Afsluiting
Turfmarkt
twee weken
uitgesteld
Jan Tinbergen zette
Piet Gertenaar op de
weg naar de natuur
Alphenaar verongelukt
LPMG concerteerde
voor het eerst
onder Cees Brugman
Mime van Waste of Time" heeft belangwekkende trekken
19' ZATERDAG 31 JANUARI 1976
L»£jiJJOiii CGÜxvrU*
PAGINA 3
NOBELPRIJSWINNAAR OPENT EXPOSITIE VAN TWEE OUD-LEIDENAARS IN „ARS"
(Van een onzer verslaggevers(
Leiden/Bodegraven Het zal niet vaak voorkomen, dat een
Nobelprijswinnaar je expositie van schilderijen en ander werk
opent Als die Nobelprijswinnaar je echter als broekje van 12,
13 jaar heeft gekend en je heel serieus gezet heeft op het
onzekere pad der tekenkunst, op weg naar het kunstenaarschap,
dan komt de zaak anders te liggen. Daarom kwam een van
onze knapste economen prof. dr. Jan Tinbergen vanmiddag in
het expositiecentrum van Ars Aemula Naturae aan de Pieters
kerkgracht een tentoonstelling openen van werk van Piet
Gertenaar en Piet Snel. De beide Pieten werden in 1911 in
Leiden geboren, maar na verloop van een vriendschap via de
avondschool Mathesis ging ieder zijns weegs. Totdat ze alle
twee weer reuze zin kregen om met hun kunst naar Leiden
terug te keren.
Voor Piet Snel was het van
daag een erg sneu moment,
dat hij niet bij de opening van
zijn expositie kon zijn. Enige
tijd geleden was hij met de
trein vanuit Groningen op weg
naar Piet Gertenaar in Bode
graven, toen hij een hartaan
val kreeg. Hij ligt nu in een
Woerdens ziekenhuis; genezing
is een heel proces. Piet Gerte
naar is er wel bij. Terug van
weggeweest. Hij weet niet eens
zeker meer, of er door de
Steenstraat nog een tram rijdt
of niet. Voor hem is 1976 het
jaar van de AOW. Dat speelde
nog niet door zijn hoofd, toen
hij in de twintiger jaren op de
Ambachtsschool aan de Haag-
weg zat, onder „meester" Bal-"
jeu. Hij moest huisschilder
worden, maar eigenlijk had
Piet daar weinig zin in. Al
gauw stapte hij in de reclame.
Om geld te verdienen, want
met „kunst" had je in die
vooroorlogse jaren nog geen
droge boterham.
„In het Leidse Volkshuis aan
de Apothekersdijk is het be
gonnen," vertelt Piet Gerte
naar tussen snor en baard
door in zijn lusthofachtige
huisje langs de Noordzij bui
ten Bodegraven, waar de gol
ven van een op de Oude Rijn
passerende vrachtboot het ijs
in zijn slootje komen breken.
„In dat Volkshuis kwam ik als
knaapje terecht in het teken
clubje van Jan Tinbergen.
Toen nog een (veelbelovend)
student, met hetzelfde bros-
koppie als-ie nu nog heeft en
met dezelfde manier van pra
ten. We schelen zo'n jaar of
zeven. Jan Tinbergen zette een
tulpje voor onze neus op tafel,
of een takje. „Nou", zei hij dan
eenvoudig, „teken dat maar
na".
„Vriend Jan Tinbergen was
een natuurman. Hij wees je op
een uitkomend knopje, op de
bast van een boom. Op de
zaterdagmiddagen tippelden
we met het groepje kinderen
naar Oegstgeest. Daar keken
we onze ogen uit en verzamel
den pijpkruid, de lentebode,
voor het lentefeest in het
Leidse Volkshuis. Dat heeft
grote indruk op me gemaakt
Zoals ook Tinbergen grote in
druk maakte. Hij opende onze
stadsjongensogen. Ik ben
doorgegaan in de richting die
hij me heeft aangegeven en ik
ben de natuur trouw gebleven.
