Kwaliteit van arbeid sterk in ontwikkeling N oodprocedure aan de orde stellen Werkloosheid Zuid-Holland daalde gering IR. A. J. DE ROOS: Nederland op Luchtvervoer achtergebleven NEDERLAND HEEFT ER NIETS MEE TE MAKEN Waarschuwing voor „grijze wolven Italiaanse mode KVP-voorzitter Vergeer: (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG „De partijraad van de KVP zal zich op 29 april zeer diepgaand en concreet moeten buigen over de vraag of de noodprocedure niet in gang gezet moet worden". Dit zei gisteren KVP-voorzitter Vergeer in een reactie op de brief van anti-revolu tionair prof. Goudzwaard aan het CDA-bestuur waarin hij zijn twijfels over de ene CD A-kieslijst uitsprak. Volgens de noodproce dure kan de KVP onmiddellijk alleen als christen-democratische partij gaan functioneren als niet tot de gezamenlijke lijst van AR, CHU en KVP voor de komende verkiezingen wordt besloten. Op een bijeenkomst in Den worden afgeschreven. „Prof. De status van ambtenaar bevalt ir. A. J. (At) de Roos, de ex-directeur van de locatie Hengelo van Akzo Zout Chemie, bijzonder goed. Sinds 1 oktober 1975 vervult hij de topfunctie van directeur-generaal van de arbeid van het ministerie van Sociale Za ken in Voorburg. Tot zijn taak behoort de uitvoering van politieke verlangens van minister Boersma en het onder de aandacht brengen van beleidsvoorstellen aan de mi nister. Uiteraard moet hij ook de ambtelij ke dienst, waar 800 man werkt, leiden, coördineren en stimuleren. Dit werk biedt meer „groeimogelijkheden" dan de Akzo-functie, meent ir. De Roos, die veertien jaar in dienst is geweest bij de „zoutfabriek". Hij oppert: „De problemen zijn nu niet gekoppeld aan een bedrijf of bedrijfstak. Een nieuwe dimensie is verder het contact met de politiek. Ik dacht overi gens, dat het verschil tussen overheid en een particulier produktiebedrijf groter zou zijn dan het nu blijkt te zijn. Bij de over heid zou alles ambtelijker, bureaucratischer toegaan. Maar dat is bepaald niet het geval. Dat vind ik erg fijn". Wij spraken met topambtenaar De Roos in zijn kantoor in Voorburg, met name over de kwaliteit van de arbeid. oorburg Welzijnsbevordering voor mensen in un werksituatie kan niet zo maar eventjes van Bovenaf geregeld worden. Verbetering van de kwaliteit van de arbeid, zowel in technisch als sociaal opzicht, komt niet tot stand wanneer daar aan de basis geen behoefte aan is. Ir. De Roos is zich daar terdege van bewust. „Maar", zegt hij, „in de vele gesprekken die ik heb gevoerd, kwam steeds naar voren dat mensen meer van hun arbeidssituatie willen maken. De een wil dht via een andere fysieke of technische aanpak bereiken, de ander via ondernemingsraad, bedrijfsleden- groep of vergaderingen". Hij neemt als uitgangs punt, dat er een toenemend verlangen is naar meer invloed van werknemers op de organisatie, ze actief zijn. De vermaatschappelijking van ondernemingen, maar ook ziekenhuizen, ver zorgingstehuizen en andere organisaties zet in die losofie door. De overheid heeft tot taak daarop te spelen. De Roos: „Je kent de grap van Paul Vliet, die zegt dat de kapitein en ik hebben ■loten dat vanaf morgen de democratisering toirdt ingevoerd. Nou, zo werkt 't niet". Vim functioneert 't dan wel? De topambtenaar, die '"•de-oordelen vermijdt: „Als ambtenaar moet 'orm geven aan wat democratisch tot stand Bijdragen daartoe worden in hoge mate ■H ^de-oordeler ■Bfvorm geven Mj^mt. Bijdragei boltini geleverd door maatschappelijke krachten. Politie ke krachten zorgen weer voor de uitwerking. Op die ontwikkelingen, die wijzen op een groeiend ontwikkelingspeil van functies en mensen, moeten wij inspelen". Over het algemeen is het dan ook zo, stelt De Roos, dat de wetgeving de maatschap pelijke ontwikkelingen