Leidse groeperingen in beroep bij Kroon tegen sloopplannen Breestraatpanden Voet- en fietspaden langs randweg Merenwijk Aantal telefonische verzoeken om hulp neemt sterk toe Toonkunstkoor schonk een gedenkwaardige Rossini-mis Een degelijke Claus van Belgische theatergroep Leiden aktüeel STICHTING ZULWUK: Opkomst borstkanker onderzoek boven verwachting WOENSDAG 26 NOVEMBER 1975 LEIDSE COURANT PAGINA 3 Van een onzer verslaggevers LEIDEN Een aantal groepen van belanghebbenden zal bij de Kroon in beroep gaan tegen de beslissing van CRM-minister Van Doorn een sloopvergunning af te geven voor het monument. Breestraat 125-127 ten behoeve van de nieuwbouw van C A. Hiertoe is gisteravond tijdens een vergadering van tegenstanders van denieuwbouw besloten. Algemeen was men het er over erop dat de minister op zuiver eens, dat naast de bewoners van economische motieven tot zijn de directe omgeving ook het oordeel is gekomen en dat het wijkcomité Pieters- en Acade- voor ieder buiten kijf staat dat miewijk als belanghebbende in het in dit geval inderdaad om de zin der wet zijn aan te mer- een monument gaat. ken zodat zij een beroepsmoge- Vooral de hardheid van die eco- lijkheid hebben. Daarnaast zul- nomische motieven is bij de te len wellicht ook de vereniging genstanders van de nieuwbouw- Oud Leyden, de Bond Heem- plannen altijd erg in twijfel ge schut en andere activisten op trokken. Ook gisteravond werd het gebied van het monumen- er op aangedrongen, dat vooral tenbehoud afzonderlijk in be- dit een punt is dat in een be roep gaan. Een en ander moet roepsprocedure moet Worden gebeuren voor 12 januari aan- uitgebuit: „De noodzaak van C staande. A op deze plaats is niet. De kansen op een succesvol be- althans onvoldoende aange- roep worden door de betrokke- toond." nen toch niet al te laag aange- Een beroepsprocedure bij de slagen: in dit verband wijzen zij Kroon willen de 1 van de C A-plannen vergezeld laten gaan van acties om de publieke opinie te mobiliseren. Daarmee wil men min of meer de gemaakte fouten uit het ver leden pogen te herstellen: men was het er gisteravond over eens, dat men zich teveel heeft laten leiden door positieve ge ruchten en te weinig alert ge weest is op onverwachtse ont wikkelingen zoals het gesugge reerde maar volstrekt onbewe zen onder druk zetten van be windslieden en wethouders door het betrokken confectie-bedrijf. Bij de aanwezige raadsleden van de combinatie PPR/P- SP/D'66 werd ten slotte nog eens aangedrongen op een spoe dige totstandkoming van een be stemmingsplan voor de binnen stad om dergelijke ontwikkelin gen in de toekomst te voorko men. (Van een onzer verslaggevers) LEIDEN „Het ontbreken van voet- en fietspaden langs de randwegen in de Merenwijk is zonder meer levensgevaarlijk". Dat stelt de stichting Zijlwijk in het rapport „Wensen en vragen dat door de Welzijnsraad is uit gebracht in samenwerking met het Overleg Wijkorganen. „Het fietsenplan zou nu toch reeds het eindstadium bereikt moeten hebben" zo stelt de Zijlwijk in een litanie van klachten die zij over het Leidse gemeentebe stuur heeft, „zeker daar waar de bewoning gerealiseerd is of zich in de laatste fase bevindt". In gaand op de verkeersproblema tiek brengen de woordvoerders van de Zijlwijk verder naar vo ren dat de aanleg van de Gooi meerlaan als tweede ontslui- tingsweg „langzamerhand ui terst noodzakelijk is geworden". Duidelijk gemarkeerde over steekplaatsen vinden zij even urgent. Ten aanzien van het openbaar vervoer wordt opge merkt dat de recente koppeling van de