Bij een afscheid
Leidse spant
zich in voor
moeders in
West Pakistan
Bibliotheek Houtkwartier moet
dringend in ruimere huisvesting
Gerenoveerd wevershuisje
Narmstraat aanstekelijk
voorbeeld van hoe het kan
Rockgroep speelde
Lak-theater plat
MAANDAG 1 DECEMBER 1975 LEIDSE COURANT PAGINA 3
Annelies Vreeburg met enkele collega's in het St. Rafael-hospital.
Leiden Een onbekende wereld van bedelaars en een mo
dem wegennet, een metropool Karachi, langs de weg staande
arbeiders die zich willen verhuren, een mannenmaatschappij,
veel nomaden, analfabeten, een bijbels land waar men eerst
water aanbiedt en daarna mierzoete gloeiende thee, rijken -
die als het kan een poot wordt uitgetrokken - en armen - die
voor bepaalde voorzieningen-nauwelijks iets hoeven te beta
len - een nauwelijks te bereizen gebied vol contrasten, heeft
een Leids echtpaar aangetroffen toen het bijna twee maan
den verzeild raakte in West-Pakistan.
Een hamekkige horloger P.
B. Vreeburg - van de Heren
straat - (die zelfs tussen de
moslems de uurwerken weer 1
tot leven terugriep als ze het
tijdelijk hadden begeven) en
zijn vrouw hebben een fami
liebezoek afgelegd bij hun
dochter Annelies, die twee
jaar geleden als arts aan ont
wikkelingswerk ging doen in
West-Pakistan, uitgezonden
door de Memisa. In die isla
mitische wereld zitten ze te
springen om vrouwelijke art
sen, want een moslemvrouw
mag van leven niet worden
aangeraakt door een dokter
van het mannelijk geslacht.
Daarom een grote kans voor
Annelies (29 jaar) om aan
haar roeping een speciaal fa
cet te geven: Islamitische
vrouwen verlossen van hun
baby's.
Fabeltjes
Missie in West-Pakistan.
Horloger Vreeburg heeft het
ervaren: „Van die fabeltjes
over zieltjeswinnerij klopt to
taal niets meer. Daar wordt
niet eens over gesproken. Wat
missie en zending daar doen
is in één woord geweldig. We
verbleven in de uitgestrekte
fabrieksstad Liallpur, waar
Annelies als „second doctor"
met een vrouwelijke mede-
arts het St. Rafael-hospital
runt: 100 100 bedden voor een
vrouwenkliniek. Dat zieken
huis is daar een oase, be
heerd door Engelse en Franse
zusters. Het is hard ploeteren
voor een groepje mensen:
arm en rijk. Van de 54 mil
joen West-Pakistani zijn er
ca. 0.8 pet. christen. Dat zijn
meestal de armsten, de onder
laag van de bevolking".
Achttien uur per dag
In dat fascinerende land,
daar bij de uitlopers van de
Himalaya, maakt Annelies
vaak 18 uur per dag vol. Dat
is 's morgens een spreekuur
van uren achtereen in een
„belegerde" polikliniek. Een
vrouw uit het volk betaalt
daar voor het eerste consult 3
gulden, en voor het volgende
bezoek 16 cent, de medicijnen
zijn gratis. De rijken komen
er niet zo goedkoop vanaf.
Na het hapje eten tussen de
middag is het assisteren bij
bevallingen aan de lopende
band. Ze doen daar ook aan
gezinscontrole, „family plan
ning", maar dat is opbotsen
tegen het patriarchaat. Zo
lang met niet economisch om
hoog gaat, kun je die plan
ning wel vergeten. Ergens in
de „geboortenbeperking" was
er een (Nederlandse) francis
caan, die op zijn eigen ma
nier aan „geboortenbeper
king" deed: hij richtte sport
clubs op en liet die de god-
ganselijke dag hard moe aan
lichamelijke oefeningen, doen.
kerels waren 's avonds dan
doodop en te moe om „iets
anders" te doen.
Bloed
Vader en moeder Vreeburg
hebben Annelies bijna acht
weken van nabij kunnen vol
gen in haar bijdrage aan de
ontwikkelingshulp in de
meest ware zin van het
woord. Vader Vreeburg: „Om
de zoons wordt daar gewoon
gevochten bij die vele miskra
men. Soms is er bloed nodig
voor een transfusie, maar
veel moslems willen geen
bloed afstaan, óf ze eisen het
terug als het „goede werk" is
gedaan". Mamma Vreeburg
heeft de encyclopedie openge
slagen op sinds liggen, bij het
trefwoord „Pakistan". Ze kan
Opmerkelijk sinds beiden een
weekje terugzijn, nog geen af
scheid van nemen.
