CRISIS IN AMUSEMENT OP DE TV BEELD SPRAAK Tijd staat even stil bij „De magere jaren" TELEVISIE VANAVOND. TELEVISIE DINSDAG RADIO VANAVOND RADIO DINSDAG TERUGBLIK PAGIN A 2 LEIDSE COURANT De dichter Gerrit Komrij, die gaarne spits de spot drijft met de dingen, gaf op de vraag of er een crisis heerst in het amusement op de tv een antwoord dat veel weg had van een doordenkertje: „Er is niet alleen sprake van een crisis in het tv-amusement Het amusement is op zichzelf een crisis". En Henk Hofland, die her en der al zoveel over tv heeft geschreven, dat hij zich te weinig tijd gunt om er ook eens diep over door te denken, vulde hierop aan: „Ik ben het hele maal met Gerrit eens. Toch jammer dat ik zelf nooit op de gedachte ben gekomen om het zo te formuleren". Dit waren twee uitspraken, die verleden week werden gedaan op een discussie-avond in het Amsterdamse Paradiso, waar men van het drug-imago af wil en er intellectueel iets pittigers voor in de plaats wil stellen. Paradiso papte daarvoor aan met het culturele blad „Hollands diep" teneinde tot een discussie avond te komen met als thema de vraag die hierboven al gesteld werd en die intussen ook al in de Van Speyk-show van vrijdagavond aan de orde werd gesteld. Men vond spijker broekenkoning Lois bereid voor de kosten op te draaien. Op de vraag wat een broekenko ning op een dergelijke bijeenkomst doet, zei de broekenkoning, die de beste afnemers vindt bij het Paradiso-publiek en het tv-volk, dat Lois een beetje in dit gezelschap thuis hoort, omdat zij niet zelden in welke vorm dan ook het amusementspodium betreedt. De discussie was opgezet in de vorm van het tv-programma, waarin een voor- en een tegen stander het woord krijgen, waarbij ze er naar streven zoveel mogelijk mensen op hun hand te krijgen. Eerst kreeg Jef Rademakers het woord, de man die uitermate intellectuele gedachten weet te ontwikkelen over hoe de huidige tv er uit zou moete zien zonder er precies bij te vertellen hoe zijn ideeën te realiseren zijn. Vervolgens nam Cees Baay, directeur van TROS-tv de handschoen op door Rademakers te wijzen op het zeer inconsequente in zijn betoogtrant. Baay vindt, dat mensen als Rade makers fungeren als tv-kritici, voor wie een politiek uitgangspunt in de plaats komt van een normaal oordeel. Rademakers kreeg het merendeel van de spij kerbroekenzaal op zijn hand, hetgeen ook hieruit bleek, dat Baay door opstandige schreeuwers het spreken vrijwel onmogelijk werd gemaakt. En dat was behalve frustrerend om aan te zien ook daarom bijzonder jammer, omdat een opmerking van Berend Boudewijn niet de kans kreeg uitgediept te worden. Berend zei, dat hij collega's kent bij omroepen die ver plicht worden programa's te maken, die van zulk een lage norm van publiekssmaak uit gaan, dat die regisseurs het niet kunnen op brengen thuis naar hun eigen programma's te kijken. Als dat waar is en we kennen Berend als een serieus persoon die niet licht vaardig de staf over anderen breekt, dan is dit een beschamend verschijnsel. Dat had uitgepraat moeten kunnen worden met Baay van de TROS, omdat juist de TROS nogal eens het verwijt krijgt, dat zij de publiekss maak te laag zou taxeren. Het Paradiso-pu bliek. dat blijkens de reacties op deze avond bepaald niet wordt gevormd door TROS-min- naars, maakte het door geschreeuwde inter rupties onmogelijk deze affaire uit de doeken te doen. Zo staan zij hun eigen verlangens verbetering van het peil der vaderlandse tv aanzienlijk in de weg, tenzij het hen er alleen maar om te doen is om stampij te verwekken. Jef Rademakers had toen al van alles over hoop gehaald, letterlijk op een grote hoop gegooid. De