buslijnen 10 en 60 heeft geresulteerd in een frequentie van twee bussen in het half uur, die evenwel vlak na elkaar ko men. Gesuggereerd wordt een andere opzet uit te denken die een betere spreiding oplevert. Tot de grote verlangens van de Zijlwijk behoort zoals bekend een ruim en permanent onder komen voor het buurtwerk. In het rapport wordt daaraan nog eens herinnerd. Voorts dient volgens de stichting Zijlwijk an dermaal, „maar nu met meer goede wil", onderzocht te wor den of de schoolgebouwen niet ook voor andere doeleinden dan alleen onderwijs kunnen wor den gebruikt. Zeer boos laat Zijlwijk zich uit over het functioneren van het Leidse gemeentebestuur. „Zo er al sprake is van inspraak", al dus de stichting, „dan toch slechts in de zin van toegespro ken worden. Waarbij het nega tieve veelal overheerst met ver wijzingen naar de financiële problematiek, ideologische prio riteiten (soms ver bezijden de waarheid) en het puin van een vorig college dat geruimd moet worden. Zo blijft men van colle ge op college slopen, hetgeen niet alleen slopend werkt op initiatiefnemers maar uiteinde lijk elk particulier initiatief met de grond gelijkt maakt Soms ook wordt een zodanige voor stelling van plannen van de ge meente gegeven dat, wanneer na enige tijd het onhaalbare van de plannen blijkt diegenen die op basis daarvan hun mede werking eraan ontzeggen, ver weten wordt de plannen onhaal baar gemaakt te hebben". Verzocht wordt dan ook aan de gemeente: „Een willig oor, een willende daadkracht werkelijke inspraak, juiste informatie en inventiviteit los van ideologische stokpaardjes van welke zijde dan ook. Een goede wil voor mensen van goede wil". Van een onzer verslaggevers Leiden Het aantal telefonische verzoeken om hulpverlening dat bij de Telefonische Hulpdienst binnenkomt, blijft stijgen, zo blijkt uit het on langs verschenen jaarverslag 1974 van deze dienst. Ten opzichte van 1973 is een toename van het aantal telefoongesprekken waargenomen van ruim 60%. Voor dit jaar is een toename van ongeveer 50% geprognotiseerd, waarmee het aan tal telefoontjes dit jaar tussen de vijf- en zesdui zend komt te liggen. Wat de oorzaak van deze gestadige toename betreft, tast ook de dienst zelf in het duister. Enige oorzaken zouden kunnen zijn dat de hulp dienst steeds bekender wordt en dat de proble men in de samenleving steeds toenemen. De meeste problemen waarmee bellers bij de dienst „aankloppen" zijn die van de relatie: man-vrouw, ouder-kind en vriend-vriendin. Urgent probleem blijkt ook vaak de huisvesting. Wekelijks bellen tientallen mensen die blijkens de telefoongesprekken zitten te springen om een woonruimte. De vraag naar onderdak vormde 2 1/2% van het totaal in 1974 gevoerde telefoon gesprekken. Deze mensen zijn moeilijk te helpen, temeer daar Leiden voor „daklozen" geen op vangcentrum heeft. Uit het jaarverslag blijkt verder dat het aantal bellers tijdens de herfst toeneemt. De meeste bellers zijn tussen de 30 en 50 jaar oud. In de vijf jaar dat de Stichting Telefonische Hulpdienst Leiden nu bestaat is de dienst uitge groeid tot een groep dienstverleners van 80 vrij willigers, mannen en vrouwen van 20 tot 67 jaar. De groep vrijwilligers staat onder leiding van een psychologe. De stichting heeft plannen om vol gend jaar een algemeen coördinator aan te stel len in full-time dienst. Deze zal zich onder meer met de evaluatie van het werk van de vrijwilli gers gaan bezighouden. Financieel Over de financiële zorgen is de stichting min of meer heen. Deze zorgen waren onder meer te