SURINAME
Elite van
viert vanavond feest
(Van onze speciale verslaggever Sig Wolf)
PARAMARIBO Suriname, nog maar drie
dagen verwijderd van de belangrijkste gebeurtenis
uit zijn geschiedenis, de onafhankelijkheid, heeft
als grootste probleem de verstikkende roddels over
wie wel en wie niet is uitgenodigd voor de officiële
recepties, ontvangsten, eetfestijnen en staatscere-
monieën. De tropische buien van de afgelopen
dagen hebben kennelijk hun uitwerking niet ge
mist. De politieke troebelen, waarbij elk woord
de eerste de beste politieke schreeuwer breed
wordt uitgemeten in de plaatselijke pers, hebben
plaats gemaakt voor een bijna eentonige klaagzang
van mensen die zich gepasseerd voelen door de
opperman, de gepensioneerde Britse kolonel Hef-
ford, die voor 4000 gulden Nederlandse Courant per
maand is ingehuurd om de onafhankelijkheidsker-
mis te organiseren.
De Britse kolonel, grossier in onafhankelijkheids
feesten, heeft zijn fantasie hier in de tropen ruim
schoots vrij spel gegeven. Wat er uit de bus is
gekomen liegt er niet om. Volgens de beste Britse
tradities bestaat de hele viering van de onafhanke
lijkheid dan ook uit niets anders dan recepties, een
gebedsdag, een staatsbanket, cocktails, een staats-
bal, een waterfestijn op de Suriname rivier en een
stoeipartij voor de jeugd op het grootste en mooiste
plein van Paramaribo, het Oranjeplein vóór het
gouverneurshuis.
Kennelijk niet gehinderd door de wetenschap dat
zijn opvattingen over „stijl en waardigheid" reeds
lang zijn achterhaald, heeft de kolonel gedecreteerd
dat bijvoorbeeld op de ontvangst door de gouver
neur van Suriname, die vanavond in zijn pompeus
paleis wordt gehouden, avondkleding verplicht is.
Dit betekent dat de vertegenwoordiger van de ko
ningin, die opereert onder verantwoordelijkheid van
de regering Den Uyl met in het vaandel hoog
geschreven begrippen als democratie en participatie
van het volk, vanavond alleen maar de kleine
elitaire top van de Surinaamse gemeenschap zal
ontvangen die er 600 gulden of meer voor over heeft
om een tropensmoking aan te schaffen voor een
avond handjes schudden, toastjes met haring en
paté te eten, en belastingvrije whiskey on the rocks
te drinken.
Premier Den Uyl, de ministers De Gaay Fortman
en Pronk, die vanmiddag in Paramaribo arriveer
den als officiële gasten, zullen hun ogen niet gelo
ven, als zij vanavond worden geconfronteerd met
de doorsnee-bevolking, die kennelijk alleen bestaat
uit parlementsleden, ex-gouverneurs,
zakenlieden met een bulderende vette lach ;en-lëèn.
GELD® Aan ontwikkelingshulp kreeg Suriname in
1955-1975 ca.lOOgld per jaar per inwoner Dat ishet
hoogste bedrag ter were ld (m verhouding)
zich over dit soort zaken druk maakt. In feite was
ook niet anders te verwachten, ondanks de onheil
spellende berichten over dreigende botsingen tussen
de creoolse en hindostaanse bevolkingsgroep, on
danks het politiek wapengekletter van enkele heet
hoofdige politici. Het werd steeds duidelijker, dat
naar gelang de datum van de onafhankelijkheid
naderde, het politiek gekrakeel alleen maar diende
-premiers,^j^mi^nkele :politici,r die door hun onhandig gema-
ch;en-:éèn~> -^^euOTóérJfeëds meer aanzien verloren, de gelegen-
li and vol scharrelaars, die door nauwe pers?ó«B,-^g^f^ gey*n;2iCh te rehabiliteren, over de hoofden
- Jc0"t^ten "}et ^et kabinet van de göüvèrn^irv-v-^hëènSVafKö^pgïipéïs''in 'de"krotten van Paramaribo,
te licht worden bevonden voor een uith^igitóriïè^; toverde ruggert hëen van het volk in de districten
is typerend voor de hele sfeer m Sui;iri£uim:flatf men waar nog grote armoede wordt geleden. En dit alles
om puur persoonlijke ambities en vaak geldelijk
gewin van deze grauwe middelmaat die in dit land
de politieke en economische touwtjes nog stevig in
de hand houdt.
Het grote pluspunt van het politiek gekrakeel in de
afgelopen maanden is in ieder geval geweest dat
Suriname een periode van loutering heeft doorge
maakt. De bevolking heeft misschien ten koste van
te veel ellende, spanning, en onzekerheid duidelijk
kunnen onderkennen waar het verschil ligt tussen
vaderlandsliefde en vals patriottisme, tussen eerlijk
heid en boerenbedrog, tussen diepe lotsverbonden
heid en politiek gemanipuleer.
