Minder gevaarlijke sigaret
een gevaarlijke conclusie
Geldboete werkt goed
in militair tuchtrecht
NVV: Spoedig onderzoek naar
WAO-uitkeringen, geen heksenjacht
GROEN LICHT VOOR
RIJN-RHÖNEKANAAL
MS-stichting wil
Chaos door
stakingen in
Japan
Nyerere:
Tanzania
heeft hulp
nodig
VN verbiedt
martelen
behandelings-
onderzoekcentrum
Gouverneurs
voor Sahara
al benoemd
Ook opvolger
van Agnew
beschuldigd
PAGINA
(Van één on2er verslagge
vers)
DEN HAAG/AMSTER
DAM Het gevecht
rond de sigaret is sinds
vorige week vrijdag op
nieuw losgebroken. Die
dag verscheen het lang
verwachte rapport over
het gehalte van teer en
nicotine in sigaretten.
Het rapport is in op
dracht van het ministerie
van Volksgezondheid en
Milieuhygiëne door TNO
samengesteld. Het minis
terie heeft er vrijdag
reeds de conclusie aan
verbonden, dat men be
ter geen sigaretten meer
kan roken. Kan men het
echter niet laten, dan ad
viseert het ministerie de
roker dan maar het liefst
teer- en nicotine-arme si
garetten te kopen. Deze
zijn, aldus het ministerie
„minder schadelijk voor
de gezondheid".
Dr. Meinsma, directeur van het
koningin Wilhelminafonds, is
daartegen in verzet gekomen.
Hij acht de officiële mededeling
van het ministerie dat de teer-
en nicotine-arme sigaret, minder
schadelijk zou zijn voor de ge
zondheid „bijzonder gevaarlijk".
Temeer, omdat deze mededeling
niet nader toegelicht is en „om
dat dier-experimenteel onder
zoek in deze geen houvast biedt,
terwijl een vergelijkend onder
zoek bij rokers medisch-ethisch
ontoelaatbaar is, zeer tijdrovend
zou zijn en daarom nog nooit is
geschied". Bovendien vindt dr.
Meinsma de door TNO samen
gestelde lijst met teer-'en nicoti
negehaltes „misleidend".
Tabaksfabrikant Niemeyer
wijst er echter in zijn commen
taar in het verschenen rapport
op, dat de conclusie van het
ministerie van Volksgezondheid
aansluit op de mening van de
Wereld Gezondheids-organisa- wezen op het bestaan van teer-
tie. Deze organisatie heeft gerui- en nicotine-arme sigaretten. Zij
me tijd geleden namelijk al ge- koos namelijk als richtlijn, dat
RANGLIJST VAN ONDERZOCHTE MERKEN
teer-
nicotine
Belinda super kings filter 21
1.1
gehalte rn
gehalte in
Gauloises Caporal 21
Filter mg/sigaret
mg/sigaret
4-
Gold Coast filter 21
0.9
-r Ausiese
9
0,1
4-
North State filter 21
1.2
FJair Dubbel filter
11
0.6
4-
Tivoli Filter 21
1.1
Kelly Halvaret
11
0.6
J-
Came! filter 22
-r Rosy Dual filter
11
0.6
Chesterfield 22
1.2
Everest filter
12
0.6
4-
Gladstone mild menthol
Everest Menthol filter
12
0.6
filter 22
Kellv Halvaret menthol
12
0.6
Lexington 22
Roxv Dual filter menthol
12
0.6
Mantano 22
1.0
1.3
Alaska King size filler
13
0,6
Bastos havanne 23
Krone
15
0.5
4-
Bclga filter 23
1,5
Lord extra filter
15
0.5
Belinda super king size
Peter Stuyvesant king size
menthol 23
1,3
menthol
0.7
Benson and Hedges special
Belinda King size menthol
16
0.9
filter 23
1.4
1.3
Arizona
17
0.7
Gauloise Caporal filter 23
Belinda Filter king size
17
0.9
Miss Blanche 23
