VONDET.PABKBTJIJRT
STAK DE VLAG UIT
Toestand gegijzelden: verschil
van dag en nacht met Beilen
Kruidenier Groenendijk ruim 15 dagen
gevangene in eigen buurtwinkel
Goeiemorgen
ik ben weer
beschikbaar
Lachen, schreeuwen, huilen
„IK KOESTER
GEEN WROK
£cidóc(3omcuit
Gegijzelde Van Pijlen:
M.M.O.
BOUTAVOND
tv mossel versteege
Aan de verbruikers van
gas, water en elektriciteit der gemeente
Katwijk
SATERDAG 20 DECEMBER 1975
LjUil_(,3JU ÜUUftAlV i
Psychiater dr. Mulder:
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM De man die wellicht het grootste aandeel
heeft gehad in de goede afloop van het gijzelingsdrama in
het Indonesische consulaat in Amsterdam, heet dr. D.
Mulder, en is als psychiater verbonden aan de Rijkspsycho-
logische Dienst van het ministerie van Justitie. Afgelopen
woensdag kwam voor hem de kritieke nacht. In het beleger
de gebouw ontlaadde de spanning onder de Zuidmolukse
terroristen zich in hevige agressie. Ze dreigden zelfs een
gijzelaar neer te schieten. Dr. Mulder werd op het hoofdbu
reau van politie, waar hij permanent sliep, onmiddellijk van
zijn bed gehaald.
Hij vertelt: „Het beleidscentrum achtte de situatie kritiek,
maar ik ben in mijn eerste telefoongesprek helemaal niet
op de dreiging ingegaan. Ik heb alleen maar gezegd: hier
is je vriend weer, omdat ik gisteravond wat eerder weg was,
bel ik nu wat vroeger op. Daarna heb ik de frequentie van
de telefoongesprekken opgevoerd totdat de dreiging bezwo
ren was. Ik probeerde af te tasten wat de oorzaak van de
crisis kon zijn, maar het ging me er vooral om de jongens
wat contactafleiding te bezorgen waarlangs hun spanningen
konden afvloeien".
Dr. Mulder omschrijft het helse karwei dat hij heeft geklaard
met bescheiden nuchterheid als „een telefonische vader zijn".
Ook vorig jaar bij de gijzeling in de Scheveningse gevangenis
speelde hij met succes die rol. Hij zegt: „Je moet intiiitief
te werk gaan, want je weet nooit. Maar deze jongens hadden
kontakt met de buitenwereld nodig. Ze waren van de realiteit
afgedwaald en daar moet je ze weer in terug zien te krijgen
heel rustig en vriendelijk en met begrip voor wat ze
willen".
Vijf tot zes maal per dag belde dr. Mulder met het belegerde
gebouw. Wanneer hij iemand aan de lijn kreeg, dan vroeg
hij niet eens naar de voornaam. „Dat zou teveel op een
politionele aanpak hebben geleken. De gesprekken begonnen
zo. Ik: „Ben jij dezelfde van gisteren?" De andere kant:
„Nee". Even later: „Hier is dezelfde van gisteren". Het girtg
me erom iedere schijn van opdringerigheid te vermijden".
De gesprekken van dr. Mulder met de terroristen duurden
soms een paar seconden, maar liepen ook wel uit tot tien
minuten en langer. Hij vertelt: „Aanvankelijk praatte ik maar
wat over kleine, alledaagse dingen - heel plezierig. Voor het
bereiken van ons doel was contact heel belangrijk, maar het
moet van twee kanten komen. Ik moest de jongens eerst
voor me zien te winnen. Mensen in zo'n situatie zijn erg
geïsoleerd. Je moet ze een vorm van contact aanbieden, waar
ze gevoelig voor zijn en op in willen gaan. Daarna kun je
belangrijkere zaken aansnijden en 'dat ben ik ook geleidelijk
aan gaan doen. In een geïsoleerde situatie verdwijnt het
gevoel van realiteit. Dat moet je ze langzaam weer teruggeven
vooral wat hun eisen betreft. Maar het ging allemaal heel
losjes. In de ochtend begont ik met: goeiemorgen, ik ben
weer beschikbaar, en 's avonds zei ik gewoon: nou, jongens,
ik ga maar eens naar bed".
