LANGS OMWEGEN
Alleen extra bedden kunnen
verdriet de kop indrukken
Ab Smit heeft
smidsevuur gedoofd
INTERMEUBELTOONZALEN
VAN DER KLUGT BV
fe
Soldaat J. E. Klaproth blijft
overheid achter de broek zitten
DONDERDAG 15 APRIL 1976
LEIDSE COURANT
pagina 5
75-JARIGE VVV LEIDEN
DOOR
TON
PIETERS
Op mijn omwegen door stad en land kom ik graag mensen tegen. Elke
morgen tussen negen en tien uur kunt u mij telefonisch vertellen wie
u graag in deze rubriek zou willen tegenkomen. Het nummer van mijn
geduldige telefoon is 071 —12 22 44; u kunt dan naar toestel 19 vragen.
Paul Citroen
onderscheiden
VOORSCHOTEN Paul Ci
troen is ter gelegenheid van
J1 zijn naderende 80ste verjaardag
door de Voorschotense Kunst-
a; kring onderscheiden met het
ere-lidmaatschap en de penning
"Kamerlingh Onnes". De onder-
scheiding werd gisteren uitge-
11 reikt door de voorzitter van de
Voorschotense Kunstkring Ju-
15 riaan Poot ter gelegenheid van
e[ de opening van de ledenten-
e toonstelling in het Cultureel
ir Centrum, die tot 25 april duurt.
1,1 Sierk Schroder prees Paul Ci-
troen als een kunstenaar, die
V afstand weet te bewaren en een
typisch gevoel voor humor
heeft. Wethouder M. Marselis
van Voorschoten vroeg zich af
hoe een inwoner van Wassenaar
zo'n steunpilaar van de Voor
schotense Kunstkring kan zijn
en hij veronderstelde dat Wasse
naar gewoon een voorstad is
van het kunstenaarsdorp Voor
schoten.
GAAT MOEILIJKE PAASDAGEN TEGEMOET
thans tenminste wat inventari
seren". De heer Dekker heeft
heel wat foldertjes voor de
pers klaarliggen die vertellen
van de actieve ondernemingen
van de jubilerende VW, die
rond de 500 leden telt. Vier
meisjes werken er in de zo
mermaanden in wisseldiensten
om VW Leiden 72 uur per
week draaiende te houden:
"en ze zijn niet te beroerd om,
als het nodig mocht zijn, een
paar uurtjes langer te blijven",
weet Roel Dekker bij voor
baat.
"We zijn met de Paasdagen
weer fijn in de running met
b.v. het Paaslunapark bij de
Groenoordhal. Daar komt iets
groots te staan tussen de 27
overige kermisbedrijven: de
Blauwe Enzan, 15 wagons op
180 meter rails, razend door de
bochten. Het is een trein die
met een rotvaart van 50 km.
rondrijdt, met mensen erin na
tuurlijk. Daar zijn er vijf van
in de hele wereld. Ik noem het
een overwinning, dat die En-
zian op ons Paaslunapark
komt. Toegang tot de kermis
is vrij, ja zeker. En de heer M.
N. Beekvelt uit Rotterdam
een firma die al bijna 90 jaar
Leiden op 3 oktober aandoet
staat er ook weer met zijn
poffertjeskraam op de Lam
mermarkt- Die kan daar weer
een heel seizoen terecht. 'We
zijn er even een kopje koffie
gaan drinken en verorberden
poffertjes, terwijl Beekvelt
klaagde over de Leidse accu
ratesse als het ging om een
paar extra guldens aan preca
riorechten te verschalken: al
houdt Beekvelt zijn vinger
maar even buiten de rooilijn,
onmiddellijk verschijnt dan
een ambtenaar die de reke
ning presenteert. Ook de heer
Dekker begrijpt daar niets
Na de Blauwe Enzian draait
de VW-wereld weer gewoon
door. Op 24 april is het feest.
Dan begint om half 12 bij de
"blauwe steen" in de Bree-
straat de jubileumwandeling
"Leiden, een stad vol monu
menten". Dekker hoopt op een
grootse deelname via de onge
veer 230 tegels met gekleurde
pijlen die in de binnenstad
drie van die boeiende wande-
Ab Smit bezig aan zijn laatste helm
g Ab Smit kapt ermee. Hij
heeft zijn vuur gedoofd.
0 Bijna 25 jaar heeft Ab
,a voor het Legermuseum
helmen, hellebaarden en
li zwaarden gesmeed.