Opermerkelijk
De Vreeburgs kennen West-
Pakistan nu in een notedop:
de wereld is groter dan ze
ooit gedacht hadden, en Ne
derland kleiner. Vader
Vreeburg: „Dat was opmerke
lijk voor ons: de aardappel
wordt er als volksvoedsel
steeds meer ingevoerd. Dat is
goed voor die Pakistani. Hon
ger kennen ze niet meer. En
we zagen velden vol witte
bij. Alleen Volgend har
tig varkenslapje of een bor
rel, die zijn daar niet bij.
Volgend jaar november komt
dokter Annelies naar huis te
rug, na haar driejarig con
tract. Ze gaat dan in Neder
land zich verder specialise
ren als internist Het is dan
geweest. „Maar volgens haar
vader, een enorme belevenis
in een andere wereld ge
weest „Maar wat we gezien
hebben van het ontwikke
lingswerk daar, van die mis
sionarissen, onder wie vele
Nederlanders, dat is iets van
het beste soort. Dat grenst
soms aan het ongelooflijke.
Uit het niets wordt men daar
helemaal mens.
Ton Pieters
Leiding zeven scholen slaakt noodkreet
Van een onzer verslaggevers
Leiden De rectoren en directeuren van
zeven scholen voor voortgezet onderwijs in
het Houtkwartier hebben er bij de gemeen
te op aangedrongen een veel ruimere huis
vesting voor het in deze wijk gevestigde
filiaal van de openbare bibliotheek te be
vorderen.
Het filiaal is momenteel ondergebracht in
het gebouw van de Louise de Coligny—scho
lengemeenschap aan de Zweilandlaan. Het
is slechts 150 m2 groot, terwijl volgens de
bibliotheekwet voor een dergelijk filiaal een
ruimte wordt vereist van ruim 1000 m2.
Volgens de rectoren/directeuren van de ze
ven scholen die samen ruim 6200 leerlingen
tellen, moet het filiaal op zeer korte termijn
een huisvesting krijgen van tenminste 500
m2 om een behoorlijk functionerend open
baar bibliotheekwerk mogelijk te maken.
In hun brief aan b. en w. stellen de rectore
n/directeuren van de zeven scholen dat hun
leerlingen vaak worden geconfronteerd met
een schaarste in het boekenbestand. „Voor
het raadplegen van naslagwerken, handboe
ken en tijdschriften, in verband met werk
stukken en scripties, is de ruimte te enen
male te beperkt. Het bezoek dat verscheide
ne docenten met hun klassen aan het filiaal
plachten te brengen, werd de laatste jaren
steeds lastiger, eveneens door het gebrek
aan ruimte. In het bijzonder voor de twee
scholen voor technisch onderwijs zijn zulke
bezoeken van het allergrootste belang: ze
dragen bij tot het doorbréken van een zeke
re eenzij cüge gerichtheid van de leerlingen.
Juist nu de nieuwe bibliotheekwet de jonge
ren, die de leeftijd van 18 jaar nog niet
hebben bereikt, in de gelegenhied stelt kos
teloos te lenen, dreigt de stimulans, die
daarvan moet uitgaan, voor deze leerlingen
te worden verzwakt door de huidige ruimte
nood", aldus de rectoren/directeuren in hun
brief aan de gemeente.
De brief is ondertekend door A. Middel
dorp, rector van het Chr. Lyceum Dr. W.A.
Visser 't Hooft, A. Postma, directeur RK
LTS Don Bosco, J. van Waveren, directeur
MTS van het Kon. Genootschap MSG, DJ.
van Kooten, rector avondscholengemeen
schap Boerhaave, dr. G.A. Steffens, rector
Louise de Coligny scholengemeenschap,
A.J.L. Tromm, rector St. Agnesscholenge
meenschap en drs. A.P. Th. Overeen, rector
S.G. Bonaventura—Kijkckenborg.
Leiden Leraren en
leerlingen van drie
middelbare techni
sche scholen in Lei
den houden morgen
middag in de binnen
stad een protest-op-
tocht tegen de aange
kondigde bezuini
gingsmaatregelen
van minister Van Ke-
menade (onderwijs).
De optocht gaat om
half drie van start bij
molen De Valk en
voert via de Beesten
markt, Steenstraat,
Prinsessekade, Kort
Rapenburg, Bree-
straat en Gangetje
naar het stadhuis,
Scholierenprotest
morgenmiddag
in Leidse binnenstad
waar wethouder Tes-
selaar een afschrift
van een protestbrief
aan minister Van Ke-
menade zal worden
aangeboden. Via de
Kippebrug, Apothe-
kersdijk, Prinsesse
kade, Turfmarkt en
Nieuwe Beesten
markt loopt de stoet
vervolgens naar de
Molenwerf waar zij
zal worden ontbon
den.
