LANGS OMWEGEN
Kunst-Triennale gaat de
Waag weer verwarmen
Van behang tot compleet
ingericht woongenot
Katwijkse verhuizer
beleefde hachelijk
avontuur in Libanon
Geschrokken automobiliste
belandde tussen worsten
37, DINSDAG 6 APRIL 1976
LEIDSE COURANT
PAGINA 5
DOOR
TON
PIETERS
Op mijn omwegen door stad en land kom ik graag mensen tegen. Elke
morgen tussen negen en tien uur kunt u mij telefonisch vertellen wie
u graag in deze rubriek zou willen tegenkomen. Het nummer van mijn
geduldige telefoon is 071 12 22 44; u kunt dan naar toestel 19 vragen.
Van onze rechtbankverslaggeet-
ita ster
loo LEIDEN De Leidse kanton-
Lré rechter, mr. Van Dijke, gaat bij
ige zijn beslissingen niet over één
nacht ijs. Dit betekent dat hij
i veel zaken nog eens nader laat
onderzoeken. Soms moeten ver-
dachten en getuigen in een be
paalde zaak twee tot driemaal
komen opdraven. Vaak is dit
onvermijdelijk, tenminste wan
neer men een weldoordacht en
W rechtvaardig vonnis op prijs
stelt.
rtW
'W Zo Liet rechter Van Dijke het
gistermorgen na een onmiddel-
j lijke beslissing te nemen in de
J spannende zaak van taxichauf-
0 feur B.
Vergezeld van een piepjonge ad
vocate verscheen de verdachte,
J de Leidenaar B., gisteren op de
strafzitting. Daar moest hij voor
'l; tweede maal de tegen hem
'r uitgebrachte beschuldiging aan-
s. horen. Op de kruising Marnix-
laan-Willem de Zwijgerlaan zou
B. de doorgang niet hebben vrij-
gelaten voor- een andere auto
'J ^e bestuurster van die auto zou
j daar zo van geschrokken zijn,
dat zij een bijzonder ongelukki-
1
ge manoeuvre maakte. In een
poging B. te ontwijken ging zij
verder dan haar bedoeling was.
Het lukte haar niet meer om op
de stoep tot stilstand te komen.
Zij reed pardoes een slagerswin
kel binnen. Een enorme glas
schade was het gevolg.
Op de rechtzitting kwam hoofd
agent Verdoes uit Leiden de be
schuldiging aan B.'s adres be
vestigen. Aan de hand van foto
en situatietekening kon. volgens
de agent bewezen worden dat B.
vanuit de middenberm van het
kruispunt was opgetrokken, ter
wijl dit niet kon. De taxichauf
feur zelf verklaarde dat hij ge
wacht had tot de weg vrij was.
De volgende getuige keerde zich
echter ook tegen hem. Het was
mevr. V.d. B., de dame die op
zo'n onfortuinlijke wijze tussen
de worsten en het spek beland
de.
Mevrouw V.de B.: „Ik reed in
de rechterrijstrook. Vlak voor
dat ik de kruising bereikte, trok
B. plotseling snel op. Ik schrok
vreselijk. Om geen brokken te
maken ben ik uitgeweken naar
rechts. In paniek heb ik waar
schijnlijk gas gegeven in plaats
van te remmen. In ieder geval
kwam ik pas in die slagerswin
kel tot stilstand". Tot zover de
belastende verklaring van me
vrouw.
Maar de derde getuige, J.H. uit
Leiden, gaf een andere visie. Op
de dag van het ongeluk was hij
toevallig in de buurt. Vanaf de
tweede verdieping van een huis
had hij ruim zicht op de rijbaan.
Naar H .'s stellige overtuiging
heeft mevrouw V.d. B. niet op
de rechterrijbaan gereden. Dit
is een kardinaal punt in de
zaak. Als mevrouw V.d. B. in
derdaad de linkerrijbaan bere
den heeft, zal verdachte B.
waarschijnlijk niet hebben op
getrokken. In dat geval is de
tegenpartij verantwoordelijk
voor alle schade.
Maar rechter Van Dijke wilde,
geen lichtvaardige beslissing ne
men. Hoofdagent Verdoes mag
terugkomen met een uitgebreid
proces-verbaal en foto's als be
wijsmateriaal. Verdachte B. zal
op 17 mei voor de derde maal
een halve werkdag moeten ver
zuimen om de afhandeling van
zijn zaak bij te wonen.