1.3
Ernte 23
17
0.8
The Three Castles 23
1.2
Lux filter
17
0.9
Tivoli Super king size 23
1.2
Mercedes Charcoal filter
17
0.8
4-
Twiggy 23
0.9
Pall Mall export king size
Camel 24
1.3
filter
17
0,9
Chief Whip 24
1.3
Peter Stuyvesant king size
Hunter kinc size 24
1.1)
filler
17
O.S
Lek 25 24
1.1
1.3
Atika
IS
0.8
Lucky Strike 24
Chesterfield filter
18
1,1
4-
Marlboro 24
1.3
Golden American
North Stale 24
1.0
King size filter
IS
0.8
4-
Peter Stuyvesant luxury
Fi3 Crownfilter
IS
0.7
length 24
1.2
Roxy 20's
18
0.8
4-
Philip Morris plain 24
l.l
1.3
Caballcro filter
19
1.1
Rolhmans King size plain 24
Denver king size filter
19
0.9
Runner King size plain 24
1.1
Kent
19
0,8
Caballcro 25
1.4
Luckv Strike flavor flo
Alaska 25
1.1
filter
19
1.1
4-
Pall Mall export king size
Mantano filter
19
1.2
plain 25
1.1
Philip Morris filter
19
0.8
i3astos Iegeres 26
1.4
1.3
Rothmans King size filter
19
1.1
Gladstone king size plain 26
Roxy special
19
0.8
St. Michel 26
1.3
Runner king size filter
19
0.9
Gilden Fiction 27
1.6
t Runner menthol filter
19
0.9
Players n/c medium 27
1.2
Tivoli menthol
19
1,0
Senior Service 27
1.4
H- Dunhill king size filter
20
U
Pall Mall 29
1.5
t Galdstone mild filter
20
1.0
Arsenal king size 31
1.4
t Pall Mall filter
20
1.0
Black Beauty 37
3,5
rokers, die niet kunnen of willen
stoppen met het roken van siga
retten, aangemoedigd moeten
worden om over te stappen op
sigaretten met lage gehaltes.
Overigens heeft het ministerie
van Volksgezondheid de Neder
landse tabaksfabrikant niet ge
kend in zijn opdracht aan TNO.
Nog steeds houdt ondermeer
Niemeyer vast aan de formule,
die TNO drie jaar geleden ont
worpen heeft, om het schadelij
ke karakter van sigaretten te
bepalen. Toen werden namelijk
de gehaltes van teer en nicotine
samengevoegd. Daaruit vloeide
het stippen-etiket voort, dat op
sommige sigarettenmerken te
vinden is.
Het ministerie heeft deze stip-
penaanduiding niet overgeno
men, ervan uitgaande, dat de
tabakshandelaren het hierover
met elkaar nog steeds niet eens
zijn. Volksgezondheid stelt ech
ter vast, dat de thans door TNO
samengestelde lijst van sigaret
tenmerken gerangschikt is naar
het aangetroffen teergehalte.
Deze lijst geeft volgens het mi
nisterie een duidelijke aanwij
zing. „De consument kan op
grond van de resultaten van het
onderzoek bij zijn keuze reke
ning houden met het teer- en
nicotinegehalte van de in de
handel zijnde merken sigaret
ten", aldus de officiële medede
ling.
De fabrikanten verschillen hier
bij duidelijk van mening met
het ministerie. „Niet alleen het
aangetroffen teergehalte moet
maatgevend zijn voor de bepa
ling van de ranglijst, maar de
combinatie van teer-nicotine.
Op de door het ministerie aan
vaarde lijst krijgt men in feite
een vertekend beeld", aldus de
fabrikanten. Zij komen hiermee
merkwaardiger wijze dichtbij
het standpunt van dr. Meinsma,
die zij het op medische
gronden aanvoert dat de door
het ministerie gepubliceerde
lijst „misleidend" is.