Dr. Mulder is er altijd min of meer van overtuigd geweest
dat er geen doden zouden vallen in het consulaat „Hoewel
je nooit weet Maar we hadden een evaluatie gemaakt en
we verwachtten het niet". Op de overgave van Beilen heeft
hij nooit ingespeeld „om te voorkomen dat wij de indruk
zouden wekken.dat wij de overwinnaars waren. Wij waren
er van beide kanten erg gereserveerd over". Dat de politie
van de aanwezigheid van radio en televisie in het consulaat
nooit misbruik heeft gemaakt om de terroristen te misleiden,
juicht hij toe. „Als dat ook maar één keer gebeurd was, zou
onze vertrouwensrelatie geschonden zijn en had ik mijn werk
niet meer kunnen doen".
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM De vlag van de Repu
bliek Maluku Selatan verdween gister
middag om tien over een definitief van
het Indonesische consulaat in de Am
sterdamse Brachthuijzerstraat. De ze
ven Molukse terroristen haalden hem
zelf binnen en tekenden daarmee sym
bolisch hun overgave. Met het inrollen
van de vlag, het verwijderen van de
kranten en het ophalen van de zonne
wering voor de ramen kwam een einde
aan de gijzeling die zich 361 uur en 23
minuten had voortgesleept. Vijfentwin
tig gelukkige gegijzelden hadden het er
levend vanaf gebracht. Vanachter de
ramen zwaaiden ze naar familieleden
die op enige afstand toekeken. Er werd
gehuild, gelachen en geschreeuwd.
Toen de eerste gegijzelden het consu
laat verlieten, begon een groepje jour
nalisten en fotografen luid „Lang zul
len ze leven" te zingen. In de buurt
werd de Nederlandse vlag uitgestoken.
Vanuit een woning in de Valerius-
straat wapperde zelfs plotseling een
oranje deken. Het werd een ontspan
nen, vreugdevolle bevrijding temidden
van honderden zwaar bewapende poli
tiefunctionarissen, die een waar leger
van journalisten op enige afstand hiel
den.
Maar aan de daadwerkelijke bevrijding
ging nog het een en ander vooraf. Iede
reen wachtte gistermorgen rondom de
Brachthuijzerstraat op de komst van
president ir. Manusama van de RMS en
de bemiddelaar van het eerste uur ds.
Metiari. Kort voor een uur kwamen zij
aan en liepen naar het consulaat. Eerst
werden zij niet toegelaten, later bleek
dit te zijn gekomen doordat de sleutel
van de voordeur zoek was. Na enkele
minuten konden zij toch naar binnen
gaan. Weer enkele minuten later werd
de RMS-vlag ingehaald, een teken van
het einde van de gijzeling. Terstond
werden in de nabijgelegen Koninginne
weg de wegversperringen weggehaald
zodat een bus van het Amsterdamse
openbare vervoer naar het consulaat
kon rijden om de gegijzelden op te
halen, 15 mannen en tien vrouwen.
Daarop kwamen de zeven Zuidmoluk-
kers naar buiten. De eerste stak nog
beide armen in de lucht, de jongelieden
na hem hielden het hoofd gebogen. In
drie personenbusjes werden zij afge
voerd naar het Amsterdamse hoofdbu
reau van politie in de Marnixstraat,
waar terstond een scherpe bewaking
werd ingesteld.
De gehele ontruiming van het Indonesi
sche consulaat ging vlot in z'n werk.
Ogenblikkelijk nadat het pand door ie
dereen was verlaten gingen leden van
de Explosieven Opruimingsdienst naar
De gijzeling is ten einde: omwonenden van het consulaatsgebouw steken de vlag uit
op de goede afloop van het drama.
binnen. Zij ontdekten, dat de vermeen
de explosieven voor de ramen niet be
stonden. Toen betraden ook andere po
litiefunctionarissen het pand. Om twee
uur brachten leden van de Indonesische
ambassade in ons land een bezoek aan
het consulaat. Zij wandelden door het
gebouw en namen de aanzienlijke scha
de op. Bij hun vertrek werden ze opge
wacht door Amsterdams burgemeester
Samkalden, die enkele minuten in de
Brachthuijzerstraat verbleef.
