Nieuwe methoden
voor hartonderzoek
VRIJDAG 5 MAART 1976
LEIDSE COURANT
Oplossing vorige puzzel
9BD9I3E19I3919 ESHHSSBHIinS
nan Sana ESSBB nana san
asa anncs saaaa ansus am
as saus aasaa asisa on
aas ranas saa aaaa asa
aana nnaraiifpaaiaa saai
an asiiaansiasaaiaa an
R
H
0
e
T 11 k E HsIL IA pi
T
A
S
1
O
E
r
T
1
ENpÉfz EBBEJnJ T
E
NJ
T.
E
V
S
T
i
E
RIILII KJ DpHGjE
D
A
3
E
L
H
i
E
■mo w D e e pllL
1
IV
E
R
E
O
E
1
B|Ok |M i \<m
O
KJ
VV
D
s
S
T
A
F
1
s
1 PHP A S kp
1
s
S
p
T
A
1
fcHlsk i PIBAJO
W
A
D
A
A
■lIeP A fckpïO
T
r
N
A
ME lMkHnjIi E T
S
s
D
a|w|s
L
E
IA IA I^HAID k Ie IS
P
A
T
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
Twaalf gulden vijftig: mevr. v. Wieringen, Huize Duinzicht, Oegst-
geest.
Zeven gulden vijftig: E. A. v. Werkhoven, Duinzichtstraat 23,B
Oegstgeest.
Vijf gulden: A. Schlatmann, Churchilllaan 25, Voorhout.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegezonden
Leidse Courant,
Postbus 11.
Leiden.
HORIZONTAAL:
2 krijgshaftig
9 bewoner v.e. land in
Midden-Amerika
16 aankomend (afk.)
18 drankgelegenheid
19 drinkbakje
20 groente
21 pl. in de N.O.-polder
22 persoonlijk vnw
23 hoogste punt
25 pl. in Afrika
28 trede v.e. ladder
30 streep
31 moerasachtig
33 vaatwerk
34 kledingstuk
36 ernstig
37 verlegenheid
38 ogenblik
40 herderslied
41 zaadkorrel
42 begerig
45 vreemde munt
46 soort hond
48 hierheen
49 gymnastiekwerktuig
50 opnieuw
51 liefkozing
52 eerste vrouw
53 hetzelfde
56 Europeaan
58 schermwapen
60 pers. vnw
61 tevergeefs
64 voor (in samenstellin
gen)
66 het Romeinse rijk
67 stuk goed
69 deel v.e. meubelstuk
70 wandversiering
72 bij elkaar
73 telegraaf restant
74 voorzetsel
75 bijbelse plaats
77 echtgenoot
78 grassoort
81 toiletartikel
83 spil
85 doorzichtig weefsel
86 telegrafisch koersbe-
richt
88 noot
89 woning v.e. geestelijke
92 snijwerktuig
94 zo goed als
97 wandversiering
98 paardje
99 oogafwijking
101 belemmering
102 Turks bevelhebber
103 toiletartikel
104 tevreden
105 deel v.d. mond
106 voertuig
108 puistje
110 lijfje, korset
111 weesgegroet
112 boom
114 Turkse waterpijp
117 muurholte
118 neerslag tijdens de
maand mei
120 in persoon
121 jongensnaam
123 vogel
124 ter inzage
125 insekteneter
127 Kanaan
128 schel
130 Europees land
131 het Romeinse rijk
132 deel v.d. bijbel
133 jaargetijde
135 noot
136 alles te zamen
139 deel v.d. hals
141 aard. aanduiding
143 deel v.h. gebit
144 pl. in Egypte
146 vreemde titel
147 onderste molensteen
150 berg op Kreta
152 onderdak
155 hierheen
156 water in Utrecht
157 deel v.e. viool
158 ex-koningin
159 vlaktemaat
160 pl. in Zuid-Holland
163 mannetjesbij
165 bordpapier
167 gesloten
168 datgene waar mede iets
omwonden is
170 vogeleigenschap
171 zandheuvel
173 voor (in samenstellin
gen)
174 godin
175 beweging v.d. tong
177 vogel
179 titel
180 voortbrenging
182 omsingeling v.e. ves
ting
184 lidwoord
185 windrichting
186 Ned. schilder
187 godin
189 riv. in Engeland
190 godin
192 de dato
193 eenzaam
194 legeraanvoerder
VERTICAAL:
1 bedrevenheid
3 als boven
4 wiel
5 schop
6 vrucht
7 bloeiwijze
8 loco-president
9 naschrift
10 voegwoord
11 pl. in Italië
12 binnenste van been
13 takje
14 bouwland
15 binnendringing
17 oesternet
22 bezittelijk vnw
24 boekje met blaadjes pa
pier
26 vrouwenhoofddeksel
27 gewin
29 vreemde munt
30 deel v.e. woord.
