ïVeel variatie
open dag
Jïglastuin-
Exporteurs kampen met
sterke kostenstijging bij
langzaam groeiende markt
Tomatenaanvoer nog beperkt
BLOEMENAANVOER NIET OVERROMPELEND
VERPLICHTE SELECTIEKEURINGEN TULPEN
Aantal werkers in land- en
tuinbouw 10 procent gedaald
)OUW
^NDAG 29 MAART 1976
LEIDSE COURAN'
Demonstratie met het sorteren van komkommers
tien uur en wordt 's middags
om vijf uur afgesloten.
Bleijswijk
Centraal in het opengestelde
tuinbouwgebied te Bleiswijk
(Anjerweg en Alb. van 't Hart-
weg) ligt de veiling; één van
de grootste groenteveilingen in
Nederland. Deze veiling kende
in 1975 een omzet van ruim
156 miljoen gulden. Er wer
den, ter illustratie, 60 miljoen
kilogram tomaten aangevoerd.
100 miljoen komkommers en
35 miljoen kroppen sla.
De belangrijkste delen van de
veilingoutillage, zoals het ver
kooplokaal en de grote neer-
zethal, zijn ter bezichtiging
opengesteld. In de kantine is
gelegenheid tot het drinken
van een kopje koffie. Eén van
de grootste exporteurs van
groenten en fruit zal in zijn
loods demonstreren met onder
meer kleinverpakkingsmachi-
nes. Voorts hebben de organi
serende studieclubs Bleiswijk
(groenten-570 leden) en „De
Kring" (bloemen-200 leden)
gezorgd voor een kinderboer
derij en demonstraties biolo
gische ziektebestrijding en
bloemschikken.
Ook de plaatselijke lagere
tuinbouwschool, gelegen in
het centrum van het dorp
Bleiswijk, wordt opengesteld.
Daar kan men kennis maken
met het moderne agrarische
onderwijs. Er worden demon
straties gegeven in bloem
schikken, creatieve handvaar
digheid en lassen, terwijl lera
ren en leerlingen aanwezig
zijn voor deskundige toelich
ting. De koffie hier is gratis.
Startpunt van de open dag in
Bleiswijk is de veiling. Als de
bezoekers daar hun auto heb
ben geparkeerd wordt hen in
het veilinggebouw een platte
grond uitgereikt met daarop
alle gegevens en de te volgen
route. Om tien uur verzorgt de
Bleiswijkse muziekvereniging
„Crescendo" een wervelende
muzikale show.
In het tuinbouwgebied Anjer-
weg - Alb. van 't Hartweg,
nabij de veiling, kunnen vele
bedrijven worden bezocht,
waar de meest uiteenlopende
gewassen worden geteeld. We
noemen: tomaten, komkom
mers, strelitzia's anthuriums,
anjers, fresia's, rozen, jaar-
rondchrysanten en potplanten.
Op de bedrijven wordt ge
zorgd voor deskundige uitleg.
Ook liefhebbers van techniek
komen op 3 april aan hun
trekken. Er is onder meer een
ketelhuis met gasgestookte ke
tel te zien, klimaatregelappa-
ratuur en beregeningsautoma-
ten.
„Sion"
Ook in de buurtschap Sion,
met zijn rijke historische ver
leden, kunnen groenten en
bloemen worden gekocht te
gen veilingprijzen. In dit aan
eengesloten gezellige kassen-
gebied met zijn karakteristie
ke vijvers, bruggetjes, slootjes
en paadjes en niet te vergeten
zijn molen, géén modern vei
lingcomplex, zoals in Bleis
wijk, maar wél een oud-Hol
landse markt, film en interes
sante demonstraties. De huidi
ge manier van werken in de
glastuinbouw wordt vergele
ken met die van vroeger.
Speciale aandacht krijgen het
watergeven, het regelen van
het klimaat, het vervoer van
de produkten en de verpak
king. De meest interessante
onderdelen vanhet program
ma kunnen ook in Sion niet
door onverhoopt slecht weer
worden beïnvloed. Veel vindt
plaats in de ruime bedrijfsge
bouwen, terwijl het ook onder
het glazen dak van de vele
kassen uiteraard behaaglijk
warm en droog is.