Naar schatting zullen
ongeveer 1800 lera
ren en leerlingen aan
de demonstratie mee
doen. Zij zijn verbon
den aan de christelij
ke MTS aan de Wil
lem Barentzstraat, de
MTS aan de Dieper-
poellaan en de Leidse
Instrumentmakers-
school.
Narmstraat 10: ruim 350 jaar oud. maar nu weer als nieuw.
ne huisjes, voor mensen die er
alleen of met z'n tweeën in wil
len wonen, of voor kleine gezin
nen. En dan: gewoon wonen in
zo'n wijkje is zo belangrijk. De
vervreemding is hier veel klei
ner als je er woont zoals ik er
woon. Iedereen kent elkaar. Dat
is erg duidelijk hier, omdat het
zo'n beetje een afgesloten buur
tje is. Dat kweekt ook tolerantie,
gezien de zeer uiteenlopende sa
menstelling van de bewoners.
Maar dat doorgaande verkeer
moet eruit; paaltjes langs de
straat waar geen stoepen zijn".
Agaath Arends heeft dus haac
eigen huisje opgeknapt. Je moet
er eens gaan kijken: een droom-
woninkje, ook boven, onder de
vliering, waar de eeuwen boven
de hoofd in de nok bij elkaar
komen. Dubbele ramen geen
dubbele beglazing, maar ge
woon twee ruitjes achter elkaar.
Douche en toilet up to date.
Daglicht: maximaal. Centrale
verwarming. Sfeer en leefbaar
heid. Wat bewaard moest wor
den is hier hersteld, op eigen
kracht. „Opknappen, ja, dat
kost bijna twee keer zo veel als
het huis heeft gekost, maar je
kunt het in gedeelten doen. Je
moet niet binnen drie maanden
met alles klaar willen zijn. We
doen hier in de buurt aan een
gezamenlijke acitiviteit die ik
iedereen zou toewensen; je
steekt elkaar gewoon aan. maar
het komt beslist niet van één
kant, alsof het allemaal mijn
invloed zou zijn. Het is wel een
geweldige vorm van zelfwerk
zaamheid. Je moet zelf willen
opknappen, in elk geval in eigen
beheer. Een aannemer erbij be
trekken zou veel te duur gaan
worden. Hier heb ik alleen de
elektrische bedrading, de c.v. en
de houtwormbehandeling lóten
doen. Voor het overige hebben
we zelf staan hakken, krabben,
metselen en leggen, tot en met
de waterleiding. Je leert ook zo
geweldig veel van dat bezig zijn
en je krijgt een betere kijk op
wat het werk van een ander is.
Toch zou er een soort systeem
moeten zijn om deze oude huis
jes en pakhuisjes op te vangen,
zoiets als Diogenes doet voor de
„monumentale panden.."
Ton Pieters
Leiden Er heeft ooit een
gezin met zes kinderen ge
woond. Wat zeg ik?, nog niet zo
erg lang geleden lagen negen
kinderen 's nachts tegen elkaar
opgepakt, in dat „wevershuis
je" aan de Narmstraat no. 16.
Nü leeft en werkt er Agaath
Arends, een blonde den met
doorzettingsvermogen en een
boel fantasie. In juni 1972 kocht
ze het rulnetje voor nog lang
geen 20 mille en trok erin nadat
een stel krakers er een ratjetoe
had achtergelaten. Inmiddels is
in de Narmstraat (oorspronke
lijk Den Armstraat geheten,
omdat in een arm óók een elle
boog, een bocht, zit) een won
dertje geschied. Een paar won
dertjes, want vóór Agaath toog
Ben de Geest aan de slag en
herstelde zijn pand, ofschoon
niet in de oude stijl. Het we
vershuisje no. 10 kreeg wel het
originele aanzien terug en aan
de le Binnenvestgracht is een
huis „gerenoveérd" dat zeker
qua interieur volgens Agaath
ongelooflijk mooi is geworden
en in geen enkel opzicht voor
nieuwbouw onderdoet. Integen
deel.