32 tennisterm
34 zitplaats
35 schreeuw
37 zwarte steensoort
39 vreemde munt
41 hoogtemerk
43 landbouwwerktuig
44 paard en wagen
46 betrouwbaar
47 veelhoevig dier
54 edelsteen
55 pl. in Overijssel
57 soort koolwaterstof
59 ontzet
62 titel
63 vogelnaam
64 doorgang
65 administratietroepen
67 jong dier
68 schrijfgerei
70 bouwland
71 rekenopgave
76 kledingstuk
78 snaak
79 van twee duim dik
80 boom
82 echtgenoot
84 landvoogd in het oude
Perzië
85 trilling (muz)
87 soort vis
88 meetlat
90 stoomschip
91 giraffeachtig dier
92 maalinrichting
93 geen zier
95 Arabisch hoofd
96 onder andere
99 haarkrul
100 schutsluis
106 moeilijkheid
107 regeringsreglement
109 wiersoda
111 jaartelling
112 landbouwwerktuig
113 vogel
115 aardkundige
116 prov. hoofdstad
118 beroep
119 enkelvoudige stof
122 lichtstraal
123 op die plaats
125 sporeplant
126 deel v.h. oor
128 betalingsbewijs
129 waterdoorlatend
134 uithoudingsvermogen
136 tandeloos zoogdier
137 gestalte
138 noot
140 deel v.d. wiskunde
142 grondsoort
143 Ind. oprolbaar zonne
scherm
145 metaal
146 Ind. vaste fuik
148 begerig
149 pl. in Zeeuws-Vlaande-
ren
150 deel v. Azië
151 wereld
153 akelig
154 soort stof
161 elektr. geladen deeltje
162 eiergerecht
164 pl. in Ned. Limburg
166 plotseling trekkende
beweging
168 vreemde munt
169 gestold vleesnat
172 Verenigde Naties
173 vrucht
176 maal
178 gelofte
180 insekt
181 gesloten
182 dringend verzoek
183 deel v. Azië
186 lidwoord
188 tin
189 gewicht
191 Franse N.V.
Dr. Pluizer vraagt uw aandacht
Bridgen
Zoals u in de vorige rubriek hebt
kunnen lezen, bestond de BOLS
Bridge Tip van Forquet uit twee
delen: Tel de spellen van uw te
genstanders maar als u ze ge
teld hebt, speel dan met verstand.
Van het eerste gedeelte heeft* u de
vorige keer een voorbeeld gezien;
de volledige tip, met de nadruk op
het laatste deel, ziet u hieronder
in werking. Het verhaal er omheen
is van de maestro.
„Nu komen we aan het tweede
gedeelte van mijn Tip, en ook daar
is een verhaal aan verbonden. Ik
speelde onlangs robberbridge met
mijn vrouw, die mij af en toe zeer
emotioneel (maar, naar mijn me
ning, zeer onrechtvaardig) be
schuldigt, dat ik tegenover haar
aan de tafel een superieure hou
ding aanneem. Dientengevolge,
zegt ze. concentreer ik me niet
volledig en daar zou ze dichter
bij de waarheid kunnen zijn, zoals
de lezer kan beoordelen aan de
hand van een spel, dat ik die
avond in 6 SA speelde:
HV75
8 5
CA 10 8
4 3 2
9 6 *B 10 9 4
OH V B 7 N c—
432 WO 09 7 6 5
oV Z 4 3 2
*B 9 7 +10 5
A32
üA 10 6
OH B
A H V 8 6
West, die met drie harten had
geopend, kwam met hartenheer
uit. Oost gooide een ruitentje
weg en ik nam het aas en speel
de vijfmaal klaveren. West en
de dummy gooiden twee hartens
weg en Oost drie ruitens. Ik
incasseerde schoppenaas en
-heer, waarop iedereen bekende.
Nu ben ik een consequent man
en volg de adviezen die ik ande
ren geef op, dus paste ik op dit
moment het eerste deel van
mijn BOLS Tip toe. West was
begonnen met zeven hartens,
drie klaveren en tenminste twee
schoppens. Zijn dertiende kaart
was óf een schoppen óf een
ruiten. Als het een schoppen
was, was de ruitensnit over Oost
zeker goed. En als West een
ruiten had, was de kans 7 tegen
1 dat het de vrouw niet was.