En nadat ook de burgemeester was
verdwenen, werd begonnen met het op
ruimen van de wegversperringen in de
statige Vondelparkbuurt Zandzakken
werden afgevoerd, pantservoertuigen
draaiden en knarsten weg terwijl het
peloton scherpschutters dat wekenlang
op de daken had gelegen de spullen
inpakte. Het gewone, alledaagse leven
kwam weer op gang. Om half vier
werden de straten rondom het consu
laat vrijgegeven voor het verkeer. Al
leen de afzetting van de Brachthuijzer
straat bleef gehandhaafd.
Toen kwamen ook de bewoners van de
woningen rondom het consulaat naar
hun huizen terug. Ze konden de schade
opnemen, want de posten die de politie
had uitgezet in enkele woningen hadden
de nodige ravage aangericht. Een Brits
meisje, dat een etage bewoont tegen
over het consulaat: „Er zijn ruiten ges
neuveld, bekleding is gescheurd en mijn
bed is vernield. Wie zal mijn schade
betalen?" Zij kreeg het advies om maar
een brief te schrijven naar het Amster
damse gemeentebestuur. Andere terug
gekeerde buurtbewoners zaten niet zo
over hun woning in. Een rasechte Am
sterdammer: „Wat kan me m'n huis
schelen. Dat zal wel goed komen. Het
belangrijkste is immers, dat die arme
mensen bevrijd zijn".
Een politieman karakteriseerde het
"einde van de recordbrekende gijzeling
met de woorden: „Gelukkig, ik, ben nu
met de kerst tenminste thuis". En daar
mee illustreerde hij, dat zelfs een dra
matische gijzeling snel vergeten kan
worden; slechts de direct betrokkenen
zullen de littekens hun hele leven dra
gen.
Opluchting en dankbaarheid
BIJ DE OPSOMMING VAN AL diegenen aan wie wij dank
verschuldigd zijn omdat ze hebben bijgedragen tot de geweldloze
beëindiging van de gijzeling in Amsterdam, heeft minister Van Agt
dit keer terecht ook de Zuid-Molukse onderhandelaars genoemd.
En met name ir. Manusama, die daags tevoren in een televisie-inter
view het gebruik van geweld door zijn volgelingen in duidelijke
taal had verworpen. Aan de opsomming van minister Van Agt
moet evenals bij de treinkaping in Beilen uiteraard zijn eigen
naam worden toegevoegd, omdat hij als minister van justitie de
direct verantwoordelijke leider is geweest van het ministeriële
team, dat in het Haagse crisiscentrum de eindbeslissingen heeft
moeten nemen. Voor de aanpak van de penibele zaken.
OP DIE AANPAK ZAL OOK NU ONGETWIJFELD kritiek komen,
want minister Van Agt heeft het zelf al gezegd natuurlijk
zijn er fouten gemaakt. Maar geen wezenlijke en daarom is een
deel van die kritiek, hoe begrijpelijk ook, onredelijk en onterecht
Na de geweldloze beëindiging van de gijzeling in Amsterdam valt
er nu bijvoorbeeld al kritiek te noteren, waarbij de argumentering
in tegenspraak is met de kritische redeneringen over het beleid
in Beilen. ^Terwijl bij de treinkaping de regering onder andere een
te geringe meegaandheid is verweten, wordt nu hier en daar de
vraag al opgeworpen of tegenover de bezetters in Amsterdam niet
een te grote bereidwilligheid aan de dag is gelegd. Men vraagt
zich bijvoorbeeld af, of het nu wel zo verstandig was de bezetters
een radio- en televisietoestel te geven in ruil voor de vrijlating
van enkele kinderen.
DE REGERING HEEFT AANGEKONDIGD in samenspraak met
deskundigen en met de Kamer na te zullen gaan welke lessen er
getrokken kunnen worden uit beide gijzelingen. Hoe nuttig dat op
zichzelf ook is, men zal zich moeten realiseren, dat ook nu nog
een grote terughoudendheid geboden is. Nederland is er niet bij
gebaat als een openbaar kritisch zelfonderzoek mogelijke toekom
stige terroristen een gebruiksaanwijzing in handen speelt hoe ons
land met het meeste succes geterroriseerd kan worden.
