Overleg paspoorten
Javaanse Surinamers
Spaanse democraten
willen Juan Carlos
een kans geven
Brussel slecht
voorbereid op
conferentie over
aan
pak
economie
NKV NIET BIJ OVERLEG
VAN ENKA-GLANZSTOFF
Ook Portugese
bakkers dreigen
met belegering
£eidoeSoma/nt
NA BEHANDELING KORT GEDING
Ililllllllllllllllllllllllll
Moskou maakt het
goed met Oeganda
m
VERDACHTE MOORD
GRAANHANDELAAR
AANGEHOUDEN
Nieuwe rechters
Int. Hof Justitie
Arbeidsplaatsen scheppen
HONGERSTAKERS VRAGEN
ALSNOG GENERAAL PARDON
Bouwfabriek bezet uit
vrees voor faillissement
DINSDAG 18 NOVEMBER 1975
LEIDSE COURANT
PAGINA 9
DEN HAAG (ANP) Voor de president
van de rechtbank in Den Haag diende
gisteren het kort geding dat het Suri
naamse statenlid van Javaanse afkomst
Somohardjo heeft aangespannen tegen
de Staat der Nederlanden.
De heer Somohardjo eiste dat de Javaan
se Surinamers (het gaat hierbij om zes
duizend gezinshoofden) die naar Neder
land willen komen om hun Nederlandse
nationaliteit te behouden tijdig voor de
dag waarop Suriname onafhankelijk
wordt, 25 november, een Nederlands pas
poort krijgen.
Voorts werd geëist, dat, als afgite van een
paspoort niet mogelijk is, de Javaanse
Surinamers die voor de onafhankelijk
heidsdatum in Nederland aankomen, ook
zonder dit document worden toegelaten.
Dit eventueel onder voorwaarde, dat zij
in het bezit zijn van een ander document
door de president van de rechtbank te
bepalen. Bijvoorbeeld een bewijs van Ne
derlanderschap.
Toen aan het eind van de behandeling
van het kort geding bleek, dat afgifte van
zesduizend paspoorten in korte tijd niet
mogelijk is, besloten de twee partijen
onderling te overleggen wat er dan wel
mogelijk zou zijn om als reisdocument af
te geven. Dit overleg is gistermiddag al
begonnen.
De president van de rechtbank heeft
daarom zijn uitspraak uitgesteld tot mor
genochtend, tenzij de advocaten hem la
ten weten dat er geen uitspraak meer
nodig is omdat men een oplossing heeft
gevonden.
Het Surinaamse statenlid
Somohardjo (M.) pleegt, voor,
het begin van het kort ge
ding dat hij had aangespan
nen tegen de Staat der Ne
derlanden, nog even overleg
met zijn advocaten.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Voorzitter Mr. C. van Veen van het Verbond van
Nederlandse Ondernemers (VNO) heeft gisteravond in Brussel
gezegd al heel blij te zijn wanneer de drie-partijen-conferentie
van werkgevers, vakbonden en EEG-ministers van economische
en sociale zaken die vandaag in het Brusselse Congrespaleis wordt
gehouden, een aantal werkafspraken kan maken inzake een geza
menlijke aanpak van de grote sociaal-economische problemen in
de Euro mar kt. Afgevaardigden uit deze drie sectoren in de EG
buigen zich vandaag over problemen als inflatie, werkloosheid,
economische groei, de privé-investeringen in het bedrijfsleven enz.
De drie partijenconferentie wordt gehouden op uitdrukkelijke
wens van de Europese staatshoofden en regeringsleiders.
De Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de gemeen
schap, heeft een werkstuk voor deze conferentie voorbereid, dat
wel omvangrijk is, maar totaal geen nieuwe elementen bevat voor
een gemeenschappelijke Europese aanpak van de sociale problema
tiek. Men kan eerder stellen dat het stuk vande Europese
Commissie een aantal reeds lang bekende feiten op een rijtje zet.
In de praktijk wordt dit soort vergaderingen in Brussel goed
voorbereid. In dit geval is daarvan nauwelijks of beter gezegd geen
sprake geweest. Want ook de werkgevers, verenigd in de UNICE
(Unie van Industrieën in de Europese Gemeenschap) en de EW
(Europees verbond van vakverenigingen) hebben elk een conferen
tiedossier waarvan ze wederkerig echter nog geen kennis hebben
kunnen nemen. En de Europese ministers hebben noch het werk
stuk van de Europese Commissie noch die van de vakbonden en
werkgevers kunnen inzien. In dit klimaat moeten vandaag, in
opdracht van de Europese topconferenties in Dublin en Brussel,
spijkers met koppen worden geslagen.
