juan Larlos klaar
voor overname troon
Lubbers: directie moet
in personeelsraden
Samenzweringen
CIA buiten
presidenten om
£eidóc6otiAcmt
Vreemd dat men
met meer kennis van zaken
over onze auto's spreekt dan over
onze
prijzen
SYRIËRS IN
BEKLAG OVER
BEHANDELING
restaurateurs
Veiligheidstips
van 500 Britse
Tongvisserij
verboden
VRIJDAG 21 NOVEMBER 1975 LEIDSE COURANT
Rapport Senaatscommissie:
WASHINGTON (Reuter) Er dige manier aan hun eind ge-
zijn geen duidelijke bewijzen komen.
dat samenzweringen van de De commissie is tot de conclu-
Amerikaanse geheime dienst sie gekomen dat het systeem
(CIA) om buitenlandse staats- van de controle op de uitvoe-
hoofden uit de weg te ruimen rende macht zo ondoorzichtig
de uitdrukkelijke toestemming is dat men er moeilijk achter
van toen regerende presiden- kan komen op welk niveau de
ten hadden. Wel wordt de moordpraktijken bekend wa-
naam van het toenmalige ren en wie er toestemming
hoofd van de CIA, Helmus voor gaf. „Deze situatie schept
genoemd. het verontrustende beeld dat
regeringsfunctionarissen zich
Dit staat in een rapport over met de samenzweringen kun
de activiteiten van de CIA op nen hebben ingelaten zonder
dit gebied dat een speciale Se- dat volkomen duidelijk was of
naatscommissie na een onder- de president er uitdrukkelijk
zoek van negen maanden heeft in had toegestemd", aldus het
gepubliceerd. Het rapport gaat rapport,
voor het eerst openlijk en ge- Het rapport gaat zeer gedetaü-
detailleerd in op de komplot- leerd in op de vijf samenzwe-
ten van de CIA tegen vijf bui- ringen en het noemt daarbij
tenlandse leiders. Dat zijn de namen van CIA-agenten.
Kongolese leider Patrice Loe- De commissie heeft concrete
moemba, de Cubaanse pre- bewijzen gevonden voor min-
mier Fidel Castro, Rafael Tru- stens acht samenzweringen
jillo van de Dominicaanse re- om Fidel Castro te vermoor-
publiek, de Chileense legerbe- den in de periode van 1960 tot
velhebber René Schneider en 1965. Zo werden onderwereld-
president Ngo Dinh Diem van figuren met giftige tabletten
Zuid-Vietnam. naar Cuba gestuurd om te
Loemoemba, Trujillo, Schnei- proberen de premier te vergif
der en Diem zijn op geweldda- tigen.
Treurende Spanjaardei
1 I 11 buiten het Pardopaleis na d
Van onze correspondent
MADRID Terwijl vandaag
lange rijen Spanjaarden defi
leerden langs het in het ko
ninklijk paleis van Madrid
opgebaarde lichaam van gene
raal Franco, bereidde Juan
Carlos zich voor op zijn "beëdi
ging als staatshoofd die mor
gen zal plaats vinden. Om
half een zullen morgen de
kroonraad en de Cortes (parle
ment) bijeenkomen om de
nieuwe koning de eed af te
nemen en hem uit te roepen
tot koning. De plechtigheid
zal vrijwel zeker worden bij
gewoond door president Gis-
card d'Estaing van Frankrijk,
die sinds enkele weken in re
gelmatig contact staat met
Juan Carlos om hem te over
tuigen van de noodzaak van
democratisering in Spanje.
Juan Carlos, die in zijn eed
trouw moet beloven aan de
fundamentele wetten (die min
of meer de Spaanse grondwet
vormen) en ,aan de beginselen
van de Beweging' (de politieke
stroming die het Franquisme
inhoudt), zal overigens aan
zienlijk minder bevoegdheden
hebben dan Franco. Spanje
gaat van een éénmansbewind
over n-'T «r»n oligarchie, een
bewind waarin een kleine
groep de macht deelt alt
hans in het eerste stadium. Hij
zal maar over een smalle mar
ge van initiatief kunnen be
schikken, en daar slechts ge
bruik van kunnen maken met
instemming van de raad van
het koninkrijk of van de eerste
minister. Die raad zal de ko
ning een lijst van drie namen
overhandigen waaruit deze de
voorzitter moet kiezen te
vens voorzitter van de Cortes
en de eerste minister. De
huidige voorzitter is de uiterst
conservatieve Rodriguez de
Valcarcel.