volgt. Nu zegt De Roos, dat bedrijfsdemocratisering door de mensen op de werkvloer gedragen moet wor den. Dat is mooi, heel mooi. Maar niet iedere werknemer staat te trappelen van ongeduld om meer inhoud aan zijn eigen werksituatie te geven in de zin van meer zeggenschap. Velen geven liever meer inhoud aan hun loonzakje. Maar het proces van de humanisering, kwaliteits verbetering van de arbeid verkeert nog in embryo nale toestand. De vakbeweging (welzij nsvakbewe- ging) en werkgeversorganisaties hebben zich er nog niet zo gek lang in verdiept. Bovendien vormt de huidige economische recessie een remmende factor. De Roos: „Dat is een handicap. De econo mische situatie maakt het manoeuvreren op alle fronten moeilijker. Het eerste probleem van een werkloze is werk zien te krijgen. Je moet hem niet opzadelen met idealistische verhalen. Die irriteren hem alleen maar. Ik hoop dan ook, dat er in de toekomst geen werkloze meer is, hoewel ik dit niet verwacht". Kortom: werklozen hebben andere zorgen aan hun hoofd dan mensen die tot de actieve beroepsbevol king behoren, hoewel beiden overtuigd kunnen zijn (of niet) van de noodzaak van een verdere democratisering van het bedrijfsleven. De Roos: „Een man die een week honger heeft geleden, heeft meer belang bij brood dan bij de keuze van het beleg. Maar dit moet niet betekenen dat je je alleen met brood bezig moet houden". Anders gezegd: de actuele problemen vragen de grootste aandacht (werkloosheidsbestrijding), maar daarnaast mogen toekomstgerichte handelin gen (lange termijn beleid) niet verwaarloosd wor den. Integendeel. Al met al heeft De Roos een flinke klus op zich genomen. Met de groep waaraan hij leiding geeft, probeert hij een bijdrage te leveren aan het opti maliseren van de arbeidsomstandigheden. Dit via harde techniek (Stoomwezen) en gedragsweten schappelijke activiteiten (werkoverleg, bedrijfsge zondheidszorg). Ook staat hij aan het hoofd van de arbeidsinspectie, die in ons land in tien distric ten vertegenwoordigd is. Deze inspecties houden toezicht op de naleving van de arbeids- en veilig heidswetten. „Het is te bout te beweren, dat het overal in orde is", aldus De Roos. Uit ervaring weet de directeur-generaal van de arbeid dat „er iets scheef zit", wanneer het ziekte verzuim, personeelsverloop en de wervingskracht bij een onderneming „negatief" zijn. De Roos: „Ik weet uit de praktijk, dat als het sociaal klimaat beter wordt, de drie genoemde indicatoren teruglo pen. Dat betekent tevens, maar dat stel ik niet voorop, ook een stuk efficiencywinst. Ik zou deze zaken zeker niet om willen draaien, maar ook niet willen verdoezelen. De verbetering van de kwali teit van de arbeid kost geld, maar je moet ook naar de opbrengst kijken". Onder verbetering van het sociaal klimaat verstaat De Roos niet alleen het optimaliseren van overlegstructuren binnen een werkorganisatie. Het gaat ook om de creatie van basisvoorwaarden als een veilige arbeidsom- geving en adequate technische toerusting. In we zen moeten deze basisvoorwaarden eerst geregeld zijn, alvorens de omstandigheden geschikt zijn voor een verbetering van de niet-materiële kwali teit van de arbeid. De Roos: „Ik stel hier wel hoge eisen aan. Mensen moeten zelf vorm gaan geven aan hun werk". Daar zijn goed opgeleide mensen (niet alleen vakgericht, maar ook qua vergadertechniek e.d.) voor nodig. Hoewel de directeur-generaal stelt, dat „je tegenwoordig niet meer kunt volstaan met een opleiding aan het begin van je leven, zodat je voor je verdere leven klaar bent", zal toch niet idereen aan de verwachtingen kunnen of willen voldoen. Zo komt van werkende jongeren vaak de klacht, dat ze geen behoefte hebben 'aan partiële leerplicht omdat ze ten slotte de school vaak bewust hebben