Kanselier Helmut Schmidt van West-Duitsland tilt een
tankgranaat op tijdens zijn bezoek aan Duitse troepen op
de Lueneburger heide. Volgens het Duitse blad Die Welt
zou Schmidt daarbij een mop hebben verteld over Italiaan
se tanks tijdens de wereldoorlog, voorzien van één ver
snelling vooruit en vier achteruit. Volgens een regerings
woordvoerder heeft Schmidt bij het vertellen van de mop
evenwel Italië niet genoemd.
TOKIO (DPA) In Japan
dreigt een chaos na de negen
vakbonden die het overheid
spersoneel vertegenwoordigen
stakingen hebben aangekon
digd die verscheidene sectoren
van het openbare leven sollen
treffen. De bonden hebben tot
deze acties besloten nadat on
derhandelingen met de regering
over het verlenen van stakings
recht aan overheidspersoneel
niet tot resultaten hadden ge
leid.
Zwaartepunt van de acties is de
morgen beginnende staking bij
de staatsspoorwegen, die voor
een periode van tien dagen al
het railvervoer zal verlammen.
De hierdoor veroorzaakte ver
keerschaos zal nog groter wor
den als later deze week ook het
personeel van de gemeentelijke
vervoerbedrijven het werk neer
legt Bij de posterijen zal dage
lijks een vijfde van het perso
neel niet werken.
Wordt er meer gestraft?
DEN HAAG (ANP) Het instituut van de ver
trouwensman in de krijgsmacht en de vorig jaar
ingevoerde krijgstuchtelijke geldboete lijken be
vredigend te werken. De geldboete neemt reeds
nu een niet weg te denken plaats in in het
tuchtrechtelijke sanctiestelsel.
Dit heeft staatssecretaris Stemerdink (defensie)
meegedeeld in brieven aan de vaste commissies
voor defensie van de eerste en tweede kamer en
aan het centraal georganiseerd overleg militairen.
De bewindsman baseert dit op rapporten van de
bevelhebbers van de drie krijgsmachtdelen en van
de commandant van de koninklijke marechaussee.
Over de geldboete is onlangs een enquête gehou
den onder tot straffen bevoegde meerderen van
het eerste legerkorps van de koninklijke land
macht
Het instituut van de vertrouwensman is in decem
ber 1973 ingevoerd, vooruitlopend op de algehele
herziening van het militaire straf - en tuchtrecht.
Militairen kunnen sindsdien, bij behandeling van
krijgstuchtelijke vergrijpen worden bijgestaan
door een zelf te kiezen of een op hun verzoek
toegevoegde vertrouwensman.
De geldboete dateert van 1 november 1974. Het
is een experiment, vooruitlopend op een nieuw
militair tuchtrecht De geldboete berustte op twee
overwegingen: er leek behoefte te bestaan aan een
aanvulling van het straffenpakket, nadat dit door
het vervallen van de zwaarste krijgstuchtelijke
straffen (streng arrest en tuchtklasse) was inge
krompen, tevens hoopte men dat met invoering
van de geldboete minder vrijheidsbeperkende
straffen zouden vallen.
In zijn brief zegt staatssecretaris Stemerdink, dat
er een tendens lijkt te bestaan om meer daadwer
kelijk te straffen. De cijfers over de volgende
rapportageperioden moeten worden afgewacht om
te zien of de tendens doorzet De oorzaken ervan
blijken niet met zekerheid uit de rapporten en de
enquête. Daaarom is de bewindsman op dit mo
ment niet van plan aanwijzingen te geven voor
de hantering van tuchtrechtelijke sanctiemiddelen.
SOESTD1JK/DEN
HAAG President Nye
rere van Tanzania heeft
gisteren, bij zijn bezoek
aan Cebemo, de katholie
ke centrale voor bemid
deling bij medefinancie
ring van ontwikkeling
sprogramma's in Den
Haag, erop gewezen dat
zijn land wel het princi
pe van zelfontwikkeling
huldigt, maar toch hulp
nodig heeft Soms, zei hij,
zijn kerken en kerkelijke
instanties tegenwoordig
te verlegen om hulp te
bieden. Ze vragen zich
af: zijn wij nog nodig?