wijten aan het lange uitblijven van de subsidies van het ministerie van C.R.M.. In 1974, zo melden de samenstellers van het jaarverslag, is de basis gelegd voor een gezonde financiële structuur van de stichting. De 14 randgemeenten hebben inmiddels toege zegd de stichting te steunen door een financiële bijdrage van drie cent per inwoner. Een kwestie die met name in Oegstgeest nogal wat moeilijk heden opleverde. Dit betekent echter niet dat de stichting volop in de financiële middelen zit (bijdragen kunnen worden gestort op giro 2465180 t.n.v. de Stichting Telefonische Hulp dienst in Leiden.) Tussen 12 'en 1 uur 's nachts werden bij de Telefonische hulpdienst de meeste gesprekken (276) geregistreerd. (De Telefonische Hulpdienst is dag en nacht bereikbaar op nummer (071) 125202.) Scène uit „Dubbelkruis" Peter van der Linden morgenavond op en Robert Prager in voert in het Lak-thea- „Dubbelkruis", dat ter. Het stuk bestaat Toneelgroep Appel uit een aantal impro visaties gebaseerd op de autobiografie van de Duitser Rainer Maria Rilke, „Het dagboek van Laurids Brigge". Hoe verder de acteurs met de voorbereidingen kwa men, bleek dat alleen de uitbeeldingen zon der tekst hun ge dachten het beste konden weergeven. Met een drietal door zichtige tuimelramen en een vernuftig lichtplan, een groot aantal requisieten waaronder koffers, ketels, fietsen en kle dingstukken voor tra vestie en vele andere typeringen, spelen Peter van der Linden en Robert Prager dit boeiend levensspel. LEIDEN Misschien geen vondst, dat concert van het Toon kunstkoor Leiden, gisteravond in de behoorlijk bezette Stads- hoorzaal, maar dan toch wel een rake treffer met die plechtige mis van Gioachhino Rossini, de Messe Solennelle. Une petite messe zelfs. En dan vraag je je af, waar onze 19e eeuwse voorouders hun geduld vandaan haalden, want het was wel een mis voor „uithouders", die niet in de kortste keren aan het Ite Missa est toe wilden zijn. Vijf jaar vóór z'n dood schreef de „Parijse" Rossini zijn mis, toen hij als 73-jarige de geur van de eeuwigheid begon op te vangen. Hij was en bleef de maker van de opera buffa, maar zijn Agnus Dei blijft gedenkwaardig, op z'n minst: een hoogtepunt in de muziekliteratuur. Dirigent Gerard Akkerhuis Leo van Doeselaar, die op het Vermaarde popgroep in Leiden Dit is de popgroep „Hank the knife and the jets" die aan staande vrijdagavond optreedt in de Stads gehoorzaal. In voor programma treedt de groep „Capricornus" op. „Hank the knife and the jets" is een meer bekende groep in Nederland. Haar eerste plaat „Guitar king" stond al vrij snel in de hoogste regionen van de hit parade. De groep doet het nu erg goed in Duitsland. Het popconcert in de Stadsgehoorzaal be gint om 20.00 uur. heeft een goede gooi gemaakt met deze vertolking. Zijn koor stond gisteravond op de voor grond, en dat afgezien van de uitzonderlijk goede „cast" van Solisten: Nelly van der Spek, sopraan („die Vierte im Rhei- ne"), Sylvia (Akkerhuis) ScKlu- ter, alt, de Limburgse tenor Anton Trommelen (die we graag op het plankenveld van de Parijse Opéra zouden wil len horen), en de veelzijdige, Frans onderscheiden bariton Bernard Kruysen. Niet zo religieus, maar wel een één en al vervoerend luister spel was deze Rossini-mis, die al getekend werd door het aangenaam klinkend en op merkelijke „partnerschip" tus sen vleugel en harmonium, waardoor het terrein van de hedendaagse „pop" werd be naderd. Je vraagt je vandaag de dag af, hoe iemand anno 1863 daarbij kwam.... Jan van der Meer vormde een gedragen en