Met vuurwerk en danspartijen
werd politieke verzoening gevierd
DE EDE
Guys TD
KAMPEERAUTO BREEKT DOOR
Oecumene voor katholieken soms
terugkeer naar de moederkerk
Krachtige stellingname
paus tegen marxisme
Vrije dag voor
Surinamers in Nederland
Voor onafhankelijkheidsfeest
Extra geld voor onafhankelijkheidsfeest Suriname
Kerken achter,,De Hoop"
Vliegtuig stort
neer op auto
Atoomproef in VS
Nederlands afvalwater
doodt leven in Dollard
Autodieven roofden 25
wagens in zes dagen
MRG. SIMONIS VOOR N.C.W.:
Aantal katho ieken in wereld steeg tot 690 miljoen
PAGINA U
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De in Nederland verblijvende
Surinamers, die de onafhankelijkheid willen
vieren, kunnen rekenen op een tegemoetko
mende houding van de overheid. Alle Suri
naamse ambtenaren, alsmede onderwijsperso
neel en Surinaamse leerlingen mogen op de
onafhankelijkheidsdag vrij zijn. De minister
van Binnenlandse Zaken heeft aan provincies
en gemeenten gevraagd eenzelfde gedragslijn
te volgen.
De viering van de onafhankelijkheid, die in
Paramaribo wordt bijgewoond door onder
meer prinses Beatrix en prins Claus, krijgt op
ruime schaal aandacht van radio- en televisie.
In de nacht van 24 op 25 november zendt de
NOS-radio een rechtstreekse reportage uit van
de vlagoverdracht in Paramaribo. Via de televi
sie zullen dinsdag ook rechtstreekse reportages
via televisie verzorgd worden van de feestvie
ringen in Nederland. De NOS zal een verslag
brengen van een Surinaamse feestavond in de
Bijlmermeer en vanuit een tijdelijk woonver
blijf voor Surinamers in Putten. Aan het Suri
name programma dat op de televisie wordt
uitgezonden via Nederland 2 van vijf over
zeven tot half acht en van tien over half elf
tot tien over half twaalf, werken leden van de
verschillende actualiteitenrubrieken van de om-
roepen mee. De centrale presentator is Joop
van Os.
De verzoening tussen de regeringspartijen en de oppositie werd door een menigte
buiten de parlementsgebouwen met gejuich ontvangen.
(Van onze speciale verslaggever Sigi Wolf)
PARAMARIBO „De grote spanning heeft plaats gemaakt voor
grote uitbundigheid. De doorbraak in de politieke impasse is te
danken aan het gedrag van de Surinaamse bevolking. Onze
bevolking is niet gediend met raciale scheiding". Deze woorden
van Rufus Nooitmeer, leider van de regeringsfractie in het
Surinaams parlement geven bij benadering weer de gevoelens van
opluchting die in Suriname heersen. Gevoelens die hun spontane
ontlading vonden in de afgelopen twee dagen toen het Surinaams
parlement met algemene stemmen zowel de grondwet als de
rijkswet die Suriname onafhankelijkheid moet verschaffen aan
vaardde.
Met vuurwerk, danspartijen op de straten en voortdurend geroep
door de straten: „We want Arron, we want Lachmon, we want
Hindorie".
Lang, te lang, heeft eigenlijk de verzoening tussen regering en
oppositie op zich laten wachten. Vanaf de polarisatie tussen beide
groeperingen die zich ongeveer elf maanden geleden begon af te
tekenen, geloofde niemand erin dat het ooit tot een veldslag zou
komen tussen de twee grootste bevolkingsgroepen, Hindoestanen
en Creolen. Naarmate echter de onafhankelijkheidsdatum naderde,
en de oppositie onder leiding van mr. Lachmon zich onverzoenlijker
opstelde, ging men twijfelen of het samenlevingspatroon van
Suriname, dat gekenmerkt wordt door een vreedzaam samenleven,
niet hardhandig verstoord zou raken. De pessimisten hebben
ongelijk gekregen. De grote verzoening heeft plaatsgevonden.
Volgens de leider van de regeringscoalitie, Rufus Nooitmeer,
hebben de politieke leiders, die elkaar voortdurend in de haren
vlogen, de bevolking begrepen. De verzoening is volgens hem niet
te laat gekomen. Niets komt voor zijn tijd. Dit proces is een
natuurlijk proces geweest De heer Nooitmeer gelooft niet dat de
vrede die thans is gesloten van tijdelijke aard zal zijn. De politieke
leiders zijn ook van oordeel dat wanneer het land onafhankelijk
KMMSE mm
In Suriname telt men de dagen af; bij het ministerie
van Binnenlandse Zaken zelfs letterlijk.
is het uiteindelijke doel van de onafhankelijkheid de opbouw van
het land, centraal zal staan. „Alleen voor de wijze waarop dit moet
geschieden kunnen de meningen verschillen. Maar ik geloof niet
dat dit aanleiding zou kunnen geven tot spanningen zoals we die
de afgelopen maanden hebben gekend".