Dat vond Jan prachtig, toen
hij dit hoorde. Hij zei altijd:
tekenen is een kwestie van
zien, kijken hoe alles in elkaar
zit. Daarom wil ik in mijn
schilderijen de mensen de na
tuur laten zien in onderdelen.
Ik maak geen landschappen,
maar details, stukjes ervan:
een knotwilg, een stronk, een
brok boom. Iets, dat in de
ogen van anderen waardeloos
lijkt", aldus Gertenaar.
„Kijk naar die tulp en ga je
gang maar", zei eens de latere
Nobelprijswinnaar Tinbergen
tegen Pietje. Dat was niet aan
dovemansoren gezegd. „Ik ben
blijven proberen, altijd maar
tekenen. Twee jaar heb ik op
de Haagse Akademie voor
Beeldende Kunsten gezeten.
Toen moest ik weer gaan wer
ken, want er was geen geld
meer. Bij de Rotogravure ging
ik illustratief werken, samen
met Martin Toonder op de te
kenkamer. Een frutseltje hier,
een frutseltje daar. Je kwam
daar nooit uit dat commercië
le, ik kon nooit doen wat ik
eigenlijk wou. In de oorlog
verhuisde ik naar Amsterdam,
trouwde er en in '69 kwamen
we naar Bodegraven; dekring
is bijna weer rond. In '71 heb
ik gekapt met de reclame en
begon „serieus" te werken. Je
kunt hier leuk leven, je hebt
niet zoveel nodig. Ik ben de
natuur weer ingegaan, als
„laatbloeier."
Piet Gertenaar schildert zon
der achtergronden. Het object
krijgt op die manier alle aan
dacht; boeiende boomstam
men met zwammetjes, een
stelletje „ouwe rot stenen".
Piet kent de natuur als stimu
lans, „maar ik wil die natuur
versterken. Ik werk niet ab
stract. Verre van dat. Je zou
kunnen zeggen, dat ik de na-
Piet Gertenaar: Ik wil in mijn schilderijen de mensen de natuur laten zien in onderdelen. Ik maak geen landschappen, maar
details, stukjes ervan: een knotwilg, een stronk, een brok boom. Iets dat in de ogen van anderen waardeloos lijkt."
tuur „overdrijf'. Het lijkt
haast een foto, maar zo'n af
beelding is toch anders. Ik ac
centueer waar de natuur zach
ter, milder is; ieder pukkeltje,
elk dingetje staat erop. Ik ben
bezeten van een bepaalde
structuur, van een boom bij
voorbeeld.."
Je kunt dat duidelijk merken,
in de kamer bij Pier Gerte
naar. Hij heeft onmiskenbaar
een voorliefde voor vermolmd
hout; een gaaf stuk doet hem
niets. Zijn donkere kijkers
zien alles; ook de wasknijper
aan de droogdraad die aan de
boom is vastgebonden. De mo
notypes die hij maakt vertel
len weer een heel ander ver
haal, evenalsde vluchtige reis
schetsen die hij op vakanties
maakte. Maar het is allemaal
raak. „Op heel wat gebieden
ben ik slordig, maar in dit
werk ben ik een pietje pre
cies.."
Jeugdvriend Piet Snel kwam
al vroeg in de schilderkunst
terecht. Hij kreeg zijn oplei
ding van de schilder Piet Ba
tenburg. Al in 1935 vertrok hij
naar Groningen, waar hij
sinds 1964 werkt als consulent
Beeldende Kunst van de Cul
turele Raad van de provincie
Groningen. Het Rijk kocht
werk van hem aan; vooral zijn
glasmozaieken zijn overal in
stad en ommeland Ommeland
te zien. Zijn vrouw Hellen is
wel in Leiden aanwezig:„We
kunnen het goed vinden in
Groningen, waar heel wat ar-
tisten aan de slag kunnen te
midden van een bevolking die
van die vreemde vogels nog
niet veel begrijpt. Maar de
confrontatie loopt ontzettend
leuk, vooral in de bejaarden
centra waar de bewoners soms
een expositie niet meer willen
missen.."