99
AMSTERDAM „Ik koester totaal geen wrok. Ik heb
eerder het gevoel, dat ik met mijn bevrijding zeven vrienden
ben kwijt geraakt Het waren jongens die hun eigen leven
opofferden voor een ideaal dat zij door him daad nooit meer
zullen kunnen meemaken". Dat is de reactie van de uit het
Indonesische consulaat bevrijde ex-gegijzelde Wessel van
Pijlen (28) uit Amersfoort Duidelijk vermoeid, ongeschoren,
maar kerngezond wil de heer Van Pijlen, die werkt in het
reisbureau in het consulaat, best vertellen over de gebeurte-
- nissen gedurende de gijzeling in het consulaat
„We zaten verzameld in de kamer van de vice-consul, kamer
41. In het begin mochten we niet praten en alleen af en
toe naar het toilet Ook mochten we eerst niet roken. Na
een paar dagen veranderde dat allemaal en konden we ons
wat vrijer bewegen en mochten we praten. Dat moesten we
zelfs. We moesten discussiëren over de zaak van de Zuidmo-
lukkers: Het ideaal vaneen, een vrije RMS. Maar wie niet
mee wilde discussiëren, hoefde dat niet".
„Ik moet zeggen dat de behandeling door de Zuidmolukkers
goed was. We kregen goed te eten. Wel werd elke maaltijd
steeds gehalveerd. Een koteletje en de portie aardappelen
werden in tweeën gedeeld. De andere helft was dan bedoeld
voor de volgende dag als de autoriteiten eventueel zouden
besluiten, dat er geen voedsel meer naar het consulaat zou
worden gebracht Het was slechts een voorzorgsmaatregel
van hen".
In tegenstelling tot de gegijzelden in de trein bij Beilen heeft
de heer Van Pijlen geen kritiek op het beleid zoals dat in
de gijzelingsaffaire in Amsterdam door de overheid is ge
voerd. „De enige kritiek die ik heb, heeft betrekking op de
grove nalatigheid dat dit ooit kon gebeuren. Zo'n actie had
voorkomen moeten worden".
Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM „Met wat ik in Beilen
uit de trein heb zien komen, waren deze
mensen een verschil van dag en nacht".
Zo kenschetste commissaris van de ko
ningin Kranenburg de toestand van de
25 gijzelaars, die hij onmiddellijk na hun
vrijlating in het opvangcentrum van de
politie „De Eenhoorn" opzocht. „Hun
gezondheid was goed, maar dat wisten
we al van de dokter die zich onder de
gijzelaars bevond. Er werd nogal wat
gehuild en omhelsd, maar na een kwar
tier zat iedereen al koffie te drinken en
in broodjes te happen. Het was een
wonder dat er zo korte tijd na al wat
ze door hadden moeten maken, al zo'n
harmonieuze sfeer kon heersen".
De 7 bezetters werden onmiddellijk na
hun arrestatie overgebracht naar het
hoofdbureau van politie, waar achter ge
sloten gordijnen de gebruikelijke proce
dure begon: fouilleren, registreren, foto
graferen, vingerafdrukken. De politie
woordvoerder E. Jagerman: „Ze worden
behandeld als normale verdachten".
Toch was het hoofdbureau van politie
gisteren volkomen afgegrendeld met
dranghekken en door leden van de kara
bijnbrigade. Wat de bezetters ten laste zal
worden gelegd, kon procureur-generaal
Hartsuiker gisteren nog niet zeggen.
„Daarvoor moet eerst het vooronderzoek
afgesloten zijn, en dat kan nog dagen
duren". Vandaag zullen de Zuidmoluk
kers voor de officier van justitie worden
geleid. Een hunner bleek zijn hand ver
wond te hebben aan glasscherven.
Van de wapens die de bezetters hebben
gebruikt, is in het consulaat slechts on
herkenbaar schroot teruggevonden. De
terroristen hebben ze vernietigd door
zand uit plantenbakken in de loop te
doen en vervolgens te schieten een
bekende methode in het leger die bewijst
hoezeer de overvallers militair getraind
moeten zijn geweest. Dit verklaart tevens
de schoten die in het consulaat werden
gehoord vlak voordat de overgave plaats
vond. Munitie of explosieven werden in
het gebouw niet gevonden.
