Franse Ferry weg van
Brotherhood-bewegingen
Burgemeester
slaat eerste
paal nieuwe
afdeling van
Schakenbosch
„Een kannibaal als jij en ik99 musical met
boodschap en betoverende beelden
MAANDAG 5 APRIL 1976
PAGINA 7
„Ik had zelf voor de televisie
al voorspeld, dat de Engelsen
zouden gaan winnen. Meteen
toen ik het liedje van de Bro
therhood of Man hoorde, was
ik er wèg van. Teleurgesteld?
Niks hoor. Ik ben juist ontzet
tend blij met m'n tweede
plaats".
Blonde Catherine Ferry in
werkelijkheid veel smakelij
ker ogend dan op de beeld
buis, toonde zich een voortref
felijk verliesster. Een half uur
nadat zaterdagavond de Brit
se viermansformatie Brother
hood of Man de Eurovisie-ere
palm voor haar neus had weg
gekaapt, zat ze alweer stra
lend op het slotfeest, dat be
neden in het Haagse Congres
gebouw was aangericht. On
der het vaderlijk toeziend oog
van platenmagnaat monsieur
Eddy Barclay zelf, die spe
ciaal voor de gelegenheid in
glibberig kostuum was ver
schenen, bleek de Fran^aise
de spanning van de nek aan
nekrace met de Engelsen al
weer volledig van zich afge
schud te hebben. „Dat ik zelf
zou gaan winnen, dat had ik
echt niet gedacht. Ik heb ver
wacht dat ik bij de eerste vijf
zou eindigen, en dat is ge
lukt", glimlachte ze. Kleine
kritische noot van Catherine
bij de einduitslag: „Het is in
elk geval goed, dat de eerste
en tweede plaats gegaan zijn
naar liedjes die in de eigen
landstaal werden gezongen.
Teveel landen doen dan niet
tijdens deze songfestivals, er
wordt teveel in het Engels
gezongen."
Neerlands hoop in Songfesti-
valdagen, Sandra Reemer,
volgde de feestelijkheden na
afloop van de finale van een
afstandje, alweer verkleed, af
en toe nippend aan een glaasje
wijn, en in weerwil van allerlei
geruchten wel degelijk in de
zeer dichte nabijheid van Fer-
di Bolland. Sandra verstouw
de de teleurstelling, die haar
negende plaats toch wel moest
zijn - iedereen „die het weten
kon", had haar een betere
klassering toebedacht - man
moedig. „Ik had vanmiddag
zelf nog gezegd dat ik zevende
zou worden, maar dat was in
een erg optimistische bui. Nee,
ik ben absoluut niet teleurge
steld. Dat zou ik geweest zijn
als ik niet werkelijk alles had
gegeven. Dan zou ik mezelf
verwijten gaan maken, zou ik
■ie ontzettend beroerd gevoeld
hebben. Maar ik weet voor
mezelf dat ik mijn uiterste
best gedaan heb. Zenuwach
tig? Nou nee, dat ben ik wer
kelijk niet geweest. Ik heb me
vanavond aan het Europese
publiek kunnen presenteren
zoals ik dat gewild heb, wat
kan ik nog meer wensen?
Overigens ben ik verrast ge
weest door het chauvinisme
van de Nederlanders. Ik heb
zo ontzettend veel telegram
men gehad waarin mensen me
succes wensten, dat heeft me
geweldig opgepept."
Geen teleurstelling bij Sandra,
wel bij de componist van haar
liedje „The party is over".
Hans van Hemert. „Ik had
toch echt wel een derde of
vierde plaats verwacht voor
Sandra. Iemand die zo zingt
als zij vanavond gedaan heeft
moet hoger eindigen dan óp de
negende plaats. Bovendien: de
liedjes die ik vroeger voor
Songfestivals heb gemaakt
eindigden altijd beter."
„The party is over now"
bracht het er verhoudingsge
wijs overigens nog niet eens zo
verschrikkelijk selcht af. Wat
bijvoorbeeld te denken van
Les Humphries Singers, toch
een groep van internationale
faam? Zeven punten slechts
scoorden ze met hun „Sing,
sang, song", en daarmee eind
igden ze in de onderste regio
nen. Les en de zijnen versche
nen dan ook niet op het feest
na afloop van de uitzending.