Gewapend met deze analyse
speelde ik een ruiten van tafel,
sneed met de boer en ging VIER
DOWN. „Sorry partner", zei ik,
in een poging er het beste van
te maken. Hoewel de ruitens 7-1
zaten, had ik de pech, dat de
singleton vrouw bij West zat.
„VIER down?", zei mijn vrouw.
„Ja, een ongelukkig spel", zei ik,
in de hoop dat zè mijn fouf niet
zou zien (Heeft u hem gezien?).
„Was het niet beter om Oost in
een eindspel te brengen met de
vierde schoppen?", vroeg ze.
„Zeker, dat had ik kunnen
doen", antwoordde ik, „maar
dat zou niet hebben geholpen.
Als Oost -ruitenvrouw heeft en
een kleine naspeelt, zou de kleur
geblokkeerd zijn". (Ik begon me
te realiseren, dat ze mijn fout
gezien had). „Geblokkeerd? Hoe
kan dat nou? Ik zou ruitenheer
hebben geïncasseerd, in plaats
van die belachelijke ruitensnit
te nemen. Als West niet bekent,
betekent dat dat de schoppens
3-3 zitten en zijn er twaalf top-
slagen. Als West een kleine rui
ten speelt, zou ik eenvoudig
schoppenvrouw incasseren en
de laatste schoppen uit de dum
my spelen, waarop ik ruitenboer
afgooi. Oost moet dan in de
ruiten A 10 vork van Noord
spelen".
Zoals u ziet, had mijn vrouw
groot gelijk. En door haar ben
ik verplicht het tweede gedeelte
van mijn Tip toe te voegen:
speel met verstand!'.
PARIJS (AFP-DPA) - Franse
onderzoekers aan het instituut
Gustave Roussy te Villejuif
hebben in samenwerking met
de Franse commissie voor
atoomenergie en een Franse fir
ma een hartonderzoekapparaat
ontwikkeld dat de dokters in
staat stelt op een televisie
scherm te zien of bij een pa
tient een hartaanval ophanden
is.
Het apparaat is gebruikt aan de
universiteit van Californië en
het John Hopkins ziekenhuis te
Baltimore in enkele honderden
gevallen.
In kleuren toont het televisie
beeld waar een hart aantasting
precies zit en hoe uitgebreid die
is. Er kunnen ook foto's van
genomen worden. Het instru
ment is voorzien van een mini-
computer en een gamma-came-
Tot nu toe werd het hart daarbij
ofwel kunstmatig van bloed
voorzien ofwel zonder bloed stil
gezet. Blijvende schade, die la-
ra voor het opvangen van stra
ling van radio-actieve stoffen
die voor het onderzoek in het
lichaam zijn gebracht.
Cardiologen en indien nodig
chirugen kunnen zonder tijdver
lies een slachtoffer van een har
tinfarct behandelen. Blijkt ope
ratie onvermijdelijk, dan kan
gebruik gemaakt worden van
een nieuw Westduitse procédé,
waarmee het risico van hart
zwakte drastisch wordt vermin
derd. Het hart kan daarmee vei
lig iets langer dan 100 minuten
worden stilgezet, waardoor de
voor een operatie beschikbare
tijd driemaal zo lang is gewor
den.
Voor het aanbrengen van kart-
kleppen, het overbruggen van
verstopte kransvaten en het ver
helpen van aangeboren misvor
mingen aan het hart moet de
bloedsomloop van het hart wor
den uitgeschakeld. De hart-long-
machine neemt het in die tijd
ter aan het licht komen door
zwakke werking van het hart,
waren niet altijd te vermijden
In de operatiezaal de universi
teit van Hamburg wordt daar
om sinds de herfst van vorig
jaar het hart voorzien van een
procaïne-magnesium-oplossing,
stilgezet, gevoegd met zuurstof
en druivensuiker en tegelijk tot
ongeveer 15 graden celsius afge
koeld. Daarmee is het mogelijk
geworden het niet werkende
hart tijdens een operatie vol
doende te verzorgen.
Een lid van de werkgroep in
Bad Nauheim, Niels Bleese, zei
dat tot dusver 84 patiënten vol-
igens deze methode zijn geope
reerd. De chirurg komt nu niet
in tijdnood en kan rustig wer
ken omdat ook de ingewikkeld
ste operaties binnen dit tijdsbe
stek kunnen worden uitgevoerd.
De operatie wordt ook aanmer
kelijk gemakkelijker omdat het
hart rust en er geen bloed in zit.