Sarita de Geus
„IK HOOR DE KOGELS
NU NOG VLIEGEN"
Van een onzer ver
slaggevers
LEIDEN De We
reldwinkel staat
aanstaande zater
dag met een stand
bij de Hartebrug-
kerk. De opbrengst
van de te koop
aangeboden goede
ren, stickers en In-
dio-koffie, is be
stemd voor Guate
mala. Tevens is er
in de stand alle
mogelijke informa
tie te krijgen over
dit in februari
door aardbevingen
getroffen land.
De actie voor Guate
mala is op touw ge
zet in samenwerk
ing met de in Kerk-
rade gevestigde
Stichting Ontwik-
Stand voor
Guatemala op
Haarlemmerstraat
keling Samenwerk
ing. De stickers
zijn voor 1,- te
koop. De SOS
heeft speciaal voor
de actie een girore
kening geopend.
Giften kunnen
worden gestort op
gironummer 66300
ten name van
„SOS Rampen
fonds Guatemala"
Behalve aanstaan
de zaterdag in dt
stand op de Haar
lemmerstraat is In-
dio-koffie, een pro
dukt uit Guatemala
te krijgen in de We
reldwinkel, Steen
straat 1 b en ïr
„Verbum Dei"
Plantage 16.
Zaalvoetbal in Vijf-Meihal
Van een onzer verslaggevers
Katwijk/Den Haag „Libanon,
een verschrikking. Nooit van
mijn leven wil ik daar nog naar
toe. Het leek wel of we in de
hel terecht gekomen waren. Ik
hoor het geluid van rondvlie
gende kogels nog in mijn oren.
Nee, voor mij hoeft het niet
meer. Het leek wel en nacht-
Met deze geëmotioneerde woor
den kijkt de Katwijkse verhui
zer Rob Scholten (33) terug op
het hachelijke avontuur dat hij
vorige maand samen met colle
ga Hagenaar Nico Koot van het
Haagse verhuisbedrijf J. C.
Koot en Zonen in het Midden-
Oosten doormaakte, en waarbij
zij, zoals wij zaterdag al meld
den, als gevolg van de burge
roorlog in Libanon enige tijd
spoorloos verdwenen zijn ge-
De beide verhuizers vertrokken
op maandag 1 maart met eel"
vrachtwagen vol goederen be
stemd voor de Nederlandse am
bassade in Damascus.
Hun relaas: „Nadat we daar wa
ren geweest moesten we door
naar Neiro Beirut om spullen
voor Nederland op te halen.
Aan die rit begonnen we op
donderdag 11 maart. Bij de
grens van Libanon werden we
opgewacht door twee mensen
van de Nederlandse ambassade,
die ons zouden begeleiden en
ons met de Arabische taal zou
den helpen. Om half zes
's avonds kwamen we aan in
Beirut. We reden er naar de flat
waar we de spullen moesten
oppikken, maar om acht uur
's avonds brak plotseling de hel
los. Iedereen )ag nog in de stel
lingen en ze hadden de vingers
als het ware nog aan de trek
kers."
In een paar minuten tijd was
het een enorme chaos. Aanvan
kelijk dachten we dat we met
een of twee dagen weer uit de
flat konden vertrekken. In to
taal heeft het echter drie weken
geduurd. Dat kwam omdat wij
in de christen-wijk zaten en je
om naar het vliegveld te kunnen
dwars door de vuurlinie heen
moest Dat was onmogelijk. Dag
en nacht werd er geknald."
Nico Koot: „Ik heb echter nooit
het idee gehad dat ik oog in oog
met de dood stond, ook niet
toen ze onze wijk met mortieren
gingen beschieten. Mijn grootste
zorg was: waar kom ik terecht
als ik hier vlucht want de wijk
waarin wij zaten was volledig
geïsoleerd", zegt hij. Dankzij
een staakt-het-vuren konden
beide verhuizers uiteindelijk
toch naar de andere kant van
de stad komen. „Dat kon dank
zij de voortreffelijke bemidde
ling van de Nederlandse ambas
sade in Libanon. Die heeft de
terugreis geregeld. Zodat we vo
rige week donderdagochtend
per vliegtuig konden vertrek
ken. 's Avonds waren we toen
weer veilig thuis", aldus de ver
huizers.
Van onze sportredactie
LEIDEN Ook voor vanavond
is er weer een beperkt zaalvoet
balprogramma voor de Vijf-Mei
hal samengesteld. Om acht uur
treden kampioen Zwaanvogels
en Swift, 't Winkeltje tegen el
kaar aan; LDWS en Tegelhan-
del komen een uur later in het
veld.