Er waren er meer, die het
zaterdagavond te kwaad had
den. Corry Brokken - herstel:
mevrouw Sleeswijk - bijvoor
beeld, al jaren verdwenen uit
de vaderlandse amusements
wereld, en tegenwoordig rech
ten studerend, maar voor de
gelegenheid door de NOS op
herhaling geroepen. Vooral
het Frans leidde bij Corry af
en toe tot jammerlijk gehakkel
Meer lijf-dan
liedwerk °P
Songfestival
Tot in het holst van de zater
dagnacht ruiste het feestge
druis in het Haagse Bel Air-
Hotel, waar de Britse Bro
therhood of Man de festival
winst vierde. Met 164 punten
en een ruime voorsprong op
Frankrijk (147) en Monaco (93)
prijkten zij daar welbe
schouwd met de Grote Pre
sentatie Prijs. Van oudsher
worden op het Eurosong Fes
tival meestal simpele liedjes
soms welluidend gezongen,
wat dit laatste betreft dit
maal ook door de Franse Ca
therine Ferry met „Un, deux,
trois". Zij kon daarnaast ech
ter bogen op een regel als:
„La vie n'est pas pour moi un
livre de Kafka", betgeen
duidt op literaire diepgang.
Na het tellen van de helft van
de stemmen lag zij met een
wipneuslengte (82-77) voor op
Engeland. Daarna ging zij
echter samen met Kafka af
ten gunste van de Britse Broe
derhoeders, diehet helemaal
op de Performance hadden ge
gooid, de zinnen begoochelen
de bewegingen van het li
chaam, zeg maar gezongen to
neel. Meer lijf- dan liedwerk.
Brotherhood-dirigent Alyn
Ainsowrth daarover: „Er
wordt veel en goed gezongen
op het festival, maar je moet
wel in drie minuten tijd een
jury versieren, naar je hand
zetten. Je moet je lied op het
podium en op de buis laten
zien, er een vocale samen
spraak van maken in de vorm
van een sketch, een eenacter.
Dit is ons blijkbaar goed ge
lukt. Over onze muziekbehoef
ik verder niets te zeggen. Die
is goed".
Deze superieure zelfverzekerd
heid steunt niet op niks. Bezie
hun lied, dat handelt over een
verliefde man die als hij heel
prozaïsch naar zijn werk moet
zijn vrouw inhalig vraagt haar
kusjes voor hem te bewaren.
Als voorzanger Martin Lee in
zet, staan de drie anderen, een
heer en twee dames, met de
rug naar het publiek. Na de
inzet van het lied laten ook zij
hun Angelsaksisch gezicht
zien en bij het vorderen van
de strofen ontwikkelen zich uit
dit viertal twee paren met li
chaamswendingen die meebe
wegen met de golfslag van de
love, die door het liedje heen-
spoelt Zulk een lied beluister
je niet alleen, je drinkt het in
met je ogen, zeker als jurylid
die zich er van bewust is dat
tv iets is om naar te kijken.
Les Humphries uit Duitsland
met zijn karakteristiek geluid
uit een half (normaal heel) do
zijn stemmen, die tot een har
monieus koor zijn aaneenge
voegd, heeft deze jury-opvat
ting met slechts 7 punten op
smadelijke wijze moeten erva
ren. Niet minder Sandra.
Sinds zij alleen zingt moet zij
met haar stem meer waarma
ken dan voorheen, toen zij op
de karakteristiek van Andres
kon terugvallen. Zij blijkt over
een onvermoede helderheid te
beschikken en steunt haar
liedje goed met armen en mi-
miek,maar zij verscheen in het
lang op het podium en kon
weinig aan beenwerk doen,
waarmee andere groepen het
songfestival in een vliegend
circus herschiepen. Sandra
moest een pas op de plaats
maken, een negende plaats.
En daarmee verloor op het
songfestival de zuivere zang
aan waarde. De prijs ging
naar Brotherhood-dirigent
Ainswordth, die eerder voor
Vegas-shows in de weer was
en ,3ig spender" tot een kij-
klied maakte. De Franse zan
geres Ferry kwam dan ook al
heel slecht uit met naast haar
de wijnrood gecostumeerde
jongen die weinig weerwerk
gaf en als een wereldvreemde
Kafka naast een zoetgekeelde
Catherine stond te verstenen.
TON OLIEMULLER
Met de musical „Een kannibaal
als jij en ik" op tekst van Freek
de Jonge en muziek van Bram
Vermeulen wordt in deze dagen
een werkstuk in de zaal van het
Scheveningse Circustheater ge-
«et dat al een hele reis achter
de rug heeft. De eerste voorstel
ling in Rotterdam, nu een half
jaar geleden, droeg als feilen,
dat de scènes moeilijk in elkaar
schoven en dat bijgevolg het
verhaal oyer het manipuleren
met mensert uit brokstukken
leek te zijn opgebouwd.