Filmer Paul Huf heeft
ei daarvan al drie keer een
o1 (reclame)filmpje ge-
maakt. Je zag dan zo'n
y helm of zwaard hele
maal groeien, van een
>i. stuk ijzer tot een ijzer-
3 sterk verdedigings- of
9 aanvalsmiddel,
ill Maar die waren volmaakt on
gevaarlijk, want Ab droeg bij-
n. na een kwart eeuw op een
vreedzame wijze bij aan de
rijke collecties van dit mu
seum dat de militaire kanten
van het leven toont aan wie er
maar belangstelling voor
heeft. Smid Smit had er zijn
werkplaats in de voormalige
vrouwengevangenis tegenover
het Pesthuis: "In dit hok heb
ik ruim 24 jaar gestaan en er
heel wat gedaan. Het was fijn
werken. Je doet met vuur din
gen waar anderen een lasap
paraat voor nodig hebben", al-
dus Ab, die ook wel hoefijzers
smeedde voor de modelpaar-
den en stukken harnas weer
Vtot een gaaf geheel maakte.
Wat er weg was. maakte Ab
er weer bij. Hij heeft twee
jongens opgeleid, afgericht tot
geweermaker. Die komen nu
voor hem in de plaats.
Smit heeft flink moeten aan
pakken: minstens acht am
bachten en geen ongelukken.
Hij onderhield de elektrische
voorzieningen, zorgde voor de
stokerij, de alarminstallaties,
draaide, smeedde en laste. Hij
vond zelfs een machine uit om
maliënkolders te schuren. Na
een uur draaien was het roest
weg en kwam de kolder er
glimmend uit. Ab Smits rang
vari rijkswege was technicus
A, in feite was hij meester-ge-
w eermaker en meester-har-
nassmid. In dienst, voor en na
de oorlog, was Ab, die op 29
april 65 wordt maar vandaag
al ophield met werken omdat
hij nog vakantie had staan,
sergeant-geweermaker. "Ik
deed hier in m'n eentje dingen
waar vroeger een man of acht
aan te pas moest komen als er
een geweer gemaakt moest
worden: ladenmaker, slotma
ker, lopenmaker, koperwer
ker, ciseleren en graveren. Hel
ging best. Alleen van de oude
ren heb ik wel eens last gehad.
Ook in dienst al. Ze stonden
altijd een beetje afgunstig te
kijken als ze zagen dat ik al
die vakkneepjes al onder de
knie had".
Thuis kan Ab zijn gang gaan
met zijn verzamelingen van
vele honderden loden en tin
nen soldaatjes in gevechtsop
stelling of in paradepas. Hij
beschildert die figuurtjes mi
nutieus. Hij schildert boven
dien in het groot. Tientallen
schilderijen van zijn hand sie
ren het interieur van zijn huis.
dat bijna geen behang nodig
heeft want er is geen plekje
muur of er hangt een schilde
rij reproduktie van een of
andere meester tegenaan. Ik
vergat haast te vermelden, dat
Ab Smit een goede bekende,
van prins Bernhard is. Hij
maakte veel voor de prins, die
ook een verzamelaar van oude
wapens is. Ab restaureerde
dan en zorgde voor getrouwde
nabootsingen die in het juiste
geheel pasten. De prins is hem
daarvoor altijd dankbaar ge
weest.
Nu is het uit. Ab Smit woont
naast het Legermuseum, maar
hij heeft een eventueel opdui
kende boot afgehouden: "Ik
heb al tegen de directie ge
zegd: als je bij me komt aan
kloppen na 29 april, ben ik
niet thuis. Afgelopen is afgelo
pen".
De ruim 3000 in ons
land overgebleven oud-
Koreanen voelen zich
genomen. Heel beslist
oud-KNIL-militair en
soldaat der eerste klas
se. J. E. Klaproth, die
zich thuis aan de Pep
pelrode in de Leidse Me-
renwijk verkocht, verla
ten en verraden acht.
Hij was één van de 3972 land-
machters die van 1950 tot 1954
als vrijwilligers naar Zuid-Ko-
rea gingen om de communis
ten een halt toe te roepen.