ludiek onderdeel in het geheel als solist: lokaal en internationaal mogen we hem wel inmiddels een „mu zenzoon" noemen (vergeef het ons, maar hij nu eenmaal een behoorlijke „vleugelwijdte" gekregen), daarbij werd hij deskundig gesecundeerd door harmonium (dat tegen de toon aan figureerde) ons contra- puntische dictees voortoverde. Maar tenslotte zelfs op de eerste plaats was er het Toonkunstkoor, dat ons het genot van een azuren concert schonk: zonnig, breed, maar niet zorgeloos, met vooral die diepte in het Agnus Dei, dat Rossini zijn eigen „Requiem" schonk. Het Toonkunstkoor Leiden mag deze Messe in zijn anna len bijschrijven als een bijzon der succesvolle prestatie. We hoorden een vol en compleet ensemble, een „totale" koor klank, zeldzaam mooi voor Leiden. Toonkunst was hier het geëigende instrument om een zonnige schoonheid al was het „maar" opera-getint te vertolken. Akkerhuis was een begripvolle „docent", die met doseringen weet om te springen. Met zo'n koor kun je gemakkelijk het ritme en de drift van een supermuzikale compositie als de Messe Solen nelle van Rosini met gloed en overtuiging aan een paar hon derd geboeide luisteraars overdragen. Het was een „Ros sini anno 1975"; we zullen er aan blijven denken. Ton Pieters Concert in Lutherse Kerk LEIDEN De Lutherse Kerk, Hooglandse Kerkgracht 26, is dringend toe aan restauratie. Ten bate van het restauratiefonds wordt zondagmiddag sen concert gegeven door de organist H. C. Jasperse tesamen en afwisselend met het Toonkunstorkest Leiden o.l.v. René Verhoeff en met solistische medewerking van mevr. S. Backer-Hoekstra, fluit. Uitgevoerd worden werken van o.a. Handel, Walther, Stamitz en J. S. Bach. Door orkest en orgel tesamen: het orgelconcert in G. Klein van G. F. Hfindel. Aanvang 15 uur. Scène uit „Romeo en Julia" Tatiana Radier, Hetty Verhoogt en Cansi Geraedts in „Romeo en Julia", dat het Stadstoneel Rotter dam vrijdagavond a.s. opvoert in de au la van het Rijnlands Lyceum in Oegst geest „Romeo en Julia" van William Shakes peare staat betiteld als een „liefdesdra ma" en is altijd als een tragedie ten to nele gevoerd. René Lobo, die dit stuk heeft geregisseerd, ziet het anders; hij ziet het als een groot komediespel van overmoed, onbe- mende mensen te- suisdheid van jonge genover klein-burger- LEIDEN Theater Arena uit Gent speelde gisteravond in het Rijnlands Lyceum een stuk van Hugo Claus: Pas deDeux. De groep was hier in het kader van een cultureel uitwisselingsver drag. Het is altijd interessant om kennis te nemen van buiten lands toneel, vooral als dat stukken speelt van Nederlandse bodem in onze eigen taal. De confrontatie is me zeker niet tegengevallen. gezonde en ondeme- lijke lieden, kortzich tig en zonder enige humor. Een stuk van grote hartstochten, die zo intens beleefd worden, dat zij uiteindelijk tot de dood voeren. René Lobo, wil, dat de tegenkleur van het drama, de komediekant dus, de boventoon voert. Hij wil de jeugdige nuchtere „geinkant" (zoals hij zelf zegt) beklemtonen, waardoor het publiek niet gecon fronteerd zal worden met een larmoyante avond. Romeo is voor René Lobo geen van de wereld vervreemde jongen, maar een gezonde jongeman met charme en humor, verloofd... hij wil het weten ook! Julia is het onbeschreven blad, en onbenullig, zoals haar moeder mevrouw Capulet. De voedster kent alleen de erotische kant van het leven en zou het liefst alle heren van Verona dienen en bedienen. Het zijn „gewone mensen" die René Lobo wil laten zien in dit prachtige stuk van William Shakespeare. De