In Madrid hoopte men de laat
ste dagen dat Juan Carlos zou
proberen een gematigde fi
guur op de lijst te krijgen,
zoals de vorig jaar ontslagen
minister van voorlichting Ca-
banillas, zijn eigen raadgever
de graaf van Mortico of de
voormalige minister van de
Beweging Fernandez Miranda.
Ook hopen gematigde kringen
dat Juan Carlos een amnestie
zal afkondigen voor politieke
gevangenen. Daartegen zou
den de ultra—rechtsen in de
Guardia Civil zich evenwel
verzetten.
Franco ligt tot zondag opgebaard in het koninklijk paleis in Madrid, waar de Spanjaarden gelegenheid krijgen het overleden staatshoofd
voor het laatst te zien.
Advocaten sturen protestbrief
Noodsprong
HET K.V.P.-BESLUIT OM, als noodoplossing, met het voorberei
den van een eigen kandidatenlijst voor Kamerverkiezingen te
beginnen, heeft tot reacties geleid die bijna allemaal tussen „de
ondergang voor het CDA" en „het faillissement van de KVP"
zweven.
De ondertoon van sommige reacties is er een van teleurstelling,
bij andere een van nauwelijks verholen leedvermaak; de ondertoon
waarnaar het meest geluisterd dient te worden is naar onze
mening die van vrees dat nu de polarisatie ruim baan kan
krijgen, omdat de kans groot is dat de betekenisvolle groep welke
haar had kunnen afremmen, in brokken uiteen gaat vallen.
AANTJES EN KRUISINGA belijden hun teleurstelling openlijk.
Waarom? Hun bijdrage aan het CDA-beraad is immers bepaald
niet zo geweest dat beweerd kan worden: „De KVP laat ons nu
in de kou staan".
Wij beweren niet dat in de voorbereidende fase het KVP-bestuur
een grandioos spel gespeeld heeft. Maar toen het ging spannen,
hebben zowel Kruisinga als Aantjes teveel aan een deel van hun
eigen aanhang gedacht. Eigenlijk had de CDA-top zich als een
conclaaf enige tijd van de buitenwereld moeten afzonderen met
dezelfde dwingende bepalingen als bij een pauskeuze. Blootgesteld
aan het vrije spel van de publieke opinie hebben christendemocrati
sche politici keer op keer spanning veroorzaakt, die zelfs apostel
Steenkamp niet meer kon ontladen. En nu staat een grote groep
christen-democratische kiezers die om allerlei redenen wèl een
geïntegreerd CDA begergn in de kou!
FORMEEL HEEFT DE KVP tot niet meer besloten dan het
voorbereiden van een noodoplossing als het mis blijft gaan. Wan
neer volgende maand zowel de anti-revolutionairen als christelijk-
historischen bij verder beraad tot een meer positief antwoord op
de vraag naar één gezamenlijke CDA-lijst komen, kan de Katholie
ke Volkspartij gemakkelijk terugdraaien.
Blijven ARP en/of CHU evenwel huiverig, dan zullen Aantjes en
Kruisinga moeten komen met zulke garanties voor bestuurlijke en
politieke samenwerking (in de eerste plaats door de fracties) dat
de Katholieke Volkspartij heil ziet in een zware federatie met
voorlopig nog eigen lijsten maar, zonder de noodzaak zelf te kiezen
voor omvorming van de eigen partij tot een mini-CDA.
Wat partijbesturen en politici goed moeten weten, is dat ze in
toenemende mate bezig zijn het vertrouwen van hun eigen achter
ban te verspelen; dan zal een deel van die teleurgestelde aanhang
inderdaad gaan kiezen: Wiegel of Den Uyl. Links en de WD zullen
daarom niet treuren, hoewel Wiegel soms doet alsof... Maar de
politiek volgens het harmoniemodel waarvoor het CDA zich sterk
wil maken, wordt dan zwaar aangeslagen. Het wachten is dan of
die politiek nog eens als een foenix zal kunnen herrijzen uit haar
TNO-mede-
werkers
ongerust over
veiligheid
DELFT (ANP) TNO-mede-
werkers die vaak in ontwikke
lingslanden werken, zijn onge
rust over hun veiligheid. Aan
leiding hiertoe is het verdwij
nen van hun 24-jarige collega
Nico Arends in de Spaanse Sa
hara.