verlaten om te gaan werken en geld te verdienen. Ze willen niet meer leren. De Roos: „Ik wil ook niet beweren dat iemand met een hoge opleiding en een bijbehorend beroep gelukkiger is dan iemand die die opleiding niet heeft gehad. Ook in eenvoudig handwerk kan een mens een heleboel inleggen. Het is ook niet zo, dat iemand die hoger geplaatst is ook meer vrijheid heeft dan een lager geplaatst. Ik had bij Akzo de indruk, dat de chauffeurs meer vrijheid hadden dan hun chefs. De plaats in de hiërarchie geeft niet altijd aan welke ruimte je hebt". Democratisering c.q. humanisering van de arbeid is een traag proces. Er zijn tal van obstakels, zowel in de materiële als immateriële sfeer. Zo bestaan er nog discrepanties tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Maar dat is volgens De Roos niet bepalend voor de toekomst. Hij vindt bij voorbeeld een grotere flexibiliteit en mobiliteit van werknemers noodzakelijk, zodat er wat meer evenwicht tussen vraag (naar goed opgeleide vakmensen en vooral in het westen) en aanbod (minder geschoolden, vooral in het noord en, oosten en zuiden) komt. Maar het wisselen van baan, laat staan het verhuizen van de ene naar de andere gemeente, is voor velen nog een te zware opgave. De Roos: „Het is een goede zaak als je die flexibiliteit kunt bevorderen. Maar dat is moeilijk. Iemand die wat heeft, heeft wat te verliezen. Onze toenemende welvaart heeft het zo gemaakt, dat er meer valt te verliezen. Maar ik wil absoluut niet idealistisch zijn door te veronder stellen dat mensen heel gemakkelijk van werk zouden kunnen veranderen". Uiteraard is het vol gens De Roos geen goede zaak, wanneer mensen! uit economische noodzaak (ontslag) gedwongen worden ander werk te zoeken. Het gaat in eenj ideaal-situatie om flexibiliteit op basis van vrijwil ligheid. Er zijn meer hindernissen op weg naar een maat-' schappij van volledige participatie-democratie. Ook werkgevers en werknemers zijn het niet eens over de inrichting van onze toekomstige samenle-j ving. Het moeizame compromis, dat werd bereikt' over de ondernemingsraad-nieuwe-stijl bevestigt, het bestaan van tegenstellingen. De Roos, meent; echter, dat er wel degelijk raakvlakken zijn tussen de opvattingen van beide sociale partners van del overheid. Hij merkt op: „Werkgevers praten over; delegeren en werknemers over democratiseren, i Democratiseren betekent echter ook, dat verant woordelijkheden van boven naar beneden in orga- nisaties worden gedelegeerd". Topambtenaar De Roos weet, dat maatschappelij ke veranderingen altijd spanningen oproepen. Wanneer hij werknemers- en werkgeversstandpun ten analyseert calculeert hij dit in. 1 Duidelijk is wel, dat experimenten, bij voorbeeld 1 met werkoverleg, zullen doorgaan. De Roos maakt onderscheid tussen korte en lange termijn. Ook1 wanneer hij zijn visie geeft op het probleem van het niet aansluiten van het onderwijs op het bedrijfsleven. De veralgemenisering van het on derwijs gaat volgens de werkgevers ten koste van de vakgerichte opleiding. Werkgevers moeten nieu we, jonge werknemers extra scholen om ze pro- duktierijp te maken. Bekend is het conflict hier over tussen vier Hengelose metaalwerkgevers en de vakbonden. De werkgevers hebben voorgesteld het eerste opleidingsjaar als leerjaar te beschou wen (met 20 gulden zakgeld in de week), terwijl de industriebonden het openingsjaar als werkjaar (inclusief minimum-jeugdloon) gehandhaafd willen zien. De Roos zegt, dat je deze zaak in het kader van de ontwikkeling van het participatie-onderwijs moet bekijken. Dat houdt een leerplichtverlenging (werkende jongeren worden lerende jongeren) tot 18 jaar (nu 16 jaar) in. Dan lopen de deelnemers aan deze nu nog experimentele onderwijsvorm stage bij bedrijven. Maar