voorstelling begint om 20.15 uur. Pas de Deux bestaat uit twee delen en is gesitueerd op het toneel van een kleine schouw burg. Een wat oudere, succes volle acteur probeert met een jong actrice, waarmee hij vroeger nog eens een relatie heeft gehad, te repeteren on der toeziend oog van een jeug dig toneelmeester. De beide spelers hebben hun geloof in de echtheid van men sen verloren. Ze geloven niet meer in eikaars haat en niet meer in eikaars liefde, niet meer in eikaars pijn. Alles wat ze tegen elkaar zeggen, willen ze als spel ontmaskeren, be halve wanneer ze echt repete ren. Dan ontstaat een sprankje echtheid. De schijnwereld van het theater staat dus waarach tigheid toe in tegenstelling tot de realiteit die voortdurend als schijn ontmaskerd wordt. Wat we zien en daarbij blij ven we aan de oppervlakte zijn twee mensen die constant bezig zijn te proberen eens één keer nog spontaan, van binne- ARRIBA ARRIBA" IN VOLKENKUNDE Leiden De Latijns-Amerikaanse dansgroep „Arriba-Arriba" onder leiding van Anina Mar- giono zal zondagmiddag in het Rijksmuseum voor Volkenkunde een optreden verzorgen van Peruaanse en Argentijnse dansen. Het drie kwartier durend programma, dat om 3 uur begint, zal om 4 uur worden herhaald. Elke dans wordt van een korte inleiding voorzien. Met het oog op het beperkt aantal zitplaatsen is het raadzaam tijdig in de aula aanwezig te zijn. nuit te reageren. Daartoe wen den ze barokke taalstromen aan (daar staat een schrijver als Claus wel garant voor) om zo'n reactie aan te zwengelen. Af en toe lijkt het te lukken, te vaak wordt de toch al lam me vogel voor het hoogtepunt van zijn vlucht neergehaald. Tenslotte, na in een roes van dronkenschap terecht te zijn gekomen, gaan ze toch met elkaar mee; als ouwe, trouwe makkers. Een triestig eind. Vooral Annelies Vaes als de actrice bracht behoorlijk ge nuanceerd spel op de planken. De wat oudere, al bijna uitge bluste acteur, die in zijn cita ten en oude verhalen verzandt, werd mooi vertolkt door Jaak Vissenaken. Zij beiden brach ten het er met het probleem van het toneelspelen op het toneel goed vanaf. Ook de dronkenschap in het tweede deel was niet te platvloers. John Willaert was een aardige, wat verlegen toneelmeester (een moeilijke rol van be schouwer, die het grootste deel van het stuk toekijkt); mis schien niet overal overtuigend. Geen wereldschokkend stuk van Claus. Zowel thema, als vorm zijn niet origineel. Wel degelijk, met fraaie tekst gge- deelten, zoals vooral Claus die kan maken. De geringe publie ke opkomst was dus onterecht Paul van der Plank (Van een onzer verslaggevers) LEIDEN Het borstkankeron derzoek dat op initiatief van de federatie voor vrouwelijke vrij willigsters van januari tot no vember in het Academisch zie kenhuis werd gehouden, is suc cesvol verlopen. Van alle opge roepen Leidse vrouwen vanaf 35 jaar is zeventig procent naar het onderzoek, dat voor een groot deel door vrijwilligsters werd verricht, gekomen. Dat is ongeveer tien procent meer dan de initiatiefneemsters hadden verwacht. Bij drie van de duizend vrou wen werd kanker geconstateerd. Zonder een dergelijk onderzoek melden zich jaarlijks 1,7 vrou wen per duizend vrijwillig bij de dokter. „Hieruit durven we te concluderen dat het een goed onderzoek is geweest, te mmeer daar bij de drie per duizend kanker in een vroeger stadium kon worden ontdekt dan bij vrijwillige meldingen", aldus professor A. Zwaveling, die de initiatiefneemsters terzijde heeft Foto Vijfentwintig procent van de op gekomen vrouwen werd voor een tweede