De personeelsraad van de dienst
grondwaterverkenning wil dat
er op Europees niveau stappen
worden ondernomen om te
voorkomen, dat de deskundigen
die betrokken zijn bij ontwikke
lingssamenwerking een speelbal
worden bij kwesties tussen ont
wikkelingslanden.
Uit informaties die TNO van de
in Mauretanië werkzame groep
heeft gekregen, zou kunnen
worden geconcludeerd, dat Nico
Arends inderdaad is gegijzeld
door de voor onafhankelijkheid
van de Spaanse Sahara strijden
de groep Polisario. Deze conclu
sie is getrokken uit mededelin
gen van Bedoeinen.
„Contourennota is
politieke keuze"
Van onze parlementaire redak-
tie
DEN HAAG - Minister Van
Kemenade van onderwijs is
niet van plan de bewerking van
de discussienota over de con
touren van het onderwijs in het
jaar 2000, in handen te geven
van een uit onafhankelijke des
kundigen bestaande staatskom-
missie. Volgens hem zou dit
afbreuk doen aan de diskussie.
„Het gaat in de nota niet alleen
om onderwijskundige zaken,
maar ook om beleidsuitgangs
punten. Er worden politieke
keuzen gedaan. De minister is
daarvoor verantwoordelijk en
kan daarop worden aangespro
ken", zo verklaarde Van Keme
nade gisteren op een bijeen
komst in Den Haag, waar hij
van de direkteur van de staats
drukkerij het eerste exemplaar
ontving van de pocketuitgave
„Meer mensen mondig maken",
een gepopulariseerde samenvat
ting van de contourennota.
De minister hoopt dat door mid
del van de pocket nog meer
mensen kennis zullen nemen
van het contourenplan.
B.V. Autom. Imp. H.A. Maasland
Voorschoterweg 17, Valkenburg (Z.-H.)
Tel. 01718-13900/16275.
de handliggende veiligheids
maatregelen te nemen om klan
ten te tonen, dat men iets doet
om ze te beschermen.
De vereniging van restaurateurs
heeft in Londen overleg ge
pleegd met de politie. Ze kreeg
de raad voor alle ramen stalen
netten aan te brengen. Een laag
je plastic op het glas, of wel
speciaal glas dat in kleine scher
ven vliegt, zou er eveneens toe
bijdragen om het aantal gewon
den te verminderen. Zware
overgordijnen zouden bommen
die binnengegooid worden, kun
nen opvangen.
De meeste restaurants plaatsen
nu betrouwbare „waakhonden"
aan hun ingangen om binnenko
mende klanten te fouilleren en
tassen te doorzoeken. Zij moe
ten ook op straat een oogje in
het zeil houden. Sommige res
taurateurs willen patrouilles or
ganiseren om heel Mayfair te
kunnen bewaken, maar de poli
tie keurt dit niet goed.
AMSTERDAM (ANP) - De vier
Syriërs, die op 22 oktober door
de Amsterdamse rechtbank we
gens verboden wapenbezit tot
een jaar met aftrek veroordeeld
zijn, zullen niet in hoger beroep
gaan. Zij hebben de hongersta
king, die zij na het uitspreken
van het vonnis waren begon
nen, op 31 oktober beëindigd,
nadat het ministerie van Justi
tie had toegezegd ook voor hen
„het normale regime in de hui
zen van bewaring en eventuele
latere gevangenissen te hunnen
opzichte te laten gelden", aldus
de verklaring van hun advoca
ten.
De vier Syriërs, die zoals be
kend voornemens geweest wa
ren om op vijf september in het
station van Amersfoort reizigers
uit de internationale trein uit
Rusland te hebben willen gijze
len, hebben thans in een verkla
ring geprotesteerd tegen de
dwang, waarmee hun honger
staking gebroken zou zijn. Ti'
dens deze hongerstaking werd
aan twee van hen, aldus de ver
klaring van hun advokaten, wa
ter en elk ander vocht gewei
gerd „met de mededeling dat
deze maatregel zou blijven
voortduren, tot zij hun honger
staking zouden beëindigen.
Eerst na krachtdadig protest
van hun raadslieden is vocht
weer toegestaan".
DEN HAAG (ANP) - Neder
landse vissers zullen vanaf 23
november tot het einde van het
jaar niet meer uit mogen varen
om op tong te vissen. Vapaf 27
november zal deze vis niet
meer mogen worden aange
voerd. Ir. Th. J. Tienstra, voor
zitter van het Produktschap
voor Vis en Visprodukten,
heeft dit uitvoeringsbesluit ge
nomen nadat hij gisteren een
gesprek had met minister Van
der Stee (Landbouw en Visse
rij).