President Nyerere in een vrolijk gesprek met koningin Juliana en prins Bernhard
op paleis Soestdijk.
Nyerere begrijpt deze aarzeling, nadat er in het verleden strubbelin-
gen zijn geweest tussen kerk en staat, toen scholen en ziekenhuizen
werden genationaliseerd. Ook werd verondersteld dat het socialis
me van Tanzania gelijk zou staan met atheisme. „Dat is een
Europese discussie die niet in Afrika hoeft op te gaan. Het
socialisme is nu aanvaard door bisschoppen en gelovigen. De
kerken willen hun rol spelen in de nationale ontwikkeling", aldus
Nyerere, die in Den Haag het irrigatieprojekt Nkenge toelichtte.
Dit project begint besheiden en kan geleidelijk worden uitgebreid,
om massale aanpak te vermijden. Cebemo zal het project met 2
min gulden financieren. Ook buitenlandse organisaties steunen de
onderneming. Nyerere bestreed ook dat hij tegen iedere mechanisa
tie zou zijn en de ontwikkeling slechts wil bereiken met de schop.
We hebben wel degelijk tractoren, aldus de president, maar ik wil
geen mensen werkloos maken. Cebemo vroeg hij ook om voorkeur
te geven aan projecten die de man aan de slag heipén - de vrouw
doet immers nog steeds het meeste en zwaarste werk op het land.'
Op een persconferentie verklaarde Nyerere dat Tanzania met
tegenzin de resolutie in de VN heeft gesteund, waarin het zionisme
een vorm van racisme wordt genoemd. Hij achtte het namelijk
niet juist dat joden uit Europa, uit Amerika en ook de Arabische
landen naar Israël trekken, terwijl voor de Palestijnen geen plaats
is. Hij zei begrip te hebben voor het „pathologisch verlangen" van
de joden naar een eigen vaderland, na tweeduizend jaar anti-semi-
tisme. Maar anti-semitisme „is iets van het christelijk Europa, niet
van de derde wereld".
Zuid-Afrika moet volgens hem politiek en economisch worden
geïsoleerd. Het land is geen normaal lid van de internationale
gemeenschap, omdat het het enige land is waar het ras, de
huidkleur bepalend is voor de maatschappelijke toekomst van de
mens. Zijn land is gekant tegen het onderhouden van economische
betrekkingen met Zuid-Afrika, ook tegen investeringen.
Tijdens een gala-diner op paleis Soestdijk dankte president Nyerere
Nederland voor de hulp en de geest van waaruit die hulp aan
Tanzania wordt gegeven. Koningin Juliana had tijdens een toast
verklaard: „Wij kunnen niet, zoals andere landen raketten naar
de maan schieten, maar wij kunnen wel raketten van liefde sturen
naar onze medemensen."
NEW YORK (AP) - De sociale
commissie van de algemene ver
gadering der Verenigde Naties
heeft zijn goedkeuring gehecht
aan een resolutie waarin het
martelen wordt verboden en
wordt aangedrongen op straf
rechtelijke vervolging van per
sonen die zich aan het bedrijven
van martelingen schuldig ma
ken.
goedkeuring goedkeurcg van de
resolutie, die geen bindende
kracht heeft, geschiedde in de
sociale commissie met eenheid
van stemmen, en volgde na een
verhit debat tussen de afgevaar
digden Van de Sowjet-Unie en
Chili die eikaars regeringen
over en weer beschuldigden van
het martelen van politieke ge
vangenen.
De resolutie moet nu nog wor
den goedgekeurd door de alge
mene vergadering, maar dat is
een formaliteit want alle 143
leden zijn in de sociale commis
sie vertegenwoordigd.
I UTRECHT (ANP) De
Nederlandse multiple
sclerose-stichting, die
l op 13 december in Ut-
recht haar twaalf en
een halfjarig bestaan
i viert, meent dat er op
j korte termijn een onder-
zoek- en behandel ings-
centrum moet komen
i De eerste aanzet daar-
I toe wordt al gegeven in
de vorm van een mate-
rialenbank in Leiden en
een „patientengegevens-
i bank" bij de stichting,
die samenwerking met
researchcentra in het
buitenland kunnen ver
gemakkelijken.