Het huisje van Agaath kreeg in
1620 zijn eerste gestalte; het is
ouder dan de huidige Mor-
spoort. Wat zich er allemaal
heeft afgespeeld, valt met geen
pen te beschrijven, hoewel het
Gemeentelijk Archief boeiende
gegevens rond oude eigenaars
en bestemming kan verstrek
ken. In de pijpela van 10 meter
lang en 4 meter breed zit
Agaath nu prinsesheerlijk, ze
heeft er haar stempel op ge
drukt Toen ze haar kandidaats
examen biologie achter de rug
had, trok ze een half jaar uit om
de zaak met de hulp van
vrienden en vriendinnen („iede
reen die zin had, kon meedoen")
aan kant te brengen. Ze is
op het moment gemeente-amb
tenaar, betrokken bij de milieu
planologie. Daar kan Agaath de
hele dag een stokpaardje berij
den: „Als je de stad opknapt en
de woonfunctie ervan versterkt,
zie je dat je meer groene ruimte
buiten de stad overhoudt, zodat
Agaath Arends in haar droomwoninkje.
de recreatiemogelijkheden dich
terbij komen te liggen. Dat bete
kent dan weer, dat de auto min
der noodzakelijk wordt. Het
werkt als een spiraal, omdat de
bebouwingsdichtheden in de ou
de stadsdelen groter zijn dan bij
de nieuwbouw in het algemeen,
geloof ik".
De oude buurt van Agaath
Arends, waar ze zich al thuis
voelt zogauw ze de straat bin
nenkomt, schijnt voor een ander
lot bestemd dan voor de drei
gende aftakeling, met de weg
zakkende en wegrottende huis
jes als in een slecht gebit er
midden tussen in. De Koets-o-
theek ligt er als een witte slech
te vulling bij en de auto's moe
ten er nog steeds blijkbaar
hoogstnoodzakelijkdoorheen.
„Je kunt zo ontzettend veel zélf
doen aan. zo'n buurt Daarbij
voel ik veel meer voor vernieu
wen dan voor nieuwbouw. Ja,
50 mille noemt men' veel voor
renovatie die goed is voor zo'n
25 jaar. Maar in feite is het
goedkoop, want nieuwbouw
kost inclusief subsidies meer
dan een ton. Dan dacht ik, dat
renovatie helemaal lonend was
en bovendien is een goede ver
nieuwbouw kwalitatief beter
dan de meeste nieuwbouw
alleen de tussenmuren bij dit
soort huisjes zijn slecht".
Het huisje van Agaath staat nu
op de Monumentenlijst De oude
bedstee beneden is verdwenen,
de lange smalle gang onderbro
ken. Op 60 cm diepte onder de
(nieuwe, van oude planken ge
maakte) vloer vond Agaath een
oqde plavuizenlaag en achter de
(nieuwe) open haard ontdekte
zij een volkomen gave tegel van
de oudste bewoning, 1620, waar
van De Lakenhal er ook een
reeks bezit.
„Waar ben je aan begonnen?",
vroegen ze een paar jaar gele
den aan Agaath; „maar voor
mensen die het voor een deel
zelf willen klaren is deze ver
nieuwing heel goed haalbaar.
Maar je moet er wel de tijd voor
hebben. Toen ik het huisje wilde
kopen, ben ik eerst gaan infor
meren naar een saneringsplan.
Dan krijg je meestal te horen,
dat het niet de moeite van het
opknappen waard is. Zo vertel
de men mij, dat het alleen maar
de krotopruimingspremie van
1500 gulden waard zou zijn.
Daar schrik je dan van, als je
er een 10 mille in wil steken,
maar de grondprijs was al 6000
gulden".
Volgens Agaath is de voorlich
ting al niet gericht op het aan
moedigen van het opknappen
van oude huisjes. „Dat is zo
jammer, want verkrotting van
dergelijke buurten wordt bevor
derd door ze tot saneringswij-
ken te verklaren. Dan begint de
aftakeling, want iedereen stopt
dan met het onderhoud. Het
staat in Leiden vol van deze
huisjes, vooral tussen Hooi
gracht en Herengracht. Er komt
juist behoefte aan, aan die klei-
LEIDEN Rocky Rickett and
the Jet Pilots of Jive lieten
zaterdagavond in het LAK-
theater zien en horen, dat de
rock 'n roll nog altijd leeft. De
vijf-man sterke formatie legde
een oorverdovend muziekta-
pijt, waarop de uiterst geile
backing group „The Rocket-
tes" hun back-vocal werk kon
den leveren. De ster van de
avond was natuurlijk the grea
test of all „Rocky Rickett",
door het klimmen der jaren
enigszins corpulent, maar nog
immer in vorm. Oude en nieu
were Hits vertolkend kreeg hij
de zaal plat met als hoogte
punt het lied voor zijn oude
moeder, die lijfelijk aanwezig
was. „That's allright mama".