Proces tegen
kampbeul
voor moord
op 40
Nederlanders
WENEN (AFP) - In Wenen is
gisteren een proces begonnen
tegen de voormalige sergeant
van de SS Hans Vinzenz Gogl
(52 jaar), horlogemaker te "Voc-
klabruck ten zuidwesten van
Linz, die ervan wordt beschul
digd medeplichtig te zijn ge
weest aan het doden van gevan
genen in Mauthausen en Eben-
see.
Gogl staat voor de tweede maal
terecht. Zijn eerste proces, dat
in 1972 in Linz werd gehouden,
eindigde met vrijspraak.
Hij zoumedephchtig geweest
zijn aan de moord op 40 Neder
landse parachutisten die in sep
tember 1944 krijgsgevangenen
warengemaakt.
BRUSSEL (DPA) De Spaanse christen-democra- In een boodschap aan hun Europese collega's
tische partijen willen een nieuw regime onder meldden de Spaanse politici dat „een diepgewor-
prins Juan Carlos een kans geven een echte teld verlangen naar verandering" leeft onder hun
democratie in te voeren. Zij verwachten van het landgenoten, „in de zin van een pluralistische
toekomstige Spaanse staatshoofd een „volledige democratie, waarin niet-extremisten een grote
democratisering van het leven in Spanje" vóór meerderheid hebben". Volgens hen voeren aan-
zij bereid zijn samen te werken met een nieuwe hangers van Franco in paniek door hun verminde-
Spaanse regering. rende macht hun agressie op en profiteert uiters
De leiders van de „democratische volksfederatie" links hiervan om de spanningen in het land te
en de linkse christen-democraten, Jose Gil Robles verhogen. Daarom mag de invoering van de demo-
en Joaquin Ruiz-Gimenes, alsmede vertegenwoor- cratie niet meer worden vertraagd,
digers van de Baskische nationalisten en de chris- Hun afwachtende houding ten opzichte van de
ten-democratische unie van Catalonië maakten toekomstige Spaanse koning zal niet vijandig zijn.
hun eisen bekend op een persconferentie na een Zij zullen zich echter verzetten tegen elke poging
bijeenkomst van het bestuur van de Europese door pseudo-democratische maatregels het oude
Unie van Christen-Democraten gisteren in Brussel, regime in stand te houden.
MOSKOU (Reuter-UPI) - De
Sovjet Unie en Oeganda zijn
overeengekomen de diplomatie
ke betrekkingen, die vorige
week dinsdag na een geschil
inzake Angola werden verbro
ken, ter herstellen.
De betrekkingen tussen Moskou
en Kampala werden „tijdelijk
opgeschort" nadat president Idi
Amin van het Kremlin ophelde
ring had geëist over de Russi
sche betrokkenheid in de kwest
ie Angola. Zoals bekend steunt
de Sovjet-Unie de regering van
de volksbeweging voor de be
vrijding van Angola, MPLA.
UTRECHT (ANP) - Het NKV heeft alsnog
besloten niet deel te nemen aan het natio
naal overleg over de saneringsplannen, dat
Enka-Glanzstoff opnieuw voorgesteld heeft.
Dit overleg is vastgesteld op 2 december,
maar gisteren liet het NKV weten, in tegen
stelling tot eerdere mededelingen van de
vakcentrale, dat het geen gehoor aan de
uitnodiging zou geven.
Het NKV is op zijn eerder ingenomen stand
punt teruggekomen, omdat de vakcentrale
het onjuist vindt, dat de concem-direktie
alleen over investeringen in Nederland wil
praten. De industriebond NKV wil echter
alleen praten over investeringen op interna
tionaal niveau.
De concem-direktie had de vakbonden laten
weten, dat zij nadere informaties wilden
verschaffen over het investeringsbeleid in
Nederland en de mogelijke gevolgen daar
van voor de werkgelegenheid. Het CNV en
de Unie BLHP hebben besloten wel de
bijeenkomst van 2 december bij te wonen.
De Unie has de directie om dit gesprek
verzocht. De uitnodiging van het concern is
ook uitgegaan naar het NW en het NKV.
In navolging van het NW heeft thans ook
- na eerst op zijn oorspronkelijke afwijzing
te zijn teruggekomen - het NKV de uitnodi
ging alsnog terzijde gelegd.