Zwakte van de hartspier treedt
na de operatie niet meer op.
Wanneer het weer van bloed
wordt voorzien begint het hart
meteen weer te kloppen en heeft
binnen 20 minuten weer de nor
male functie in de bloedsom
loop. De patient geneest ook
sneller.
De methode is nog verder ont
wikkeld voor conservering met
het oog op transplantaties. In
het stil gezette hart van proef
dieren dat doorstroomd werd
bleven tien uur lang de stofwis
seling en de spierstructuur nor
maal. De methode is dus ge
schikt voor harttransplanatie
wanneer donor en ontvanger
niet in dezelfde plaats liggen
omdat het hart goed blijft in de
langere tijd die voor het tran
sport nodig is.
Schaken
Eia
m i i
lil
li Ar.
mm%êm
1 m
Wit aan zet en wint
Wit Kg2, Dg4, Ta1, Th1, Ld3, Lg5
pi: a3, b2, c2, e5. f2, g3. Zwart:
Kg8. Dc7, Ta8, Te8. Lf8, Pd5 pi:
a5, b5, c6, e6, f7, g6, h7.
Wit won als volgt:
1. Th1xh7!, Dc7xe5. (Na 1. Kh7:
wint 2. Th1 Kg8 3. Lf6, Pf6: 4.
ef6:, De5 5. Lg6! Df6 6. Lh7+, Kh8
7. Dg8 mat) 2. Th7xf7l, Kg8xf7 3.
Ld3xg6+, Kf7-g8 (3. Kg6: 4.
Lf4+) 4. Lg6xe8, Lf8-g7 5. Le8-d7,
Pd5-c7 6. Ld7xc6, Ta8-f8 7. Ta1-
d1, De5-c5 8 Lc6-f3, Dc5xc2 9.
Td1-d7, Tf8-f7 10. Td7-d8+, Tf7-f8
11 Lg5-f6l, Dc2-h7 12. Lf3-e4:,
Dh7-h6 13. Lf6-g5, Dh6-h8 14. Td8-
d7 en zwart gaf zich gewonnen.
(Tal - Gurgenidse Alma Ata
Wit aan zet en wint
Wit: Kb1, Df6, Td3, Lb4, Pc3 pi:
a2, b2, c2, g4, g2, h2. Zwart: Kg8,
Dh6. Ta8, Tf8, Lc6 pi: a6. e6. f7.
Wit won als volgt:
1 Pc3-d5ü, e6xd5 5. Td3-h3, Dh6-
g7 3. Lb4-c3, d5-d4 4 Lc3xd4 en
zwart gaf zich gewonnen (Schwe-
ben - Quinteros Buenos Aires
1969).
De Russische correspondentie
grootmeester Jakob Estrin heeft na
een driejarige strijd de wereldtitel
veroverd, op de tweede plaats ge
volgd door de Belg Boey. In totaal,
namen 17 deelnemers in de finale
deel.
Onderstaand volgt een uiterst
boeiende partij van de wereldkam
pioen.
Wit: Estrin. Zwart: Sagorovski.
1. e2-e4, c7-c6 2. d2-d4, d7-d5 3.
e4xd5, c6xd5 4. c2-c4, Pg8-f6 5.
Pb1-c3, e7-e6 6. c4-c5, Lf8-e7 (Na
6. b6 7. b4, a5 8. Pa4, Pfd7 9.
Lb5, bc5: 10. bc5: staat wit beter).
7. Pg1-f3, 0-0 8. b2-b4! (Volgens
Estrin, wiens analyses ik volg, een
verbetering. De theorie geeft aan
8. Ld3) 8. Pf6-e4 9. Dd1-c2,
Pb8-c6 (Beter was 9. f5) 10.
b4-b5.
Stelling na 10. b4-b5.
i m i*=?
ii kin
if A*
m
Q- O
A c' Aaa
Yi a
10. Pc6xd4 11. Pf3xd4, Le7xc5
12 Pc3xe4, Lc5xd4 13. Pe4-c3,
e6-e5 14. Lc1-b2, Ld4-b6 15. Lf1-
e2, d5-d4 16 Pc3-e4, Lb6-a5+ 17.
Ke1-f1 (En niet 17. Pd2 wegens 17.
Dg5). 17. Lc8-f5 18. Le2-d3,
Ta8-c8 19. Dc2-e2, Dd8-e7 20. g2-
g4, Lf5-e6 21 Kf1-g2, f7-f6 22.
