Nederlandse kassen:
de beste ter wereld vnTv
BOLLENVAK MOET NIEUWE WEGEN INSLAAN
Omzetoverzicht
Zuidhollandse
veilingen '74-'75
Nieuwe veiling
maakte al snel
eerste miljoen
aan omzet vol
VOOR 20 MILJOEN IN TUIN EN OP BALKON
VERWACHTINGEN HOOG GESPANNEN
LEIDSE COURANT
ZOWEL CONSTRUCTIEF ALS RATIONEEL
BLEISWIJK Nergens ter
wereld is zo'n concentratie
van kassenbouwers bij elkaar
te vinden als op de N.T.V. de
Nederlandse tuinbouwvak-
beurs die van 3 tot 7 februari
in de veiling Bleiswijk wordt
gehouden. Van oudsher heb
ben de kassenbouwers het
antwoord moeten geven op de
teeltkundige uitdaging, om
kassen te construeren die
sterk zijn, maar zo weinig mo
gelijk (schaduwgevende) con-
structiedelen bevatten, en
daarnaast een lange levens
duur hebben, terwijl het on
derhoud tot het uiterste be
perkt moet kunnen worden.
De Nederlandse kassen en wa
renhuizen behoren tot de be
ste van de wereld, zowel con
structief als rationeel.
De harde stormen van enkele
jaren gelden hebben hier en
daar nog wat zwakke punten
aan het licht gebracht, maar
de betreffende kassenbouwers
hebben hiertegen inmiddels
hun maatregelen getroffen. Al
enkele jaren is een commissie
bezig de technische bereke
ningsgrondslagen voor kas-
constructies vast te stellen.
Hoewel nog niet meer dan
concept-normen zijn gepubli
ceerd. zijn er verschillende
kassenbouwers die al geruime
tijd hun glasopstanden aanbie
den geheel overeenkomstig de
gestelde normen.
Bijzonder belangrijk voor al
lerlei ontwikkelingen in de
tuinbouw is de sterk doorge
voerde standaardisatie van
kapbreedtes.
Bouwmaterialen
Qua bouwmaterialen zal het
meest voorkomen, dat een on-
aerbow van verzinkt staal
gcompleteerd wordt met roe
den, luchtramen en nokken
van aluminium. Het alumi
nium blijft in opmars: het
wordt thans ook in toenemen
de mate toegepast als con
structie-element in kop- en zij
wanden.
De aluminiumprofielen wor
den vervaardigd door fabrie
ken, die zeer nauw met de
kassenbouwers zijn verbon
den, en die er steeds op uit
zijn te zoeken naar verbeterin
gen. Hierbij wordt bijvoor
beeld ook beoogd een snellere
montage op de bouwplaats of
een handiger manier van glas
bevestiging.
De luchtramen hebben vroe
ger nog wel eens voor moei
lijkheden gezorgd. Het in wa
renhuizen algemeen toegepas
te luchtingssysteem met dra
den en katrollen wordt steeds
meer vervangen door tand-
stangen, schuif-, schommel- of
Belgisch luchtmechaniek.
Veel kassenbouwers hebben
hun eigen varianten ontwik
keld, die echter met elkaar
gemeen hebben dat de luch
tramen onder alle omstandig
heden stormvast bevestigd
zijn en bovendien gelijkmatig
openen en sluiten, als hun dit
door de klimaatregelinginstal
latie wordt opgedragen.
Om dit betrouwbaar uit te
voeren zijn er weer firma's die
zich specialiseren op aandrijf-
motoren, eindschakelaars, be
veiligingsapparatuur en derge
lijke. Meer dan ooit worden de
kassen beoordeeld op hun ver
mogen om de warmte binnen
te houden.
Men kan zich niet meer per
mitteren dat dure energie door
slechtsluitende deuren en ra
men of door andere kieren
ontwijkt. Er zijn speciale rub
berstrips in de handel waar
mee (inschuif) roeden kunnen
worden afgedicht, maar waar
door tevens een betere roede-
isolatie wordt
Lichtverlies
Permanente isolatie, bijvoor
beeld door middel van dubbel
glas, wordt in Nederland nog
sceptisch bekeken in verband
met het daarmee gepaard
gaande lichtverlies. Niettemin
zijn er aluminiumsystemen in
de handel voor dubbele begla
zing of voor toepassing van
speciale isolerende, lichtdoor-
latende materialen. Ook zijn
hulproeden te verkrijgen,
waarmee het mogelijk is be
staande kassen van dubbele
ruiten te voorzien. Dubbel glas
zal het eerst in aanmerking
komen voor de staande gevels;
voorlopig zullen echter vele
tuinders de voorkeur blijven
geven aan de vertrouwde folie
bespanning aan de binnenkant
langs de gevels.