Nederland telt naar
schatting 10.000 multiple
sclerose (MS)-patiënten.
Er komen er ieder jaar
minstens 260 bij en het
ziekteverloop strekt zich
over gemiddeld dertig
jaar uit. Door „verhar
dingen" in het centrale
zenuwstelsel ontstaan
beschadigingen die als
het ware kortsluitingen
tot gevolg hebben. In het
begin leiden die tot loop
stoornissen, moeilijkhe
den bij het zien, trillen
de handen, moeilijk
opreken e.d. Soms ver
dwijnen deze verschijn
selen weer om pas na
jaren - in heviger mate
- terug te komen. Bij
sommige patiënten heeft
de ziekte een vrij mild
verloop, bij andere leidt
ze tot volledige invalidi
teit.
Prof. dr. J. M. Minder-
houd, voorzitter van de
werkgroep research van
de medische adviesraad
van de stichting, zei gis
teren op een persconfe
rentie dat er nog drie
factoren zijn die waar
schijnlijk een rol spelen
bij het ontstaan van
multiple sclerose: een
zekere mate van erfe
lijkheid, gevoeligheid
voor de „eigen" eiwitten
van de zenuwcellen van
de patiënt en een of an
der langzaam werkend
virus. Het effect van be
paalde behandelingen is
moeilijk te meten, om
dat de ziekte met veel
ups en downs gepaard
gaat. Een patiënte:
„Multiple sclerose is be
slist geen saaie ziekte, je
komt voor prettige en
minder prettige verras
singen te staan, er kan
van de ene dag op de
andere wat uitvallen of
juist weer wat beter
gaan".
De stichting ziet het als
een van haar belangrijk
ste taken, multiple scle-
rose-patiënten op te spo
ren. Er zijn er nu 4000
van de 10.000 geregi
streerd.
Andere activiteiten van
de stichting zijn het
voorlichten van patiën
ten en hun verzorgers
via een contactblad, het
oprichten van sociëtei
ten, een telefonische
hulpdienst die het pa
tiënten mogelijk maakt
problemen voor te leg
gen aan verschillende
deskundigen en het or
ganiseren van aangepas
te vakantiereizen. De ju
bileumviering in Utrecht
wordt bijgewoond door
600 patiënten en hun
verzorgsters.
AMSTERDAM (ANP) - Als het waar is
dat, zoals vaak wordt gesuggereerd, velen
ten onrechte een WAO-uitkerlng genieten,
moet de regering dit zo spoedig mogelijk
onderzoeken. „Het is niet de bedoeling een
soort heksenjacht te openen op degenen die
recht hebben op een uitkering, maar als
blijkt dat inderdaad op belangrijke schaal
de wet onjuist wordt toegepast of dat er
misbruik wordt gemaakt, dan zullen er
passende maatregelen moeten worden geno
men.
Dit heeft NW-secretaris Hennie Berends
gisteren in Amsterdam verklaard tijdens de
verbondsvergadering van het NW, die zich
beraadde over het meerjarige discussiepro
ject „Vakbeweging en maatschappij". Dit
project zal na voltooiing in 1977 een beleid
sprogramma voor wat langere termijn voor
het NW zijn.
De heer Berends gaf te kennen dat de
sociale zekerheid te vaak wordt gebruikt om
allerlei problemen rond de arbeid op te
lossen. In dit verband bracht hij het beweer
de „oneigenlijke gebruik" van de WAO-uit
keringen ter sprake. Er wordt, weieens ge
suggereerd, aldus Berenda, dat werkgevers
met bedrijfsgeneeskundige diensten zouden
manupuleren met betrekking tot het afgeven
van arbeidsongeschiktheidsverklaringen
„om zo geruisloos van werknemers af te
komen". Gezien de frequente beschuldigin
gen wordt het, aldus Berends, tijd dat de
regering initiatieven neemt voor een onder
zoek. Ten aanzien van de WAO met zijn
explosieve kostenstijging zou er een repre
sentatieve steekproef moeten worden ge
daan, zonder dat dit voor de betrokkenen
directe nadelige gevolgen oplevert Het ar
beidsverleden, de wijze en het moment
waarop men in de WAO is terecht gekomen,
zouden moeten worden onderzocht, terwijl
objectieve medische instanties de gezond
heidstoestand van de betrokkenen moeten
onderzoeken.
