„Placebo's" voor beproeven
van geneesmiddelen
JVi
0r. Pluizer vraagt uw aandacht
Bridgen
Schaken
a Br s
■±S B&tf
«ai mm
Dammen
p CC!*]
h - jQP
L
PAGINA 10 LEIDSE COURANTZATERDAG 21 FEBRUARI 1976
Oplossing vorige puzzel
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
12,50 - Edwin van Noort, Smaragdlaan 47, Leiden.
7,50 - C. Fles, Witte de Withlaan 13. Oegstgeest.
5,00 - Mevr. v.d. Linden, Maredijk 141, Leiden
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegezonden.
Leidse Courant
Postbus 11
Leiden.
HORIZONTAAL:
139 int. aand. v.e windrich
60 deurwachter
ting
62 voorstel
1 in de eerste plaats
140 bijwoord
64 graan
9 water ontstaan door
142 ploegsnede
65 kleurling
smelting van ijs of
143 teken v. waardigheid
67 aardigheid
sneeuw
144 landbouwer
69 tennisterm
17 vrucht
145 tevergeefs
70 vrouwenhoofddeksel
18 lastig
146 tuingereedschap
72 onderricht
20 gerucht
147 voorgerecht
73 oude vrouw
21 zwarte, kleverige stof
149 meervoud
78 naam van 's-Hertogen-
22 omroepvereniging
151 lekkernij
bosch tijdens het car
24 kijkglas
153 brievensnoer
naval
25 herstelplaats v. sche
155 klompje planten
79 hooistapel
pen
156 vaatwerk
81 hetzelfde
27 deksel
158 lusje
83 gemeen
28 in persoon
161 dwaas, gek
85 wandeling
29 hoeveelheid
163 takje
87 noot
31 gedwee
164 niet deelbaar door twee
88 leraar
32 doorgang
165 af en toe
90 voertuig
34 north-east (afk)
167 eerste vrouw
91 maanstand
35 onmeetbaar getal
168 sober
92 iets zachter (muz)
36 ter inzage
170 tegenover
93 blijkens de akten
38 riv. in Italië
171 water in Friesland
96 zuurdeeg
39 persoonl. vnw
172 muzieknoot
97 volk
41 oogvocht
174 titel
99 bouwmateriaal
42 iemand die van zijn
175 getijde
100 dagblad
geld leeft
177 rubber
102 hoofddeksel
43 graansoort
178 telwoord
104 toiletartikel
44 de onbekende
179 kantig gebeente
105 hengelbenodigdheid
46 maanstand
180 meervoud
107 familielid
47 motorraces
182 windrichting
113 dierenverblijf
49 water in Noord-Brabant
183 anonymus
115 toverkol
50 waterstand
185 heilige
117 vaartuig
52 boom
186 riv. in Azië
120 individu
55 vogelwoning
188 torenomloop
122 riv. in Azië
57 bosgod
191 opnieuw
123 ter plaatse
60 onmeetbaar getal
193 af en toe
124 persoonl. vnw
61 belemmering
196 namelijk
125 dat is
63 boom
197 weg
127 aard. aanduiding
64 knaagdier
199 voor
128 pers. vnw.
66 kleefstof
200 treffende gelijkenis
129 in 't oog vallend
67 nachtkleding
202 vaatwerk
131 keukengerei
68 bloeiwijze
203 pausennaam
133 vis
70 boksterm
204 tijdvak
134 knolgewas
71 oude maat
206 luiaard
136 nauwe huidopening
73 onderpand
verzoek
138 vrouwenhoofddeksel
74 evenzo
209 verbintenis
139 wolvlokje
75 muziekinstrument
210 beroep
141 onderricht
76 insekteneter
VERTICAAL:
142 vangwerktuig
77 houten loods
147 koopje tegen een zeer
78 bijwoord
1 soort gebak
lage prijs
80 bijvoorbeeld
2 slim
148 lichaamsdeel
82 bouwland
3 waterdoorlatend
150 telwoord
84 punt
4 bijwoord
152 mand
86 pl. in Gelderland
5 aanvankelijk
154 vloer waarop wordt ge
87 roeipen
6 vreemde munt
stort
89 dichterbij
7 muzieknoot
156 bijvoorbeeld
92 schaakterm
8 beschonken
157 voorzetsel
94 Sociaal Economische
9 bridgeterm
159 noot
Raad
10 teek
160 achter
95 voorzetsel
11 maanstand
161 vrouw, titel
96 pl. in Utrecht
12 vorstelijke zetel
162 Chinese maat
98 veerkracht
13 voormiddag
165 voortbrenging
99 deel v.e. wiel
14 hoeveelheid
166 lusje
101 ambtshalve
15 Ierland
168 zuidvrucht
102 par example (afk)
16 redenatie
169 graansoort
103 aankomend
19 inspiratie
171 pl. in Noord-Brabant
105 heilige
22 boksterm
173 ik
106 ambtshalve
23 onzes inziens
174 laag
108 taille
25 muzieknoot
176 slaghout
109 deel v.e. boom
26 vreemde munt
181 wereld
110 telwoord
29 godin
184 uitvlucht
111 versvoet
30 handvat
187 betrekking
112 voorzetsel
32 grap
189 antwoord betaald (afk)
114 ter herinnering
33 pauselijk hoofddeksel
190 windrichting
116 pers. vnw.