Voor beweegbare isolatie, bij
voorbeeld door middel van
scherminstallaties binnen in
de kas, zal ongetwijfeld een
grote belangstelling bestaan.
Schoon glas op de kas is uit
energie-overwegingen even
eens zeer belangrijk; voor het
schoonmaken van de ruiten is
nieuwe handige apparatuur
ontwikkeld. Ook aan de in
richting van de kas kan niet
zonder meer voorbij gegaan
worden. Kweektafels, tablet
ten enzovoort worden steeds
beter aan teelttechnische en
arbeidstechnische eisen aan
gepast.
Plastic kassen zijn in Neder
land nog steeds niet populair.
Ze worden meestal bekeken
als vervangers van de conven
tionele kassen, maar men ver
geet wel eens dat bijvoorbeeld
de eenvoudige plastictunnel
uitstekende diensten kan be
wijzen voor het beschermen,
vervroegen of verlaten van al
lerlei buitenteelten. Bijzonder
interessant is een plastic kas
met dubbele foliebedekking;
uitgezocht moet worden voor
welke gevallen een aanzienlij
ke energiebesparing opweegt
tegen minder lichttoetreding,
regelmatige vervanging en
dergelijke.
In de koffiekamer van de Bloembollenbeurs
in Hillegom verstrekte men koffie-met-koek
en... het weerbericht. Er was sprake van
lage-druk-gebieden, depressies, oceaansto
ringen en meer van dat moois. Dat stemde
de aanwezige bloembollenkwekers en expor
teurs in hoge mate gerust. Ze hebben het
in deze tijd van het jaar helemaal niet
begrepen op heldere nachten, dalende tem
peraturen en volle ijsbanen. Vorst en kou
houden de mensen binnen en ze moeten er,
volgens de leden van het edele gilde, juist
er op uit om een bloemetje extra te kopen.
Vorst en sneeuw doen sinds mensenheugenis
de prijzen van de bloemen in het algemeen
en die van de bolbloemen in het bijzonder,
sterk dalen. En aangezien de bloembollenex
porteur met een handel op bijv. Duitsland
en Zweden zijn bollen nog altijd voor het
overgrote deel slijt aan broeiers, bloemisten
die de bollen in kassen zetten om er 's win
ters de bloemen van te oogsten, is die
exporteur in hoge mate afhankelijk van de
prijzen die deze broeiers voor hun bloeiende
tulpen, narcissen en hyacinten maken.
Prijzen
Wel, ze mogen tot nu toe niet mopperen.
December bracht weinig of geen vorst en
de prijzen zijn, - de gebruikelijke uitzonder
ing die de regel bevestigt buiten beschou
wing gelaten - allervriendelijkst geweest. Het
gros van de rode tulp Apeldoorn, die de
afgelopen weken in grote hoeveelheden
werd aangevoerd, is van de hand gegaan
voor een gemiddelde prijs van 3.50 per
bos. En al hebben de bollen de afgelopen
zomer dan wel eens 12.- per 100 moeten
kosten, als men het driedubbele van de
bollenprijs maakt, schiet er nog wel een lief
winstje van over. Ook met de narcissen is
het goed blijven lopen en hetzelfde kan
gezegd worden van de hyacinten, hoewel er
van dat laatste artikel bepaald niet weinig
ter veiling kwamen - men kon de bollen in
augustus en september immers voor een
prikje kopen - bleven zware hyacinten graag
kopers vinden. Opmerkelijk was wel dat de
in potjes getrokken exemplaren belangrijk
meer opbrachten. Deze hyacinten-in-pot vor
men voor de uiteindelijke gebruikers een
probleemloos artikel. Ook al koopt men ze
heel onrijp, de tros komt tot de laatste nagel
in bloei, als men er maar voor zorgt dat de
hyacint voldoende water krijgt. Irissen zijn
ook heel duur geweest. De paarsblauwe
Prof. Blaauw ging zelfs nog voor 6,- per
bos van de hand.
Het ziet er dus naar uit dat de exporteur
die begin volgend jaar bij zijn klanten op
de stoep zal staan, zeker niet de deur gewe
zen zal worden. Al zal de buitenlandse
broeier een prijs op tafel moeten leggen die
fors boven die van 1975 uitgaat. Of die
hogere prijs de verkoop zal afremmen, zal
men eerst over een maand kunnen zeggen.
