worden? Het eerste van een serie onder wijsartikelen in Elseviers maga zine. Het fundament onder het loon- beleid zakt weg, zegt Elsevier. Vorige week werd de roep om volledige prijscompensatie per 1 juli sterker: wordt die roep ge honoreerd dan is het hek van de dam en kan de regering wel inpakken. Dan is 1976 sociaal- economisch een verloren jaar. waarvan de vertaling zich in de werkloosheidscijfers laat lezen. Steeds meer burgers kopen rechtstreeks van de boer. De middenstand klaagt, minister Lubbers wil een scherper con trole op wat is uitgegroeid tot een miljoenenhandel. Maar de bintjes worden steeds duurder en de nostalgie grijpt wild om zich heen. Deze week een extra dikke Vrij Nederland met een boekenbijla ge, voornamelijk gewijd aan 200 jaar Amerika. In de ..gewone" aflevering interviews met onder andere kinderarts Benjamin Spock, en mr. Jan Jacobus Ab- spoel, nu hoofdofficier van jus titie in Alkmaar van wie de volgende uitspraak: „Ik ben van mening wanneer we maar vol doende flatgebouwen hier in dit arrondissement neerzetten, dan wordt op den duur de criminali teit in Alkmaar even belangrijk als in Amsterdam". Vrij Nederland wijdt bijzonder veel aandacht aan de bezuini gingsoperatie van tien miljard van de regering die over enkele maanden vorm moet krijgen. „Merkwaardige goochelkunsten van regering en Centraal Plan Bureau". En zo maar ..terzijde' In het land der lintjes is het knoopsgat koning. (Van een onzer verslaggevers) MAASTRICHT Verpleger Frans H. voelt zich niet schuldig aan de dood van de patiënten, die hij "tegen de pijn en tegen de onrust" fatale insnline-spuitjes gaf. "Ik durf nu nog, als ik vanavond zou sterven, 'ier boven aan te komen en zeggen dat ik ooit een patiënt heb willen doden". Dat ei Frans gistermiddag op de vraag van een van de rechters of de vrome Frans (hij was een tijd lang postulant in een Heerlens broederklooster) zich "Voor de Grote Baas sou durven verantwoorden". Eerder al, bij zijn eerste bekentenis, in september, had Frans, slaande met de vuist op tafel, gezegd dat hij gerust bij de Grote Baas zou durven zeggen dat hij nooit gespoten had. Even later gaf hij, snikkend, krijsend bijna, toe dat hij het wel gedaan had: "Ik heb gespo ten. ik heb gespoten". Inspekteur J. Grachten van de rijksrecher che vertelde gistermiddag, helder en exact formulerend, hoe die bekentenis tot stand gekomen is: "Aanvankelijk ontkende Frans H. categorisch wat we hem voorzichtig, want veel bewijs hadden we niet, voorhielden. Hij zei dan: "Dat vind ik schandalig, hoe durft u zoiets te zeggen". Maar Frans werd steeds onzekerder en barstte in een huilbui uit Hij krijste het uit en daarom riep ik de arts, mevrouw Vijgen, erbij. Zij wist Frans te kalmeren, terwijl ik even weg was. Want ik kon het niet aanzien, zo'n grote man, snik kend met het hoofd op de tafel. Later zei hij tegen dokter Vijgen: "Dokter, u gelooft toch niet dat ik gespoten heb". Waarop de dokter zei: "Frans, ik wou dat ik je kon geloven, maar met de gegevens die ik heb kan ik dat niet". Ik vroeg hem een keer: hoe verklaar je dat, dat de mensen zo snel stierven bij jou in de kliniek. En dan zei hij: we kunnen over een of twee dagen allemaal dood zijn. Na wat doorvragen barstte Frans weer in snik ken uit, zo erg dat dokter Vijgen, op wie hij erg gesteld was, er weer bij moest ko men. De rechercheur ging weer even weg. Toen hij terugkwam zei mevrouw Vijgen: "Mag ik tegen meneer Grachten zeggen wat je mij net hebt verteld, Frans?" Ja, zei deze en riep toen zelf uit: "Ik heb gespoten." "Ja, zo is het gegaan", bevestigde Frans H. gisteren, nadat ook mevrouw Vijgen in vrij wel gelijke bewoordingen over die bekente nis verteld had. Frans H. schoof gisteren een stuk verantwoordelijkheid door naar de veelvuldige wisseling van artsen bij de kli niek. "Daardoor moest ik veel zelf beslis- Frans H. vertelde ook dat de arts Van Hoof zich "net als ik", had verwonderd over het grote aantal hypoglycaemieèn (te laag bloed suikergehalte, veroorzaakt door een te veel aan insuline). "De dokter heeft er toen een les over gegeven hoe dat kon", zei hij. "Ik weet ook, dat, als je een niet-suikerpatiënt insuline inspuit dat fataal kap zijn", had Frans bekend. Gisteren bestreed hij dat hij de betekenis (dodelijk) toen gekend had. "Dat hebben ze me later pas uitgelegd", zei hij. "En als ik een niet-diabeet spoot, dan bleef ik altijd onder het maximum voor een zware diabeet". Frans H. gaf 's morgens toe zich goederen te hebben toeleëge d. "Ik vind het triest dat ik dit