35 vaatwerk
191 hap
118 achter
37 deel v.e. fuik
192 listig
119 voorzetsel
38 zaadkorrel
194 maanstand
121 voorstel
40 deel v. Malakka
195 titel
124 grasland
45 ruilmiddel
196 pl. in Gelderland
126 nimmer
48 stram
198 groet
129 familielid
51 tijdvak
200 betalingsbewijs
130 deel v.d. hals
53 dieregeluid
201 riv. in Engeland
132 danspartij
54 boom
203 Europeaan
133 gewis
55 tegenover
205 rondhout
135 haarkrul
56 benedenwindse zijde
206 lidwoord
136 weg
58 bijwoord
207 ten laatste
137 precies
59 titel
208 insekt.
Met vrij grote regelmaat krijgt u
in deze kolom de Bridge Tips uit
de BOLS Bridge Tip competitie
onder ogen. Er kan niet genoeg
de nadruk op gelegd worden dat
dit zeer waardevolle raadgevein-
gen zijn, die als ze op het goede
moment worden toegepast, een
emmervol punten kunnen opleve
ren. Komt daar in de praktijk ooit
iets van terecht zult u wellicht
vragen en het antwoord daarop
moet bevestigend luiden.
Het onderstaande spel werd het
vorig jaar gespeeld in het toernooi
van de Engelse „Guardian" en
daarin wordt de tip van de Bella
donna door de Duitsers Wolach en
Chodziesner met succes gebruikt.
Om uw geheugen nog even op te
frissen: Belladonna adviseerde
troefaas niet te snel te nemen,
omdat die slag toch niet wegloopt
en het nog al eens voorkomt dat
de leider daardoor in onoverkome
lijke moeilijkheden komt.
Het spel zag er als volgt uit:
H 4
9 3
O A V 106
*V B 7 54
V 5 2
N A10
OH V8
W OOA64
v 94
B 8 7 5 2
A 6 2
L +1083
B 9 8 7 6 3
B 10 5
OH 3
H 9
Met West als gever en Noord-Zuid
kwetsbaar ging het bieden: West
pas Noord 1 ruiten Oost pas
Zuid 1 schoppen West pas
Noord 2 klaveren Oost pas
Zuid 2 schoppen, einde.
Geen opwindend geval, maar ook
de kleine contracten moeten met
zorg worden behandeld, wil men
er het volle profijt van hebben.
West (Wolach) kwam uit met har
tenheer, die hem bleef. Er is nu
een levensgrote kans dat de verde
diging in de fout gaat. Voor hand
hd ligt bijvoorbeeld: een kleine
schoppen naar het aas en schop
pen na.
West maakt dan nog steeds een
troefslag, maar de leider kan drie
maal ruiten spelen en dan op de
derde een harten afgooien. Een
tweede mogelijkheid is, dat West
een tweede hartenslag incasseert
en met ruiten vervolgt.
De leider kan dan een kleine har
ten in de dummy troeven en kan
verliezers beperken tot vijf, als hij
de situatie in troef goed raadt.
In de tweede slag speelde Wolach
toch maar een kleine schoppen en
Chodziesner maakte de leider
machteloos door het aas niet te
leggen.
Zuid won de 10 met de boer, maar
kon er verder niets meer aan doen.
Als hij harten naspeelt verliest hij
die slag alsmede schoppenaas en
een derde harten, schoppenvrouw
en een klaverslag.
De leider deed het op zijn best
door, na schoppenboer te hebben
gemaakt, driemaal ruiten te spelen
en een hartentje af te gooien. West
troefde echter en bracht zijn part
ner met harten aan slag.
Hierna kon hij de leider in de
vierde ruitenronde overtroeven en
de beide zwarte azen zorgden voor
de vijfde en zesde slag. Een down
en een hoge matchpuntenscore.