strekking van zijn betoog kwam ongeveer hierop neer: De crisis in het amuse ment en daarbuiten is niet van vandaag of gisteren. We praten er alleen vandaag over. Die crisis is begonnen toen we prins Claus binnenhaalden. Toen kwam de spanning tus sen machtshebbers en de gewone mensen aan het licht. De generatie van '60 nam de van boven af opgelegde saamhorigheid niet lan ger. Toen greep rechts in, Veronica en vooral de TROS, die zich voordeed als een uit het. nest gestoten weerloos hondje, waarvan de grote massa zich het lot aantrok. Dit spel is meesterlijk gespeeld door Landré, maar het jonge hondje bleek een wolf, die alle omroe pen van zich afhankelijk maakte door de wetten van de kijkcijfers te introduceren. De TROS werd een exponent van de behoudende krachten. Zij ontwierp het concept voor de formele democratie: de mensen het recht ge ven zelf te beslissen zonder ze de daarvoor nodige kennis aan te reiken. Dit leidt tot risicoloos, triviaal en ordinair amusement. En bovendien werden hiermee de verschillende categorieën van tv in de ether gebracht, t.w. amusement en informatie. Dit zijn schijncate- gorieën. De gemiddelde mens is niet geïnteres seerd in een categorie. Hij kijkt voor zijn lol. Als hij in een informatief programma de honger en de ellende in de wereld op zijn scherm krijgt voorgeschoteld, kijkt hij zijn kinderen aan, stelt vast dat ze er gezond uitzien en weet hij dat het zo goed is. De tv is een pretfabriek met een verstikkende werk ing op programmamakers, die verplicht zijn rotzooi in elkaar te draaien. Rademakers be sloot: „Ik weet het, het ruikt naar geitewollen sokken en sociologisch dédain om hier te betogen, dat er door middel van de tv naar verruiming van de menselijke mogelijkheden moet worden gezocht". Om zijn woorden kracht bij te zetten liet hij vervolgens een tekenfilm zien, waarin men een kat uitvoerig bezig ziet een sinister spel te bedrijven met muizen. Zo vindt hij dat de Ned. tv met de kijkers omspringt. Cees Baay van de TROS, die daarna het woord kreeg, wees er op, dat de tv dit jaar 25 jaar bestaat. Is dit reden voor een viering? We maken ook geen feest rond de gloeilamp die zoveel jaar geleden zijn intrede deed. Maar het jubileum van de tv niet te vieren, maakt er wel een saaie boel van. De TROS gaat het dus vieren, iets leuks waarmee het publiek zich vermaakt. Kan de tv nog beter dan ze al is? Vroeger werden records met minuten verbeterd, daarna met seconden. Zo is het ook met de volwassen geworden tv. Het wordt steeds moeilijker beter te zijn dan de vorige keer. Je krijgt soms de indruk dat de mens niet meer normaal mag lachen. Mensen die 's avonds gelachen hebben, lezen 's mor gens de slechte recensies. En daarin nu be staat de crisis in het amusement. Pas de volgende dag begrijpt men dat men niet had mogen lachen. Als de tv zich iets zou aantrek ken van de tv-kritiek, zou zij niet lang meer bestaan. De TROS heeft tien jaar geleden de wens van het publiek in het omroepbestel geïntroduceerd. En daarmee gebeurde in ons land opneiuw alles tien jaar later. Men spreekt nu over nieuw purisme, over echt en onecht amusement, zelfs over links en rechts amusement. Met die begrippen kun je niet uit de voeten. Bij het maken van tv is een bepaalde dosis kitsch onvermijdelijk, zoals Reve al opmerkte: Met 20 karaats goud is niet te werken. Tv is amuseren, amusement maken en anders niet, aldus Baay. En wat het Paradiso-volk dan voor amuse ment wil op de tv laat zich (moeilijk) raden. Zij willen inventief amusement, tv waarbij de kijker zich echt kan amuseren en tegelijker tijd meer inzicht krijgt in de eigen levenssitua tie. Dat lijkt