Het Suriname van vandaag aan de vooravond van
zijn .onafhankelijkheid is een ontspannen gemeen
schap, waar iedereen zich opmaakt om feest te
vieren. Een feest dat echter hier en daar wordt
overschaduwd dooi- lichte wanklanken. Zo begrijpt
men niet, en dit onbegrip is terecht, waarom de
ministers een extra uitkering van 2000 gulden krij
gen, om zich op te maken voor de festiviteiten,
terwijl het grootste deel van de bevolking, dat nog
in diepe armoede leeft, maar moet zien rond te
komen met de paar grijpstuivers die hen in het
vooruitzicht zijn gesteld door enkele grote bedrij
ven. Men begrijpt niet waarom een miljoen gulden
beschikbaar is gesteld voor de bouw van een presti
ge hotel om de officiële gasten onder te brengen,
terwijl de ijsverkopers op de straten een likje verf
kregen om hun wankele ijskarretjes op te fleuren.
En waarom ruim 2,5 miljoen gulden is uitgetrokken
om de wereld te laten merken dat Nederland een
van zijn, laatste tropische achtererven afstoot. On
danks de grote verzoening die afgelopen dinsdag
plaatsvond tussen premier Arron en oppositieleider
Lachmon tijdens een dramatische vergadering in
het parlement, wordt in Suriname toch enigszins
rekening gehouden met onbewuste gevoelens van
rancune die bestaan tussen de extremistische hin
dostaanse en creoolse groeperingen. De alcoholver
koop is dan ook beperkt, al heeft een handige
rumfabrikant zijn produkt nog aantrekkelijker pro
beren te maken door er de naam „independence"
aan te geven. Alle medische specialisten hebben
opdracht gekregen zich vanaf a.s. maandag 24 uren
paraat te houden. En de acht oorlogsbodems uit
Brazilië, de Verenigde Staten, Frankrijk, Venezuela
en Nederland zullen niet loutei" uit feestelijke over
wegingen ligplaats kiezen op de rede van Paramari
bo.
De feestviering betekent tevens ontwrichting van
een deel van het economisch leven. Een groot aantal
dienstverlenende bedrijven heeft laten weten dat
vanaf maandag de werknemers uitbundig zullen
deelnemen aan de feestelijke gebeurtenissen, het
geen net zo veel betekent als: vergeet maar dat een
loodgieter of electrjcien zal opdraven als de water
leiding lek is of de stroom uitvalt. Tijdens de
feestdagen zal ook de centrale markt, de enige
plaats waar tegen redelijke prijzen nog de primaire
levensbehoeften zijn te krijgen, de deuren dicht
doen. Kortom, wie niet heeft gehamsterd zal met
een lege maag de onafhankelijkheid moeten vieren.
Maar daar bekommert niemand zich om, want van
de honger is in Suriname nog geen mens omgeko
men. En dat zal nu dan ook niet gebeuren.
Waar men zich echter wel druk over'maakt is de
wijze waarop de selectie is toegepast bij het uitnodi
gen van buitenlandse gasten. Opvallend is dat de
staat Israël, waarmee Suriname nauwe banden on
derhoudt door de grote invloed die de joden al
vanaf 1600 hebben gehad op het maatschappelijk
leven, - immers zij waren de grondleggers van de
plantage-economie in dit land - niet is geïnviteerd.
Wel werd echter Saoedi-Arabië uitgenodigd. Ook de
religieuze joodse leiders in Suriname werden niet
„zwaar" genoeg bevonden om tot de officiële bijeen
komsten te worden uitgenodigd. Deze duidelijke
discriminatie van een belangrijke maatschappelijke
groepering is dan ook bij velen in het verkeerde
keelgat geschoten. Het is de vraag of premier Arron,
die de laatste maanden werd geteisterd door de vele
politieke zorgen, op de hoogte is van deze misstap
van de organisatoren van de onafhankelijkheidsvie
ring.
Het zijn misschien juist deze kleine schoonheidsfou-
ten die de oorzaak kunnen zijn dat wat als een groot
nationaal gebeuren is opgezet dreigt te devalueren
tot een banaal feest van een sterk bevoorrechte
groep in deze kleine samenleving. De ruim honderd
journalisten die uit alle windstreken hier zijn neer
gestreken zal het in ieder geval niet ontgaan dat
t „nationale" karakter van de onafhankelijkheidvie
ring erg eenzijdig is geïnterpreteerd in de richting
van degenen die al goed in de lift zitten.
Maar dat schijnt nu eenmaal het noodlot te zijn
van de gewone burgers in een ontwikkelingsland.
En hierop vormt Suriname dan ook geen uitzonde
ring. Zelfs niet wanneer in een zee van Chinees
vuurwerk in de nacht van maandag op dinsdag de
nieuwe Surinaamse vlag temidden van vijftiendui
zend mensen in het enige voetbalstadion wordt
gehesen en het nieuwe Suriname, waar iedereen zo
de mond van vol heeft, werkelijkheid is geworden.
Een nieuw Suriname dat maatschappelijk waar
schijnlijk niet veel zal verschillen van het land dat
300 jaar onder Nederlands gezag heeft gestaan.
Want daar is iets meer voor nodig dan toekomstper
spectieven, samengebald in politieke redevoeringen
en ontwikkelingsplannen, die de bedoeling hebben
de bevolking vertrouwen in het land in te pompen.