Op het eerste gezicht lijkt het
allemaal ongelooflijk. Pillen, die
geen enkel werkzaam produkt
bevatten en waarvan de inhoud
bestaat uit wat banale glucose-
suiker, kunnen toch schitteren
de resultaten geven bij hoofdpij
nen, maag- en darmklachten en
zelfs bij angina pectoris.
Bij een recent onderzoek gaf
men zulke pillen, in technische
termen „placebo's" genoemd,
aan 4500 patiënten die aan
hoofdpijn leden en dit zonder
dat ze wisten welke medikamen-
ten eigenlijk waren voorge
schreven.
Zestig procent genazen. Zelfs
twintig procent van de lijders
aan angina pectoris hadden met
placebo's geen klachten meer.
De conclusie ligt voor de hand.
Vele patiënten en vele ziekten
zijn goed beïnvloedbaar langs
psychische wegen; alleen het
feit van een medikament in te
nemen, werkzaam of niet, is in
vele gevallen reeds voldoende
om genezing, of althans verlich
ting te brengen. Nochtans is het
gebruik van placebo's in de ge
neeskunde praktisch te ver
waarlozen. Geen enkele genees
heer schrijft ze voor en geen
enkele apotheker heeft ze in
voorraad.
Eigenlijk zijn placebo's enkel in
systematisch gebruik bij het be
proeven van nieuwe geneesmid
delen. Inderdaad, het feit dat
het placebo-effekt ongetwijfeld
bestaat, doet de onderzoekers
extra voorzichtig zijn wanneer
MEDISCHE
RUBRIEK
ze de doelmatigheid van een
nieuw geneesmiddel aanprijzen.
De scheidingslijn tussen een
echt werkzaam produkt en de
psychische werking van een pla
cebo-mirakel pil is soms maar
heel dun.
Het is natuurlijk van het groot
ste belang dat men kan uitma
ken in hoeverre een medika
ment een effektieve werking be
zit ofwel een aktiviteit die be
rust op het placebo-effekt
Daarom wordt ieder geneesmid
del dat op de markt komt, en
zelfs nadien nog, beproefd door
middel van placebo's.
Hierbij wordt aan één groep
patiënten het medikament toe
gediend dat men wil uittesten,
terwijl men aan een tweede
groep, de zogenaamde kontrole-
groep, enkel een onwerkzaam
placebo toedient. De patiënten
zelf en ook de geneesheren die
de eventuele verbetering van de
klachten vaststellen, weten niet
wie het werkzame produkt en
wie het placebo krijgt.
Ze zijn allebei blinde, onweten
de medehelpers aan de proefne
ming, vandaar de benaming
dubbel blinde test. Door zulke
tests kan men niet alleen de
reële werking van een genees
middel bepalen, maar ook de
eventuele bijwerkingen. De
hoofdvereiste blijft natuurlijk
dat noch de patiënt, noch de
geneesheer op de hoogte zijn
van het feit wie nu aktief behan
deld wordt en wie niet. Men kan
zich terecht de vraag stellen of
het verantwoord is om zulke
proeven te doen bij de mensen.
Mensen zijn tenslotte geen rat
ten, muizen of guinese biggetjes.
Dit is zeker juist, maar het te
genovergestelde is al even juist.
De resultaten van de proefne
mingen bij proefdieren gelden
lang niet altijd voor de mens.
Daarom zijn zulke dubbelblinde
tests onmisbaar in de huidige
farmaceutische industrie.
Gelukkig worden er momenteel
zeer strenge eisen gesteld alvo
rens men tot menselijke proe
ven mag overgaan. Zo moet dui
delijk gebleken zijn dat de ge
neesmiddelen bij proefdieren
geen giftige verschijnselen heb
ben gegeven.
Maar ondanks alle proeven
komt men soms na jaren inten
sief gebruik tot het teleurstellen
de besluit dat een bepaald ge
neesmiddel enkel een placebo-
effekt heeft en enkel goede re
sultaten heeft wanneer men er
op voorhand in gelooft. De pa
tiënt die er toch door geholpen
wordt zal het een zorg zijn of
hij door het placebo-effekt of
door een werkzaam produkt
van zijn kwaal verlost is. De
producent denkt er natuurlijk
helemaal anders over, evenals
de instantie die de gepeperde
rekening zal moeten betalen
voor een duur produkt dat
slechts een psychische invloed
heeft.