ons heel moeilijk te realiseren met behulp van nachtclub-amusement, dat op deze discussie-avond naar binnen werd ge haald, weggeplukt uit naburige nachtelijke etablissementen. Als er één soort amusement bestaat waarin meer de klad zit, dan wel het nachtclubamusement. Maar tijdens het optre den van deze mensen hielden de Paradiso- schreeuwers zich muisstil. Zo speelde in Rade makers geest de kat met de muizen in Paradi so. Het filmpje, dat hij had meegebracht om zijn gedachten te illustreren, werkte achteraf gezien nog verhelderender dan hij zelf ooit vooraf moet hebben kunnen denken, opdracht Jef Rademakers: Het weerloze hondje, de TROS, bleek een wolf, die de wetten van ^mroepe^programm^ van de kijkcijfers introduceerde er thujs njet eens naar durven kijken". NEDERLAND I DUITSLAND! Teleac 18.15 Nederlands voor buitenland se werknemers NOS 18.45 Tv-lnformatle voor Surina mers en Surinaamse Nederlsn- ders 18.55 Journaal NCRV 19.05 NCRV-sprlngtrofee 1975- 1976 19.55 Nee, eerlijk niet serie 20.20 De tijd stond even stil de magere |aren NOS 21.35 Journaal NCRV 21.50 Kojak- serie 22.40 Leer mi), o heer, uw lijden recht betrachten liederen NOS 22.55 Journaal NEDERLAND II NOS TROS 19.05 The Lone Ranger western serie 19.30 In Londen staat een huls serie NOS 20.00 Journaal TROS 20.25 Derrick serie 21.25 Muziek uit duizenden po pulair klassiek 22.15 Aktua-TV 22.55 Stichting Symbiose NOS 23.00 Journaal NDR 18.00 Sportjournaal 18.30 Actualiteiten 18.45 't Zandmannetje 18.55 Nordschau-Magazln WDR 18.00 Nieuws uit Noordrl|i Westfalen 18.05 Intermezzo 19.15 Hier und Heute 19.45 Spel om kwart voor acht 20.00 Journaal 20.15 Panorama 21.00 Hitjournaal uit 1936/1937 21.45 Documentaire 22.30 Journaal 22.50 IJshockey 23.35 Journasi DUITSLAND II 18.20 Gehelmagent 004 tv-flln 19.00 Journaal 19.30 Reldamatlon twijfelach handel 20.15 Documentaire 21.00 Journaal 21.15 Charlie und selne 7 schen - speelfilm 22.45 Journaal BELGIE NEDERLANDS 18.00 Tl-Ta-Tovenaar 18.05 Klein, klein, kleutertje 18.20 Run, Joe, Run - serie 18.45 In het wilde Australli fp.15 Sport 19.39 Journaal 20.15 Het rad der fortuin - k 21.00 Edward VII serie 21.50 Journaal 22.05 To-morrow film NEDERLAND I HILVERSUM I EOO 18.00 (S) Wij hebben een woord voor de wereld: gewijde muziek. P.P.: 18.19 Ultz. van de PvdA. EO: 18.30 Nws. 18.41 (S) EO-mededelingen en grammo foonmuziek. 18.45 (S) Lektuur op tafel: boeken en periodieken informatie. 19.00 (S) Ronduit: muzikaal informatief progr. 19.40 De Bijbel open: Bijbelstudie. 20.00 (S) Orgelmuziek. 20.25 (S) EO- Metterdaad. 20.30 (S) Leer mij o Heer, uw lijden recht betrachten: gewijde mu ziek. 21.35 (S) Grammofoonmuziek. 11.40 (S) Verzoening en lijden. NOS: 22.00 Voor blinden en alechtzienden. 22.15 (S) Openbaar kunstbezit. 22.25 BOND ZONDER NAAM. 22.30 Nws. NCRV: 22.40 (S) Hier en nu. VERONICA: 22.55 (S) Verenonica op 1aktualiteiten en muziek. 23.55-24.00 Nws. ■illlYHiH'li'iM 19.10 (S) Bij de tijd: educatieve voe ningen voor werklozen. 10.25 Een.l uit de maat: progr. over onderwip opvoeding. 19.45 (S) Met uw inï ming: lied van de week. 20.00 20.05 (S) Radio Filharmonisch Ort klassieke muziek. 21.08 (S) Liedi van Moussorgsky. 21.35 (S) Liter» kulturele kroniek. 22.40 (S) Poer* poezieprogr. NOS: 23 00 Met het op morgen (23.05 Aktualiteiten-o zicht 23.20 Den Haag vandaag). 21 24.00 Nws. HILVERSUM III NOS: 18.03 De Vakaturebank. 18.10 NOS-maal. AVRO: 19.02 Let's again. 20.02 Radiojourn. 20.05 (S) perclean Dreammachine. 21.02 (S) Negen-Uur-Jazz-Show. 22.02 Rao journ. 