Kunstenaars zetten vanaf 6
mei tot 4 juni hun beste been
tje weer voor, in de Waag. Dat
gebeurt binnen het kader van
de (derde) Triënnale onder be
schermheerschap van de Cul
turele Raad Leiden. Nu wil
„triënnale" zeggen, dat iets om
de drie jaar voorkomt. In het
geval van deze expressieve
driejaarlijkse happening is er
iets loos: het is namelijk al
weer vier jaar geleden dat de
vorige Triënnale succesvol
zich presenteerde aan Jan en
alleman uit Leiden en omge
ving. „Ach ja", verzucht Bru
no de Klerk min of meer, „we
stellen het steeds een jaar uit
Dat zit 'm vooral in de finan
ciën". Bruno de Klerk, zelf
kunstenaar, werkt op het bu
reau van de Culturele Raad
een paar maanden vooruit aan
de Triënnale, organisatorisch
en administratief. Hij weet
waar hij het over heeft: „We
hebben 230 artiesten aange
schreven, maar daar zitten
ook amateurs onder. Ze moe
ten zelf maar schiften, vind
ik".
Dat schiften is min of.meer
noodzakelijk, want de Triën
nale 1976 is in tegenstelling tot
de gelegenheid in '72 voorbe
houden aan professionele deel
nemers, ofwel „degenen die er
een beroepsmatige intentie"
op na houden en woonachtig
zijn in de gemeenten Alkema
de, Katwijk, Leiden, Leider
dorp, Noordwijk, Oegstgeest,
Rijnsburg, Sassenheim, Val
kenburg, Voorhout, Voorscho
ten, Warmond, Wassenaar en
Zoeterwoude. Bruno zelf had
er weer liever amateurs bij
gehad, „maar de sectie Beel
dende Kunsten van de Cultu
rele Raad heeft nu eenmaal
anders besloten". Maria Vos,
directeur van het bureau Cul
turele Raad motiveert dat be
sluit: „De sectie besloot tot
uitsluitend beroepskunste
naars, omdat dezen vaak te
weinig naar buiten kunnen
treden; amateurs erbij zou te
veel worden. Maar vooral
rechtvaardigt de beperktheid
van de middelen die van ge
meentewege via het Fonds
Culturele Doeleinden aan
kunstenaars ten goede komen
een dergelijke selectieve bena
deringswijze".
Dit jaar wordt niet door de
gemeente Leiden aan aanko
pen gedaan. Vorig jaar werd
nog voor 5000 gulden aange
kocht. Ditmaal gaat de inhoud
van de „aankopen-pot" naar
een „nood-pot", ten behoeve
van kunstenaars die tot de
noodgevallen gerekend kun
nen worden. Het is, volgens De
Klerk, bovendien ook nog zo,
dat in '72 sommige beroeps
mensen van de expositie weg
bleven omdat amateurs mee
deden. Geen Waag dus deze
keer voor de dilettanten, maar
een goede open plek in de
binnenstad voor de mensen
die van de kunst moeten zien
te leven. De Triënnale blijft
daarbij de functie van een
brug behouden. Want de kloof
tussen kunstenaars en bevol
king is er nog steeds, hoewel
misschien iets minder breed
na die kennismaking van vier
jaar geleden: ,,We houden aan
de Waag vast", aldus Bruno de
Klerk.
De Waag, overigens, gaat
steeds beter een publieke
functie krijgen. Nog dit jaar
(eindelijk) komt er centrale
'verwarming in. Dan kan die
Waag die zomers ook „een
onding is" (meent De Klerk)
meer worden gebruikt. Het ge
bouw is dit jaar al aardig be
zet: behalve de Triënnale is er
ruimte voor de Nivon-jubi-
leumtentoonstelling (eind deze
maand), in juni komt er een
tentoonstelling van „Leidse"
kunstwerken en in september
kan men er kunstvoorwerpen
komen uitzoeken op de Arto
theek 1870, dan kun je voor
een half jaar kunst lenen.