Dr. Ickx
Op een even grappige als geraffi
neerde wijze kan de witspeler in
de onderstaande positie de winst
afdwingen. Het motief is de over
belasting van de zwarte dame, die
zowel e8 als c7 moet beschermen.
Een leuke puzzel.
A®A
A A
H H 18
Wit won als volgt:
1. Dg3xc7! Pd4xb3 2. Dc7xb7! en
zwart gaf gewonnen, omdat stuk
verlies onvermijdelijk is.
Hoewel de zwartspeler in de on
derstaande positie de winst in han
den heeft, slaagt hij er niet in de
overwinning te behalen. Integen
deel hij verloor zelfs. Toch is de
winnende combinatie niet moeilijk
te vinden.
Wit aan zet en wint
Wit: Kg1, Dg3. Tel. Te3. Lb3. Lh6
pi: a4. c2.f3. g2. h2
Zwart: Kg8, Dc6, Tb8, Te8, Lb7,
Pd4 pi: a6, b4, c7. f7, g6, h7
Zwart aan zet en wint
Zwart: Kg8, De6, Lc7 pi: b5, c6,
f4, g5
Zwart wint als volgt:
1Delf 2. Kh2 f3f 3. g3 Lg3:f!
4. Kg3: Dg1f! (In de partij volgde
4. Dh1?) 5. Kf3: Dd1f met
dame winst. (Kliesch—Langer,
Potsdam 1970).
Onderstaand volgen nog enige
partijen uit het Hoogoventoernooi.
Wit: Olafsson (IJsland) Zwart: So-
sonko (Nederland)
1. Pf3 d5 2. d4 Pf6 3. c4 e6 4.
Pc3 Lb4 5. e3 0—0 6. a3 Lc3: 7.
bc3: c5 8. Lb2 Da5 9. Pd2 Dc7 10.
Cd5: cd4: 11. cd4: ed5: 12. Ld3 Te8
13. 0-0 Pc6 14. Dc2 Lg4 15. Tfe1
Lh5 16. e4 de4: 17. Pe4: Pd5 18.
Dc5 Pf4 19. Lc4 b6 20. Dg5 Lg6!
21. d5 d5 Pd4 22. Ld4: Dc4: 23.
Pf6| gf6: 24. Df4: f5 25. Dh4, zwart
geeft het op. i
Wit: Dvorecki (Sovjet-Unie) Unie)
Zwart: Böhm (Nederland)
1. e4 Pf6 2. Pc3 d5 3. e5 Pfd7 4.
d4 e6 5. f4 c5 6. Pf3 Pc6 7. Le3
cd4: 8. Pd4: 9. Ld4: Lc5 10. Le2
Ld4: 11. Dd4: Db6 12. Pb5 0-0
13. 0-0-0 Pc5 14. Kb1 Pe4 15. The1
Da5 16. c4 a6 17. Pd6 Pd6: 18.|
ed6: Ld7 19. cd5: ed5: 20. Lf3 Tfe8
21. Te5 Te5: 22. fe5 Lf5f 23. Ka1
Le6 24. Ld5: Ld5 25. Dd5: Dd5:
26. Td5: Tc8 27. b4 b6 28. Kb2
Kf8 29. a4 Tb8 30. Td2 Ke8 31.
Tc2 Tb7 32. Kc3 Kd7 33. Kd4 Ke6
34. Tc8 f6 35. Te8f Kf7 36. Ta8
Ke6 37. ef6: a5 38. ba5: gf6: 39.
ab6: tb6: 40. Kc5 Tb2 41 Te8f Kd7
42 Te7t Kd8 43. Tg7 h5 44. a5
Ta2 45. Kc6 Tc2f 46. Kd5. zwart
geeft het op.
In de laatste ronde van de halve-
eindstrijd kampioenschap van Ne
derland 1976, had in groep B Drs.
E. P. Bronstring in de laatste ron
de nog tenminste een punt nodig
om kans te hebben op een plaats
in de eindstrijd. Toch heeft dit de
Leidse dammer er niet van weer
houden om er tegen de reeds
geplaatste Hermelink een interes
sante partij van te maken met alle
risico's van dien. De opening in
deze partij is vrijwel identiek aan
de enige weken geleden gepubli
ceerde partij van hem tegen Wiers-
ma gespeeld in het Suikerdamtoer-
nooi. Wederom krijgt Bronstring
het beste van het spel en het is
zeer goed mogelijk dat hij tegen
het einde de winst heeft gemist.
Hieronder deze partij.
Drs. E. P. Bronstring wit, F. W. J.