22.05 (S) Vanavond laat 23.02 Candlelightshow (0.02-0.05 Radi journ.). EO: 1.02 (S) Sound tfiiltnca 4.02-7.00 (S) The gift of song: mum met een boodschap. HILVERSUM I AVRO: 7.00 Nws, 7.02 Dag met een gaatje. (7.30 Nws. 7.41-7.55 Radiojour naal.) 8.30 Nws. 8.36 Gymn. v.d. huis vrouw. 8.45 Programma-overzicht. 8.50 Morgenwijding. 9.00 (S) Gevarieerd. 10.00 Radio Lawaaipapagaai. 10.10 Ar beidsvitaminen. (10.30 Nws. 10.33-10.35 Radiojournaal.) 11.30 (S) Rondom twaalf (11.55 Beursberichten.) 12.26 Me dedelingen. 12.30 Nws. 12.41 Radiojour naal. 13.00 Knipperlicht. 13.25 'n Mid dagje AVRO. (15.30 Nws. 15.33 Radio journaal.) OVERHEIDSVOORL.: 1720 Tekst en uitleg. AVRO: 17.30 Nws. 17.32 Radiojournaal 17.50 (S) I'll come. bouw. KRO: 13.00 Nws. 13.11 magazine. 13.40 Een mens als jij 14.00 Lichte muziek. 15.0Q In de w« kamer. 16.00 Nws. 16.03 Fons Oi ontvangt op zijn spreekuur. 17.(X De hutsgeklutste kinderspelen. 17.20 Country Time. 17.45 Verkenning, tl Med. HILVERSUM l VARA: 7.02 Gesodemeurders. 9.03 Pep op drie. 11.03 (S) Drie draait verzoek. 12.03 (S) VARA's zoekplaaij 14.03 (S) Spitsbeeld. 16.03 (S) LP-t 20. 17.03 (S) Alfred Lagarde. HILVERSUM II I HILVERSUM IV KRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymnas- TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Caprlc tiek. 7.20 Het levende woord. 7.25 Badi- 9.00 Nws. 9.02 Aktua-klankbeeld. 9 nerie. 7.54 Overweging. 8.00 Nws. 8.11 Het kind en wij 10.00 (S)Opus tien Echo. 8.30 Aubade. (9,35 Waterstan- twaalf. 12.00 (S) Intermezzo. 1300 den.) 10 00 De letter mT(11.00 Nws.) De meest verkochte klasse ten. 1 11.54 Scheepspraat. 11.59 Bericht vas- (S) Koren en korpsen. 14.00 Nws. 1 tenaktie. 12.00 Vi|f tellen na nu. OVER- Aktua-special. 14.30 (s) Om de ki HEIDSVOORL.: 12.49 Uitz. voor de land- 15.00-17.00 (S) Belcantorium. De tenor Nico Boer treedt op in Muziek uit duizenden. HOU HET SCHERM IN HET OOG De NCRV zendt vanavorid de elfde aflevering uit van „De tijd stond even stil". De onder titel is „De magere jaren". Pre sentator Jan van Hillo kijkt terug naar de crisisjaren. Veer tig jaar geleden - in 1936 - waren er van de achteneenhalf miljoen Nederlanders een half miljoen werkloos. Nu zijn dat er ruim tweehonderdduizend van de dertieneneenhalf mil joen. Een moeilijk vergelijkba re situatie, maar een facet is voor de werkloze gebleven: de leegte, de uitzichtloosheid en het minderwaardigheidsgevoel. Van Hillo praat met werklozen van vroeger en nu en bespreekt de toekomst. Ned. I, 20.20 uur. Nee, eerlijk niet In de serie „Nee, eerlijk niet" i Aan ,,De tijd stond even stil. OVER DE CRISISJAREN, WERKEN MEE Rob v.d. Meeberg, links en Frits Lambrechts. staat het huwelijk voor de deur en Clara vindt het een hele on derneming. Zij zou ook wel eens willen weten wat de hebbelijk heden van haar toekomstige echtgenoot zijn en ze besluit wat langer in de flat van C. D. te vertoeven. Of dat allemaal goed afloopt kan de kijker meema ken in deze „generale repetitie". Ned. I, 19.55 uur. Kojak In de Kojak-aflevering „De val semunter" is Sam Lopez een gewezen valsemunter, die wordt gezocht door de New Yorkse politie. Vince La Guardia vindt hem. Vince waarschuwt Kojak en met veel kabaal komt de politie in Las Vegas. Ned. I, 21.50 uur. Derrick De oorspronkelijk in de plan ning opgenomen aflevering in de serie films met Paul New man komt vanavond te verval len. Hiervoor in de plaats wor den uitgezonden een aflevering Derrick en Muziek uit duizen den. Hoofdinspecteur Derrick krijgt een nachtelijke moord op een spoorwegenemplacement op te lossen. De dader blijkt een jon geman te zijn, van wie Derrick vermoedt dat hij lid is van een grote organisatie. Ned. II, 20.25 uur. Er zijn televisie-avonden waar op een beetje gewillig mens niet alleen bereid