deTijd
Nog gas genoeg tot na 2000
Nieuwe koers NKV neo-marxistisch
HP
,,Wij willen
de revolutie
Klacht FME: regering zet
bedrijfsleven pin op neus
Veel grotere ramp
Ireigde voor
Limburg en België
PRINS CAREL HUGO
IISÜfcRS
Militairen steeds voor
burgerrechter
HOOGLERAAR LEIDSE UNIVERSITEIT
Na botsing
olievlek in
Kanaal
^ONDERDAG 13 NOVEMBER 1975
LEIDSE COURANT
FRIJ NEDERLAND OVER
EXPLOSIE DSM:
(Van een onzer verslaggevers)
WSTERDAM „De westelijke mijnstreek en een
•el van België is aan een ramp ontsnapt, waarvan
gevolgen nauwelijks in kaart kunnen worden
ibracht". Tot deze conclusie komt het weekblad
ij Nederland in een onderzoek naar de toedracht
i de ontploffing bij DSM.
het blad had deze ramp
nen plaatsvinden omdat er
bij de brandende naftra-
Jcer twee bolvormige tanks
I vloeibaar gas stonden. Dit
uiterst brandbaar. De
van de tanks hadden
scheuren door de opge-
druk. Het gas had mas-
kunnen ontsnappen en zou
zeker exploderen door de
ndende nafta. Zo'n explosie
de mening van ge-
„dpleegde deskundigen, van
^1 krachtiger orde geweest
i de ontploffing van de NAK-
Een zware schokgolf zou
heel de westelijke mijn-
en het aangrenzende deel
België zijn gegaan, aldus
jij Nederland.
fc kritiek van het blad richt
ft voornamelijk tegen het uit-
jjven van voorzorgsmaatrege-
(i toen een dergelijke klap
tigde. .Alleen in de meest
fcije wijken van Geleen. Noor
beek en Stein zijn politieauto's
rondgereden van waaruit de
mensen verzocht werd ramen en
deuren te openen om het gevaar
van rondvliegend glas te ver
kleinen. In andere wijken waar
die ochtend al de ruiten waren
gesprongen, en dat is tot in Bel
gië toe gebeurd, is niemand ge
waarschuwd. In een Geleense
flatwijk, die vlak bij het com
plex ligt, hebben veel mensen de
politie niet eens gehoord. Vol
gens een deskundige zou alleen
een echt alarm bijvoorbeeld
over de radio een redelijke
veiligheid voor de mensen van
de hele streek hebben gegaran
deerd.
Toen echter de gigantische klap
dreigde, was het in het Geleense
ziekenhuis bezoekuur en kropen
auto's vol nieuwsgierigen bum
per aan bumpier langs het bran
dende complex, aldus het week
blad.
De Haagse Post signaleert een
conflict binnen de vereniging
voor vrijwillige euthanasie rond
het gesol met Franco.
„Nou vraag ik je. Hebben wij
ons als vereniging te bemoeien
met het levensrekkende gesol
rond Franco? Hij heeft nooit
een levenstestament bij de ver
eniging aangevraagd, hij heeft
nooit de wens te kennen gege
ven dat er euthanasie op hem
toegepast moest worden. Boven
dien krijg ik uit krantenberich
ten de indruk dat hij nog volle
dig bij zijn positieven is, dus als
hij verlangt dat de artsen zijn
leven niet langer rekken, hoeft
hij dat maar te bevelen."
Voorts een indringend verhaal
over vluchtelingen uit Angola.
„Ze keren nu terug als politiek
vluchteling naar het moeder
land dat allerminst gelukkig
met ze is. Niet alleen omdat ze
het leger werklozen, zonder hen
al zo'n 250.000, meer dan dubbel
zo groot zullen maken en het
werkloosheidspercentage zullen
opjagen van ongeveer 10 pro
cent tot bijna 25 procent van de
productieve bevolking. Vooral
ook omdat ze politiek een ge
vaar betekenen, voor de demo
cratisering en de socialisering
van de Portugese samenleving."
Naar aanleiding van een rap
port over jeugdwerkloosheid
een gesprek met de betrokken
autoriteiten..Het arbeidsbureau
is geen sociale dienst, maar een
stuk van het arbeidsgebeuren.
We kunnen een beetje bijsturen
aan de vraagkant, een werkge
ver in zekere mate beïnvloeden
tot bepaalde toleranties, maar
we kunnen geen geschikte ar
beidsplaatsen creëren. De speel
ruimte is betrekkelijk margi
naal."
