Geringe bewaking van
Indonesisch consulaat
wekt verbijstering
fl.80
Vier gewonden
vluchtpoging
„Actie in
Amsterdam
is een
goede zaak
„BVD MOET GEFAALD HEBBEN"
CeidóeSoivMMit
Camel 20
is
Strenge bewaking ambassade en ministeries
VRIJDAG 5 DECEMBER 1975
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
„Nederland is
verantwoordelijk
voor veiligheid
Indonesiërs"
AMSTERDAM De Indonesi
sche ambassadeur in Nederland
heeft gisteren minister Van der
Stoel van Buitenlandse Zaken
laten weten dat Indonesië de
Nederlandse regering geheel
verantwoordelijk stelt voor de
veiligheid van alle Indonesi
sche staatsburgers in Neder
land.
De Zuidmolukse bezetters zou
den de ambassadeur hebben
verzocht stappen te ondernemen
bij de Nederlandse regering om
voor hen een vliegtuig ter be
schikking te stellen, waarmee zij
met onbekende bestemming
zouden kunnen vertrekken. De
ambassadeur zou geantwoord
hebben, dat dwang in welke
vorm dan ook geen basis voor
onderhandelen kan zijn.
Drie van de vijf kinderen die 's middags om drie uur werden vrijgelaten, werden na een gesprek met de politie 's avonds naar hun gelukkige
familieleden gebracht.
(Van onze verslaggevers)
AMSTERDAM Enige tijd nadat de receptioniste van het
reisbureau in het Indonesische consulaat aan haar overvallers
wist te ontsnappen, slaagden nog vier personeelsleden erin het
gebouw te verlaten. Drie van hen probeerden zich vanuit de
tweede etage langs een touw naar beneden te laten glijden, maar
alle drie vielen op het trottoir. Een van hen werd bij het passeren
van de eerste etage beschoten door de terroristen, waarbij hij
schoten in nek en been opliep. De man werd in zeer ernstige
toestand overgebracht naar. het ziekenhuis van de Vrije Universi
teit in Amsterdam.
Een uur later deed zich het drama voor van een vierde personeel
slid, dat zich geruime tijd op het kozijn van een tuimelraam op
de tweede etage had geposteerd.
Een ooggetuige: „Hij probeerde de afstand naar de grond te
schatten, een meter of tien, maar telkens als hij wilde springen
werd er op hem geschoten. Dan bleef hij maar weer zenuwachtig
zitten, ook toen ik matrassen naar beneden had gegooid, waarop
hij zacht kon neerkomen. Met krijt schreef hij het woord „penang"
(bang) op de muur."
Uiteindelijk sprong de man toch, omdat achter hem de deur van
de kamer werd opengeschoten. Hij kwam naast de matrassen op
de grond terecht
Een rechercheur gooide hem een kluwen touw toe, waaraan hij
over het asfalt in veiligheid werd getrokken, terwijl een andere
rechercheur de ramen van het consulaat onder schot hield. De
man liep een heup-bekkenfractuur op. De twee andere ontvluchte
personeelsleden werden in het ziekenhuis opgenomen met een
gebroken enkel en een ribfraktuur.
Geen moordenaars?
NAAR EIGEN WETEN zijn de Zuidmolukse terroristen geen
moordenaars, maar soldaten die willen sterven en doden voor hun
ideaal. Zo iets beweren vrijwel alle plegers van terreurdaden met
een politieke achtergrond: in en rond Israël, in Ierland, in Afrika,
in Azië; het is de apologie van anarchisten van uiterst links tot
uiterst rechts.
Vreemd dat deze fanatieke strijders die zeggen niet te willen
moorden, op enkele uitzonderingen nk, hun wapens in eerste
instantie richten op weerlozen en pas, met hen als dekking, op
militairen, politie en politici, die ze tot toezeggingen willen dwingen.
Dit systeem zouden we als krijgsdaden en niet als moorden moeten
beschouwen? In haar dagboek schreef Anne Frank overtuigd te
zijn van de uiteindelijke goedheid van ieder mens. Ze kan de beulen
van haar eigen ondergang er niet mee bedoeld hebben. En waar
moeten bij de eigentijdse terroristen hun slachtoffers het greintje
redelijkheid dat uiteindelijk bij menselijkheid hoort, zoeken?
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG - „Wij betreuren
de slachtoffers die gevallen zijn
en misschien nog gaan vallen in
de gekaapte trein in Beilen. De
actie in Beilen is een afschuwe
lijke zaak. De overval op het
Indonesische consulaat in Am
sterdam daarentegen is een goe
de zaak. Wat we Indonesië aan
doen is terecht en goed. Wij zijn
immers met dat land in oorlog.