Daar wordt tot nu toe in ieder geval zeer
verschillend over gedacht
Betaaldata
Intussen heeft het bollenvak een belangwek
kende maand achter de rug. De Kon. Alg.
Ver. voor Bloembollencultuur besloot de
betaaldata ingrijpend te wijzigen. Dat zal
een aantal exporteurs die tot nu toe hun
afnemers zeer lange kredieten konden toe
staan (op kosten van de kwekers) wellicht
voor problemen plaatsen.
Dat er ook op andere punten in het bollen
vak veel zal moeten veranderen, is de afgelo
pen weken de vakgenoten op meer plaatsen
met nadruk onder de ogen gebracht. Als
men door blijft gaan met het telen van
bollen onder het motto "Op hoop van zegen"
zal men het vak ten gronde richten. Vroeger
kon men misschien nog spreken over het
"laten, uitzieken", maar als men dat nu wil
doen, dan zal dat een proces van vele jaren
vergen en inmiddels zal dan een groot deel
van het kwekers- en het exporteurbestand
verdwenen zijn. En óls dan vele kwekers het
hoofd in de schoot hebben gelegd en de
prijzen trekken weer iets aan, dan zal het
areaal weer snel groeien en begint de malle
molen opnieuw te draaien.
Combinatie
Kwekers zullen moeten komen tot het vor
men van producentengroeperingen, die op
hun beurt weer méêrjarige contracten kun
nen afsluiten met combinaties van expor
teurs. Een geconcentreerd aanbod zal dan
komen te staan tegenover een gebundelde
vraag. Dan zal er sprake kunnen zijn dat
men een zekere greep op de markt houdt.
De tijd dat de kwekers op hun eigen houtje
konden opereren lijkt voorbij. Dat geldt ook
voor de exporteurs van wie het met veel
nadruk heet dat ze elkaar het verlies niet
eens gunnenHet vormen van producen
tengroeperingen zal de instemming hebben
van de overheid - zowel in nationaal als in
EEG-verband. Men kan, als men deze rich
ting inslaat, om te beginnen rekenen op
startsubsidies. De voorzitter van de Kon.
Alg. Ver. voor Bloembollencultuur, jhr. mr.
dr. O. F. A. H. van Nispen tot Pannerden,
zei op de laatste ledenvergadering in ver
band met dit punt dat na het Jaar van de
Vrouw de Nederlandse Maagd maar eens
minder beschroomd door de straten van
Brussel moet gaan lopen. Hij onthulde dat
de Italiaanse regering onlangs veertig mil
joen heeft uitgetrokken om producenten-
groeperingen van de grond te helpen, terwijl
Frankrijk ook al de nodige jaren met dit
bijltje hakt. Met andere woorden: Nederland
moet zorgen dat het ook op dit gebied zijn
aandeel uit de EEG-pot krijgt, want beschei
denheid moge een deugd zijn, het brengt op
dit gebied geen brood op de plank.
1974 1975
verschil
VEILING
(in milj.)
(in milj.)
in pet.
Bleiswijk
136,4
156,0
14,4
Delft-Westerlee
142,3
160,9
13,1
Gouda
19,3
21,4
10,9
Katwijk
20,5
22,9
11,7
Leiden
22,1
22,3
0,9
Pijnacker
43,4
50,1
15,4
Westland-Noord
160,7
187,8
16,9
Westland-Zuid
92,7
107,0
15,4
Zuid-Holland Zuid
102,9
102,6
- 0,3
TOTAAL GROENTE
EN
FRUITVEILIN-
GEN
740,3
831,0
12,3
Berkel
41,9
46,0
9,8
CCWS, Honselersdijk
310,4
363,4
17,1
EMM, Roelofarendsveen
24,7
26,7
8,1
Flora, Rijnsburg
104,6
126,5
20,9
TOTAAL BLOEMENVEILINGEN 481,6
562,6
16,8
Verschil
RECAPITULATIE
1974 1975
in pet.
Totaal groente- en fruit
740,3
831,0
12,3
Totaal bloemen
481,6
562,6
16,8
Totale veilingomzet
in Zuid-Holland
1.221,9
1.393,6
14,1
ZUID-HOLLAND ZUID:
BARENDRECHT Nog voor 1 januari wist de pas op 29
december in bedrijf gestelde veiling Zuid-Holland Zuid in
Barendrecht de eerste miljoen gulden aan omzet vol te
maken. Een en ander was onder meer het gevolg van de
grote spruitenaanvoer, waarbij sprake was van een goed
prijsvorming.