In Vrij Nederland onthullingen
over de ramp waaraan de mijn
streek is ontsnapt (zie hiernaast
op deze pagina). In een reporta
ge uit Suriname merkt staten-
voorzitter Wijntuin op: „Als de
een ding aan de grondwet wil
wijzigen, dan is het de plaats
van de statenvoorzitter. Ik heb
gemerkt dat het fysiek onmoge-
bjk is om boven de partijen te
staan, en tegelijk als NPK-parle-
mentslid er voor te moeten zor
gen dat de regering niet naar
huis gestuurd wordt"
En over de gebeurtenissen in de
Amerikaanse regeringsstop. „Ze
hebben de vroegere indruk om
trent Ford bevestigd als een
man met impulsieve electorale
reflexen. Die man gaat nu de
strijd aanbinden om dezelfde
groep kiezers die Nixon aan de
macht bracht. Het kan een inte
ressant jaar, een beetje eng jaar
worden."
Ten slotte dient een aantal Ne
derlanders op te passen, want ze
hebben de woede van bokser
Lubbers op de hals gehaald en
hij is van plan ze te straffen.
„Nu heb ik alleen de gelegen
heid nog niet. maar wat in het
vat zit, verzuurt niet Ik ben nu
nog te kwetsbaar, ik kan nu nog
een schorsing oplopen als ik een
klap uitdeel. Als ik ben uitge-
bokst, is mijn tijd gekomen."
Hervormd Nederland spreekt
met de natuurkundige prof. H.
Casimir die in Nederland liever
geen kerncentrales ziet komen.
„Bij minder energieverbruik zal
het leven er misschien wat
moeilijker op worden in zekere
zin, wat minder comfortabel. Je
zou misschien wat beter moeten
nadenken bij wat je deed, maar
dat zou wat meer levenskunst
vragen: een zegen voor de sa
menleving."
Voorts een interview met de
nieuwe ARP-voorzitter Hans de
Boer. „Wij hebben in 1973 beslo
ten met de PvdA te gaan rege
ren omdat het niet goed zou zijn
ook gezien de verkiezingsuit
slag dat de grootste partij in
het land jarenlang in de opposi
tie zou blijven. De economische
teruggang maakte ook een rege
ring van enig gezag nodig, met
een sterke aanhang in het parle
ment. Ten slotte bood deze op
zet mogelijkheden gezien beide
partijprogramma's. Ik zie deze
situatie bij de volgende kabi
netsformatie niet veranderen.
Bovendien: de bereidheid tot
vernieuwingen zoals wij ze voor
staan, is groter bij de PvdA dan
bij de WD."
Ook een vraaggesprek met „de
blanke Surinamer" KVP-Ka-
merlid Piet van Zeil. „Suriname
gaat een bloed-, zweet- en tra-
nensituatie tegemoet Ik voorzie
dat het huidige levenspeil zeker
in de eerste jaren niet te hand
haven zal zijn."
Elsevier analiseert bij monde
van Toxopeus, Geertsema en
Vonhoff <Je koers van de WD.
Vonhoff: „Ik geloof niet in een
ruimte voor een nieuw op te
richten partij links van het mid
den. Maar de WD mag die
ruimte niet laten ontstaan. Mede
daarom vind ik dat onzerzijds
de bereidheid moet bestaan om
met de PvdA te spreken over
een regeringsprogram, zelfs als
het vertrouwen gering is dat die
besprekingen met succes kun
nen worden afgerond."
Voorts een vraaggesprek met
prins Carel Hugo die zegt in
economische zin Marxist te zijn.
„Het gaat er zo zeer niet om als
pretendent op te treden, het ko
ningschap te herstellen of te
derven. Mijn neef Juan Carlos
wenst Franco op te volgen. Wat
ik en de mijnen willen, is de
revolutie."
Bij de DSM-ramp dit commen
taar: „Het is psychologisch niet
juist dat men de schokgolven
van de recente ramp probeert af
te dammen met hartstochtelijke
verwijzingen naar de werkgele
genheid die de DSM biedt en de
sociale draagkracht die het be
drijf zeker heeft. Limburg moet
precies weten hoe gevaarlijk de
chemie in haar dichtst bevolkte
gebied geconcentreerd ligt.
Eerst dan zijn de juiste maatre
gelen te nemen, na de grove
fouten die bij het ruimtelijk or
denen van DSM zijn gemaakt,
notabene tegen de waarschu
wingen van DSM in.