onderzoekopgeroe pen. Bij vijftien procent werd een foto van de borsten ge maakt „Inderdaad is het maken van een foto, vooral bij oudere vrouwen de beste methode, maar ook de duurste", zegt pro fessor Zwaveling. In maart 1976 zullen de resulta ten bekend zijn van een borst kankeronderzoek in Nijmegen, waar het lichamelijk onderzoek minder nauwkeurig is, maar waar van alle vrouwen een foto wordt gemaakt. „Wanneer blijkt dat met de foto's „slechts" een beter resultaat van één pro mil le wordt gehaald, weten we ze ker dat onze methode van on derzoek is geslaagd." Baarmoederhalskanker De federatie van vrouwelijke vrijwilligsters in Leiden over weegt binnenkort ook een on derzoek naar baarmoederhals kanker te begeleiden. „We we ten nog niet waar we de midde len vandaan moeten halen", al dus mevrouw Vis-Hommers, voorzitster van de federatie. De moeilijkheid met een dergelijk onderzoek is namelijk dal het alleen door speciaal daarvoor opgeleide krachten kan worden gedaan. De persoonlijke bijdra ge zal dan ook 25,— moeten zijn; voor het borstkankeronder zoek was dat 5,—. „Ik ben bang dat het bedrag te hoog is om van een goede opkomst ver zekerd te zijn", zegt mevrouw Vis. De tweede kamerleden Tilanus en Kruisinga (beiden CHU) heb ben overigens aan de staatsse cretaris van volksgezondheid en milieuhygiëne vragen over het Leidse onderzoek gesteld. De kamerleden vragen zich af of er geen gecombineerd onderzoek naar baarmoederhals- en borst kanker kan plaatshebben. Wan neer de minister het daarmee eens is, kan de federatie waar schijnlijk aanspraak maken op subsidie van het ministerie van volksgezondheid. Hulpdienst Overigens wil de federatie van vrouwelijke vrijwilligsters ook komen tot een soort „hulp dienst" die vrouwen, bij wie een borst moet worden geampu teerd, bijstaat De „hulpdienst" zal bestaan uit een aantal vrou wen, die meer dan drie jaar geleden al een dergelijke opera tie hebben ondergaan. Het is de bedoeling dat zij de patiënte vlak na, of liever nog, vlak vóór de operatie in het ziekenhuis opzoeken, om met haar te pra ten over eventuele problemen die de borstamputatie met zich meebrengt. „Als dokter kun je nooit hele maal de problemen overzien waar een patiënte mee te maken krijgt bij borstamputatie," aldus professor Zwaveling. „De vrij willigsters zouden voor de pa tiënte het levend bewijs kunnen zijn, dat er met een geamputeer de borst gewoon te leven valt." Vrouwen die aan dit initiatief willen meewerken kunnen zich melden bij mevrouw Van Wal raven, Jan Vermeerlaan 7, Oegstgeest, telefoon 152467. Grof vuil LKIDEN De grof vuil wegen ven de gemeentelijke reinigingsdienst komt mor gen in de volgende straten van Leiden: Rijnsburgerweg. Terweepark, Boerhaave- laan. Manen poelstraat, Kagerstraat, Zwei- andlaan. Van Swietenstraat, Faljerilstraat, Houtlaan, Antonie Duycklaan, Van Beu- ningeniaan, Van Slingelandtlaan; Johan de Wittitraat, Johan van Oldenbarneveld- straat, Fagelstraat, Ledenberchstraat, Ho- gerbcctsstraat, W&rmonderweg, Nachte gaallaan, Mezonstraat, Vinkenstraat, Lijst erstraat, Roodborststraat, Merelstraat, Wasscnaarseweg, Leeuwenk straat, Blauwe Vogelweg. Stationsweg, Paviljoenshof, Sta tionsplein, Morssingel, Pesthuislaan, Piet Paal tj ens pad, Morsweg (van Mors poort tot Lage Morsweg); 'Paul Krugerstraat, Pres Steynstraat, Transvaaikade hof, Joubert- straat, Wolmaranatraat, v d. Tasstraat, Loosenstraat, Rjjnnchtstraat, De Wed- straat, Rei tas trast. De la Reystraat, Pre to-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1975 | | pagina 3