Na het parkeren van de auto
(natuurlijk ook hier gratis) be
hoeft slechts de aangegeven
route te worden gevolgd. De
gewassen, die op de openge
stelde bedrijven worden ge
teeld zijn gerbera's, anthu
riums, chrysanten, komkom
mers, strelitzia's, orchideeën,
aubergines, potplanten, papri
ka's, snijbonen, tomaten, snij-
groen, lelies en irissen.
Eveneens kan kennis worden
genomen van het sorteren van
komkommers, paprika's, en
tomaten en van de biologische
bestrijding van schadelijke in-
sekten op de gewassen. Op een
van de bedrijven is ruimte ge
reserveerd voor het gebruiken
van consumpties.
De organiserende studieclubs
hopen, dat velen gebruik zul
len maken van de hen gebo
den mogelijkheid kennis te
maken met de moderne glas
tuinbouw en de daarin werk
zame ondernemers en perso
neelsleden, teneinde enig in
zicht te krijgen in de proble
men én prestaties van deze
dynamische, agrarische be
drijfstak.
OP 3 APRIL IN SION
EN BLEISWIJK
De aanvoer van tomaten komt nog maar
moeilijk op gang. Zodra het weer wat zach
ter wordt en de temperaturen gaan oplopen
dan valt er een vlotte toename van het
aanbod te verwachten. Er zijn op het ogen
blik nogal wat problemen aangaande de
kwaliteit, vooral de vorm van de tomaten
laat nogal te wensen over. Dit wordt voor
een groot deel mede veroorzaakt door het
feit dat de tomaten vrij grof zijn. De concur
rentie bleef de afgelopen week beperkt, de
Canarische Eilanden bleven een overheer
sende rol spelen.
De export van Marokko bleef van beperkte
omvang. Gezien deze omstandighheden kon
den de prijzen zich vorige week goed hand
haven nl. rond de 24 a 25 gulden per 6 kg.
voor de A-tomaten. De Commissie van de
Europese Gemeenschappen heeft op 19
maart de referentieprijzen voor tomaten
vastgesteld. Deze prijzen zullen ingaan op
1 april en zijn voor de maand april vastge
steld op 3,30 per kg. (vorig jaar 3,07).
Voor de maand mei is dit 2,47 per kg.
(vorig jaar 2,30).en voor de maand juni en
de eerste tien dagen van juli op 1,80 per
kg. (vorig jaar 1,68).Voor de komende
week wordt er op een verdere uitbreiding
van de aanvoer gerekend.
De toename van het aanbod zal in belangrij
ke mate bepalen in hoeverre de prijzen
zullen dalen. Een beperkt prijsverval wordt
in ieder geval wel verwacht.
Komkommers.
De komkommerprijzen hebben ondanks een
toename van de aanvoer een licht prijsher
stel te zien gegeven. Dit neemt echter niet
weg dat de prijzen nog steeds ongunstig
afsteken bij die van vorig jaar. Voor de
sortering van 41/51 werd 61 cent betaald
(vorig jaar 89 cent), voor de sortering van
36/41 was dit 53 cent (vorig jaar 77 cent)
en voor de sortering van 31/36 was dit 45
cent per stuk (vorig jaar 66 cent).
De concurrentie van komkommers is over
de periode van 19 t/m 22 maart sterk terug
gevallen. Griekenland verdween over deze
periode geheel van de West-Duitse markt.
Ook de export van Roemenië en Bulgarije
viel terug, waarschijnlijk door de invoering
van {le heffingen van 19 maart voor Bul
gaarse komkommers. De heffingen van 17
en 19 maart voor Spaanse en Bulgaarse
komkommers zijn inmiddels op 24 maart
weer herzien. Voor Bulgaarse komkommers
is de heffing verhoogd van 41,21 naar
92,28 per 100 kg. Voor Spaanse komkom
mers werd de heffing verhoogd van 13,92
naar 50,56 per 100 kg. Mede hierdoor
wordt de concurrentie van het buitenland
afgeremd.