Ook in De Tijd kritiek op de
gang van zaken rond de DSM-
ramp, „Die heeft aangetoond
dat de eerste liniediensten niet
in staat zijn een dergelijke ex
plosie te bestrijden."
Enkele aanbevelingen: „De BB
dient een taak in vredestijd te
krijgen om bij rampen van eni
ge omvang aanvullende hulp te
bieden als de eerste liniedienst
en de bestrijding niet aan kun-
En: „Haal de hulpverlening bij
de burgemeesters vandaan en
belast daarmee een centrale fi
guur. Vooral in Limburg gedra
gen de burgemeesters zich nog
als hertogjes die onvoldoende
bereid zijn samen te werken."
Voorts een interview met de Nij
meegse professor Nico Douben
van de actiegroep Resoluut die
mogelijk zal uitgroeien tot een
nieuwe politieke partij. „Bij ve
len in de linker- en rechterhoek
hoor je: we kunnen alles en we
zullen alles. Welnu, dat is niet
waar, er kan heel veel niet. Bij
voorbeeld dat je tussen nu en
tien jaar een schoon milieu
krijgt of dat je de hele werkge-
legenheidsproblematiek binnen
die termijn kunt oplossen. Dat
lukt eenvoudig niet en dan moet
je de mensen ook niet wijs ma
ken dat het wel zou kunnen."
RONINGEN (ANP) - De Nederlandse
isvoorziening voor huishoudelijk ge-
luik is tot het jaar 2005 gewaarborgd,
idus de Nederlandse Gasunie in een
ublikatie, getiteld „Gasafzetplan
De Gasunie rekent erop tot het
lar 2000 te kunnen beschikken over
855 miljard kubieke meter aardgas. In
de daarop volgende vijf jaar is dan nog
100 miljard kubieke meter beschikbaar
voor de huishouding.
Van de 1.855 miljard kubieke meter zal 840 miljard
kubieke meter worden geëxporteerd, de openbare
voorziening (o.m. huishoudelijk gebruik) zal 670
miljard kubieke meter vergen, aan de industrie
zal 170 miljard kubieke meter worden geleverd en
aan de elektriciteitscentrales 140 miljard. Voor
speciale projecten wordt 25 miljard bestemd en
het eigen gebruik van de Gasunie zal 10 miljard
kubieke meter vragen. De tuinders kunnen tot
1985 volledig van aardgas worden voorzien, daar
na wordt de aflevering aan de tuinbouw geleidelijk
afgebouwd.
Naar een woordvoerder van de Gasunie meedeelde
is het niet uitgesloten dat er in het Nederlandse
gedeelte van de Noordzee meer gas wordt gevon
den dan de circa 4000 miljard kubieke meter die
tot nu toe zijn aangetoond. De Gasunie acht het
niet onmogelijk dat er 800 of 1000 miljard kubieke
meter zit. Die zal de Gasunie dan graag willen
afnemen, evenals bepaalde hoeveelheden van de
grote vondsten in het Britse en Noorse deel van
de Noordzee.
De Gasunie houdt het in ieder geval voor mogelijk
dat er zoveel gas zal kunnen worden bijgekocht,
dat het leveringsplan er veel gunstiger zal komen
uit te zien.
pnkzij een snelle reactie van
t piloot hebben zich gisteren
ïegenaamd geen persoonlijke
ngelukken voorgedaan toen op
ennedy Airport in New York
en DC-10 van een Amerikaanse
aatschappij op de startbaan in
tand raakte. Het toestel zou
list met 139 passagiers naar
tankfurt vertrekken toen de
rand uitbrak. De piloot bracht
et toestel, dat al over de start-
lan schoot, snel tot stilstand
edat de passagiers konden wor-
en geëvacueerd. Negen perso
en liepen lichte verwondingen
I
Voor Israël
door
Suezkanaal:
op zwarte
lijst
DAMASCUS (UPI) - Het
boycotbureau van de Ara
bische Liga zal buitenland
se schepen die het Suezka
naal passeren met ladingen
van of voor Israël op de
zwarte lijst zetten. Dit
heeft de commissaris-gene
raal, Mahdjoeb, van het
bureau gisteren in Damas
cus meegedeeld.
Volgens Mahdjoeb houdt
dit in dat de betrokken
schepen geen toestemming
zullen krijgen in een Arabi
sche haven te ankeren.