De Pieten Gertenaar en Snel
exposeren in „ARS" tot en
met 15 februari. Ook „de
tulp", die Jan Tinbergen voor
Pietje neerzette, is er te zien;
de eerste probeersels van een
stadsjongetje die tóch z'n zin
kreeg. De openingstijden zijn
maandag tot en met vrijdag
van 14.00 tot 17.00 uur en van
19.00 tot 22.00 uur; zaterdag en
zondag van 11.00 tot 16.00 uur.
Ton Pipfw.
Insluiper
aangehouden
LEIDEN De Leidse politie
heeft deze week een 27-jarige
Leidenaar aangehouden die er
van verdacht wordt in de maan
den december en januari voor
een kleine 6000 gulden aan geld
uit woningen, studentenkamers,
kinderdagverblijven en winkels
te hebben gestolen. De jonge
man opereerde uitsluitend in
Leiden. Bij een insluiping be
droeg de buit ruim 1500 gulden.
De Leidenaar nam voorname
lijk portemonnees mee en haal
de de inhoud eruit De porte
monnees werden later gedumpt
Woonwagenbewo
ners
houden lezing
Leiden De actievoerende
woonwagenbewoners houden
maandagochtend om 11.00 uur
een lezing voor studenten van
het Leids Onderwijs Cultureel
Werk (LOC). Bij deze lezing
staat centraal de actie van
woonwagenbewoners. Tevens
wordt door woordvoerder R. de
Jager aandacht besteed aan de
positie van woonwagenbewo
ners in het algemeen. De lezing
heeft plaats in de school van het
LOC tegenover de achterkant
van het voormalig Elisabeth
Ziekenhuis aan de Middelste
Gracht.
LEIDEN De 18-jarige Hen
drik Mast uit de Willem de Zwij
gerlaan in Leiden heeft de 8-ja-
rige Janneke Seibeld uit Den
Haag van de verdrinkingsdood
gered. Het meisje viel in het
zwembad van Holiday-Inn en
zakte terstond naar de bodem.
Hendrik Mast zag dat het meisje
niet kon zwemmen en dook met
kleren en al in het diepe zwem
bad. Het Haagse meisje is voor
controle overgebracht naar het
Academisch Ziekenhuis.
Van een onzer verslaggevers
LEIDEN De afsluiting
van de Turfraarktsbrug
voor het gemotoriseerd ver
keer is voorlopig twee we
ken uitgesteld. Aanvanke
lijk was het de bedoeling
dat met ingang van aan
staande maandag het ver
keer stad-uit weer gebruik
zou moeten gaan maken van
de Blauwpoortsbrug en
links langs het water bij de
Veronicabar de Nieuwe
Beestenmarkt op zou wor
den geleid, omdat de Turf-
marktsbrug het zware ge
motoriseerde verkeer niet
meer aankan. Alleen de
(brom)fietsers zouden nog
van de brug die wordt afge
zet met paaltjes, gebruik
mogen blijven maken.
De laatste weken hebben de no
dige werkzaamheden rond de
Beestenmarkt plaatsgevonden.
De oorzaak van de vertraging is
echter gelegen in het feit, dat de
walmuren langs het water nodig
gestut moeten worden. Over een
lengte van 30 meter zal 1,5 me
ter zand moeter. worden gestort.
Daarvoor is een vergunning van
het hoogheemraadschap van
Rijnland vereist en die is nog
altijd niet binnen.
Op het Leidse stadhuis ver
wachtte men gisteren dat de
afsluiting daarom maximaal
nog twee weken op zich zal
laten wachten. Volgende week
gaat men al vast een brief op
stellen voor de bewoners van de
omliggende percelen, waarin de
afsluiting van de Turfmarkt
de verkeerstechnische conse
quenties nader worden toege
licht. Het is de bedoeling dat het
autoverkeer stad-in na de afslui
ting zo veel mogelijk via de
city-ring (Lammermarkt/Lange
Gracht, Hooigracht) naar het
stadscentrum wordt geleid.