zover is het voor 1980 zeker nog niet. Tot die tijd blijft na het algemeen onderwijs nog een stuk specifieke beroepsvorming De Roos: „Ik zou allerminst durven beweren, dat op korte termijn de discrepanties zouden zijn opgeheven. Ik dacht, dat alles nog niet zo helder was voor iedereen. Het is in discussie. Dat is een goede zaak". Vast staat voor hem dat de kwaliteit van de arbeid heel sterk in ontwikkeling is. We zitten nu in een overbruggingsfase. „Maar ik ben ook niet in staat te zien hoe de wereld er over tien, vijftien jaar uitziet", aldus De Roos. Henny Everts op tournee (Van een onzer verslaggevers) UTRECHT Circus Toni Bol tini is weer op tournee, gister avond ging de première voor dit fizoen in Utrecht. Dat mag wel veer een wonder worden ge- ?md. want elk najaar blijken financiële uitkomsten zo be- iroe nd, dat op de laatste Fpeeldag het circusorkest wel de 'Last Post" kan blazen. Vorig j aar was er zelfs een oninbare -ordering van de staat en de bedrijfsvereniging van in toaal 1,5 miloen gulden, wat tot een aillissement leidde. Dank zij indingrijke zakelijke construc- les is het circus als zodanig f 1 ehfer ongrijpbaar en dus kon- len de twee instanties naar hun eld fluiten. Toni Boltini kan er -If om gniffelen, maar heeft d Kh nog wel zoveel schuldge- ndl oei dat hij de overheid 300.000 rijkaarten heeft aangeboden 22 im uit te delen aan instellingen. Intussen hoopt hij waarschijn- va ijk wel, dat van dat aanbod feen gebruik wordt gemaakt, lan vant dan zou hij zo'n honderd ratis voorstellingen moeten ge- 01' i'en. 41 die bezoekers zouden dit cir- 'usseizoen bij Boltini heel wat tex le zien krijgen, zo hebben wij urt gisteravond in een bomvolle wadent kunnen vaststellen. Men is W 'elfs geneigd om te spreken van 1 ?en overladen programma, waarin best wat geschrapt zou CT nogen worden. Dat zou dan ter 'ooral moeten gebeuren in de 10" )aardedressuur. Zonder twijfel heeft Boltini een fraaie stoeterij opgebouwd, maar de paarden k- 'jjn toch echt nog niet toe aan ren boeiend optreden. Er is oorts een redelijke leeuwen- P Iressuur te zien, een goed be- V( ennummer en een charmante j 2 Poedelshow. In de sector van het variété imponeren vooral uitstekend perchenummer, ,|eu 'en uitzonderlijk goede trampo- rï t tóe-act en fraai trapezewerk. ld }pvallend is, dat de humor dit lW. laar op een beter niveau staat m Pan in het verleden het geval R ^as- Boltini heeft voorts op zijn T lobileumprijskaart zijn circus bestaat dertig jaar verder nog ïongleurs, illusionisten (meisje Verandert in leeuw), equilibris- k", kortom alles wat men in **n circus verwacht, geplaatst. «ond 150 plaaten in Nederland I j-n België kunnen er tot novem- II w kennis van nemen. Niet al- es is geweldig, maar het is best moeite waard om er een oog 1 tón te wagen. Vangrail werd het verkeer gisteren geruime tijd gestremd door dat een vrachtwa gen op de vangrail was beland. Het voertuig kwam op de middenbermbe veiliging terecht na een slip. Persoonlij ke ongelukken de den zich niet voor. De vrachtwagen raakte wel onher stelbaar bescha digd. Surinaamse premier over rapport rekenkamer: PARAMARIBO (ANP) Ne derland heeft niets met deze zaak te maken", zei Surinames minister-president H. Arron bij de openbare behandeling van het rapport van de Surinaamse rekenkamer in het parlement van Paramaribo. „Wij zijn niet onfeilbaar, maar de in het rap port aangetoonde fouten zijn grotendeels gemaakt door de vorige regering", aldus de pre mier. De openbare behandeling volg de op interpellaties van de VHP- oppositie. Die wilde opheldering over malversaties, frauduleuze handelingen en tekortkomingen die in het onlangs verschenen rapport waren opgesomd. Minis ter mr. E. Bruma van Economi sche Zaken zei in het parlement, dat