Oppositieleider, mr. Lachmon, die in de afgelopen twee dagen het
middelpunt vormde van de grote verzoening is nog nauwelijks over
zijn ontroering heen. „Wijhebben altijd gestreefd naar waarborgen
voor de grondrechten. Deze waarborgen hebben wij gekregen. Ik
had al eerder gevraagd om een verzoening opdat de spanning niet
zou stijgen en geen explosie zou komen. Door de daad van Arron,
waarbij hij met uitgestrekte armen op mij toe kwam was ik diep
bewogen. Dit heeft mij vertrouwen gegeven in de toekomst Als
wij er voor zorgen dat deze grondwet wordt nagestreefd, zal
Suriname een vredig land blij ven v Ik had niet verwacht dat Arron
de moed zou opbrengen naar mij toe te komen. Toen hij dat deed
was voor mij het bewijs geleverd dat in Suriname, als het
landsbelang prevaleert, wij elkaar kunnen vinden.
De dramatische gebeurtenissen in de afgelopen dagen hebben het
feestprogramma voor de komende week enigszins ontwricht De
talrijke Hindoestaanse organisaties, die hadden aangekondigd op
demonstratieve wijze de onafhankelijkheidsviering te boycotten,
lopen nu de deuren van de organisatoren plat om financiële steun
voor festiviteiten die zij in de grote concentratiegebieden van
Hindoestanen willen organiseren. De regering die met deze plotse
linge activiteiten wordt geconfronteerd heeft opdracht gegeven
extra gelden beschikbaar te stellen. Ministers die op straat worden
aangeschoten om hulp, delen royaal aanbevelingsbrieven uit opdat
de geldbuidel zich zonder veel gezanik opent
Nu de bevolking zich massaal opstelt achter de onafhankelijkheid
mag haar geen beperkingen worden opgelegd. Per slot van reke
ning wordt je niet iedere dag onafhankelijk, zeker niet na de
ellende waarmee de politieke leiders je in de afgelopen maanden
hebben opgezadeld.
(Van een onzer EEN ONZER verlsaggeversj
AMSTERDAM Vorig jaar zijn er in ons
land 34.000 caravans gekocht Dat wil zeg
gen dat, de reeds eerder gekochte caravans
in aanmerking genomen, ruwweg 1 op de
200 Nederlanders een caravan bezit Reden
om te denken, dat de verkopers nu een
slechte tijd tegemoet zouden gaan. Niets is
minder waar, zoals gisteren „Caravanko
ning" Frans de Witte ter gelegenheid van
de in december te houden Caravan-RAI zei,
ook dit jaar zullen er weer ongeveer 34.000
caravan gekocht worden.
Helemaal precies zijn die getallen niet be
kend. omdat er geen afzonderlijke kenteken
registratie van bestaat zoals dat bij auto's
en motorfietsen het geval is, de grote groei
in de caravanmarkt is echter wel voorbij.
Een nieuw produkt dient zich duidelijk aan,
eerst op de Amerikaanse markt en dan nu
op de Nederlandse markt: de kampeerauto,
die op de komende RAI-tentoonstelking in
verscheidene vormen te zien zal zijn in
verschillende prijsklassen. Tot 215.000 gul
den toe. De goedkoopste vouwwagen die op
de expositie te zien zal zijn, kost 1695 gul
den. De eenvoudigste toerwagen is op 2750
gulden geprijsd, en een sta-caravan is al
vanaf 8.328 gulden te krijgen.
De Caravan-RAI van 11 tot en met 17
december laat dat de belangstellende kam
peerder allemaal zien.
Den Haag (ANP) De Raad
van Kerken in Nederland
meent, dat de beslissing^tot
vermindering van de jaarlijk
se financiële bijdrage aan het
hospitaalkerkschip „De
Hoop" moet worden uitge
steld.
bouw en visserij om tot een
verantwoorde beslissing te ko
men. Volgens de raad van ker
ken is het niet uitgesloten, dat
de rentabiliteit van „De Hoop"
bereikt kan worden door het
schip nieuwe opdrachten te
geven. Zoals bekend wil minis
ter Van der Stee de jaarlijkse
bijdrage aan „De Hoop" met
500.000 gulden verminderen.