ROME ONDER WATER
Zware regenval heeft een deel van Rome, dichtbij het oude Forum
Romanum, blank gezet. Auto's stonden er tot aan hun assen in
het water. Ook andere plaatsen in Italië, met name Venetië,
hadden te lijden onder overstromingen.
LISSABON (UPI/Rtr) - De
Portugese bakkers hebben ge
dreigd de actie van de stakende
bouwvakkers van afgelopen
week te imiteren en het parle
mentsgebouw, het paleis Sao
Bento, te belegeren. Tijdens de
belegering van vorige week
heeft premier José Pinheiro de
Azevedo 36 uur in zijn residen
tie gevangen gezeten.
In een verklaring na een bijeen
komst in het weekeinde geeft de
bakkersvakbond de Portugese
regering tot woensdagavond de
tijd om de geëiste loonsverho
ging en makkelijker werktijden
in te willigen. Indien de regering
niet op de eisen ingaat zijn de
bakkers van plan donderdag
een demonstratieve mars te
houden naar het ministerie van
arbeid en vandaar naar het pa
leis Sao Bento, waar zij zeggen
te blijven tot de regering toe
geeft. De bakkers zijn al enige
maanden in een militante stem
ming en weigeren onder meer
vóór 8.00 uur 's ochtends aan
het werk te gaan.
De bouwvakkersactie van afge
lopen week onderstreepte de
kwetsbaarheid van de regering.
De actie leidde tot oproepen aan
de regering en de grondwetge
vende vergadering naar het
meer conservatieve noorden te
verhuizen. Gehoor gevend aan
Lissabon wordt sinds gisteren getroffen door een staking van de straatreinigers Het afval lag ai snei ir
allerlei hoeken opgehoopt.
deze oproepen hebben gisteren voorgesteld de vergadering naar ders bijeen te komen, indien de
in Oporto de 213 niet-communis- Oporto te verplaatsen. Er is een leden ervan vrezen dat hun vei-
tische afgevaardigden in de wet die de 250 leden tellende ligheid in Lissabon in gevaar
grondwetgevende vergadering vergadering het recht geeft el- komt
V erbondsraden
NVV-NKV akkoord
Utrecht De ver-
bondsraden van
NVV en NKV, waar
in de voorzitters zit
ten van de aangeslo
ten bonden, hebben
gisteren in afzonder- PI
lijke vergaderingen Iïiet tederatie
besloten aan de
hoogste wetgevende
lichamen van beide
vakcentrales een po
sitief advies uit te
brengen over een fe
deratie van beide
vakcentrales.
De definitieve beslis- m Den Haag bijeen-
sing hierover valt op komen. De federatie,
18 december als de waaraan, zoals be
verbondsvergadering kend het CNV niet
van het NW en de meedoet zal in totaal
hoofdbesturenverga- meer dan een miljoen
dering van het NIO7 leden omvatten.
ROTTERDAM (ANP) - In een
Amsterdams hotel heeft de po
litie gisteren een 25-jarige Joe
goslaaf gearresteerd, die er van
wordt verdacht in de nacht van
4 op 5 november de 40-jarige
Rotterdamse graanhandelaar A.
L. Verschoor om het leven te
hebben gebracht.
In de middag van 5 november
werd Verschoor dood aangetrof
fen in zijn flat aan de Van
Olenbameveltplaats in het cen
trum van Rotterdam. Hij was
als gevolg van een groot aantal
messteken om het leven geko-
men.de nacht van 4 op 5 november
De in Amsterdam gearresteerde rond 1 uur was hij namelijk in
man werd al kort na het ontdek- bet gezelschap van de graan-
ken van het misdrijf door de handelaar gezien in een bar
Rotterdamse politie gezocht In dicht bij de flat van Verschoor.
Britse schepen
naar wateren
rond IJsland
LONDEN (Reuter) Enkele
uren nadat de visserijbesprekin
gen tussen Engeland en IJsland
op een mislukking waren uitge
lopen heeft de Britse regering
drie snelle niet-militaire pa
trouilleschepen naar de Noord
zee gestuurd „voor oefeningen".
Men vreest na de mislukking
van het overleg in Londen voor
een nieuwe visserij-oorlog met
IJsland, dat een visserijgrens
van 200 mijl heeft ingesteld
waarvan vooral de Britse vis
sers het slachtoffer zijn.