zou zijn te geloven in een „amusementscri sis" (wat dat dan verder ook moge betekenen), maar zelfs in een crisis in het totale menselij ke bestaan. Zaterdag was er voor mij zo een. Want ik moet u eerlijk bekennen dat ik er altijd intens droef van word als ik moet gadeslaan hoe allerlei lieve mensen steeds maar weer bereid worden gevonden zich door Ted de Braak zo drastisch een oor te laten aanzetten (om het nou maar eens eufemistisch uit te drukken) en er dan nog bij te zingen ook. En als het dan ook nog zo wil wezen, dat er bij „als twee druppels" een jongeman blij op het scherm stapt in de kennelijke verwach ting voor Berend Boudewijn te worden aangezien en vervol gens unaniem voor Ben Cramer wordt versleten dan vraag ik mij moedeloos af wie er eigen lijk het meest in zijn hemd staat of zit: de veronderstelde dubbelganger, Berend, Ben, Ted, het deelnemende panel, of die ene tv-kijker die ongetwij feld in stilte en eenzaamheid heeft gedacht dat het Ronnie Tober was. En een uitwijkmogelijkheid is er op zo'n avond ook nauwelijks, want het was een „Toi, toi, toi", al „toi, toi, toi". Of het nu Eddy Becker, Holiday on ice of Glen Miller betrof. Je komt er zo'n avond eenvoudig niet uit. Ik had nog gehoopt op enig soulaas bij „Farce Majeure" maar die jon gens hadden in deze (149ste) af levering ook kennelijk hun dag niet en bleken vooral weer te zijn vervallen tot die uitleggeri- ge toestanden, die men wel ko mische humor noemt. Maar, al- la, misschien hebben zij adem gehaald voor de 150ste uitzen ding. De NCRV had ook nog een tele visieportret van Elisabeth Sch warzkopf, dat voor een deel be stond uit een wel aardig, maar zeer conventioneel vraagge sprek met de zangeres, (maar dat lag uitsluitend aan haar partner die alle plat getreden paden nog eens plat trapte), en voor een ander deel uit een vrij uitvoerig statement van de heer Walter Legge, de echtgenoot van Elisabeth, een aimabele en on getwijfeld hoogst muzikale man, maar als hij er doorheen praat kan zij natuurlijk niet zingen. En dat kan ze nou net zo gran dioos; zo grandioos, dat zelfs als zij zich even over geeft aan „Wiener Blut" alle deuren van de hemel ineens voor een mens open gaan. Ik zal ruet zeggen dat zondag avond de amusementscrisis me teen alweer bezworen was, maar toen viel er toch in ieder geval wel enig plezier te beleven aan het tv-spelletje „Het leven begint bij 40". Het ging pm een door Leo Derksen bewerkt ver haal van Richard Hardwick,< in feite neerkwam op een so aangeklede frappe. Het spel dienovereenkomstig. En aan zien die frappe er een van goede (verrassende) soort wi het het geheel een plezierigei druk achter. Bovendien was 1 een handige bewerking, door Massimo Götz met de v eiste rapheid in scène was ga Het stukje zou qua sfeer eige lijk best gepast hebben in serie Roals Dahl-verhalen, de TROS vorig seizoen met 0 recht) succes bracht Dat ik mij ook min of n« geamuseerd heb om de disci sie in „Frontaal", over de sl lir.g „sportvisserij is een vflf van dierenmishandeling" wel misplaatst zijn geweest zal mij althans door somnt dierenvrienden misschien W lijk genomen worden. Het del bood de kijker echter alle gt genheid tot enige vergelijke! karakterologische studie die om nog grotere moeilijkheden voorkomen, nu maar niet nat zal uitwerken. Maar ik moet! kennen dat ik een glimlachi eenmaal niet kon onderdruk* op het moment dat ik een rei» sentant van de Nederla» Vereniging tot Bescherming,' Dieren aan een hengelsport® nende Opponent hoorde vratf „Heeft u als eens een schotj gel in uw achterwerk gehï» Herman Hofhui*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1976 | | pagina 2