Als het geen Nederlanders zijn,
die In Amsterdam worden ge
troffen, dan is dat helemaal
niet erg. Integendeel".
„Aldus de 36-jarige FJ. Apon-
no, voorzitter van de vereni
ging „Vrije Zuidmolukse Jonge
ren", in zijn woning aan de
Haagse Kazernestraat.
De woning van voorzitter Apon-
no in een achterafstraatje op
nog geen steenworp afstand van
het statige Lange Voorhout en
Kneuterdijk in Den Haag ver
toont maat bitter weinig gelijke
nis met een actiecentrum van
Zuidmolukse jongeren. Een
handjevol Ambonezen ontvan
gen vriendelijk lachend bezoe
kende journalisten en vraagt bij
elke radio-uitzending vanuit een
portabel apparaat om stilte.
Nauwgezet worden dan de laat
ste ontwikkelingen gevolgd. Bij
een bericht over politieverster-
lungen bij Indonesische ambas
sadegebouwen in Den Haag en
Wassenaar gaat een minzaam
hoongelach op. Jongerenvoorzit-
ter Aponno, door een ongeval in
'70 gedeeltelijk verlamd, is een
uitermate stugge, zwijgzame fi
guur, die slechts moeizaam de
woorden uit zijn mond laat trek
ken.
„Onze acties in Nederland zijn
spontaan opgekomen. Vorige
week werden op de Molukken
veertig van onze collega-strij
ders gearresteerd. De hele situa
tie in Indonesië is explosief. De
regering kan het sociaal, econo
misch en politiek bijna niet
meer redden. In Atjeh, Borneo,
Papoea, Timor en de Molukken
durven de verzetsbewegingen
steeds meer aan de oppervlakte
te komen. Onze houding en onze
acties hier in Nederland zijn
voor hen een stimulans. Wij spo
ren door onze houding hier, de
verzetsbewegingen in Indonesië
aan. Dat is een goede zaak.
Daarom moeten we hier een
pressiegroep blijven. We moeten
volhouden. Want wat wij willen
is een realiteit en geen „droom"
zoals jullie minister Van Doorn
dat laatst zei". Het woord
„droom" wordt door Aponno
met enige stemverheffing uitge
sproken.
„Ik ben van geen enkele actie
op de hoogte gebracht. Daar
voor sta ik te dicht bij de top
van de Zuid-Molukkers in Ne
derland". zegt Aponno. Uit zijn
woorden blijkt overigens dat er
binnen de Zuidmolukse groep
grote onenigheid is. De presi
dent der Vrije Zuid-Molukken
ir. Manusama uit Rotterdam
heeft de acties in Beilen en Am
sterdam als ronduit afschuwe
lijk aangemerkt „Wij moeten
deze mensen uitroeien. Het zijn
geen landgenoten. Het zijn cri
minelen". zei hij gisteren. Apon
no zegt namens zijn organisatie:
„In Beilen wordt de Nederland
se wet overtreden. In uw ogen
zijn het misdadigers. Maar voor
ons Zuidmolukkers zijn en blij
ven de mannen in de trein vrij
heidsstrijders. Ondanks die mo
gelijke interne strubbelingen
blijven wij achter ir. Manusama
staan. Zoals hij ons nodig heeft
zo hebben wij hem nodig. Hij
is onze leider en zal dat blijven.
Maar over het uitstoten van de
jongens die thans actie voeren,
hebben we als jongeren een an
dere mening. Wij kunnen geen
Molukker missen bij onze strijd.
En als ze in Beilen in handen
vallen van de Nederlandse wet
en bestraft worden, dan hebben
ze hun straf verdiend. Dat wel,
maar toch blijven het in onze
ogen verzetsstrijders".
F. J. Aponno, voorzitter van de „Vrije Zuidmolukse
Jongeren".
Zuidmolukse jongerenleider:
„Wij betreuren doden in Veilen"
(Van onze verslaggever)
AMSTERDAM Terwijl vijf jonge
Zuidmolukse terroristen in het Indone
sische consulaat aan de Brachthuijzer-
straat in Amsterdam nog steeds vijftien
volwassenen en elf kinderen in gijzeling
hielden, heerste er gisteravond in het
beleidscentrum, dat inderhaast op het'
Amsterdamse hoofdbureau van politie
was ingericht, verbijstering over het
feit dat deze overval heeft kunnen
plaatsvinden. Vast staat, dat het ge
bouw, ondanks het drama van Beilen,
niet onder politiebewaking stond. Er
was slechts beperkte surveillance inge
steld, hetgeen betekende, dat er af en
toe een politiewagen langs reed.