De aanvoer van komkommers zal de komen
de week verder toenemen, de prijzen zullen
zich waarschijnlijk kunnen handhaven.
Sla
Door de zeer ruime aanvoer van sla hebben
de prijzen zich de afgelopen week niet meer
kunnen handhaven. Deze prijsdaling is
hoofdzakelijk een gevolg van de toegenomen
binnenlandse aanvoer. De concurrentie op
de West-Duitse markt bleef beperkt, alleen
België verzond meer sla. De export van
Frankrijk en Italië was slechts van beperkte
omvang. Er wordt voor de komende week
weer een ruime aanvoer verwacht, de prij
zen zullen weinig verandering ondergaan en
zullen variëren van 25 tot 35 cent per stuk.
Overige gewassen
De aanvoer van paprika's is inmiddels weer
op gang gekomen, de prijzen variëren afhan
kelijk van de sortering van 2,80 tot 4,40
per kg.
Het aantal landen dat paprika's afzet op de
West-Duitse markt is nog steeds zeer groot.
De staart van het aanbod van spruiten
brengt goede prijzen op, er werden prijzen
genoteerd tot 3,22 kg. De vraag naar prei
is nog steeds ijzersterk hetgeen duidelijk uit
de prijs valt af te leiden nl. tot 1,53 per
kg. tegen vorig jaar 70 cent.
De spinazie brengt gemiddeld 1,50 per kg.
op. Andijvie is iets in prijs gedaald namelijk
naar 1,75 per kg. Het aanbod van andijvie
kan nog iets toenemen maar gezien de vraag
worden er geen prijsdalingen van betekenis
verwacht
Ook voor radijs is er sprake van een leven
dige vraag, hetgeen tot gevolg had dat de
prijs van 77 cent naar 81 cent per bosje
steeg. Postelein is in prijs gedaald van 4
gulden naar 2 gulden per kg. Voor prinsesse-
bonen varieert de prijs van 13,60 tot
14,50 per kg. Snijbonen zijn wat goedko
per namelijk gemiddeld 8,90 per kg. Ra
barber wordt voor een prijs van 2,75 per
kg. verhandeld.
Er kan niet worden gezegd, dat de bloemen-
aanvoer overrompelend is. Geleidelijk aan
neemt de aanvoer toe en stijgt het omzetcij
fer. Dat bedroeg afgelopen week aan de
CCWS in Honselersdijk in totaal
8.170.244,27, tegen 7.041.639,13 in voorgaan
de week waarbij we meteen vermelden, dat
in dezelfde week van het vorig jaar, er voor
7.823.734,80 werd verhandeld. Een gelijk
matige ontwikkeling dus, hetgeen zich ook
in de prijzen voor de produkten demon
streert.
Ook de totale maandomzetten wijzen dat uit,
namelijk voor de maanden januari en fe
bruari met totaal van 62.048.114,94 tegen
53.007.808,16 in dezelfde maanden van het
vorig jaar. Voor de anjers lagen de prijzen
gunstig; gemiddeld 35 cent tegen 28 cent in
de voorgaande week bij een iets kleinere
aanvoer. Daarentegen liep de gemiddelde
prijs voor de tros-chrysanten terug van
3,70 in voorgaande week tot 2,64 nu. De
aanvoer van fresia met ruim 800.000 bos
bleek met gemiddeld 2,12 op dezelfde
hoogte.
De tulpen deden het goed, gemiddeld 1,90
per bos tegen 92 cent in dezelfde week van
het vorig jaar. De aanvoer van pot- en
perkplanten is nog matig met in het alge
meen redelijke prijs. De violen komen alaar-
dig aan de markt met goede prijzen. Er was
veel aanvoer van snijgroen, ruim 221.000 bos
maar de gemiddelde prijs van 1.35 lag
lager dan het vorig jaar met 1.97.