heb gedaan, maar ik vind het ook zeer triest, dat ik hiervoor als enige terecht sta. Er waren anderen in de kliniek, die zoiets deden, maar nu allemaal zeggen, dat zij zoiets nooit gedaan hebben. Ik heb geschen ken van patiënten aangenomen, maar dat doet iedereen, zelfs de arts". Dit was het laatste woord van Frans H. na de behandeling van de vermogensdelicten, die hem door de officier van justitie, mr. J. Booster, zijn aangewreven. Voor de recht bankpresident, mr. G. Hermesdorf, was dit laatste woord aanleiding even de getuige van dinsdag, de hoofdverpleegkundige van de Lueckerheidekliniek, H. van Dijk, naar voren te halen. „Door deze verklaring wordt een smet op jullie allemaal geworpen. Is dit juist?" vroeg hij hem. Getuige Van Dijk reageerde hierop fel: "Met nadruk verklaar ik dat dit niet waar is". Ook de daarna nog als getuige-verbalisant gehoorde inspecteur van de rijksrecherche, de heer J. Grachten uit Geleen, verklaarde in dezelfde geest "De officier van justitie en ik hebben de ver dachte tijdens het onderzoek naar Kerkrade laten overbrengen en hebben hem de gehele dag in de gelegenheid gesteld zijn grieven te spuien", zei hij. "Ik heb hem letterlijk uitgedaagd namen te noemen, maar Frans H. heeft geen enkele naam genoemd". Veel sieraden zijn teruggevonden in het juwelen kistje van zijn vrouw. Frederic Viester DEN HAAG (ANP) - Volgens minister Van Kemenade zal het part-time-onderwijs er in elk geval moeten komen teneinde de overgang naar het participa tie-onderwijs mogelijk te ma ken. De onderwijsminister zei dit gis teren tijdens het debat over de nota „naar het participatie-on derwijs". Hij wees er de kamer op dat de regionale taakverde ling evenzeer noodzakelijk is. Als die er niet komt laten we de zaak op z'n beloop of zal er een wetsvoorstel moeten komen waarin de opbouw die nu vrijwillig en van onderaf moet komen dwingend wordt opge legd. Tijdens het debat bleek de ka mer bereid een samengaan van vormingswerk en beroepsbege leidend onderwijs te aanvaar den, al meenden WD en chris ten-democraten dat ook een sa mengaan met andere vormen van onderwijs mogelijk moet zijn. De - minister zei dat het experiment zich niet hoeft te beperken tot een bepaalde vorm van onderwijs, maar dat ook andere vormen in aanmerking komen. Die zullen dan wel een zekere binding met het vor mingswerk moeten hebben. In het participatie-onderwijs gaan de jongeren via stages maatschappelijke ervaring op doen. Over de stageproblema- tiek gaat de minister nog deze zomer praten met bedrijfsleven en met de minister van sociale zaken en andere betrokken col- Incra'c VIERMASTER De Franse viermaster Club Mèditerrann'ee van solozeiler Alain Colas heeft gisteren de haven van Marseille verlaten voor een 1500 mijl lange tocht naar een andere Franse stad: Lorient in Bretagne. De tocht geldt als een proefvaart voor het imposante jacht. (Van onze parlementaire redac tie) DEN HAAG De regering is bezorgd over de aanwezigheid van Cubanen in Angola, maar vindt dat op zichzelf geen aan leiding om de ontwikkelings hulp aan Cuba stop te zetten. Dit verklaarde minister Pronk van ontwikkelingssamenwerk ing gisteren in de Eerste Ka mer. De confessionele fracties die aanvankelijk van plan waren een motie tegen de hulp van Cuba in te dienen - een motie die met steun van de WD op een meerderheid had kunnen rekenen - zagen hier te elfder ure vanaf. De reden was, zo verklaarde hun woordvoerder Piket (CHU), dat de CH-fractie- leider in de Tweede Kamer Kruisinga schriftelijke vragen over deze kwestie heeft gesteld, waarop men het antwoord eerst wil afwachten. PPD-ministers in Portugal uit regering LISSABON (AFP) De demo cratische volkspartij in Portugal (PPD) heeft besloten haar twee ministerszetels ter beschikking van de premier te stellen. Partijsecretaris Carneiro zei te gen de pers dat zijn partij geen regeringscrisis wil veroorzaken. Zij vindt het echter nodig dat het kabinet wordt aangepast aan de verkiezingsuitslag. Carneiro staat een coalitierege ring voor van PPD, socialisten en democratische en sociale |K H 1 pSfQl 1 "Domme" of "knappe" mensen bestaan niet. Dat is één van de belangrijkste con clusies uit dit interessante Boek van de Maand. U neemt een kijkje achter de scher men van het modernste hersenonderzoek. U ontdekt, wat er zich in uw hoofd af speelt, als de letters die u nu leest, via uw ogen door uw brein worden opgenomen. En u begrijpt plotseling meer van de eigenlijke werking van ons doen en laten dan tot nu toe mogelijk was. "Hoe wij denken, leren en vergeten" is op een heldere manier geschreven door een deskundig auteur: Frederic Vester. In vier uitgebreide hoofdstukken leidt hij u rond in de wonderbaarlijke wereld van onze grijze cellen. Het boek omvat 128 pagina's met ca. 200 illustraties, bijna allemaal in kleur. De Commissie voor de Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek vindt "Hoe wij denken, leren en ver geten" zo'n uitzonderlijke uitgave, dat het als 25e Boek van de Maand voor een speciale prijs wordt aangeboden. Zodat het binnen het bereik komt van iedereen,J die meer wil weten over: Hoe wij denken, leren en vergeten. 