(Van onze verslaggevers)
AMSTERDAM „Natuurlijk
ben ik dolblij dat dit verschrik
kelijke gebeuren eindelijk is af
gelopen, maar als ik eraan denk
wat er dit weekeinde allemaal
niet moet gebeuren om mijn zaak
voor maandag weer wat op orde
te krijgen, slaat de schrik me
weer om het hart". Dat is de
eerste reactie die kruidenier Ja
cobus Groenendijk (58) uit de
Amsterdamse Brachthuijzer
straat weet te geven na de
beëindiging van de gijzelingsac
tie in het Indonesische consulaat
Kruidenier Groenendijk moet aan
die plotselinge overgave nog dui
delijk wennen. Ook hij is nu im
mers weer een echt vrij man.
Ruim vijftien dagen lang was hij
een gevangene in zijn eigen wo
ning en buurtwinkeltje dat recht
tegenover het consulaat ligt
„Van het eerste moment van de
bezetting af zat mijn zaak vol met
rechercheurs. Verscholen achter
de rekken met levensmiddelen
voor de etalage en glurend door
de gaatjes die er tussen de soep
en groenteblikken waren, hadden
ze hier de beste uitkijkpost in de
frontlinie. Hier in mijn winkel
kwamen alle bewegingen in het
gebouw het eerst binnen. Een ui
terst spannende maar ook nare
situatie. Vooral toen er vijf tot zes
keer in die twee weken een extra
verscherpte bewaking werd inge
steld, omdat de terroristen aan de
overkant dreigementen uitten of
binnen zelfs schoten losten. Ik zat
overal bij en kon alles horen en
zien. Op die momenten hoefde
het allemaal niet zo voor mij.
Maar gelukkig is dat nu voorbij
en zijn die politiemensen vertrok
ken. Het leven moet ook in de
winkel zijn normale gang weer
gaan krijgen."
„Ik hoop mijn zaak na die twee
weken noodgedwongen sluiting
maandag weer open te hebben.
Als ik dat tenminste red. Alle
etenswaren, zuivelprodukten,
groenten en fruit moeten worden
nagelopen, bekeken en gecontro
leerd op bederf. Al die tijd heeft
het er maar gestaan."
Een tijd ook waarin er voor krui
denier Groenendijk geen cent
over de toonbank rolde, omdat
zijn klanten uit de buurt óf waren
vertrokken óf de zaak door de
afzettingen niet konden bereiken.
„In de winkel moest ik me op last
van de politie heel erg voorzichtig
en stilletjes bewegen. In die hei
melijke sfeer hielden de recher
cheurs, die door mijn vrouw met
koffie en zo helemaal zijn ver
zorgd, zelfs het vuurpuntje van
Kruidenier Groenendijk is meteen na afloop van de gijzeling begon
nen de bedorven levensmiddelen uit zijn winkel te halen.
een sigaret achter hun handen.
De terroristen mochten helemaal
niks merken."
,,'s Avonds in het pikkedonker -
het zonnescherm bleef naar bene
den en het licht mocht niet aan
- heb ik een keer wat kunnen
rondscharrelen om bedorven ros
bief, plakken vlees en hele stuk
ken beschimmelde kaas uit de
koelvitrine te halen. Dat ging
enorm stinken en kon je absoluut
niet laten liggen. Ik heb toen ze
ker voor een paar honderd gul
den moeten weggooien."
Behalve de directe schade aan
zijn assortiment verwacht mid-'
denstander Groenendijk dat zijn
totale schadepost inclusief de uit
gebleven omzet circa achtduizend
gulden zal bedragen.
„Hoe en waarvan ik dat geld
terug kan krijgen weet ik nog
niet. Ik ben afgelopen dinsdag,
via de poort van het pakhuis één
keer even naar buiten geweest
om over die kwestie op het poli
tiebureau te praten. Daar was
men vol begrip en verwachtte
men dat het wel goed zou komen,
hoewel er geen fonds voor deze
schade bestaat Ik vertrouw erop,
dat mijn schade vergoed zal wor
den. Voorlopig ga ik in mijn zaak
eerst orde op zaken stellen. Dan
kan ik maandag weer open. Voor
het eerst na ruim vijftien dagen."