Mahdjoeb voegde eraan toe
dat „alle pogingen van pro-
Israëlische zijde de Ameri
kaanse regering te laten in
grijpen tegen de boycotver
ordeningen, zullen misluk
ken".
Irak en Libië hebben in
Rome aangedrongen op uit
stoting van Israël uit de
FAO, de voedsel- en land
bouworganisatie van de
Verenigde Naties. Het ziet
er echter niet naar uit dat
andere Arabische landen
dit initiatief zullen steunen.
De afgevaardigden van
Egypte en Saoedi-Arabië
hebben zich in hun rede
voeringen niet uitgespro
ken over het Israëlische lid
maatschap.
(Van onze parlementaire redaktie)
UTRECHT „Als wij als bedrijfsleven
op langer zicht iets in het immateriële
vlak tot stand willen brengen, dat wer
kelijk inhoud heeft, dan moeten wij de
tijd krijgen om daarover in een rustige
sfeer overleg te plegen. Wij maken er
bezwaar tegen, dat een minister de ge
sprekspartners op centraal niveau de
pin op de neus zet door aan te kondigen,
dat hij wel zal uitmaken wat er gaat
gebeuren als partijen het op korte ter
mijn niet eens kunnen worden. Het
overleg komt dan onder druk te staan,
de standpunten verharden zich".
Aldus sprak vanmiddag de voorzitter van de
Vereniging voor de Metaal- en Elektrotechnische
industrie FME, de heer A. Prins in zijn jaarrede
tijdens de algemene ledenvergadering van zijn
organisatie. Hij doelde op minister Boersma, die
met spoed een advies van de SER wilde over de
ondernemingsraden. „Als op deze manier ontwik
kelingen worden opgedrongen en geforceerd, roept
men niet alleen ergernis, maar ook tegenkrachten
op". Niet alleen ten aanzien van de ondernemings
raden maar ook wat betreft inkomensbeleid, ver-
mogensaanwasdeling en educatief verlof wilde de
heer Prins denktijd. Hij verlangde ook van de
regering, dat zij tijdig de consequenties en het
tijdstip van invoering van nieuwe maatregelen
aangeeft. Door dit na te laten veroorzaakt de
regering onzekerheid bij de ondernemersleiding.
Mensen, die verantwoordelijkheid dragen en be
slissingen moeten nemen, kunnen hun taak niet
naar behoren vervullen als zij niet tijdig en exact
weten waaraan zij toe zijn.
Wellicht al na 1976
UTRECHT (ANP) Militair
recht zal, wanneer de nieuwe
wet hierover in het parlemen
tair jaar 1977/1978 zal ingaan,
geconcentreerd worden in Arn
hem. Daar zullen de militaire
feiten, evenals de algemene
strafbare feiten, die door een
militair gepleegd worden, voor
de „burger"-rechtbank komen.
Bij deze rechtbank wordt ook
een aparte strafkamer ingericht
voor militaire zaken.
De strafkamer zal bestaan uit
twee leden van de rechtelijke
macht en één militair. Deze ka
mer moet de meer ernstige
strafbare feiten van militairen
afdoen. Aan de kamer wordt
ook nog een politierechter voor
lichtere militaire zaken toege
voegd.
Militairen kunnen onder het
nieuwe militaire strafrecht bij
het gerechtshof in Arnhem in
hoger beroep gaan, terwijl cas
satie mogelijk wordt bij de hoge
raad. Vermoedelijk kan dit laat
ste al per 1 januari aanstaande,
aldus de Vereniging voor
Dienstplichtige Militairen
(WDM) die een en ander giste
ren (zie ook de krant van giste
ren) onthulde.
Behalve het militair strafrecht
wordt ook het militair tucht
recht ingrijpend gewijzigd. De
wet op de krijgstucht en het
reglement op de krijgstucht ko
men te vervallen. Daarvoor in
de plaats komt het militar tucht
recht. De strafbevoegde meerde
re zal een aantal „vergrijpen"
zelf mogen afdoen. Dit blijven
zogenaamde tuchtfeiten. Alle
strafbare feiten in het militair
tuchtrecht moeten voor de bur
gerrechter komen.