Minister Roy Hattersley, belast
met visserijaangelegenheden,
heeft gisteravond verklaard dat
Engeland zijn treilervloot bij
IJsland zal beschermen.
NEW YORK (AP) De Veilig
heidsraad heeft vijf nieuwe
rechters aangewezen in het In
ternationaal Hof van Justitie in
Den Haag. De voorzitter van de
Veiligheidsraad Jacob Malik
maakte de uitslag van de gehei
me stemming over de benoe
ming bekend aan de algemene
Vergadering van de Verenigde
Naties die haar goedkeuring
heeft gehecht aan de keuzen
van de Veiligheidsraad.
De vijf, wier negenjarige ambts
termijn op 6 februari ingaat,
waren: de Pool Manfred Lachs,
de Syriër Salach el Dine Tarazi,
de Japanner Shigeroe Oda, de
Nigeriaan Taslim Olawale Elias
en ae Westduitser Hermann
Mosier.
HELEMAAL EENS ZIJN WE HET met De Gaay Fortman jr.
wanneer hij - als kanttekening bij zijn plan om vooral de overheid
te laten zorgen voor nieuwe arbeidsplaatsen - er van uit gaat, dat
belastingverlaging voor het bedrijfsleven op zichzelf nog geen
verbetering van werkgelegenheid betekent.
Voor een structurele aanpak van de werkloosheid is veel meer
nodig; dat hebben we in een vroeger commentaar ook betoogd.
Daarbij stelden we toen onder meer de vraag, of het geen tijd
wordt de formule van arbeidsbesparing als machtige injectie voor
de produktiviteit te gaan herzien; de opmars van de automatisering
moet o.i grenzen krijgen.
Maar een zelfde strenge norm zal gehanteerd moeten worden ten
aanzien van de overheidsuitgaven. Ónze overheid is mede debet
aan het inflatoire proces; dit vergeet De Gaay Fortman kennelijk,
als hij stelt dat de stijging van arbeidskosten minder werkloosheid
veroorzaakt dan het afremmen van overheidsuitgaven en investe
ringen; in elk geval beïnvloeden oorzaak en gevolgen op dit punt
elkaar.
HET EIGENLIJKE VOORSTEL van De Gaay Fortman-om de
regionale overheid door middel van regionale arbeidsbureaus en
regionale investeringen voor iedereen het recht op werk te laten
honoreren - is meer uitvoerbaar in een situatie waar de economie
nieuw opgezet kan worden dan als correctiemiddel bij wildgroei.
De regionale overheid heeft weinig invloed op de makro-economie
en ze kan niet buiten een centrale overheid die met veel macht
bekleed kan coördineren. De invloed van die centrale overheid is
trouwens ook maar beperkt; ze hangt zelf helemaal af van de
Europese, en die weer van de wereldeconomie.
In klein verband zou straks - als het tot de 26 mini-provincies
van De Gaay Fortman sr. komt - met de suggestie van junior
geëxperimenteerd kunnen worden; het versterken van de positie
en de mogelijkheden van de regionale arbeidsbureaus bijvoorbeeld
zou al wat waard zijn. Maar elke burger zal ook dan zijn recht
op arbeid aan bepaalde plichten ten opzichte van de gemeenschap
moeten onderwerpen. De vraag is of, als dit gebeurt, de zware
opzet welke De Gaay Fortman's plan vergt, wel nodig is.
ALS DE VRIJHEID van het bedrijfsleven zo aan banden wordt
gelegd dat excessen voorkomen kunnen worden, als bij het recht
op beloning uit arbeid verouderde opvattingen plaats maken voor
betere, als inspanning en reële behoeften zwaarder gaan wegen
dan macht en aan anderen ontleend vermogen, kan er ook zonder
alles-overheersende staatseconomie een beter klimaat voor sociale
rechtvaardigheid en economisch welzijn geschapen worden.
Een depressie boven het zeege
bied tussen IJsland en Schot
land trok vanmorgen in zuidoos
telijke richting en nam daarbij
iets in betekenis toe. Het fron
tensysteem ervan zal morgen
dicht bij ons land liggen. Er zal
dan ookveel bewolking zijn
waaruit plaatselijk regen valt.
In het temperatuurverloop komt
weinig verandering. De storing
wordt voorafgegaan door een
zwakke rug van hoge luchtdruk,
die voor een tijdelijke weersver-
betering zorgt Afgezien van wat
wolkenschermen in de hogere
niveaus zal de maansverduiste
ring van vanavond in grote de
len van het land te zien zijn.