Rozen
De ontwikkeling van de rozenimport in
West-Duitsland wordt in hoofdzaak door
Nederland bepaald. Dat is eveneens het
geval met de anjers. Stegen de invoeren uit
andere landen van 1965-1974 met 222 pro
cent, die uit Nederland nam toe met 530
procent, „zo constateert" Blumen EinzeLhan-
del"
Daarmee veranderde het aandeel van de
Nederlandse import van 82,6 procent in 90
procent. Daarentegen daalde de import uit
Italië in West-Duitsland van rozen aanzien
lijk, maar die uit Israël groeide van 0.4
procent tot 10,9 procent in genoemde perio
de. Een deel van de Israëlische rozen komt
de laatste jaren via Nederland naar West-
Duitsland en wordt dan opgenomen in deNe-
derlandse statistieken. De kwaliteit van
laatstbedoelde rozen, wordt door de handel
uitstekend genoemd.
Weefselkweekmethode
De vereniging „De Nederlandse Bloemiste
rij" zal aan het Produktschap voor Sierge
wassen adviseren geld beschikbaar te stellen
voor het onderzoek naar de weefselkweek
methode, hetgeen een snelle vermeerderings
methode is voor potplanten en snijbloemen.
Daartoe zal dan een stichting worden ge
vormd. Het ministerie heeft vorig jaar reeds
in die richting initiatieven genomen. De
methode stelt de kwekers in staat op snelle
wijze grote hoeveelheden teeltmateriaal te
verkrijgen. Doordat de stichting niet op
commerciële basis zal borden opgezet, kun
nen alle kwekers er tegen kostprijs van
profiteren voor hun bedrijf. In het buiten
land wordt genoemde weefselmethode reeds
toegepast. Een subsidie van 500.000 wordt
voor de eerste drie jaren voldoende geacht.
K:N HAAG Het aantal be-
AAN rijfshoofden op gezinsbedrij-
tNTlFtn in land- en tuinbouw is
jssen 1970 en 1975 met 10
rocent gedaald tegen 165.000.
ZEtyt blijkt uit de voorlopige
tkomsten van de telling ar-
•idskrachten voor land- en
linbouwwerkzaamheden van
t centraal bureau voor de
ytistiek. Het aantal mede-
'N erkende echtgenoten steeg
l|\/| jet 8 procent tot 81.000 (1970:
.000), terwijl het aantal me-
3 30 werkende inwonende kinde-
j 11C n en de overige inwonende
milieleden in vergelijking
290 et 1970 met 37 Pro"
j j 50 nt daalde tot resp. 23.000 en
95 9°°-
IN DE JAREN 1970 TOT 1975
Bij de niet-gezinsarbeids-
krachten valt in vergelijking
met 1970 een daling van 2,3
procent te constateren tot
36.000. Hiertoe behoren 1.800
bedrijfsleiders hetgeen nage
noeg gelijk is aan 1970.
Het totale aantal geregeld
werkzame arbeidskrachten
daalde sedert 1970 met 8,6 pro
cent tot 311.000 hiervan zijn
219.000 mannen en 92.000
vrouwen.
Bij de niet-geregeld werkzame
arbeidskrachten valt in verge
lijking met 1970 een daling
van 20 procent in het aantal
werkweken te constateren tot
558.000 werkweken. Hetgeen
overeenkomt met circa 11.000
manjaren.
JAARVERSLAG 1974-1975 BLIJKT
DEN HAAG „In de tuin
bouw is in de periode is 1974
1975 een grote kentering
ingetreden. Dit ondanks de
voortdurende kostenstijgin
gen, net zoals in voorgaande
jren, en de extra stijging aan
energiekosten. Doordat steeds
meer bedrijven en bedrijf
stakken niet meer in staat
waren een zodanige omzet te
behalen om deze kostenstij
ging op te vangen, werd wel
de ernst van de zaak alge
meen erkend en niet afgedaan
als het .noodlot" van zwakke
bedrijven of bedrijfstakken.
Het zal grotendeels van het
overheidsbeleid afhangen of
Dit is de strekking van een
gedeelte uit het jaarverslag
19741975, dat de Algemene
Nederlandse Bond van Groen
te en Fruitexporteurs één de
zer dagen uitbracht.