Een woordvoerder van Defen
sievoorlichting heeft desge
vraagd verklaard, dat het steeds
de bedoeling is geweest alle
wetswijzigingen inzake straf- en
tuchtrecht en strafprocesrecht
als één geheel pakket tijdens de
huidige kabinetsperiode aan de
kamer aan te bieden. „In de
krijgsmacht worden de hoofdlij
nen besproken, zoals men die in
de toekomstige wetsontwerpen
denkt neer te leggen. Deze
hoofdlijnen zijn overigens al
aan de orde geweest tijdens de
parlementaire behandeling en
kele jaren geleden.
Mr. J.K.O. Heyligers, hoofd van de afdeling gemeentebedrijven in
Amsterdam is gisteren benoemd tot „Honorary commander of the order
of the British Empire". Deze onderscheiding werd hem uitgereikt door
koningin-moeder Elizabeth van Engeland op de Britse ambassade in
Den Haag. Hij heeft de onderscheiding te danken aan zijn bijdrage
aan de restauratie van de Engelse kerk op het Begijnhof in Amster
dam.
UTRECHT (ANP) „Het ontwerp-visieprogram
van het NKV is deels een visioen van een andere
maatschappij, waarin alles anders is, zelfs de
mensen, deels een samenvatting van wat er de
laatste jaren van vakbondszijde is gepubliceerd.
-Het geeft geen visie op de verdere ontwikkeling
van de maatschappij. Het lijkt te zijn toegeschre
ven naar een neo-marxistische maatschapijvisie".
Tot deze conclusie komt Prof. Mr. N.E.H. van
Esveld, hoogleraar in het sociale recht in Leiden,
in een bespreking van het ontwerp-visieprogram
van het NKV. in het „Sociaal Maandblad Arbeid".
„Het ontwerp-visieprogram miskent wat er in de
geschiedenis van de R.-K.-beweging door werkge
vers. werknemers en Kerk gezamenlijk is gedaan
aan de totstandkoming van een betere maatschap
pij. Wat de vakbeweging kon bereiken was alleen
mogelijk door de vooruitgang van de onderne
mingsgewijze produktie. Een reëel alternatief voor
de particuliere op winst gerichte ondernemingsge
wijze produktie geeft de NKV-visie niet", aldus
prof. Van Esveld. Hij meent t dat niet te verklaren
George Wallace, gouverneur van de Amerikaanee staat Alabama heeft
zich gisteren officieel kandidaat gesteld voor de presidentsverkiezin
gen in 1976. Hij is daarmee een van de kandidaten voor de Democrati
sche Partij. Vanuit zijn rolstoel verklaarde hij tegenover 300 aanhan
gers in staat te zijn een actieve verkiezingscampagne te voeren en
dit ook te zullen doen.
Londen Een olievlek van 2,5
mijl lengte en een mijl breedte
in het Kanaal ter hoogte van
het Engelse graafschap Kent
werd vandaag met schuim be
spoten om te beletten dat ze de
kust zóu bereiken.
De grauwe vlek bestaat uit circa
3,3 miljoen liter ruwe olie, die
in het Kanaal vloeide na een
nachtelijke botsing, in een dikke
mist op ongeveer 12 mijl van
Dover, tussen het Britse fregat
Hercules en de Liberiaanse su
pertanker Olympic Alliance.
Het schuim verdeelt de olievlek
in talrijke lange stroken, die
drijven op ongeveer acht mijl
afstand van de Engelse kust,
bijna pal tegenover de haven
van Dover. In die zone bevinden
zich zandbanken, die het werk
van de acht Britse bestrijdings-
dienstboten sterk hinderen. Ge
vreesd werd, dat een sterke
zuidoosten wwind zou opsteken,
die de vuile olie regelrecht naar
de Engelse kust kon sturen.
BELGIË GAAT
SPUKERBANDEN
VERBIEDEN
BRUSSEL (ANP) - De Belgi
sche minister van verkeer, Jos
Chabert, gaat binnenkort het
gebruik van spijkerbanden op
de Belgische wegen verbieden.
Het verbod zal worden opgeno
men in het nieuwe Belgische
wegenverkeersreglement dat
nog voor eind december moet
verschijnen. Spijkerbanden zul
len in de toekomst enkel nog
gebruikt mogen worden in „uit
zonderlijk strenge winters".
is, dat de vakbeweging, die zoveel leden met
gevoelens van onbehagen over de huidige maat
schappij zou hebben en zo precies weet waarin
de ondernemers te kort schieten en onnodig ver
tragend optreden, niet zelf bedrijven opzet, voor
alternatieve werkgelegenheid zorgt en in de mark
ten springt waar de huidige ondernemers het laten
liggen.