- Dit bleef over van de personenauto, die gisteren in het
Engelse Dunsfold door een neerstortend vliegtuig werd
verpletterd.
DUNSFOLD (AP) Zes personen, onder wie vier kinderen, zijn
gisteren omgekomen toen de auto waarin zij reden op een weg
bij een vliegveld in het Zuidengelse Dunsfold werd verpletterd
door een vliegtuig dat na het opstijgen geen hoogte kon krijgen.
Hawker Siddeley Aviation, de eigenaars van het straalvliegtuig,
hebben verklaard dat het toestel, een vlucht vogels op zijn weg
vond toen het wilde opstijgen. Het toestel kon daardoor geen hoogte
krijgen en raakte uit de koers.
Het schepte een auto die op een weg bij het vliegveld reed en
stortte daarna neer in een weiland.
Vier personen in het vliegtuig zijn met verwondingen naar een
ziekenhuis gebracht, maar geen van de negen inzittenden hebben
letsel opgelopen.
PAHUTE MESA (DPA) - Op
bijna een kilometer diepte on
der de woestijn van Pahute Me
sa in de Amerikaanse staat Ne
vada is gisteren een waterstof
bom tot ontploffing gebracht
De bom drukte de aarde meer
dan een meter omhoog, in het
130 km verder gelegen Las Ve
gas schudden de hoogspan
ningsmasten en de casino's.
De bom had een kracht van
tussen de 200 kiloton en een
megaton.
EMDEN (DPA) In een groot deel van de Dollard heeft het
afvalwater dat door Nederland bij Nieuw Statenzij! wordt geloosd
al elk leven vernietigd, aldus een analyse die in opdracht van
de stad Emden is uitgevoerd.
Het rapport zegt dat de "diepzwarte modder" tot schuimvorming
en het ontstaan van methaan en zwavelwaterstof leidt in het
Waddengebied bij de Nederlandse kust. Er hebben zich daar
banken van vuilnis gevormd, de vis is er door de snelle verminde
ring van het zuurstofgehalte al geheel uitgestorven.
„De enige nog levende wezens zijn de organismen die in afvalwater
voorkomen", aldus de analyse.
Utrecht (ANP) De Utrechtse
politie heeft vijf autodieven,
onder wie twee 17-jarige meis
jes, aangehouden, die vorige
week in een tijdsbestek van zes
dagen in diverse plaatsen in
ons land 25 auto's ontvreemd
den. Ze hadden het vooral voor
zien op Fiats 127 en 128, omdat
die het snelst te openen waren.
Een weddenschap tussen twee
van de autodieven had aange
toond: een Fiat werd in 20 se
conden geopend en een Simca,
de „specialiteit" van een ander,
kostte meer tijd.
De zaak kwam aan het rollen
toen in de nacht van vrijdag op
zaterdag een 22-jarige J. M M
en zijn 17-jarige vriendin beiden
zonder beroep en uit Utrecht,
werden aangehouden nadat zij
met een volkswagenbus waren
doorgereden na een aanrijding.
Zij werden op een parkeerter
rein in Utrecht-Overvecht aan
gehouden. Beide lagen te slapen
in de auto en waren met geen
mogelijkheid wakker te krijgen.
De politie besloot daarop een
takelwagen te bestellen en pas
nadat men op de binnenplaats
van het bureau een raampje
had ingeslagen, ontwaakte het
stel. Hoewel de auto niet gesto
len bleek te zijn, vond de politie
wel kentekenbewijzen van als
gestolen bekend staande auto's.
Kort daarop werden de andere
drie aangehouden.
Kerk
en
wereld
Paus Paulus heeft in zijn toe
spraak tijdens de algemene
audiëntie verklaard, dat het
christendom als godsdienst
der liefde staat tegenover een
marxistisch denken in termen
van klassestrijd.
Maar het lijkt wel, zo zei hij,
of het christendom het onder
spit moet delven tegenover de
macht van een zogenaamd ef
ficiëntere en meer revolutio
naire vorm, die op het ogen
blik de moderne samenleving
aandrijft Het lijkt wel, aldus
de paus, „alsof Christus door
Marx overwonnen is".
Tegenover het denken in ter
men van klassestrijd en het
problematisch stellen van
menselijke waardigheid, vrij
heid en gelijkheid stelde de
paus de christelijke naasten
liefde. Juist met het oog op
een samenleving, die geken
merkt wordt door haat ge
weld en egoisme, moet men
het gebod der naastenliefde
werkelijk ernstig nemen, be
klemtoonde de paus.