Gisteravond en vannacht trok
het regengebied van een storing
boven Duitsland over Neder
land, waarbij de meeste regen
in het zuiden viel. Een depressie
nabij Genua brengt in grote de
len van zuidoost Europa bewol
king en regen. Alleen in het
zuiden van Italië en Grieken
land lopen de middagtempera-
turen nog op tot rond 20 graden.
Vooruitzichten voor donderdag:
plaatselijk regen en ongeveer
normale temperaturen. Weers
vooruitzichten in cijfers voor
donderdag:
Aantal uren zon: 1 tot 5
Min. temp.: omstreeks 3 graden
Max. temp.: omstreeks 8 graden
Kans op een droge periode van
minstens 12 uur: 90 procent
Kans op een geheel droog et
maal: 60 procent
ILuchth. R'dan
Twente
Vlissingen
geh. bew e 0.6
Frankfort
Genève
Kopenhagen
regen 7 0.1
geh. bew. 8 0.3
regen 9 11
geh. bew. 7 0
regenbui 19 14
Utrecht (ANP) De 20 illegaal in ons land verblijvende Marokka
nen die sinds vrijdag in de Monicakerk in Utrecht in hongerstaing
zijn gegaan, hebben in een brief aan staatssecretaris Zeevalking
van Justitie alsnog om een generaal pardon gevraagd voor alle
buitenlanders die met uitwijzing worden bedreigd omdat ze niet
kunnen bewijzen dat ze voldoen aan de legaliseringsvoorwaarden.
Zij eisen verder, dat de hier verblijvende buitenlandse'werknemers
dezelfde rechten krijgen als hun Nederlandse collega's.
Volgens de advocaat van de Marokkanen zouden vele illegalen wel
degelijk kunnen aantonen dat ze al vóór 1 november 1974 in ons
land verbleven (belangrijkste voorwaarde voor legalisering). Maar
veel werkgevers (koppelbazen) die het zelf met de wet niet zo nauw
hebben genomen, weigeren nu de verklaringen van de buitenlan
ders te staven omdat zij bang zijn dat ze dan zichzelf een buil
vallen.
NIEMANDSLAND TUSSEN
ANGOLA EN NAMIBIË
WINDHOEK (AP) Een zes kilometer brede strook niemandsland
tussen de grens van Zuid-West Afrika (Namibië) en Angola wordt
momenteel ontruimd naar aanleiding van een incident tussen
Zuidafrikaanse troepen en guerrillastrijders vorige week.
De in het grensgebied wonende Afrikaanse bevolking wordt dieper
Zuid-West Afrika in gestuurd voor hervestiging. Zondagavond
maakte het leger in Pretoria bekend dat vorige week een soldaat
is gedood toen guerrillastrijders een zuidafrikaans legerkamp
bestookten.
(Van een onzer verslaggevers)
LELYSTAD De 400 werknemers bij de in financiële moeilijkhe
den verkerende woning bouwfabriek Holborn in Lelystad hebben
alle hoop gevestigd op de overheid, omdat zonder overheidssteun
het vrijwel zeker is dat 300 man op straat komen te staan. Om
de aandacht op dit probleem te vestigen heeft het personeel
gisteren het bedrijf bezet
Volgens de directie zijn de moeilijkheden te wijten aan het
uitblijven van een investeringspremie, terwijl ook de snelle groei
van het bedrijf in twee jaar te veel van het financiële uithoudings
vermogen heeft gevergd. Men heeft tot nu toe zonder resultaat
getracht een koper te vinden voor het gloednieuwe bedrijf of
andere geïnteresseerden die via samenwerking Holbom uit de
moeilijkheden zouden kunnen halen.
INWONERTAL PARIJS - Pa
rijs is momenteel qua inwoner
tal terug op het niveau van 1881.
Uit de jongste demografische
statistieken blijkt dat de Franse
hoofdstad tussen 1968 en 1975
jaarlijks 33.000 inwoners heeft
verloren. De prognose luidt dat
deze trend zich in de komende
jaren nog sterker zal doorzetten
Parijs heeft thans een bevolking
van 2,3 miljoen zielen. De 'exo
dus' voltrelrt zich met name in
de oude 'quartiers' van de bin
nenstad. De voornaamste oor
zaak ook hier 'city-vorming',
waarbij de explosieve aanwas
van kantoren de prijzen van
particuliere woonruimte tot on
betaalbare hoogte opdrijft.