Hermelink zwart. Utrecht, 31 janua
ri 1976
I. 33-28 17-21 2. 39-33 21-26
3. 44—39 18—23 4. 31-27 11—17
5. 50—44 17-21 6. 36-31 6-11
7. 41—36 20—25 8. 33-29 14—20
9. 29x18 13x33 10. 39x28 19—24
II. 38—33 24—30; alles zoals in
de partij Bronstring tegen Wiers-
ma. 12. 35x24 20x38 13. 42x33
10-14 14. 40—35 9-13 15. 43-38
14—20 16. 44-39 4-10 17. 49—44
10—14 18. 44—40 14-19 19.
48-43 5-10 20. 34—30 25x34 21.
40x29 19—24 22. 45—40 20-25
23..29x20 25x14 24. 40-34 14-20
25. 33-29 20-24 26. 29x20 15x24
27. 38—33 10-15 28. 47—42
door Freek Gordijn
12—18 29. 42—38 7—12 30. 34—30
1—7 31. 30x19 13x24 32. 39—34
8—13 33. 43—39 13—19 34. 27—22
18x27 35. 31x22 15-20 36. 34—29
12—18 37. 22x13 19x8; wit staat
uitstekend en zijn stand biedt goe
de kansen. Wat een terreinnadeel
heeft zwart! 38. 36-31 11—17 39.
31-27 7—12 40. 29-23 8-13 41.
39-34 13—18 42. 34—29 3-9 43.
23—19 24x13 44. 29-23 18x29 45.
33x15 12—18; op 9-14 volgt
35—30, en zwart staat verloren.
48. 10x8 2x13 49. 27—22 17x28 50.
32x34; wit heeft nu wel een stuk
meer, maar winst zit er niet in. 50.
21—27 51. 34-29 27—31 52.
37—32 16—21 53. 29—24 31-36
54. 24-20 26-31 55. 32-28
21—26 56. 20-15 36-41 57.
46x37 31x22 58. 15—10 26—31, en
hier werd tot remise besloten.
Door deze uitslag bereikte Bron
string de eindstrijd, want zijn con
currenten kwamen ook niet verder
dan remise, terwijl Drs. D. de Jong
zelfs verloor.
In de diagramstand vervolgde wit
met: 46. 28-23 18x29 47. 15—10
Een mogelijkheid was: 46. 3833
wat zwart wel dwingt tot 1822
47 27x18 13x22 48. 37—31 26x37
32x41; met goede kansen lijkt ons.
Maar gezien de nog krappe be
denktijd die wit nog tot zijn be
schikking stond kon hij dat alle
maal niet bekijken. 47. 9—14
Tot besluit weer een damprobleem
ter oplossing. Het is een composi
tie van P. Broyer (fr.) met als
opgave: Wit speelt en wint. De
oplossing in een volgende rubriek.
Oplossing probleem D. Vuurboom
uit de vorige rubriek. 1. 4944
35x24 2. 47—42 36x47 3. 45-40
27x36 4. 38x20 47x49 5. 50-45
24x15 6. 40-35 49x40 7 45x5
15-20 8. 5-10 20-24 9. 10-15
24-30 10 35x24 36—41 11.
15—10 wint.
Vijftien landen met twintig spelers
hebben ingeschreven voor het
toernooi om het wereldkampioen
schap dat van 4 tot en met 25
augustus te Amsterdam wordt ge
houden. De opening en loting is
op 3 augustus. De volgende lan
den hebben ingeschreven: Rus
land, Nederland, Frankrijk, Italië,
België, Brazilië, Canada, Israël,
Joegoslavië, Monaco, Republique
Populair du Congo, Sri-Lanka, Ts-
jecho-Slowakijs, USA en Zwitser
land. Rusland komt met drie spe
lers w.o. wereldkampioen Iser Koe-|
perman. Nederland neemt deel metj
twee spelers. Mocht oud-wereld
kampioen Ton Sijbrands voor 1
mei positief reageren op de uitno
diging om deel te nemen dan
speelt ons land in elk geval ook
met drie spelers. Het aantal deel
nemers zou dan oneven zijn en in
dat geval mag Nederland nog een
speler afvaardigen. Frankrijk en
Italië mogen met elk twee spelers
deelnemen en de overige landen
kunnen elk een speler inschrijven.
Opmerkelijk is hier dat Senegal en
Haiti niet hebben ingeschreven.
Ook Mali met N'Diaye, die zo goed
debuteerde in het laatste Suiker-;
toernooi, zal niet van de partij zijn..
Voor 1 mei moeten de namen van
de spelers door de landen zijn;
opgegeven.