De veiling die onder grote belangstelling op maandag 29
december in gebruik werd genomen, is ontstaan door fusie
van de veilingen Barendrecht. Fijnaart, Vierpolders, Rotter-
dam-ZHE, Zwijndrechten Oud-Beijerland. Deze veilingen
samen wisten in het afgelopen jaar een omzet te behalen
van ruim 100 miljoen gulden. De nieuwe veiling fungeert als
een centrale groenteveiling voor de Zuidhollandse eilanden
en heeft een uniek samengesteld aanbodpakket. Bij de
opening, die werd bijgewoond door de voorzitter van het
Centraal Bureau van de tuinbouwveilingen in Nederland, mr.
J. W. H. Huyts, heeft de voorzitter de heer W. van der Ven
een inleidend woord gesproken.
De laatste week van het jaar gaf beslist geen
wüde bloemenhandel te zien. De feestdagen
beperkten de aanvoeren aan de veilingen en
de afzet van het produkt. Terwijl in voor
gaande weken de omzetten aan de CCWS.
rond de tien miljoen gulden lagen, deed de
laatste week de omzetcijfers over 1975 niet
erg stijgen. De jaaromzet aan de CCWS.
kwam tot rond de vierhonderd miljoen te
leggen, ongeveer honderd miljoen meer dan
in 1975. De omzetstijging bedroeg over 1975
ruim vijftien procent, net iets minder dan
Aalsmeer met ruim zeventien procent. Maar
Rijnsburg met een totaal omzet van onge
veer 140 miljoen gulden, boekte een stijging
van ruim 21 procent. Dit allemaal wat de
voorlopige cijfers betreft. Vermeldenswaard
is, dat de totale omzet van de bloemenveilin
gen in ons land over 1975, tot rond het
miljard gulden steeg, tegen 1974 een totaal
van ruim 856,6 miljoen gulden.
Toekomstverwachtingen
Een marktonderzoek, ingesteld door het
Produktschap voor Wiergewassen onder
5500 kwekers voorspelt, dat in mei van dit
jaar het areaal rozen ongeveer 4 procent
groter zal zijn dan i 1975 en dan 676 ha
omvat. Wat de anjers betreft is dat areaal
dan met ongeveer 5 procent uitgebreid tot
448 ha. Terwijl de oppervlakte Amerikaanse
anjers met 7 procent zal teruglopen tot 228
ha, wordt de beteelde oppervlakte trosanjers
uitgebreid tot 220 ha. oftewel met 21 pro
cent. Dit om enkele produkten te noemen.
Verwacht wordt, dat dit seizoen de produk-
tie van tulpebloemen niet zal toenemen en
met ongeveer 6 procent afneemt tot 530
miljoen stuks. Een merkwaardige conclusie
is ook, dat in de plantensektor een voort
gaande verschuiving naar groene planten
fen, waartoe ook het bekende energie-argu
ment wordt gehanteerd. Ook zou uit Italië
via Nederland bloemen worden ingevoerd.
De invoer van bloemen in Oostenrijk is van
1970 tot 1974 verdubbeld in waarde. Neder
land wist zijn aandeel op te voeren van 48
tot 58 procent, aldus de Nederlandse Land
bouwraad, tot een waarde van ruim 18
miljoen gulden.
Blijkens mededeling van de Nederlandse
Landbouwattaché in Nairobi, is de bloeme
nexport van dat land sterk afhankelijk van
de Duitse markt, namelijk voor 87 procent.
Engeland is de tweede afnemer. De voor
naamste export vindt plaats tussen decem
ber tot mei.
Ons tuintje en balkon
Het gezinsverbruik in ons land van eenjarige
perkplanten heeft in 1975 naar geld geme
ten, een sterke groei doorgemaakt. Dat is
voornamelijk het gevolg van gestegen prij
zen. Terwijl de gekochte hoeveelheden met
slechts 2 procent stegen nam de omzet met
ongeveer 10 procent toe in geld. Aan de
hand van panelonderzoeken is volgens me
dedeling van het Produktschap in 1975 aan
perkplanten voor tuin en balkon in ons land
ongeveer 20 miljoen uitgegeven tegen 17,5
miljoen in 1974. CCWS gemiddelde prijs
voor de plant bedroeg respectievelijk 46,7
cent en 41,6 cent. Het percentage van kopen
de huishoudingen bleef met 33 procent ge
lijk. Per huishouding werden in 1975 totaal
30 stuks perkplanten gekocht en de gemid
delde besteding bedroeg 14,10 tegen 12,70
in 1974. In het westen van ons land bevinden
zich de meeste kopers van perkplanten,
namelijk 40 procent, in de drie grote steden,
29 procent, in het noorden 23 procent, oosten
30 procent en zuiden 36 procent.