'HOE WU DENKEN, LEREN EN VERGETEN.' ALS BOEK VAN DE MAAND F14,50. DAARNA F28,50. De aanbieding is geldig t/m 8 mei 1976. Echter zolang de voorraad strekt. PITTSBURGH - Pennsylvania (UPI) Jimmy Carter, die de eerste gekozen president van de Verenigde Staten uit het zuiden sinds de Amerikaanse burgeroorlog wil worden, heeft met zijn klinken de overwinning in de industriestaat Pennsylvania vrijwel alle hoop weggevaagd voor zijn tegenstanders Henry Jackson en Morris Udall, mogelijk zelfs die voor de nog steeds afwezige kandidaat van het gezond verstand Hubert Humphrey. Carter heeft bewezen als zuider ling ook een grote industrie staat van het noorden voor zich te kunnen winnen, ondanks de tegenwerking van vakbondslei ders en partijbonzen die geza menlijk in actie waren gekomen om de campagne van Carter af te remmen. Jackson en Udall hebben evenwel geweigerd hun campagne op te geven. Met zijn overwinning (37 pro cent van de stemmen, tegen 25 procent voor Jackson en 19 voor Udall) heeft Carter ook de plan nen van Humphreys aanhang bemoeilijkt. De aanhang van de vroegere vice-president streeft naar een onbeslist op de natio nale partijconventie van de de mocraten in New York, waarna men zich dan ten einde raad tot de ijzervreter uit Minnesota zou wenden. Humphrey heeft nu moeten erkennen dat de over winning van Carter in Pennsyl vania 'van betekenis' 'is, maar hij waarschuwde Carter dat er voor juli nog heel wat stemmen geoogst moeten worden. Het was Carters zevende overwin ning bij de democraten in negen voorverkiezingen. In de komen de zes weken zullen nog 22 voor verkiezingen volgen. Den Haag (ANP) - De internationale r.k. organisatie Caritas en dc Wereldraad van Kerken zijn verontwaardigd over het feit, dat de E.E.G. niet van hun diensten gebruik wil maken bij de distributie van overschotten melkpoeder in de ontwikkelingslan den. Dit heeft mr J. van Gennip gisteren gezegd op een persconfe rentie, die door de Nederlandse afdeling van Caritas was belegd. zend ton melkpoeder. Voor dit Kruis en het Wereldvoedsel pro- jaar heeft caritas tot in details gramma van de Verenigde Na- een plan gereed voor de distri butie van ruim 23.000 ton. De E.E.G. heeft zich tot nu toe be reid getoond 10.000 ton beschik baar te stellen aan organisaties als Caritas en de Wereldraad, ties, wel de transportkosten be taalt. Het betalen van de tran sportkosten door Caritas en de Wereldraad is, volgens mr Van Gennip, ondoenlijk, omdat deze organisaties ook al grote kosten waarbij deze organisaties zelf maken met het opzetten van een de transportkosten zouden moe- mm'1 ten betalen. Voor het transport over zee van de 23.000 ton melk poeder is, aldus mr Van Gennip. ongeveer 9 10 miljoen gulden nodig. Mr Van Gennip stelde. betrouwbaar distributie-appa raat in de ontwikkelingslanden zelf. Met het plan van Caritas zouden dit jaar nog twee mil joen mensen in 43 landen gehol pen zijn, aldus mr Van Gennip. DEN HAAG (ANP) Minister Van der Stoel van buitenlandse zaken zal ach in het kabinet gaan verzetten tegen mogelijke voorstellen om de NAVO-bijdrage van Nederland te verlagen. Hij liet dit gisteren blijken tijdens de behandeling van de begroting van zijn ministerie in de Eerste Kamer, u-aar hij „de sombere en waarheidsgetrouwe visie" van PvdA-senator Nederhorst beaamde over de krachtsverhoudingen tussen oost en west. Vooral het overwicht in perso- nigingsoperatie welke m neel en materieel van. het War- schau-pact baarde hem zorgen. „Ik heb helaas geen reden dit standpunt van de PvdA-fractie te weerspreken", aldus minister Van der Stoel. omstreeks tien miljard gulden moet opleveren, De tegenstelling tussen Eerste en Tweede Kamer bleek duidelijk, want de vorige week liet PvdA-fractie in de Tweede Kamer van Thijn nog weten dat naar zijn mening ook defensie onder de bezuinigingen zal moeten vallen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1976 | | pagina 7