Voor het openbaar vervoer
heeft de afsluiting geen nadelige
consequenties.
NKV'ers
gehuldigd
De grafische bond van
het Nederlands Kath
oliek Vakverbond afd.
Leiden heeft gisteren
tijdens de algemene le
denvergadering drie le
den gehuldigd. De heer
Van Maris is zestig jaar
lid van het NKV, de
heer Jasper vijftig jaar
de heer Prins vijfen
twintig jaar. De twee
eerstgenoemde jubila
rissen ontvingen uit
handen van hoofdbe
stuurder A. Meijer een
gouden en de heer
Prins een zilveren ver
enigingsmedaille. Voor
hun echtgenotes was
er een bloemetje. De
drie jubilarissen wer
den op hartelijke wijze
toegesproken door de
heer Straver, voorzitter
van de Leidse afdeling
van de grafische bond.
Tijdens de vergadering
POLITIE ZOEKT GETUIGEN
ALPHEN AAN DEN RIJN Omstreeks half acht gisteravond
is de 35-jarige Alphenaar H.C. Marbus bij een ongeluk om het
leven gekomen.
De man reed met zijn bromfiets over de Kennedylaan richting
Ridderveld. Uit tegenovergestelde richting naderde een file auto's
die een snelheid had van 30 km per uur. De achterste auto,
bestuurd door de 20-jarige A.L.H.K. uit Hazerswoude, ging de file
inhalen en botste tijdens het passeren op de bromfietser. De man
werd overgebracht naar het St Elisabethziekenhuis te Leiderdorp
waar hij na aankomst is overleden. De politie zoekt dringend
getuigen van het ongeval (01720-93941). Het is met name nog
onduidelijk waar de bromfietser zich bevond toen de aanrijding
plaatsvond.
werd de heer Prins in ge jaren secretaris van ren Van Maris, Jasper
het bestuur gekozen. de Leidse afdeling is (zittend). Prins en Klein
Hij volgt de heer Klein geweest. (staand),
op. die gedurende eni- Op de foto de echtpa-
Leiden Na 56 jaar blijft het Leidsch Politie Muziekgezelschap
zich naar wens ontwikkelen. Vorig jaar werd afscheid genomen
van dirigent Dick Anderson. Gisteravond was hij er opnieuw,
maar alleen in de concertmars Thundercrest Voor het overige
dirigeerde LPGM's nieuwe leider Cees Brugman de politionele
brass band en het Santpoorts Hervormd Koor, waarvan Cees
Brugman ook de muzikale leider is. Een nieuwe leider, een nieuw
geluid. Dat is zeker wat betreft het Leidsch Politie Muziekgezel
schap een zekere zaak.
Klassiek en modern blijven in Brugman hield de wind eron-
het LPMG-vaandel geschreven, der. Het LPMG zal daar nog,
maar er was onder Cees Brug- hopen wij, lang van profiteren,
man, tijdens het drukbezochte Ton Pieters
winterconcert in de Leidse
Stadsgehoorzaal, een duidelijke
doorbraak: meer 'concertmu
ziek'. Een jaar heeft Cees Brug
man de politiemuziek onder zijn
hoede, maar hij heeft zoals
al eerder in andere streken
zich daar ontpopt als een ras-
musicus. Het "klassieke' reper
toire krijgt bij hem alle kansen,
een repertoire overigens dat te
genwoordig weer volop 'in' is:
Watermusic van Handel, het
Santpoorts Koor met stukken
van Scarlatti, Monteverdi en
Mendelssohn. Dat waren hoog
tepunten uit het luisterrijke pro
gramma, dat de velen, die ook
nog nableven voor het bal onder
de opvrolijking van "De Vrolij
ke Vrijbuiters" uit Aalsmeer,
bijzonder heeft geboeid. Cees
People's
Choice naar
Leiden
De Amerikaanse groep
„People's Choice"
treedt aanstaande don
derdag op in de Leidse
Stadsgehoorzaal. De
groep, die bestaat uit
Franky Brunson, David
Thompson. Roger An
drews en Guy Fiske, is
vooral in Nederland be
kend geworden met
„Do it any way you
wanna". Met dit num
mer stond zij enige tijd
op de tweede plaats in
de top-40. In de Stads
gehoorzaal wordt
„People's Choice" be
geleid door een Horn
Sektie bestaande uit
Zack Zackery. Bobby
Eli, Norman Harris en
Victor Carstarphen.