zijn voorganger „een augias stal" had achtergelaten. Als voorbeeld van de corruptheid van de vorige VHP-coalitierege- ring noemde premier Arron nog het verdwijnen van het meubi lair ter waarde van 50.000 gulden uit het huis van de toenmalige gevolmachtigd mi nister in Nederland toen die re gering aftrad. Den Haag Door de energie crisis en de daaropvolgende economische teruggang is de ontwikkeling van het luchtver voer van en naar Nederland sterk achtergebleven bij de oor spronkelijke ramingen. Schip hol zal daarom langer dan tot nu toe werd verwacht, als enige nationale luchthaven het lucht vervoer verwerken. Omdat dit van groot belang is voor het onderzoek naar de noodzaak van een tweede natio nale luchthaven, zijn er nieuwe prognoses gemaakt voor de aan tallen passagiersbewegingen en de aantallen vliegtuigbewegin gen met passagiers en vracht. De Rijksluchtvaartdienst, de NV Luchthaven Schiphol en de KLM hebben de nieuwe progno se samengesteld die minister Westerterp aan de Tweede Ka mer heeft aangeboden. In die prognose staat, dat in het jaar 2000 ongeveer 40 miljoen Dassa- giers op Schiphol zullen komen. Dat is de helft van de schatting die werd gemaakt voor de olie crisis. Ook de verwachte groei van de grootte van vliegtuigen blijkt in de vorige prognose te hoog te zijn geweest. Dat zelfde geldt voor de hoeveelheden vracht vervoer. In de oorspronkelijke verwachtingen werd voor de eeuwwisseling gesproken over 406.000 vrachtvliegtuigbewegin gen, thans gaat men uit van ongeveer 285.000 bewegingen. 99 AMSTERDAM (ANP) Vol gens de Stichting Welzijn Bui- Mn greep te krlieen op het poli- tenlandse Werknemers ISWBW) tle e denken van Turkse gastar- in Amsterdam valt in Neder- ^iders. In West-Duitsland, land onder Turkse werknemers waar ruml één ml,)oen Turken terreur te verwachten van de ™onen' controleren de nationa- grijze wolven". Dit zijn vol- llstlsche Turkse arbeidsvereni- gens de SWBS knokploegen van glngen al jarenlang de Politieke de nationalistische Turkse ar- activiteiten van Turkse gastar- beiders, aldus de SWBW. beidsverenigingen in Neder- Hoewel in Nederland, waar land, een organisatie die is op- ruim 60.000 Turken wonen, vol- gericht door de Turkse neo-fas- gens de SWBW de „grijze wol- J cistische politieke partij nationale beweging. Aanhangers van deze partij zou den zich in enkele Europese lan- ven" nog niet zo actief zijn, eist de stichting van de Nederlandse regering dat zij maatregelen neemt tegen de komst van het Chileense vluchtelingen Den Haag De regering heeft besloten om nog eens veertig Chileense vluchtelingen in ons land op te nemen. Het gaat hier om twintig gezinnen die na de militaire staatsgreep in Chili ruim drie jaar geleden de wijk hebben genomen naar Argenti nië maar nu door de regering aldaar gesommeerd zijn het land te verlaten. De regering heeft het besluit genomen na zorgvuldig overleg met de hoge V.N.-commissaris voor het vluchtelingenwezen in Genève. WASSENAAR In de week van 19 tot 25 april wordt in Wassenaar weer de jaarlijkse huis-aan-huis Sakor-collecte ge houden, ten bate van kinderen die om een of andere reden tijdelijk in een tehuis moeten verblijven. Vorig jaar bracht de collecte bijna 9500 gulden op. Pasen vrij zonnig en droog Nadat woensdag een verstoring optrad, heeft de brug van hoge luchtdruk zich over ons land hersteld. Het werd opnieuw zonnig en de temperaturen bleven weinig af wijkend van die welke voor de tijd van het jaar gewoon zijn, d.w.z. maximum temperaturen tussen 12 en 17 graden en mini ma van 0 tot 6 graden. De komende dagen zal dit weer type zich handhaven. Tot en met de paasdagen zal het vrij zonnig en droog blijven. Gelei delijk zullen echter oceaansto ringen dichterbij komen. Het complex van lagedrukge