Uit het verslag blijkt dat men
beide jaren voor de Neder
landse Tuinbouw als „redelijk
goed" kan beoordelen. Dit ech
ter wel in die zin dat de vrees
dat de prijsttijgingen geen ge
lijke tred zou kunnen houden
met de grote extra-kostenstij
ging, vooral bij de glastuin
bouw, niet is bewaarheid. 1975
gaf wat dit betreft een gunsti
ger beeld dan 1974. De export
kampte in beide jaren echter
wel met een zelfde probleem
als voorgaande jaren: een
naar verhouding te sterk toe
nemende kostenstijging bij
een maar langzaam groeiende
markt. Vooral de leegloop van
mensen en materiaal geduren
de de slappe periode van het
jaar, is in samenhang met de
kostenstijging, aldus het ver
slag, een verontrustend ver
schijnsel. „Exporteurs zijn vin
dingrijk, maar demogelijkhe
den zijn tenslotte beperkt'. In
het verslag stelt men voorts
dat er nog niet veel van te
recht is gekomen om aan de
Europese integratie meer in
houd te geven. „Integendeel,
kan men verschillende ver
schijnselen van des-integratie,
waarnemen". In verband met
de concurrentie uit de Middel
landse zee-landen en Afrika is
men van mening dat de Euro
pese tuinbouw zich op de lan
gere duur moet instellen op de
concurentie uit deze gebieden.
„We onderschatten daarbij het
verschil in loonkosten niet, een
punt waarover de Europese
tuinbouw zich terecht zorgen
maakt".
Tulpen.straks een verplichte deelname aan de selectiekeuring?
De weg van een bloembollenkweker is niet
geplaveid. Hij loopt tot op borsthoogte door
de problemen op economisch, op organisato
risch en ook op teelttechnisch terrein. Tal
van plagen belagen zijn gewassen en de
meest gevreesde aantasting is wel het virus-
ziek in vele vormen. Met veel zorg wordt
ook de toename van het virusziek in tulpen
gadegeslagen.
Met zorg gadeslaan alléén zal geen effect
sorteren. Er moet wat gebeuren. Onder meer
zou een grootscheepse deelname aan de
vrijwillige tulpenselectiekeuring een stap in
de goede richting kunnen zijn. Helaas is de
deelname aan deze keuring vooral in de
oude bloembollenstreek gering. In dit op
zicht slaan nieuwe teeltgebieden vooral
in de Noordoostpolder een veel beter
figuur. Het is zonder meer duidelijk dat de
tulpentelers niet op de huidige voet kunnen
voortgaan. Dat móét op een catastrofe uitlo
pen. Nu is er in het vak meer dan eens
gesproken over de mogelijkheid om van die
vrijwillige selectiekeuring dan maar een ver
plichte te méiken, maar men zag nog al veel
beren op de weg. Het is echter niet uitgeslo
ten dat men toch in de richting van een
verplichte deelname gedwongen zal worden.
Men hoort nl. met steeds grotere hardnek
kigheid fluisteren over een inkrimping van
de mankracht bij de Plantenziektenkundige
Dienst. Deze dienst zorgt nl. voor de keuring
van de tulpen, de andere bolgewassen wor
den door de Bloembollenkeuringsdienst te
Hillegom onder de loep genomen.
Voor de keuring van de tulpen moest de PD
in het voorjaar altijd extra krachten aan
trekken. In het kader van bezuinigingsplan
nen, die door het Rijk worden opgelegd, zou
men in het vervolg die extra mankracht
voor de tulpenkeuring niet meer mogen
aantrekken. Met minder mensen zal men
dus dezelfde hoeveelheid werk verzetten,
terwijl de virusaantastingen er bepaald niet
minder op worden.