Schaatskalender
ZONDAG
Stompwijk Kortebaan-
wedstrijden voor dames en
heren op de Nieuwe Vaart.
Aanvang 14 uur. Aanmel
den vanaf 13 uur in pavil
joen Van Rijn.
Nieuwkoop Kortebaan-
wedstrijden voor dames.
Aanvang 14.30 uur.
Hoogmade Kortebaan-
wedstrijden in de Hoogma-
dese polder. Aanvang 13.30
uur. 400 prijzengeld.
Hazerswoude Clubkam
pioenschappen SV Bernar-
dus op de Molenvaart.
Aanvang 13.30 uur.
Zoeterwoude Korte-
baanwedstrijden voor be
woners Zoeterwoude-Dorp
en KPJ-leden op de Noord
Aa. Aanvang 13 uur.
Chef-moestuin
nam afscheid van
v.d.
Berghstichting
Van onze correspondent
NOORDWIJK „U -was een
vader voor alle bewoners van de
stichting en behartigde de moes
tuin alsof zij van u zelf was".
Zo typeerde adjunct-directeur
dr. M. van der Mey gistermid
dag de heer C. Hordijk, chef
van de moestuin, die na 39 jaar
de Dr. Mr. Willem van den
Berghstichting met pensioen
ging verlaten.
Met Hordijk vertrekt een mar
kant man uit de stichtingsge
meenschap die in zijn loopbaan
de warmoezerij op de Van den
Berghstichting uitbouwde tot
een fors bedrijf van ongeveer 14
hectare met een eigen koelhuis,
en het daarna wegens uitbrei
ding van de stichtingscomple
xen weer moest afbouwen tot
een tuinderij van circa 1,5 hec
tare.
Namens de directie en het be
stuur van de vereniging ,,'s-
Heerenloo" bood de heer Van
der Mey een electrische gras-
maaimachine als afscheidsge
schenk aan. Mevrouw Hordijk
kreeg een bloemenhulde.
Nieuwe kwekerij
in Boskoop
Van onze correspondente
BOSKOOP Burgemeester G.
W. baron van Dedem van Bos
koop heeft gisteren de nieuwe
kwekerij van de heer W. L. van
den Dool aan het Reijneveld
officieel geopend. Hij verrichtte
de openingshandeling door aan
een potmachine enige stekjes te
potten en daarna de produkten
per monorail naar de kweekkas
te vervoeren. Deze kas heeft
ongeveer 2500 m2 glas. Het is de
bedoeling dat de kwekerij 2 a
3 miljoen planten per jaar le
vert.
BURGERLIJKE STAND
LEIDEN - Geboren: Maurice, zn. v. H. Roelandse en C. Boot I
Overleden: K A. Boot, geb. 7 sep. 1907, man; V.L. van Halm, geb. 15 apr. 1906, man;
L. Pawirosentono, geb. 22 aug. 1929, man.
Gehuwd: C. de Lczenne Coulander en G.C. van Tongeren. 1
Ondertrouwd: E.A.V. Bakker cn F.J Teske; D. Bischoff en A. Nap; SF. Colin en P
van Leeuwen; G.H. van Duijn en MG. Miceli; W.J. Francke en MC. I'Ami; J.W. van
Holten cn A.T.M. Verzantvoort; W Hoppe en M. Driessen; J.P. Huigen en W.J. Beekman;
J. van der Kooij en M.H Monteba; R. Koudijs en E.C.M. Rijerse; H Lagas en L. Mcchelse.
W A M. Mulder en K.P. Konschak; L.S. Peterse en J E. Petri; A.W. Schalker en A. van
Polanen; J.H. Schouten en M.J. van Boeckel; P.G. Schouten en M. Homborg.