bied in Midden-Europa dat daar, na een warme periode, kouder weer met af en toe regen bracht, verplaatst zich naar Zuid-Europa. Dit betekent voor de gordel van Frankrijk tot in Oost-Duitsland en Tshechoslo- wakije een sterke weersverbete- ring. Rond het Middellandsezee- gebied zullen depressies het weer nog enkele dagen blijven verstoren. De temperaturen blij ven hier tussen de 15 en 20 graden, met in Spanje hogere waarden. Luchth. R'dam Vlissingen Rome Split h. bew. gèfTbi h. bew. re^mbui Bosch zei KVP-voorzitter Ver geer dat hij het jammer vond, „dat prof. Goudzwaard zo'n ver velende brief had geschreven". CDA-voorzitter prof. dr. P. Goudzwaard vindt dat er nog iets moet gebeuren, dus dat we een poging doen het CDA als nog tot stand te brengen", aldus prof. Steenkamp. Dr. Kruisinga, CHU-fractievoor- Steenkamp heeft de brief van zitter in de Tweede Kamer heeft de gezaghebbende anti-revolu- de brief niet als positief erva- tionair „een zwaar schot voor de ren. „Het is noodzakelijk van de boeg" genoemd. Prof. Steen- ARP zo spoedig mogelijk een kamp deelt de zorgen van prof. definitief ja te horen te krijgen Goudzwaard over het CDA, voor het CDA. Over de houding maar het is volgens hem beslist van de ARP wordt teveel twijfel niet zo dat het CDA al moet gezaaid", aldus dr. Kruisinga. (Van een onzer verslaggevers) Den Haag Met een vleugje optimisme ziet de directeur van de arbeidsvoorziening in Zuid- Holland de nog steeds zorgelij ke arbeidssituatie de komende maanden tegemoet. De heer Westhoff baseerde deze verwachting op het feit dat de vraag naar werknemers ten op zichte van februari zowel bij mannen als vrouwen is verbe terd en dat het aantal ingeschre ven werknemers bij de arbeids- bureau's is afgenomen. Verder blijkt uit gegevens van de indus trie dat de conjunctuur aan trekt. Vooral uit de chemische industrie, voor Zuid-Holland een belangrijke bron van werk gelegenheid, komen positieve geluiden, aldus de heer West hoff. Hij voegde daar echter aan toe dat de dreiging van ontsla gen in de metaalsector, met na me bij Nederhorst, op de lange duur dit toekomstbeeld negatief kan beinvloeden. Ten opzichte van de landelijk geconstateerde daling van het aantal ingeschreven werkne mers, is die van Zuid-Holland minder. De daling moet voor een niet onaanzienlijk deel wor den toegeschreven aan seizoens ontwikkelingen in de bouw en horeca. In Zuid-Holland is nu 4,37 procent van de afhankelij ke beroepsbevolking werkeloos. Uit cijfers over de arbeids marktsituatie blijkt dat het aan tal mensen dat voor drie maan den of korter bij de arbeidsbu reaus staat geregistreerd steeds groter wordt. Meestal zijn het jongeren die van werk verwisse len, maar weer snel aan de slag komen zonder dat de werkloos heid absoluut gezien afneemt. Zij die daarentegen meer dan zes maanden zonder werk zit ten, krijgen steeds minder kans om aan de slag te komen, en worden steeds talrijker. Russische dissidenten veroordeeld MOSKOU (Reuter) In Rus land zijn gisteren twee dissiden ten veroordeeld. In het Syberi- sche Omsk werd Moestafa Dje- miliov wegens belediging van de staat veroordeeld tot twee en ee- n half jaar gevangenisstraf. Eer der werd gisteren in Moskou de secretaris van het in Rusland niet erkende Amnesty Interna tional Andrei Tverdoklebov ver oordeeld tot vijf jaar binnen landse verbanning, wat inde praktijk met het jaar dat hij in voorarrest heeft doorgebracht, zal worden gereduceerd tot twee Op de foto een wit zuiver zijden geplisseerde rok en bijpassende blouse met abstract licht-cognackleurig bloemmotief. Met bijpas sende schoenen, (rechts). Cognackleurig ensemble in zuiver zijde met schoenen in dezelfde kleur, (links)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1976 | | pagina 9