1972 was een goed jaar voor
de Triennale-beweging: ruim
200 artiesten exposeerden
vaak in het oog springende
zaken en zeker 7700 mensen
kwamen ernaar kijken; voor
ongeveer 3000 gulden werd
particulier aangekocht Vier
jaar geleden werd het voorne
men gemaakt, ten behoeve van
gemeenten, bedrijven, Kamer
van Koophandel, scholen e.d.,
alle deelnemende kunstenaars
onder te brengen in een klap-
Martien van der Klugt bij zijn nieuwe aanwinst; een „echt" boerenkar-bed
per, een soort catalogus van
de Triënnale. Dit jaar bestaat
dit voornemen opnieuw, „al
leen ziet het ernaar uit, dat het
ook zal gebeuren", verwacht
Bruno de Klerk; „al het werk
zal gefotografeerd worden, zo
dat iedereen die er gebruik
van wil maken een behoorlijke
documentatie onder ogen
krijgt".
De Klerk hoopt op meer (inge
zonden) beelden: „De Waag is
daar een erg mooie ruimte
voor. Verder verwachten we
plastieken, schilderijen uite
raard, tekeningen, keramiek
en ruimtelijke toestanden. We
willen alle stromingen in de
beeldende kunst duidelijkei
naar voren brengen. Er ge
beurt vandaag de dag nogal
wat op dat terrein. De Waag
is straks te vergelijken met
een etalage van V&D: even
langs lopen om te kijken en
dan eventueel wat kopen. We
moeten niet zo „apart" doen
met de kunst, niet altijd met
dat „sfeertje" eromheen. Dat
„doe maar gewoon" is in 1972
best gelukt, dacht ik; je kon
intussen er je boterhammetje
bij opeten en tegelijk even
naar kunst kijken. Het moet
niet- zo dwingend zijn, niet zo'n
kunstzuil. Kunst zou je eigen
lijk buiten moeten kunnen
hangen, als een prettige erva
ring onderweg. Ergens in de
Donkersteeg of zo. Maar tech
nisch is dat natuurlijk niet al
tijd mogelijk. We hebben
Bruno de Klerk in de nu r
straks weer een overdekte
markt" voor die kunst. En
dat is dan de Waag".
„Zet er alsjeblieft in je stukje
3 lege Waag.
bij, dat aanmeldingsformulie
ren en reglement gedurende
de openingstijden te verkrij
gen zijn bij de afdeling cultu
rele zaken van de deelnemen
de gemeenten, of bij de afde
ling Voorlichting van het
Leidse stadhuis, of bij het bu
reau Culturele Raad Leiden,
Aalmarkt 21. Telefonische in
lichtingen kunnen op werkda
gen dagelijks tussen 2 en 4 uur
worden gevraagd op nr. 071-
149145". Bruno zit ervoor.
Vijfenzeventig jaar gele
den leende 23-jarige
Bart L. van der Klugt
200 gulden van zijn moe
der en begon in een
voorkamertje aan de
Maresingel (toen nog
Leiderdorps grondge
bied) een handeltje in
behang en vitrages. Hij
stalde zijn waar uit voor
het raam en wachtte op
wie maar wilde kopen.
Dat was de start van
Bart en thans, 75 jaar
later, richt een concern
in Leiden en omgeving
honderden woningen in.
Misschien wel duizen
den; weet ik veel, ik
kreeg geen inzage in de
boeken. Maar ie mag
wel zeggen, dat Van der
Klugt een begrip is ge
worden: driekwart eeuw
aankleden van huizen en
brood op de plank. Gis
teren richtte de firman
ten Martien (kleinzoon
van Bart sr.), en zijn
zwagers Van Teijlingen
en De Ruijter, een re
ceptie aan om het jubi
leum te vieren, rond een
vijverpartij met goudvis
sen, die door het perso
neel aan de broodheren
werd geschonken.
Martien van der Klugt heeft
een gloeinde hekel aan pose
ren voor de fotograaf, maar
hij doet het toch maar, met
duidelijke tegenzin in de om
geving van zijn nieuwste aan
winst: een royale optrek die
tot voor kort een opslagruimte
was, maar thans de favoriete
„boerenstijl" herbergt, met
een „echt" boerenkar-bed. Je
slaapt er goed en diep in.
Vroeger was het een smederij,
en nog veel eerder moet er een
klooster hebben gestaan. Vol
gens de vroegere eigenaar van
de smederij. Een put, achter
op het plaatsje, toont een me
ter onder de waterspiegel een
helder beeld van de ingang
van een gewelf: ondergronds
waren onze voorouders onna
speurlijk.