Er is in de afgelopen maanden
aan deze musical flink ge
schaafd door mensen, die ver
trouwd zijn met dit vak, zoals
regisseur Eddy Habbema en ac
teurs en actrices als Willem Nij-
holt, Corrie van Gorp, Carol
van Herwijnen, Riet Henius,
Ferd Hugas en anderen onder
wie de muzikanten niet als min
sten zich lieten gelden. Die in
spanningen hebben zichtbaar
resultaat opgeleverd. Het hele
gebeuren vloeit nu veel compac
ter ineen en vertoont een sa
menhang die het meer body
geeft Als we toch nog een aan
merking zouden willen maken,
dan zou het die moeten zijn, dat
Freek zich met zijn eigen talent
voor de voeten loopt. Hij kan
het woordspel niet laten, ver
lengt daardoor zijn liedjes en
zijn dialogen, moet Bram inge-
lijks zijn composities oprekken
en dreigt de boodschap be
roof de mens niet van zijn na
tuurlijke levensaandriften
zich in vaagheid te verliezen.
Maar hier staat zo verschrikke
lijk veel goeds tegenover, dat
deze musical zoal niet voldragen
toch een duidelijke meerwaarde
bezit boven de vingeroefening.
Of de spelers ons nu meevoeren
naar het oerwoud, naar de Wa
terwereld van het leugenachtige
amusement of naar geprogram
meerde psycho- en andere -lo
gen, woorden en muziek en
speelwijze zetten de toeschou
wers betoverende beelden voor
met hoogtepunten als de Leven
en dood-show met de uitbuiter
Bom Duiten (Carol van Herwij
nen) en het zangduo Bim en
Bam Klokgelui (Riet Henius en
Corrie van Gorp), de Lunatic-
rock van Bill van Dijk en de
oermens Jack Jungle van Wil-,
lem Nijholt. Deze musical steekt
toch vol treffende typen in fan
tasievolle ensceneringen. Het
loont alleszins de moeite dit
eens over je héén te laten ko
men.
TON OLIEMULLER
Catherine Ferry uit Frankrijk zong het diepgaande
lied „Un. deux, trois" in eigen taal. maar was weg van
de show, die Brotherhood of Man rond hun lied maakte.
(Foto Simon E. Smit).
en gestotter. Problemen ook
voor het personeel van het
Congresgebouw-restaurant,
met alle pijnlijke gevolgen
vandien. Er waren mensen die
meer dan een uur voordat
men werd opgeroepen om in.
de zaal plaats te nemen hun
bestelling hadden opgegeven
bij een in volle sprint langs-
stormende ober, en "die ui
teindelijk toch nog met een
lege maag in dé Prins Willem
Alexanderzaal moesten plaats
nemen.
De party na afloop van de
finale bood echter alle moge
lijkheden om het knorrende
gevoel uit de maag te verdrij
ven. De organisatoren hadden
duidelijk hun beste beentje
willen voorzetten. Er lag leef
tocht uitgestald voor een klein
dorp, en in oud-Hollandse kle
derdracht uitgedoste lieden
poogden nijver om de buiten
landse gasten te verleiden tot
oer-Nederlandse spiritualia als
jonge klare en beerenburger.
Voedingswaren en drank te
BEGIN TOTAAL VERNIEUWINGS
PLAN IN LEIDSCHENDAM
Rotterdam, een stad waar alles lukt,
behalve de danskunst
Pavlova zei het al: „Als men de klassieke techniek niet beheerst,
lopen alle wegen dood". En Rotterdam, een stad waar alles lukt
behalve de danskunst, is daar een schoolvoorbeeld van. Het
ensemble van Netty van der Valk bracht vóór de oorlog nog
acceptabel academisch werk, maar sindsdien is het in de Maasstad
vrijwel bij het experiment gebleven. Men kanaliseert het ontbreken
van de noodzakelijke, jarenlange strenge training door een beroep
te doen op educatieve elementen, schoolinstructie, opgaan in totaal
theater, workshopwerk, choreografisch proefveld en wat dies meer
zij. Het Rotterdams Danscentrum verdween met zijn leidster Ineke
Sluiter van het toneel. Het nog geen half jaar oude Werkcentrum
Dans onder leiding van Kathy Gosschalk, die vroeger bij het Ned.
Danstheater werkte, is het opvolgende ensemble, dat zich zaterdag
avond in het Theater aan de Haven voor 't eerst aan het Haagse
danspubliek voorstelde. Een half dozijn uitvoerenden, zeer verschil
lend van technische kwaliteit en vooralsnog voorbestemd voor
vestzaktheaters. Een soort doorgangshuis voor niet-klassieke dan
sers en een groepje, waarop jonge choreografen hun krachten
kunnen beproeven. Wisselend werk met „Parallelle Tijd" van Mieke
van Hoek als een grotere belofte dan Robert Norths „Ogenblikken"
en „31 Simpele passen" van Ton Simons. „Canapé" van Kathy
Gosschalk had meer routine. Nie meer allure.
D-y
Brotherhood of Man bezig aan hun gezongen sketch over een orozaische liefde. (Foto Simon E. Smit).
den steun bij elkaar vinden in
de vorm van „burenhulp". Ie
dere groep van twaalf heeft
overigens een eigen entree en
functioneert afzonderlijk.