Ontroerend. Ook probeerde
het publiek of de benen nog
altijd van elastiek zijn en voer
de dansen uit op de theater-
vloer. Uiteindelijk dwong de
dolgeworden zaal de groep
nog twee toegiften af.
Tussen dit alles door werden
dia's vertoond, aanvankelijk
van sterk erotische aard, later
ook van gemoedelijker karak
ter zoals de huiselijke situatie
van Rocky; toen deze weer
ontaardden in botte sex, speel
de men de muziek uit de film
„Un homme et une femme".
De hele show werd begeleid
door fraai licht- wwerk.
De meest irritante figuur was
de eroto-homosexuele mana
ger die er niet voor terugdeins
de zelfs een toeschouwer voor
zijn gore spelletjes te gebrui
ken. Verder organiseerde hij
vooral het publiek door het
uitdelen van kleine geschen
ken, zoals papieren mutsjes,
foto's van de ster en theebuil
tjes. Dat deze verziekte man
tenslotte moest „sterven", was
niet meer dan rechtvaardig.
De zwoele, super-snelle aan
kondiger had de ondankbare
taak de tot groot enthousiasme
gebrachte zaal naar huis te
sturer.; niet nadat Rocky had
aangekondigd zich te bekeren
tot het één of ander geloof.
Kortom een platte voorstelling
van het Natural Theatre, dat
zoals men kon verwachten een
zo goeie parodie op de plan
ken zette, dat het net zo goed
echt had kunnen zijn.
Paul van der Plank
Dat ik uit Leiden vertrek is
juist. Maar dat mijn opstap
pen verband zou houden met
het optreden van het linkse
programcollege hier ter ste
de, is per se een misvatting.
Natuurlijk heb ik nogal eens
kritiek gehad op het dagelijks
bestuur in deze gemeente.
Dat die kritiek mij tot de
opstelling zou hebben geïn
spireerd': ,,zij eruit of ik eruit"
en dat ik nu wegga omdat de
wethouders dat niet doen, is
echter bezijden de waarheid.
Ik wil dat nadrukkelijk verkla
ren.
De enige reden waarom ik
mijn biezen pak, is dat ik wel
eens op een andere stoel wil
zitten. Bij dezelfde krant. Dat
spreekt. Ik verhuis dan ook
naar de in Den Haag geves
tigde binnenland-redactie van
dit dagblad. Die verandering
betekent overigens niet dat
het Leidse gemeentebestuur
voortaan van goede raad ver
stoken blijft. Integendeel.
Mijn opvolger is de in het
Leidse wereldje niet onbe
kende Arjen Broekhuizen. Hij
zal deze rubriek op zijn eigen
eigenwijze wijze, continue
ren.
Wat ik zelf tot slot nog wil
zeggen is van sentimentele
aard. Het betreft de persoon
lijke verhoudingen in het po
litieke en stadhuis-coterietje
in Leiden.
Ik heb het altijd als uiterst
GOEDE RAAD
iS DUUR
storend ervaren dat die per
soonlijke verhoudingen in zo
sterke mate worden bepaald
door de verhoudingen waarin
men in het zakelijke vlak tot
elkaar staat. Met een klein
beetje overdrijving kan wor
den gesteld dat in Leiden een
politieke vijand ook een per
soonlijke vijand is.
Ten grondslag aan die situa
tie ligt een overmatige ver
eenzelviging met de rol die
men in het wereldje speelt.
Kritiek op de vervulling van
die rol wordt daardoor opge
vat als totaal-kritiek op de
hele persoon. Met als gevolg
dat figuren die elkaar in de
gemeenteraad of anderszins
in het openbaar hard ho^ n
door Willem Scheer
aangevallen, daarna in het
geheel geen boodschap meer
aan elkander hebben. Met als
gevolg verder, een humorloze
sfeer waarin men ook met de
eigen rol geen loopje mag
nemen.
Mijn laatste goede raad is
hierin snel en drastisch ver
andering te brengen. Wet
houder Tesselaar is de eerst
aangewezene om daaraan
een bijdrage te leveren. Hij
moet voor de samenkomsten
op zijn kamer na afloop van
raads- en commissievergade
ringen expliciet ook repre
sentanten van CDA en WD
uitnodigen. Voorts dienen er
zo snel mogelijk begrotings-
gelden te worden vrijgemaakt
voor de inrichting van een
politiek café in het stadhuis.
Burgemeester Vis en wethou
der Van Aken moeten daarin
om beurten de scepter
zwaaien.
Maar goed. Zelf zal ik van die
faciliteiten dus geen gebruik
meer kunnen maken. Tabeh.