Een werkelijke naastenliefde,
die zich richt op alle groepen
en klassen binnen de maat
schappij heeft, zo besloot de
paus, een godsdienstige moti
vatie nodig. „Wie haar van de
ze motivatie berooft levert
haar over aan opportunisme
en egoisme".
„Oecumene in de kerken Is
geen kwestie van alleen maar
water in de wijn. Bepaalde
kerkelijke principes kunnen
daarbij niet overboord wor
den gezet De protestantse
kerken zullen bijvoorbeeld de
paus en de bisschoppen als
wezenselementen in de kath
olieke kerkstructuur moeten
leren accepteren. Wij als kath
olieken daarentegen zullen
meer moeten Ieren van de-
structuren van andere kerken
met synodes en kerkelijke ra
den, zodat er ook in onze kerk
meer mogelijkheid tot in
spraak komt".
Dat zei de bisschop van Rot
terdam, dr. A. J. Simonis tij
dens een bijeenkomst van
kring Den Haag van het Ne
derlands Christelijk Werkge
versverbond (NCW). Inhet
NCW zijn enkele jaren geleden
de katholieke en protestant
s—christelijke werkgeversver
bonden opgegaan.
Praktisch unaniem heeft de
algemene synode der West-
duitse r.k. bisdommen vastge
steld, dat de r.k. kerk van
West-Duitsland mede-verant
woordelijk is voor de vrede
en de gerechtigheid in de we
reld. Het desbetreffende ont
werp werd met slechts vier
tegenstemmen en drie onthou-
Volgens mgr. Simonis zijn de
protestantse en katholieke ker
ken een heel stuk naar elkaar
gegroeid. „We kunnen wel
naar elkaar roepen. Maar een
hand geven kunnen we elkaar
nog niet over de kloof, die
altijd nog bestaat Ik zou ook
niet weten hoe we die wel ooit
zullen kunnen overbruggen.
Maar alleen de Heilige Geest
zal dat kunnen bewerkstelli
gen", zei hij. „Op bepaalde
punten betekent oecumene
voor katholieken zelfs een te
rugkeer tot de moederkerk.
Onder bepaalde omstandighe
den is dat een dienst aan de
oecumene, wel hard, maar no
dig".
Een ander belangrijk pro
bleem binnen de katholieke
kerk noémde mgr. Simonis de
nadruk, die zij gekregen heeft
als alleen maar sociologisch
verband. „We zullen op basis
van een grondige analyse uit
dingen door de 255 synodalen
goedgekeurd.
Het document noemt het een
belangrijk doel van het ontwi-
kelingswerk der kerk de ge
rechtvaardigde belangen der
mensen in de ontwikkelings
landen kracht bij te zetten. De
kerk moet er voor opkomen.
de vraag moeten komen, of de
theologie de sociologie be
heerst of andersom". Het pas
torale concilie in ons land
noemde de Rotterdamse bis
schop een goede en natuurlij
ke reactie op de vanouds sterk
eenzijdige hiërarchie binnen
de katholieke kerk. Maar hij
ziet er ook gevaren in.
Mgr. Simonis: „De representa
tie binnen het pastoraal conci
lie is een van de moeilijkhe
den. Als daar van de honderd
mensen er bijvoorbeeld ach
tennegentig voor progressieve
vernieuwingen stemmen en
twee tegen, maar allen uit
naam van de hele Nederlandse
katholieke kerkprovincie, dat
leidt dat tot polarisatie, met
alle verwarring en verdeeld
heid van dien.
Hierdoor kwam de polarisatie
binnen de kerk eigenlijk eerst
goed tot stand en niet zozeer
door de benoemingen van
dat de njke landen hun weten
schappelijke en economische
voorsprong niet uitbuiten ten
koste van de ontwikkelingslan
den.
Over het vraagstuk van het
geweld in de ontwikkelingslan
den zegt het document, dat de
r.k. kerk in West-Duitsland
mgr. Gijsen en mij. Die heb
ben de polarisatie slechts
zichtbaar gemaakt".
Volgens bisschop Simonis
moet de polarisatie binnen de
katholieke kerk in Nederland
worden beheerst Daarvoor is
heel belangrijk duidelijkheid
binnen de kerk. Dat kan de
kerkelijke leiding volgens hem
nooit door met de golven van
de stromingen mee te gaan,
maar uitsluitend door te fun
geren als anker en als baken.
De Rotterdamse bisschop zag
alles bij elkaar de toekomst
niet zo somber in. „De kerk
gaat nooit verloren", zei hij.