Ta1-c1, g7-g6 (En niet 22. La2:
Wegens 23. Ld4:) 23. f2-f3, F6-f5
24 g4xf5, g6xf5 25. Pe4-g3, e5-e4
26. f3xe4, f5-f4 27. Pg3-f5, Le6xf5
28. e4xf5 en zwart gaf zich gewon
nen.
Dammen
In deze rubriek nog een partij uit
het te Vorotsilowgrad gehouden
nationale kampioenschap van de
Sovjet-Unie 1975. Het is een duel
uit de vierde ronde tussen de late
re kampioen A. Andreiko en A.
Novikov. Hoewel dit niet zo zeer
'uit deze partij blijkt hebben de
Russische topspelers het steeds
moeilijker om tot overwinningen te
komen, omdat vele tegenstanders
zich in hun spel zeer negatief
A. Andreiko wit, A. Novikov zwart.
Vorotsllovgrad, nov.-dec. 1975.
1. 32-28 19-24 2. 37-32 14-19 3.
41-37 18-23: zwart wil de klassieke
spelvorm 4. 31-27 12-28 5. 37-31
7-12 6. 46-41 2-7: meestal wordt
hier 17-21 gespeeld omdat wit dan
niet met 31-26 kan vervolgen we
gens 10-14 26x17 11x31 36x27
16-21 27x16 18-22 28x17 12x21
16x27 en 23-29. Met zijn volgende
zet gaat zwart dan naar veld 26.
7. 41-37 10-14 8. 34-29 23x34 9.
40x29 17-22 10. 28x17 12x21 op
11x22 kan wit met 47-41 en 32-28
vervolgen. 11. 27-22 18x27 12.
31x22 5-10 13 45-40 7-12 14. 40-34
11-17 15. 22x11 16x7 16. 32-28
door Freek Gordijn
21-26 17. 38-32 20-25 18. 29x20
15x24 19. 36-31 10-15 20. 31-27
dreigt 27-21 en 28-23 6-11 21.
43-38 14-20 22. 44-40 9-14 23
34-29 24-30 24. 35x24 19x30 25.
40-34 30-35 wit blijft nu verder de
gehele partij in het bezit van het
centrum. 26. 47-41 14-19 27. 41-36
20-24 33. 29x20 25x14 34 33-29
4-10 35. 38-33 10-15 36. 42-38
15-20 37. 40-34 37. 40-34 20-25 38.
48-43 14-20 39. 29-23 11-16 40.
23x14 20x9 41. 34-29 9-14 42. 44-
lit mm
m t
K
SR&
1
40 35x44 43. 39x50 25-30 44. 43-39
30-35 45. 50-44 12-18 46. 44-40
35x44 47. 39x50 nu de zwarte
steunpunten aan de rand verwij
derd zijn komt het nadeel van
zwart duidelijker naar voren; 7-12
48. 50-44 3-9 49. 44-40 1-7 50.
28-22 Zie diagram
In de diagramstand kan zwart niet
vervolgen met 50. 14-19 wegens
wit: 51. 27-21 26x39 52. 38-33
39x28 53 32x3. Op 50. 18-23 51.
29x18 12x23 volgt 52. 22-17 ge
volgd door 17-11. Op 50. 7-11 kan
wit heel sterk 51. 29-23 18x29 52.
33x24. In de positie in het diagram
ging het spel verder: 50.... 16-21
51. 27x16 18x27 52. 32x21 27x17
53. 29-24 12-18 54. 33-28; zwart
mag nu niet 14-19 spelen wegens
28-22 en na 17x28 volgt 38-32 8-12
55. 40-34 7-11 56. 16x7 12x1 57.
34-30 14-19 58. 38-32 17-21 59.
36-31 21-26 60. 31-27 1-7 61. 28-22
7-11 62. 24-20 11-16 63. 32-28
18-23 64. 37-32 23-29 65. 22-17
13-18 66. 28-22 18-23 67. 20-15
9-14 68. 15-10 14x5 69.17-12 29-33
70. 12-7 23-28 71. 33-38 33-28 72.
7-1 38-42 73. 14-9 42-47 74. 9-3
47-36 75. 30-25 36-47 76. 22-17 en
hier gaf zwart het op.
Tot besluit weer een damprobleem
ter oplossing. Het is een competi
tie uit 1935 met als opgave: Wit
speelt en wint. De oplossing in een
volgende rubriek.
Oplossing probleem D. Vuurboom
uit de vorige rubriek.
1. 50-45 40x49 2. 28-23 49x47 3.
23x5 47x29 4. 5x34 24-30 5. 45-40!
op nu 30x39 volgt 40-34 en slaat
zwart 35x44 dan volgt 34-40.