Soldaat I. Klaproth zelf ging
in de jaren '52 en '53 naar
Seoel en naar het front. Van
het detachement sneuvelde 118
man, 3 werden er vermist. Ve
len raakten gewond en bleven
invalide. Klaproth denkt nog
aan die thuiskomst, met prins
Bernhard op de kade, „We
kregen van Zijne Koninklijke
Hoogheid een oorkonde voor
alle ontberingen' en als het no
dig was konden we bij hem
aankloppen. Welnu, we heb
ben bij hem aangeklopt, want
ik wil wat voor al die oud-
NDVN-ers (Ned. Detachement
Verenigde Naties) doen. Ik wil
ze in de gelegenheid stellen om
terug te keren op de plekken
waar ze gevochten hebben en
het leven veil hadden voor
recht en vrijheid. Wat doet
men in Nederland voor die
oud-Koreastrijders? Niets".
Soldaat I. Klaproth zette er na
enkele reünies de schouders
onder. Het ene rekest na het
andere werd naar ministers,
staatssecretarissen en de prins
gezonden. Op elk rekest kxeeg
de oud-KNIL-man en Ko
reaanse strijder een nul. Hij
vroeg om een subsidie voor
een herdenkingsreis („wij be
staan nu 25 jaar") naar Zuid-
Korea waaraan nabestaanden
en invaliden kunnen deelne-
mep. Of anders een renteloos
voorschot. Ook minister Vre-
deling zette een nul op het
rekest. „Ik betreur dit voor
alle veteranen. Ook vind ik het
belachelijk, dat Vredeling ver
boden heeft, dat een hoogge
plaatste officier de onthulling
van het grote monument ter
-K
Oud-KNIL-militair Klaproth:
besten"
ere van ons detachement (een
16 meter hoge windmolen) bij
te wonen. Het monument is
door Zuid-Korea geschonken;
Nederland trekt zich er niets
„wij Nederlanders waren de
„Als die minister Vredeling
zelf maar eens een zoon daar
had gehad, dan had hij anders
gesproken", zegt Klaproth ver
bitterd. „Ik zet me helemaal in
voor die bijna 3000 man on
geacht rang of stand. Een reis
bureau in Terneuzen wilde
zich voor de tocht inzetten en
kwam met een zeer aantrekke
lijke prijs, maar geen enkele
Nederlandse instantie wil mee
doen om mensen die geen 2200
gulden kunnen betalen tege
moet te komen. De Kbreanen
deden zelf wel wat. President
Park bood hen een week lang
een eerste klas hotel aan, ge
heel verzorgd, plus excursies.
Maar de Nederlandse overheid
laat ons in de kou staan."
Niettemin vertrok vorige week
een groep van bijna 30 vetera
nen en twee nabestaanden per
vliegtuig naar Korea. Tien da
gen uit en thuis. „Ze betaalden
de reis zelf. John Bluming, de
karate-man en oud-veteraan,
nam een paar tickets voor zijn
rekening. We probéren via de
„buis" te vertellen dat die
groep naar Korea is gegaan.
In mei gaan er weer zo'n 25
man weg naar de 38ste breed
tegraad. Dat is te weinig. Waar
blijft de Nederlandse rege
ring? Die nullen op de rekes
ten vind ik absurd. Verder had
ik mogen verwachten, dat een
officier achter onze acties had
gestaan en niet een soldaat
zoals ik. Voor onze invaliden
blijf ik eraan trekken, kijken
wat ze voor ons nou eens een
keer gaan doen. Ik zit dage
lijks in de Tweede Kamer,
fractievoorzitters spreek ik
steeds aan. Wij zijn de verge
ten hap. En dat kan gewoon
Overigens zijn „anderen" ook
bezig geweest met mensen te
sturen naar Korea. Dat deed
de Leidse hoogleraar prof.
Vos, de sinoloog met een bij
zonder zwak voor Korea. Al
leen zijn voorwaarden spraken
de Klaproth-mensen niet aan.
Soldaat I. Klaproth heeft zo
wat het halve detachement he
lemaal geregistreerd in twee
kaartenbakken liggen. Hij
haalt een Zuidkoreaanse vlag
te voorschijn en medailles:
„kijk, daar hebben wij nou
voor gevochten", zegt hij er
triest bij. „En toch moet het
ervan komen: op het program
ma staan bezoeken aan onze
erevelden, rondleiding over de
38ste breedtegraad, de grens
met Noord-Korea, waar we ge
zeten en' gestreden hebben, de
oude plekken opzoeken en
passagieren in Tokio". Me
neer, ik wil wel zeggen, dat we
hier in ons land veel missen.