„Er is momenteel geen sprake
van verval, maar van een
noodzakelijke uitzuivering. De
kern zal blijven als zuurdesem
voor de toekomst Maar daar
voor zal nodig zijn een grondi
ge analyse van het jongste ver
leden van de ontwikkeling van
de katholieke kerk in Neder
land", aldus mgr. Simonis.
uiel hel recht heefl voor de
schrijven hoe meningsverschil
len moeten worden bijgelegd
of veranderingen moeten wor
den doorgevoerd. Zij moet het
echter wel als haar taak zien
alleen die methoden te onder
steunen, die geweldloos veran
deringen willen bewerkstelli
gen.
Het aantal roóms-katholieken
over de hele wereld is geste
gen tot bijna 690 miljoen. Het
aantal priesters en religieuzen
is gedaald, aldus een Vati
caanse statistiek die deze
week is gepubliceerd.
Het Vaticaanse statistische
jaarboek voor 1973, de laatst
beschikbare gegevens bevat
tend, geeft als aantal op
688.991.000 katholieken, ofwel
18,3 procent van de wereldbe
volking (3.803.999.000). In 1971
was het 664.398.000 en in 1972
678.001.000.
De grootste concentraties
rooms-katholieken bevinden
zich in de beide Amerika's met
326.300.000, een stijging van
7.981.000 ten opzichte van
1972, en Europa met
261.736.000, 166.000 meer dan
in 1972. HEt totaal voor
Noord-Amerika alleen was
56.244.000, dat is 247.000 meer.
De enige achteruitgang werd
gemeld in het Midden-Oosten
en Azië. In het Midden-Oosten
verminderde het aantal met
233.000 tot 1.586.000 en in Azië
met 129.000 tot 50.497.000.
Het jaarboek zegt dat er
413.672 diocesane priesters en
mannelijke leden van religieu
ze orden in de wereld waren,
vergeleken met 417.774 in 1972.
Het aantal kandidaten voor
het priesterschap steeg licht,
behalve in Europa en Oceania,
met een algehele stijging van
691. tegelijkertijd verlieten
1.868 priesters en 1.729 reli
gieuzen het ambt
die eveneens wijziging van de
bestaande wetgeving voor
staan. Men wil gezamenlijk
komen tot een aantal funda
mentele aanbevelingen voor
een meer bevredigende wetge
ving.
De hoofdbesturen van de mis
sionerende congregaties met
personeel in Angola hebben
hun missionarissen geadvi
seerd zo lang mogelijk in het
land te blijven. Als zij groot
gevaar lopen dienen zij tijde
lijk naar een ander gebied uit
te wijken. Dit lijkt de hoofdbe
sturen der congregaties beter
dan het land te verlaten, om
dat niemand weet hoe de ont
wikkeling van het land zal zijn
en het niet uitgesloten is, dat
uitgeweken missionarissen la
ter bij hun terugkeer moeilijk
heden krijgen met hun inreis
visum.
Kardinaal Alfrink is gisteren
in zijn functie van leger-bis-
schop naar Rome vertrokken.
Met tachtig Nederlandse mili
tairen neemt hij deel aan de
internationale bedevaart van
katholieke militairen bij gele
genheid van het Heilig Jaar.
In het gezelschap bevindt zich
ook vicaris B&r van het bis
dom Rotterdam, die per 1 de
cember afscheid neemt als
hoofdaalmoezenier en die bo
vendien vice-voorzitter is van
het Nederlands comité voor
het Heilig Jaar. De kardinaal
zal op 24 november waar
schijnlijk deelnemen aan de
vergadering van legerbis
schoppen in Rome.
Het zangkoor van „De Duif'
uit Amsterdam zal zondag op
treden in de Lambertuskerk te
Eindhoven. Dit uit solidariteit
met de actiegroep die deze
Korte metten
kerk wil behouden. Voor „De
Duif' is al twee jaar een soort
gelijke actie gevoerd met als
resultaat dat de kerk voor de
liturgie is bewaard en boven
dien tot een muziekcentrum is
gemaakt* Beide actiegroepen
willen zondag „op waardige
wijze protesteren bij het Ne
derlands episcopaat tegen de
afbraak van waardevolle mo
numenten, die vaak voor vele
doeleinden gebruikt kunnen
worden".
De afdeling Nederland van de
internationale katholieke vre
desbeweging Pax Christi be
legt morgen op „De Breul" in
Driebergen—Zeist een studie
dag over de wet gewetensbe
zwaarden militaire dienst
Uitgenodigd zijn afgevaardig
den van diverse groeperingen.
Duitse synode over kerk en gerechtigheid