In andere secties van de discussie kwamen
verlangens op tafel als verlaging van de
pensioenleeftijd, vereenvoudiging van de so
ciale uitkeringen, uitbreiding van aanvullen
de pensioenen, redelijke inkomensverschil
len op grond van functieverschillen, het
opnemen van vrije beroepsbeoefenaars in
loondienst en een vermindering van vrije
beroepsbeoefenaars in loondienst en een
vermindering van loonsverschillen voor
zover ze bestaan op grond van verantwoor
delijkheden. De verantwoordelijkheden van
een tram- of busbestuurder wijken in princi
pe niet af van die van een piloot, aldus een
van de inleiders.
DIJON (AFP) De Franse president Valéry
Giscard d'Estaing heeft zijn fiat gegeven aan de
aanleg van een kanaal tussen de Rijn en de
Rhóne, waardoor de Noordzee verbonden wordt
met de Middellandse Zee en Rotterdam met Mar
seille.
Het idee de twee zeeën met elkaar te verbinden
is niet nieuw. Elf twaalf eeuwen geleden liep
Karei de Grote al met deze gedachte rond en voor
hem liet Licius Vitelius, militair gouverneur van
Germania onder keizer Nero, ook al deze geluiden
horen.
Het kanaal zal komen te liggen tussen Mühlhausen
in de Elzas en Saint Symphorien even ten zuiden
van Dijon. Daarmee wordt een afstand overbrugd
van 229 kilometer. Er zullen 24 sluizen worden
aangelegd. De totale kosten van het project wor
den geschat op 5,6 miljard franc. Dat is evenveel
als het budget van de afgelopen tien jaar van het
Franse ministerie van verkeer en waterstaat voor
alle Franse waterwegen. Giscard heeft gezegd dat
men in maart 1976 met de werkzaamheden een
begin zal maken.
Als de Westduitsers in 1982 gereed komen met de
aanleg van een kanaal tussen de Rijn en de Donau
zal men vanuit Rotterdam via deze beide rivieren
naar de Indische oceaan kunnen varen. Uiterlijk
1986 moet het mogelijk zijn om via de Rijn, de
Rhóne, langs Marseille en Cairo deze oceaan te
bereiken.
MADRID (DPA) Marokko en
Mauretanië hebben hun vice-
gouverneurs voor het gebied
van de Spaanse Sahara be
noemd. Zij zijn daarmee voor
uitgelopen op een uitspraak
van de Verenigde Naties. In
New York discussieert de deko
lonisatiecommissie van de VN
nog steeds over deze kwestie.
ADVERTENTIE
GEVANGENISOPROER
In de gevangenis op Pikers Island bij New York is gisteren een opstand onder
gevangenen uitgebroken die verbetering van hun leefomstandigheden eisten. Aan de
opstand kwam vannacht een eind toen de autoriteiten toezegden op de eisen van
de gedetineerden te zullen ingaan. Vijf gevangen genomen bewakers kwamen ongedeerd
vrij. Hier nemen een aantal bewakers er hun gemak van.
BALTIMORE (UPI) - De op
volger van ex-vice-president
Spiro T. Agnew als republikeins
gouverneur van Maryland, Mar
vin Mandel, is door een federale
gerechtelijke jury, die een on
derzoek instelt naar politieke
corruptie in de staat, in staat
van beschuldiging gesteld terza
ke van poging tot oplichting van
het volk van Maryland. De be
schuldiging houdt verband met
wetgeving ten gunste van het
aanleggen van een staatsren-
baan.