De bestaande vrijstelling voor
de tongvisserij is vervallen om
dat de Nederlandse vissers het
toegestane tongquotum voor
1975 overschreden hebben.
Het Produktschap vreest dat het
verbod niet scherp nageleefd zal
worden. Bij overtredingen zul
len er echter processen-verbaal
komen, een optreden dat vol
gens de minister nodig is omdat
de Nederlandse Visserij interna
tionaal „in een niet zo goed
blaadje staat".
De handel, zo meent het pro
duktschap, zal zich voorlopig
nog wel kunnen voorzien uit de
in vrieshuizen gevormde voorra
den.
Nederlandse
hulp aan
kinderen in
Roest chef
Militair Huis
koningin
DEN HAAG (ANP) De voor
malige bevelhebber der zee-
strijdkrachten, de vice-admi-
raal b.d. E. Roest zal zeer bin
nenkort worden benoemd tot
chef van het Militair huis van
de koningin. Minister Vredeling
(defensie) heeft dit gisteren in
de Tweede Kamer meegedeeld.
Aan de orde was de uitlating
van de vice-admiraal begin
juli dat hij de oorspronkelijke
bezuinigingsplannen bij de ma
rine „met alle mogelijke midde
len zal bestrijden". Minister
Vredeling noemde die uitlating
„levensgevaarlijk" en herinner
de eraan, dat hij in een overleg
met de vice-admiraal (ook begin
juli) over die uitlating zijn on
dubbelzinnige afkeuring had
uitgesproken. Vice-admiraal b.d.
Roest zal als chef van het Mili
tair Huis van de koningin luite
nant-generaal H. Schaper opvol
gen.
In het begin van hun gevangen
schap werden de vier mannen
afzonderlijk in cellen geplaatst.
Dit is later ongedaan gemaakt.
Thans verblijven zij met twee
man in een cel. Vertegenwoordi
gers van Amnesty International
en van Arabische ambassades
in Nederland is door het minis
terie van Justitie op verzoek van
de vier gevangenen toegestaan.
Het ministerie zal eveneens on
derzoeken of water en/of ander
vocht hun destijds is onthouden.
„Het komt ons echter hoogst
onwaarschijnlijk voor", aldus
het ministerie.
Tegenbezoek aan
Tsjechoslowakije
DEN HAAG (ANP) - Premier
Den Uyl en minister Van der
Stoel zullen, op uitnodiging van
premier Lubomir Strougal en
minister Bohuslav Chnoupek,
een bezoek aan Tsjechoslowa
kije brengen.
Dit is meegedeeld na afloop van
het officiële bezoek, dat de Tsje-
choslowaakse minister van bui
tenlandse zaken, Chnoupek, de
afgelopen drie dagen aan Ne
derland heeft gebracht. De da
tum van deze bezoeken zal later
worden vastgesteld.
Gisteren is in Den Haag een
overeenkomst gesloten over eco
nomische, industriële en techni
sche samenwerking, die het ka
der moet vormen voor samen
werking tussen Tsjechoslowaak-
se staatsbedrijven en Neder
landse particuliere ondernemin
gen.
Visakkoord
IJsland en
Duitsland
BONN (Reuter-DPK) West-
Duitsland en IJsland zijn het
gisteren eens geworden over een
nieuwe visserij-overeenkomst
die een eind moet maken aan
de reeds een jaar bestaande
„kabeljauwoorlog" tussen de
twee landen.
Het akkoord moet nog worden
-goedgekeurd door de IJslandse
volksvertegenwoordiging, het
geen nog moeilijkheden kan op
leveren. Naar verluidt mogen
West-Duitse vissers binnen de
200 mijls zóne niet meer dan
60.000 ton vis per jaar vangen.
Drie jaar geleden bedroeg deze
vangst nog het dubbele.
Tanzania
DEN HAAG (ANP) Neder
land zal Tanzania kinderhulp
gaan bieden. Stichting „Neder
lands Kinderhulp plan" zal in
Tanzania een projekt opzetten
dat tot doel heeft kinderen van
een betere totale ontwikkeling
te verzekeren.