Politiek café
in Leiderdorp
Van onze correspondent
LEIDERDORP Donderdag 5
februari zal de eerste bijeen
komst in 1976 in het kader van
het politiek café plaats vinden.
Om 21.00 uur zal de PvdA-wet-
houder voor ruimtelijke orde
ning, drs. E. Drenth, spreken
over de ontwikkeling van nieu
we woonwijken (zoals de Bui
tenhof), erfpacht en kabeltelevi-
Na zijn inleiding zal er voor de
aanwezigen in Wiks Bar (aan de
Hoofdstraat) uitvoerig gelegen
heid zijn om met de wethouder
van gedachten te wisselen.
Actie Kerkbalans:
ruim zes ton voor
Hervormde Gemeente
Van een onzer verslaggevers
LEIDEN - De Actie Kerkba
lans heeft de Hervormde Ge
meente Leiden dit jaar 609.458
opgebracht Dat is ruim 7000
meer dan vorig jaar.
LEIDERDORP - De vergade
ring van de commissie bestuurs
zaken zal niet (zoals eerder aan
gekondigd) op maandag 2 fe
bruari plaats vinden maar een
week later, op maandag 9 fe
bruari. Die avond zal ook de
commissie ruimtelijke ordening
vergaderen. De bijeenkom' t van
de commissie middenstandsaan
gelegenheden op woensdag 4 fe
bruari eaat niet door.
LEIDEN Mimetheater voor de veran
dering gisterenavond in het LAK-thea-
ter van het Amsterdams Consortium
Waste of Time met Waste of Time III.
Mime lijkt vaak van zoveel mogelijk
theatermiddelen gebruik te maken en
schroomt zelfs niet in haar mimogra-
fieën de plaats van de speler sterk te
reduceren, soms zelfs tot het niveau van
decor, rekwisieten, licht en geluid. Aan
die zaken wordt dan ook veel aandacht
besteed, zoals de hele presentatiekant
van het theater zijn accent krijgt Dat
is een functie van de mime.
Zo kon het gisteren gebeuren, dat we
eerst een langdurige vertoning op film
van een menselijk gelaat kregen met de
bedoeling als enige verandering te zien
het wijzigen van emoties. Niet erg dui
delijk, ondanks de mooie geluidsbege
leiding van ook langzaam veranderde
klanken.
Het spel van het decor, dat daarop
volgde, was aardig: lampen die aan en
uitgingen, een stoel die verschoof, een
tas en brood waarmee iets gebeurde.
Het decor (grofweg een groot afgeba
kend vierkant met één punt naar het
publiek met daarin wat meubilair en
voorwerpen) was geïntroduceerd en had
een lading meegekregen.
Hier traden allengs figuren SVnnen. die
een steeds duidelijker eigen karakter
kregen. Na een interessante combinatie
van het uitpakken van een tas met de
geluidsbegeleiding, ontstond er langza
merhand ee
groelsscène, twee mannen en twee vrou
wen, met groeiende relaties. Alleen door
herhalingen, vertradingen, overdrijvin
gen (neurotisch brood afstoffen met een
veger), scherp neergezette houdingen en
blikken, vaak in gang gezet of begeleid
door een viool, werd inderdaad de doel
stelling uit het programma duidelijk:
„het uit hun automatisme halen van
bewegingen die anders gewoon gebeu-
ren".
Die vaak erg fysieke aandacht voor
gebaar, houding en impuls tot beweging
is een van de mime, zeker theatraal en
het gebied belangrijk en wezenlijk ge
noeg om te exploiteren.
Gelukkig zaten er humoristische trek
ken in de voorstelling. Daarnaast was
een belangrijke hoofdbestanddeel de
eenheid van de plaats en het gelijkblij-
ven van personen - geen korte scènes
- zodat er een lijn ontstond, die, hoewel
niet overal even interessant, toch bleef
boeien.
Paul van der °lank