Kerstverloting
A.s. maandagavond organiseerd
devoetbalvereniging M.M.O.
weer haar traditionele
Aanvang 8 uur n.m.
in Café van der Eng
Kerkstr. 62, Hoogmade
AMSTERDAM De Stichting Karsten gedagvaard en de zaak
voor Sociaal Aandeelhouder- zal op vrij korte termijn in een
schap (SVSA) zet haar strijd gewone procedure worden uit-
tegen de Holland Amerika Lijn gevochten, zo heeft de heer T.
en haar president-commissaris L. Lakeman, voorzitter van de
prof. dr. C. F. Karsten voort Zij SVSA, meegedeeld,
heeft de maatschappij en prof.
11\l vleugels*piano's*orgels
sfc vraag katalogus mei L.P./7,90, giro 56631. Den Haag
GEMEENTEBEDRIJVEN VAN KATWIJK,
POSTBUS 84 - TELEFOON 01718 - 74444 KATWIJK AAN ZEE
Evenals vorig jaar zullen in de periode, gelegen tussen 15 december 1975
en 14 januari 1976, in onze gemeente de meterstanden worden opgenomen
teneinde de gas-, water- en elektriciteitsverbruikers te kunnen vaststellen. In
verband met de ruim 38.000 opnames is een spreiding hiervan noodzakelijk.
De gemeente is daarom in 4 sectoren verdeeld, waarbi) elke sector zijn eigen
opnameperiode heeft. De meterstanden in sector 1 zijn inmiddels opgenomen.
Om de verbruikers woonachtig in de overige sectoren een indruk te geven
wanneer de meteropnemer verwacht kan worden, geven wij U onderstaande
periode- en sectorindeling.
Sector 2 - periode 23 - 30 december 1975:
deel van de Koestal - Witte Hek met Industrieterrein - gebied omgeving
Annastraat - het noordelijk oude dorpsdeel
Sector 3 periode 31 december 1975 - 8 januari 1976:
de Hoornes - gebied Rijnsoever en 't Heen - Zeeweg - Katwijk a d. Rijn dorp
- de Koestal.
Sector 4 - periode 9 -14 januari 1976:
Pr. Bernhardlaan - Cleijn Duin - Synthese - overige deel van de Hoornes -
Molenblok - Overrijn - 't Sandt.
Een nadere straataanduiding van iedere sector zal vroegtijdig, via een adverten
tie in meerdere kranten en de Katwijkse Post worden bekend gemaakt
De verbruikers worden verzocht ons in de gelegenheid te stellen op de
geplande datum de meterstanden te kunnen opnemen.
Hieronder volgt een opgaaf van straten welke in de periode, gelegen tussen
23 en 30 december 1975, zullen worden bezocht.
23 en 24 december 1975:
Bosplein, Oranjestraat, Catineweg, W. de Zwijgerlaan. J. Evertsenlaan, Piet
Heinlaan. W. de Withstraat. Adm. de Ruyterlaan. van Speijkstraat, Joost
Banckertstraat, J. v Galenstraat. Jac. v. Heemskerklaan. Kortemaerstraat.
Rederijstraat, Industrieweg. Haringkade. J. v. Brakelstraat. Karei Doormanlaan.
Visserijkade, Mr. E. N. Rahusenstraat. v.d. Vegtstraat. Wyborghstraat, Remise
straat. Mr. C. Fockstraat. Hoqeweg. Stengelinstraat. Stationstraat. Zwanenburg
straat, R. v. Limburgstraat. Annadwarsstraat, Annastraat, Bestevaersweg,
Duinoord. Adrianastraat, Randweg en Duinrustplein.
29 en 30 december 1975:
Strandtenten, Buitensluis, Rijnmond, Jan Tooropstraat, te Brittenstraat, Cronje-
straat, Paul Krugerstraat. D. Curtiusstraat. Batavenstraat. Romeinenstraat.
Hessenstraat, Frankenstraat, Kaninefatenstraat, Tubantenstraat, Friezenstraat.
Sluisweg, Binnensluis. Cattenstraat. Saksenstraat. Boshuysenstraat en Conrad-
straat.