Het project zal gefinancieerd
worden uit de opbrengst van het
nationaal geschenk, door konin
gin Juliana aangeboden, ter ge
legenheid van haar zilveren re
geringsjubileum in 1973. Het
„Tanzania-Nederland Kinder
hulp Plan" zal maandag op pa
leis Huis Ten Bosch onderte
kend worden, waarbij president
Nyerere van Tanzania en konin
gin Juliana aanwezig zullen zijn.
De Stichting heeft juist haar
keuze op Tanzania laten vallen,
omdat Nederland in haar ont
wikkelingsbeleid zich de afgelo
pen jaren sterk op Tanzania
heeft geconcentreerd.
Vice-admiraal
batteerd. Deze minister zal volgende week
zijn begroting in de Tweede Kamer verdedi
gen.
De heer Lubbers wilde wel nog kwijt, dat
als het personeel op langere termijn meer
macht in de ondernemingen zal krijgen, er
ook meer risico's voor het personeel van het
ondernemen tegenover moeten staan.
De heer Lubbers heeft de Tweede Kamer
beloofd op korte termijn een overzicht te'
geven van de aardgasvelden, die in de
Noordzee voorkomen.
De PvdA-er Kolthoff diende tijdens het de
bat een motie in om de uitkeringsduur voor
oud-zelfstandigen die hun bedrijf hebben
beëindigd, te verlengen van 58 jaar tot 65
jaar. De motie wordt gesteund door PPR,
D'66, KVP en ARP.
Volgens staatssecretaris Hazekamp van Eco
nomische Zaken bevindt de zelfstandige zich
voor 1976 in een betere startpositie dan de
werknemer. De cijfers van het Economisch
Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf
wijzen op een reële inkomensverbetering
van 1 1 1/2 procent voor de werknemers
met een inkomen van 23.000 k 24.000.
Doordat 1975 slechter is uitgevallen dan was
voorzien, is de inkomensontwikkeling in het
midden- en kleinbedrijf in 1975 op het ni
veau van die voor de werknemers uitgeko
men.
Met name voor het beroepsgoederenvervoer,
de melkslijters, horeca en kruideniers in de
situatie dit jaar slecht geweest. Vooral de
slijters kunnen een niet al te rooskleurig
jaar verwachten. De regering is bereid de
melkhandel structureel te bezien. Ook de
kappers kunnen, wat dat betreft, op mede
werking van de regering rekenen, zo zei de
staatssecretaris.
Roosters met gaas worden thans als beveiliging tegen nieuwe bomaan
slagen geplaatst voor de ruiten van het Schotse restaurant dat een week
geleden door een IRA-bom werd vernield Overal in Londen worden
door restaurants dergelijke beveiligingsmaatregelen genomen, die moe
ten verhinderen dat vanaf de straat bommen naar binnen worden
gesmeten.
(Van onze correspondent Roger
Simons)
LONDEN Vijfhonderd Britse
restaurateurs krijgen een brief
van hun nationale vereniging in
Londen met suggesties voor vei
ligheidsmaatregelen tegen bo
maanslagen. Dit is een gevolg
van de vier zware bomaansla
gen, die in zes weken gepleegd
werden op Londense restau
rants. Het gaat om een offensief
van een afgescheurde groep van
de voorlopige IRA, die volgens
bepaalde geruchten vóór kerst
mis tenminste één bomaanslag
per week wil plegen in de Britse
hoofdstad.
Ten gevolge van de terreur lij
den de restaurants en theaters
van centraal Londen zware ver
liezen. 's Avonds krijgen de ee
thuizen al 50 procent minder
klanten. Sinds de bommen bin
nengegooid worden, willen de
mens.en niet meer bij de ramen
zitten. De stemming is zo onbe
haaglijk, dat de restaurateurs
zich verplicht zien enkele voor
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Lubbers (Economi
sche Zaken) vindt dat de directie van een
onderneming vertegenwoordigd moet zijn
in te vormen personeelsraden (onderne
mingsraden nieuwe stijl).
De minister heeft dit gisteren in de Tweede
Kamer bij de voortgezette debatten over de
begroting van economische zaken duidelijk
laten weten. De bewindsman zei dat er geen^
wezenlijke tegenstelling bestaat tussen de*
belangen van de directie van een onderne
ming en die van het personeel. Zoals bekend
willen de'vakbonden de directie uit de per
soneelsraden weren, tegen welke plannen al
van verschillende zijden hevig verzet is gere-
De heer Lubbers was overigens van mening
dat er over dit vraagstuk beter met minister
Boersma (Sociale Zaken) kon worden gede-