Twaalf
Het getal van twaalf is zeer
bewust gekozen. Uit de
groeps-psychologie is bekend
dat groepen van meer dan
twaalf personen de neiging
hebben om uiteen te vallen in
allerlei subgroepen. Bovendien
biedt een groep van twaalf het
voordeel, dat de groep gemak
kelijk kan worden gesplitst in
twee kleine groepen van zes
personen.
De voorbereidingen voor het
herstructureringsplan, waar
van deze nieuwbouw pas het
begin is, hebben vier jaar ge
duurd. „Schakenbosch", dat in
de jaren veertig werd ge
bouwd, was zo langzamerhand
op gespannen voet komen te
staan met de huidige inzichten
binnen de psychiatrie. Dit gold
vooral de huisvesting. Kleine
wooneenheden, zo besefte
men, zijn een onmisbare voor
waarde om de geestelijk zieke
mens optimale kansen tot her
stel te geven. Nieuwbouw en
vernieuwing van de bestaande
gebouwen bleken uiteindelijk
de enige juiste oplossing. Het
is dan ook de bedoeling van
„Schakenbosch" o de kleinere
wooneenheden voor de hele
inrichting door te voeren.
Daardoor zal op de duur ook
de hele organisatie totaal ver
anderen.
Flexibel
De inrichting, die nu ongeveer
450 patiënten huisvest, zal
door de nieuwbouw niet in
beddenaantal vergroten. Wel is
het structuurplan voor de toe
komstige vernieuwingen zo
flexibel opgesteld, dat het op
ieder moment kan worden af
gestemd op de behoeften.
De kosten van de nieuwe afde
ling bedragen ruim vier mil
joen gulden.
In de nacht na het festival logenstraften Ferdi (rechts)
Bolland en zijn zanggenoot Rob alle geruchten dat het
tussen hen en Sandra niet zou boteren. (Foto Simon
E. Smit).
over dus voor het in deftige
pakken en jurken met opzien
barende decolleté's gestoken
publiek, maar ook vermaak.
Kijken naar - hoe kan het
anders - de fabricage van
„wooden shoes" en van aarde
werk, dansen op de enthou
siaste en vooral harde klanken
van een steelband, kortom:
een mooi feest als ontspanning
na een avondje spanmng voor
deelnemers en publiek, en in
spanning voor de organisato
ren, en met name voor de
NOS. Want het is een heel
karwei geweest voor NOS -
hoofd-tv Carel Enkelaar en de
zijnen. Al grapte Enkelaar,
heel wat uurtjes na de uitzen
ding: „Blij dat het afgelopen
is? Welnee man, een weekje
slapen en we organiseren weer
zo'n feest."
BERT VAN DOMMELEN
Met het slaan van de eerste
paal door burgemeester E. J.
M Kolfschoten voor een nieu
we afdeling voor 72 mannelij
ke patiënten begint psychia
trisch centrum „Schakenbo
sch" in Leidschendam dinsdag
6 april met een totaal vernieu
wingsplan van de inrichting.
Kleine groepen patiënten van
niet meer dan twaalf perso
nen, huiselijkheid, individuele
tbegeleiding en een grotere
vrijheid voor de patiënt: dit
alles vormt de grondgedachte
'achter de vernieuwingen. Hef
centrum hoopt uiteindelijk de
toestemming te krijgen om al
le bestaande paviljoens door
nieuwe te vervangen.
De nieuwe afdeling van „Scha
kenbosch", die de naam „La-
rikshof" krijgt, is aangepast
aan de sterk veranderde in
zichten in de psychiatrie, zoals
die de laatste jaren zijn door
gedrongen. Het massale ka
rakter van de inrichtingen is
taboe geworden. „Schakenbo
sch" streeft naar schaalver
kleining en een huiselijker op
zet van de paviljoens, waarin
de patiënt minder het gevoel
krijgt in een inrichting te zit
ten, en zich meer thuis gaat
voelen. Zo worden in de nieuw
te bouwen afdeling de centrale
voorzieningen, zoals artsenver-
blijven, recreatie en therapie-
ruimten en de stafkamer, in
één aparte eenheid onderge
bracht. De patiënten worden
dan niet meer de hele dag
geconfronteerd met zaken, die
direct met hun behandeling te
maken hebben. De ,£ariks-
hof' wordt in vier onderdelen
opgebouwd rond een pleintje.
In drie van deze onderdelen
worden de patiënten gehuis
vest, terwijl in de vierde de
centrale voorzieningen een
plaats krijgen. In elk van de
drie paviljoens komt huisves
ting voor twee groepen van
twaalf patiënten. De beide
eenheden per paviljoen wor
den met elkaar verbonden
door een „schakelstuk", een
dienstruimte tussen de beide
wooneenheden. Via dat scha
kelstuk kunnen beide eenhe