Op het balkon kun je ook in je
knollentuin zijn.
valt waar te nemen en ook een duidelijke
tendens naar grote planten.
Dumping
De Oostenrijkse kwekers beschuldigen de
Nederlandse kwekers van prijsdumping
door de grote invoer van bloemen tegen
prijzen, die lager zijn dan de daar geldende
marktprijs. Aan de Oostenrijkse regering is
dan ook gevraagd, om maatregelen te tref-
Bij de foto: de kopershal in de nieuwe veiling te Barendrecht die bij de ingebruikstelling tot de laat
ste plaats bezet was.
Kassen in het Westland
De verwachtingen voor de komende winter
maanden zijn in de glastuinbouw hoog ge
spannen. Het is voor de glasteelten enorm
belangrijk om zo vroeg mogelijk in produk-
tie te zijn, omdat de concurrentie uit het
buitenland dan betrekkelijk gering is. Van
doorslaggevende betekenis is het weer in de
komende maanden, vooral voldoende licht
is belangrijk in verband met een goede
vruchtvorming.
Lage temperaturen kunnen nadelig zijn
vooral als er veel wind is, de kassen koelen
dan sneller en er moet aanzienlijk meer
gestookt worden. Helder vriezend windstil
weer daarentegen is weer gunstig, omdat er
dan veel licht is en daardoor de temperatu
ren onder glas ook hoger zijn, zodat de
stookkosten dan meer beperkt blijven.
Sla
De binnenlandse handel in groenten is ge
zien het aanbod van groenten beperkt. Het
belangrijkste glasgewas in deze maanden is
sla. De sla-prijzen hebben menig tuinder de
afgelopen weken druk bezig gehouden, ook
de afgelopen week is het prijsverloop weer
zeer grillig geweest. De dag voor oudejaars
dag liepen de sla-prijzen voor de sortering
van 21 kg. op naar 60 cent per stuk. Deze
prijs moet echter gezien worden als een
aangename uitschieter, want als de slamarkt
nader bekeken wordt dan valt het volgende
waar te nemen. De belangrijkste sla-produ
centen zijn naast Nederland, België en Fran
krijk. In deze beide landen wordt evenals
in Nederland in januari een aanzienlijke
uitbreiding van de aanvoer verwacht, zodat
de extreem hoge prijzen van vorige week
beslist niet gehandhaafd kunnen blijven.
Overige gewassen
De verwachte sterke toename van het aan
bod van witlof in de Kerstweek is niet
geheel tot zijn recht gekomen. Ook in de
De verwachte stijging van de witlofaanvoer bleef ook in de rest van
Europa uit.
rest van Europa bleef het aanbod van witlof
beperkt. Als oorzaak van deze beperkte
aanvoer moet waarschijnlijk gezocht wor
den in de richting van een krappe markt
aan witlofwortelen. Het beperkte aanbod is
er dan ook de oorzaak van dat er een
aanzienlijk hoger prijspeil werd bereikt dan
vorig jaar, voor de verschillende sorteringen
lag de prijs gemiddeld een gulden per kg.
hoger dan vorig jaar. Het toenemen van de
aanvoer kan echter niet lang meer uitblij
ven, zodat de prijzen meer onder druk ko
men. De vorstperiode voor Kerstmis gaf bij
de spruiten een duidelijke opleving in de
prijzen te zien. De prijs per kg. klom op
naar 1,12 per kg. (vorig jaar 75 cent). De
handel in spruiten is echter nog steeds zeer
levendig, want op 30 december werd er voor
de AI sortering gemiddeld 1,15 per kg.
betaald.
Nu de feestdagen achter de rug zijn kan er
weer een ruimer aanbod verwacht worden
en dit zal ook zeker van invloed zijn op de
prijzen.
Het aanbod van waspeen heeft al een aantal
weken op hetzelfde niveau van dat van vorig
jaar gestaan, hetgeen van de prijzen niet
kan worden gezegd. Deze lagen iets lager
en schommelden rond de 45 cent per kg.
Er wordt voor de komende weken een flinke
toename van het aanbod verwacht, zodat de
prijzen zich moeilijk zullen kunnen handha
ven. Voor prei worden prijzen tot 1,60 per
kg. betaald. Spinazie maakt, gezien de be
perkte aanvoer in deze tijd van het jaar, ook
goede prijzen nl. tot 2,90 per kg. Voor een
goede kwaliteit andijvie wordt een prijs van
1,80 per kg. betaald.