Volgens ooggetuigen zou de overval voorkomen
hebben kunnen worden, wanneer er agenten voor
de deur hadden gestaan. Nu konden de terroris
ten, gemakkelijk herkenbaar aan machinegewe
ren, die ze half onder hun jas verborgen hielden,
ongestoord naar binnen wandelen. Een woord
voerder van de gemeente Amsterdam verklaarde
gisteravond, dat men zich inderdaad op het ge
vaar van de situatie verkeken moet hebben. Ver
bijstering heerst overigens bij de Amsterdamse
overheid over het feit dat de Binnenlandse Veilig
heidsdienst na het complot tegen de koningin en
na de treinterreur in Beilen niet de gangen heeft
kunnen nagaan van andere Zuidmolukkers. De
BVD moet volgens een politiezegsman schrome
lijk gefaald hebben.
De overval begon om tien voor half één gistermid
dag. Een jongeman van omstreeks 25 jaar stapte
het Indonesische reisbureau binnen, dat op de
parterre van het consulaatsgebouw is gevestigd,
en informeerde naar de prijs van een vliegtocht
naar Indonesië. Toen de receptioniste zich om
draaide om een folder te pakken, trok de jonge
man een mes en bedreigde daarmee enkele andere
vrouwen, eveneens werkzaam op het reisbureau.
Gelijktijdig verschenen nog twee andere overval
lers, die het personeel van het reisbureau naar de
eerste verdieping dreven. In de verwarring, die
hierbij ontstond, wist de receptioniste te ontsnap
pen. Ook zestien kinderen, die in het gebouw op
dat moment een schooltje bezochten werden naar
de eerste verdieping gebracht.
Alarm
De politie zette, direct nadat alarm was geslagen,
de omgeving rond het consulaatsgebouw af en
eerste eis in, in ruil voor de vrijlating van de
jongste kinderen. De komst van ds. Metiari werd
geweigerd, zolang niet alle kinderen waren vrijge
laten.
De vice-consul bleef met de handen omhoog
wachten tot vijf kinderen van zes en zeven jaar
oud, met de handen eveneens boven het hoofd,
naar buiten kwamen. Zij werden direct herenigd
met hun huilende ouders. Later vertelde een
politiewoordvoerder dat de kinderen bijzonder
overstuur waren door het gebeurde. De twee
zoontjes van de vice-consul zouden zich toen nog
in het consulaatsgebouw hebben bevonden. Rond
zes uur arriveerde het voedsel, waar de terroris
ten om hadden gevraagd: slaatjes, pakken brood,
fruit en vla.
Veste
De omgeving van de Brachthuijzerstraat was gis
teravond en vannacht een belegerde veste, herme
tisch afgegrendeld door 125 politiemannen, die
zich met karabijnen hadden verschanst achter
auto's en op balcons van tegenoverliggende pan
den, achter gekantelde bureaus. In het helle licht
van schijnwerpers wapperde de hele nacht het
rood-wit-blauw-groen van de Zuidmolukse vlag
aan de gevel van het consulaatsgebouw. Scherp
schutters hielden hun karabijnen gericht op alle
deuren en ramen van het gebouw.
De eis van de terroristen om de circa 50 scherp
schutters terug te trekken wees de beleidsgroep,
bestaande uit burgemeester Samkalden, procu
reur-generaal Hartsuiker, de commissaris van de
koningin, de hoofdcommissaris van politie, de
officier van justitie en een psycholoog, kategorisch
van de hand.
Ook op het voorstel om weer drie kinderen in
vrijheid te stellen in ruil voor de komst van
dominee Metiari werd niet ingegaan. Alle elf kin
deren naar buiten, anders gebeurt er niets, bleef
het onwrikbare standpunt van het beleidscentrum.
De overvallers verbonden overigens aan hun eisen
geen enkel dreigement, aldus een politiewoord
voerder, die zich enigszins verbaasd toonde over
de geringe omvang van het eisenpakket, in verge
lijking met die van de terroristen in Beilen. „We
blijven de hele nacht onderhandelen," zei hij. „We
zullen niet ingrijpen, tenzij de heren zelf met
geweld beginnen."
Een inval in het consulaat achtte een zegsman van
de politie een vrijwel onmogelijke zaak. „Het
gebouw is groot en heeft een ingewikkeld trappen
huis. Denk er maar eens aan, dat het de Ierse
politie zelfs niet is gelukt dr. Herrema met geweld
uit een zeer eenvoudige woning te krijgen. Als het
mis zou gaan, krijgen wij de schuld."