Minder onnaspeurlijk waren
de resultaten die Bart sr. met
z'n 200 gulden boekte. Hij woe
kerde met zijn talenten en zijn
nagslacht plukt daar nu nog
de vruchten van. Martien her
innert zich nog hele verhalen
uit de tijd van vóór de eerste
wereldoorlog, toen men uit
Rijn- en Veenstreek met het
bootje van De Volharding
naar de Leidse Haven kwam
om in de stad inkopen te doen.
„Vrijdags werden bakfietsen
en handkarren vol behangsel
papier, gordijnen, balatums,
vitrages en de beroemde ko
koslopers afgeleverd bij het
Volhardingsbootje. Leiden is
altijd veel duidelijker een
streekcentrum geweest dan
bijvoorbeeld Haarlem. We
hadden toen al voor ongeveer
de helft aan klanten uit de
omgeving".
Een paar jaar later, nadat hij
in 1901 begonnen was, verhuis
de Bart naar de Oude Singel
en in 1907 huurde hij het pand
258 aan de Haarlemmerstraat.
„Er zat al vrij snel muziek in
de business", weet kleinzoon
Martien te vertellen. „Opa
Bart was in de leer geweest bij
La Lau (Galgewater); dat was
toen een bekende behangerij-
stoffeerderij. In z'n leertijd
moest-ie 75 cent per dag toebe-
talen en elke dag een maatje
jenever leveren aan zijn leer
meester. Je moest van goeden
huize komen om een vak te
leren, in die dagen. Je betaal
de eigenlijk „schoolgeld" aan
je chef-stoffeerder. En als je
niet betaalde, kwam je niet
„aan de bak", dan kon je beter
naar een ander gaan. Ja, die
verhalen uit die tijd, van die
ouwe, dat was wat. En heer
lijk: vandaag niet klaar, dan
morgen maar. Kom daar nou
maar eens om. Dan kun je
tegelijk wel inpakken. En con
currentie dat je had: behang
per rol, voor minder dan een
cent. De gemiddelde prijs was
3 cent; duur was een dubbeltje
per rol".
Dat was de eerste tijd: stof-
feerderij, beddenmakerij, be-
hangerij. Duidelijk een am
bachtelijk bedrijf. Tijdens de
eerste wereldoorlog kwamen
de zoons Bart jr. en Jan (vader
van Martien) in de zaak en
rond 1930 jongste zoon Piet.
„Langzamerhand werd de di
recte verkoop, van tapijten en
bedden een belangrijk punt. In
1934 kwamen de panden
H.'straat 289 en 291 erbij. Dat
is nu de Lichthal, want in 1939
werden die panden afgestoten
en werd het huidige pand 256
in gebruik genomen. In de oor
log van '40-'45 had je ruiltoe-
standen met karpetjes en be
hang tegen mudden tarwe bij
de boeren. Alleen ambachte
lijk liep de zaal nog: tapijten
keren, papieren traplopers en
papieren tapijten. En dat was
nog verschrikkelijk sterk ook,
bleek later. In die tijd begon
ik me voor het bedrijf te inte
resseren en in '48 deed ik m'n
intrede. De woninginrichting
kwam toen sterk opzetten en
dat doet het nog steeds. Vooral
het slaapkamergebeuren trad
op de voorgrond. Dat had
vroeger geen aandacht: alleen
de vitrages, de „facade", wa
ren bepalend als merkteken
van welgesteldheid".
In 1964 werden de panden van
de Gebr Kanbier overgeno
men. Inmiddels waren Bart jr.
en Jan overleden, Bart sr. is
82 jaar geworden. Met broer
Jan en zwagers Van Teijlingen
en De Ruijter vormde Martien
een firma; in '75 werd Jan
zelfstandig met het slaapka-
mercentrum te Lisse. In Lei
den heeft Van der Klugt thans
zo'n 2000 m2 voor meubelen,
met speciaalzaken: bedden
vak, gordijnen, slaapkamers
en een vestiging bovendien in
Alphen. Een nieuwe opzet, vol
gens Martien, is de tapijten
presentatie, waarbij gemikt
wordt op het „betere" tapijt
Opvallend vindt firmant Mar
tien van der Klugt de groeien
de tendens van het .klassieke"
meubel. „Een jaar of 10 gelden
zat „modern" duidelijk in de
lift. Maar op het moment doet
de houtsoort het gewoon beter,
eiken vooral. Klassiek maakt
meer indruk op de jeugd dan
een tijd geleden: riet boeren
stijl, puur hout. Men wil zien
wat men koopt