Natuurlijk zal men niet van vandaag op
morgen een deelname aan een slectiekeuring
verplicht kunnen stellen, maar wat men wél
kan gaan doen is: een begin maken. Het
telen van geselecteerde partijen is een nood
zaak voor het vak. De exporteur moet in
staat gesteld worden alleen hoogwaardige
kwaliteit te exporteren en het belang van
een op hoog peil staande cultuur voor de
kweker behoeft nauwelijks onderstreept te
worden. Gezonde partijen kan men in veel
minder tijd goed nalopen en verder wordt
nog al eens onderschat dat goed geselecteer
de partijen ook een veel betere produktie
hebben. Er is al eens becijferd dat slecht
plantgoed 2000 per ha minder oplevert dan
plantgoed dat aan hoge eisen voldoet
Het is dus in het belang van de kweker zelf
om de kwaliteit van de partijen zo hoog
mogelijk op te voeren. Toch blijft de deelna
me aan de vrijwillige selectiekcuringen te
genvallen en daarom is het wel duidelijk dat
men naar een verplichte deelname toegroeit.
Doet men dit niet, dan is men in het jaar
2000 nog niet waar men wezen moet. Het
ziet er dus naar uit dat er op korte termijn
belangrijke besluiten zullen moeten vallen.
Men zal vermoedelijk beginnen met vöor de
belangrijkste cultivars een verplichte keu
ring in te stellen. Het dringt allemaal des
te meer omdat de schaalvergroting doorzet
en men niet de beschikking heeft over vol
doende ziekzoekers, zoals de selecteurs in
het bollenvak nog altijd heten. Een ziekzoe-
ker kan per dag heel wat doen. maar er is
een grens. In de afgelopen jaren heeft het
bollenvak kans gezien een aantal arbeidspie-
ken af te kappen, maar met de huidige
middelen zitten we. wat de selectiewerk
zaamheden betreft, wel aan de top.
En als de partijen tulpen niet streng geselec
teerd zijn. is het gewoon een onmogelijkheid
om die na te lopen op de manier die wordt
voorgeschreven. De bloembollen zullen aan
hoge (buitenlandse) eisen moeten voldoen,
want de export mag onder geen beding in
gevaar komen.
Is selectie het enige antwoord dat op de
gerezen problemen gegeven kan worden?
Voor tulpen moet het hoofdstuk verede
ling even buiten beschouwing latend het
antwoord tot nu toe bevestigend luiden.
Voor andere gewassen zijn ook andere mo
gelijkheden geopend- Maar daarover in een
volgend artikel
Belangstelling voor het zogenaamde „pluizen" van
trosanjers
kas met jonge paprikaplanten
en Haag - De bezoekers aan
t open dag, die zaterdag 3
pril in de tuinbouwgebieden
Sion" en Bleiswijk wordt ge-
ouden, zal een attractief, ge-
arieerd programma worden
ingeboden, dat hen ook
j slecht weer volop in de
Jegenheid stelt kennis te ne
en van de hedendaagse glas-
linbouwpraktijk. En die is
teressanter, dan menigeen
1 vermoeden.
DOgtepunt van de open dag
de buurtschap „Sion", gele-
;n tussen Rijswijk en Delft,
de onthulling om elf uur 's
:htends door Rijswijks wet-
>uder dr. A. P. J. van der
urg, van historische stenen
alen, het enige restant van
et vroegere klooster Sion
ilm. 1430). Deze palen, onder-
eel van het toegangshek, wer
en in de tweede wereldoorlog
oor de Duitsers gesloopt. De
opornamenten van deze pa-
ïn zijn echter bewaard geble-
en, en zijn inmiddels weer
angebracht op de herbouwde
alen. De onthulling wordt bij-
ewoond door een „eeuwenou-
e" monnik uit de bloeiperio-
e van „Sion" en wordt om-
jst met een oud-Hollandse
narkt (wol spinnen, klompen
naken, tin gieten e.d.)
lelangrijk en aantrekkelijk
mderdeel van het programma
m het tuinbouwgebied nabij
de veiling Bleiswijk (gelegen
Dp enkele honderden meters
ifstand van de rijkswg Ut-
Haag) is het via de
kunnnen kopen
groente en bloemen. Door
vastgestelde maximumprij-
die op een vergelijkbaar
met de veilingprijzen
zijn ook ondeskundige
altijd voordelig uit De
dag begint omstreeks