We missen ook de kameraad
schap die we daarginds ruim
25 jaar geleden ondervonden
hebben. Nu krijgen we een
trap na, snapt u? Prins Ber
nard met zijn vererende oor
konde: we kunnen naar zijn
belofte fluiten. Moeders heb
ben hun kind verloren; mogen
ze dan geen krans op het graf
van hun zoon gaan leggen? Na
25 jaaf? Toch was het waar,
meneer, wij Nederlanders wa-
ren de beste in de Koreaanse
oorlog, als tweede kwamen de
Turken, De Fransen en Belgen
waren niet zo bie: Ik ben trots
daar bij te zijn geweest..." Kla
proth spreekt als een ziel met
een soldatenhart
De vreugde van directeur Roel Dekker over het
75-jarig bestaan van VW Leiden wordt bijna over
schaduwd door zijn grote bezorgdheid om een paar
zonnige Paadagen. Als het werkelijk stralende
feestdagen worden, is volgens hem het leed niet
meer te overzien.
j Alle bedden in en rond Leiden
zijn al bezet of besproken; dat
betreft het handjevol hotels in
de stad en ook bij particulie
ren. De toeristen zullen zonder
meer met massa's neerstrij
ken: "De zaak plakt helemaal
dicht als het weer meezit met
de vreemdelingen. Dan moe
ten we hier "nee" verkopen en
de mensen wegsturen, tot Bra
bant en Zeeland toe. Ik vind
dat een verdomd sombere en
zielige kwestie en griezelig
ook. Werkelijk, met mooi weer
wordt dit een beangstigende
zaak. Het is vreselijk als je
tegen mensen die niet weten
waar ze de nacht moeten door
brengen, moet zeggen: ga
maar een honderd kilometer
verderop. Daarom wil ik een
dringend beroep doen op Lei-
denaars die het weekeinde
toch thuis zouden blijven en
nog wel een logeerkamer of
een bed extra pver hebben. Ik
hoop van harte, dat zij zich bij
de VW aan het Stationsplein
zullen opgeven om slaapgele
genheid beschikbaar te stel
len". Het huilen stond de heer
Dekker, toen hij zijn harte-
kreet gisteren tot mij richtte,
nader dan het lachen.
Maar verder bestaat de Leidse
VW werkelijk 75 jaar. Drie
kwart eeuw gevestigd rond het
Stationsplein en één keer iets
verder, in het gebouwtje waar
nu aan de Steenstraat de Der
de Wereldwinkel spullen aan
de man tracht te brengen. "Nu
zitten we in elk geval het ruim
st", aldus directeur Dekker,
"en dan die ongelooflijk wal
gelijk grote kelder voor de ar
chieven, die eens her en der
verspreid waren en nu daar
opgeslagen liggen. We kunnen
lingen aangeven. Er zit zonder
meer groei in de VW Leiden,
een beladen programma
wacht de argeloze of hoe dan
ook belangstellende bezoeker.
In 1955 werden bijvoorbeeld
ten kantore ruim 13.000 inlich
tingen (mondeling, telefonisch
en schriftelijk) verstrekt. Vier
jaar later was dit aantal toege
nomen tot ruim 43.000. "Dit
jaar 1976 verwacht ik, dat we
alles bijeen dicht tegen de
70.000 inlichtingen aan komen
te zitten. Je ziet, we doen hoe
langer hoe meer. Ik wil Leiden
zo goed mogelijk kunnen ver
kopen, de stad is het waard.
Dat is ook leuk: er komen
steeds meer van die aardige
plekjes bij in de stad waar je
even kunt neervallen om wat
te eten of te drinken".
Roel Dekker en zijn stóf blij
ven hun best doen. Dekker zou
nog oneindig veel meer willen,
maar de financiële situatie is
vrij nijpend. Grijze haren
heeft hij al, maar de beperkte
geldelijke bedding waarbinnen
zijn beleid de stad in moet
stromen bezorgt hem rimpels
in het voorhoofd. Maar we
gaan nou eerst feestvieren,
met die jubileumwandeling.
En de mensen die daarna in
"t Vergulden Haantje" aan de
Vrouwensteeg bij een drankje,
een hapje en een praatje weer
wat op adem willen komen
zullen waarschijnlijk in niet al
te groten getale verschijnen.
Dus dat kan 'm de kop ook
niet kosten. Ook een wat arm
lastige VW moet roeien met
de riemen die ze heeft
WV-directeur Dekker (rechts) schudt de hand van Rotterdammer Beekvelt, wiens firma al bijna 90
jaar Leiden op 3 oktober aan doet.