Preventieve maatregelen op Schiphol
Een man sprong gistermiddag in paniek uit de tweede verdieping van het Indonesische consulaat. Hij raakte
eenmaal op de grond bewusteloos en werd door een politieman met behulp van een touw in veiligheid
getrokken.
agenten met karabijnen begonnen zich achter
geparkeerde auto's te verschansen. Om omstreeks
twee uur staken de overvallers boven de ingang
van het consulaat op de eerste etage een stok naar
buiten met de vlag van de Zuid-Molukken. Na de
overval belde iemand vanuit het consulaat de
Indonesische ambassade in Den Haag om deze op
de hoogte te stellen. De ambassade maakte vervol
gens bekend, dat de Indonesische consul, de heer
Sudarmo Martonagoro, niet in het gebouw aanwe
zig was, toen de overvallers binnendrongen.
Inmiddels was in de directe omgeving, waar ambu
lancewagens en pantservoertuigen gereed werden
gehouden, een lichte paniek uitgebroken, toen
plotseling enkele knallen weerklonken. Politiea
genten, journalisten en belangstellenden, die zich
in het schootsveld van de terroristen bevonden,
doken weg achter auto's of verschansten zich in
portieken. De Amsterdamse politie vermoedde la
ter dat de knallen afkomstig waren van vuurwerk.
Op last van de politie mochten de bewoners van
20 panden in de aangrenzende Valeriusstraat hun
woning niet aan de voorzijde binnengaan. Men
klom daarom de huizen via achtertuinen binnen.
Vlak bij het consulaat zat, weggedoken in een
portiek, een man te huilen. Zijn dochtertje was
alleen thuis, maar hij durfde de straat niet over
te steken uit vrees dat de terroristen op hem
zouden schieten.
Eisen
In de namiddag schreeuwde een van de Zuidmo
lukkers door het raam om een megafoon, een
draagbare tv en een transistor-radio. Deze commu
nicatiemiddelen werden gebracht door de vice-con
sul van Indonesië, die hiervoor zijn jas en colbert
moest uittrekken. Hierop maakten de terroristen
hun eisen bekend: er moest voedsel (vooral melk)
worden gebracht voor 65 personen en de Zuidmo
lukse dominee Metiari moest als onderhandelaar
naar Amsterdam komen. De politie willigde de
met en zonder filter
(Van onze verslaggevers)
DEN HAAG Kort na het
bekend worden van de Mo
lukse aktie in het Indonesi
sche consulaat in Amsterdam
is een strenge bewaking inge
steld bij een aantal ministe
ries en de regeringsgebouwen
op het Binnenhof, bij de In
donesische ambassade aan de
Tobias Asserlaan in Den
Haag, bij de ambassadeurs
woning in Wassenaar, bij de
op Schiphol gevestigde kan
toren van de Indonesische
luchtvaartmaatschappij Ga-
roeda en bij de omroepgebou-
wen in Hilversum. Een ver
hoogde staat van paraatheid
is afgekondigd voor Schiphol.
Een politiewoordvoerder kon
niets mededelen over de
scherpe bewaking van minis
teries en regeringsgebouwe-
n.££,?,"In In dit soort situaties
kun je beter niet het achterste
van je tong laten zien", aldus
de woordvoerder.
De Tobias Asserlaan werd giste
ren door de Haagse politie
met dranghekken aan beide
zijden afgezet. Agenten van
de Mobiele Eenheid, met ka
rabijnen bewapend, kregen
vanaf twee uur gistermiddag
de order niemand meer tot
het afgezette gebied toe [e la
ten.
Een woordvoerder van Schiphol
benadrukte dat de verhoogde
staat van paraatheid op de
luchthaven niets te maken
heeft met de eisen die door de
terroristen in Beilen en Am
sterdam zijn gesteld. „De De
maatregelen zijn zuiver pre-
De ambassadegebouwen van Indonesië in Den Haag en Wassenaar
worden sinds gistermiddag streng bewaakt. Bezoekers van de ambassade
aan de Haagse Tobias Asserlaan mochten de afzetten eerst passeren
na legitimatie en soms zelfs na fouillering.
ventief. Ze zijn genomen op
initiatief van de rijkspolitie
Dienst Luchtvaart zelf, zonder
opdracht uit een beleids- of
crisiscentrum". De maatrege
len bestaan onder meer uit
extra bewaking van de toe
gangswegen naar de platfor
men en extra strenge contro
les.
In verband met de twee gijze
lingsacties is gistermiddag de
staat van paraatheid afgekon
digd voor mariniers en leden
van de marechaussee. Alle
verloven zijn ingetrokken. De
verhoogde politieparaatheid
was gisteravond ook duidelijk
op de grote wegen te merken.
Bij de verkeersrotondes Am
sterdam en Voorburg beke
ken agenten van de rijkspoli
tie nauwkeurig alle passeren
de auto's.
