Financieel resultaat
Cebeco-handelsraad
niet onbevredigend
CENTRUMFUNCTIE IS
STEEDS BELANGRIJKER
VOOR GLASTUINBOUW
NIEUW GEBOUW VAN
TOELEVERINGSBEDRIJF
TUINBOUWMATERIALEN
Financiële problemen
van jonge tuinders
kunnen worden verlicht
AANVOER KOMKOMMERS LOOPT SNEL TERUG
DUIDELIJK KIEZEN IN BLOEMBOLLENVAK (1)
GROENTE,
FRUIT,
BLOEMEN
EN
BOLLEN
MAANDAG 10 NOVEMBER 1975
LI^IDSE COURANT
Half december wordt in Amsterdam, een
tweedaags bloembollen-marketing-congres
gehouden en aan het slot van de tweede dag
zullen de modellen voor de struktuurverbe-
tering van het bloembollenvak bekendge
maakt worden. In de afgelopen maanden
zijn tal van gedachten, ideeën, suggesties en
alternatieven door de diverse werkgroepen
op de snijtafel gelegd en op hun bruikbaar
heid bekeken. Er is achter de schermen een
opgewonden verschil van mening geweest
tussen het bureau dat het onderzoek uitvoert
en de vertegenwoordigers van de export,
waardoor een deel van de oorspronkelijke
uitgangspunten weer bijgebogen moesten
worden. Dat gaf vertragingen die er niet om
logen, maar nu is de finish dan toch in zicht
Dat het bloembollenvak een panklaar recept
zal krijgen, waardoor men in één klap uit
de moeilijkheden zal zijn, is natuurlijk een
utopie. Dat kón eenvoudig niet omdat men
met veel te veel verschillende bedrijfstypen
te maken heeft Wat bijvoorbeeld wèl opgaat
voor een landbouwbedrijf met veel bloem
bollen, past in de verste verten niet op een
kwekerij waar men een groot aantal bij-
goedgewasjes teelt De lijnen die straks in
de modellen aangegeven zullen worden, zul
len door iedere vakgenoot vertaald en voor
zijn bedrijf pasklaar gemaakt moeten wor
den.
Van één ding kan men bijvoorbaat over
tuigd zijn: struktuurverbeteringen kunnen
nooit zonder pijn uitgevoerd worden. Na
tuurlijk zullen de bedrijven die thans nog
min of meer gezond zijn minder kreten
hebben te slaken dan de kweker en expor
teurs die het roer radicaal zullen moeten
omgooien.
Struktuurverbeteringen doorvoeren is géén
vorm van sociaal werk. Ze kunnen dus nooit
tot doel hebben de zwakke bedrijven tot elke
prijs in het leven te behouden. Wat er wèl
zal moeten gebeuren is dit: sterke bedrijven
nog sterker laten worden en de groep die
nu nog tot de twijfelaars, de zgn. randbedrij-
ven, behoort, de wegen aangeven die kunnen
voeren tot een versterking van de huidige
posities. Er is een niet geringe groep waar
van vaststaat dat ze— struktuuronderzoek of
géén struktuuronderzoek/ tot de wijkers
moeten behoren. Bedrijven die met veel
kunst- en nog meer vliegwerk in leven wer
den gehouden door al of niet gedwongen
medewerking van vrouw en kinderen tegen
een veel te lage vergoeding. Deze bedrijven
in stand houden heeft geen zin. Die moet
men gewoon laten góón, waarmee we niet
willen zeggen dat men ze moet laten ófgaan.
Steunmaatregelen om acute nood op te hef
fen? Akkoord. Misoogst (of een zeldzaam
overvloedige oogst kunnen tot noodsituaties
leiden die via een eenmalige steunmaatregel
opgeheven kunnen worden. De meeste ande
re steunmaatregelen, die soms jaren achter
een met de beste bedoelingen worden geno
men, lossen het probleem niet op. En in
negen van de tien gevallen werken ze ook
nog struktuurverslechterend.
In het kort samengevat zal dus het volgende
moeten gebeuren:
gezonde bedrijven hints geven waardoor
ze het nóg beter kunnen gaan doen.
ondernemers die tot nu toe de ontwikke
lingen maar ten dele hebben kunnen bijhou
den wegen wijzen waardoor ze het wel
zullen kunnen „bol"-werken.
de wijkers met zo weinig mogelijk leed
laten afvloeien.
Keus
Er zal een duidelijke keus gemaakt moeten
worden. Voor compromissen zal in vele ge
vallen geen plaats zijn. Het blijven steunen
van zwakke bedrijven is niet in het belang
van de gehele bloembollenbedrijfstak en
zeker niet voor de toekomstige ontwikkelin
gen.
Het is duidelijk, dat het bloembollenvak dat
groot is geworden door individualisme, an
dere wegen moet inslaan. Dat straks in de
toekomstige modellen gewezen zal worden
op de absolute noodzaak van méér samen
werking en minder concurrentie-op-leven-
en-dood staat nu al vast Het zal alleen
verdraaid moeilijk zijn om bloembollenkwe
kers en -exporteurs aan één tafel te krijgen
met de vaste wil die samenwerking van de
grond te krijgen. Maar daarover willen we
het in een volgend artikel hebben.
GROTE
VERONTRUSTING
OVER
REGERINGSBELEID
WESTLANDSE
TUINDERS
Tijdens een ledenvergadering
van de kring Delftstreek van de
Land- en Tuinbouwbond heeft
het bestuur opnieuw zijn grote
verontrusting uitgesproken
over het beleid van de Neder
landse regering inzake de tuin
ders in het Westland. Op de
vergadering, die werd gehou
den in de kantine van de Delft-
se groenten veiling, waren onge
veer 200 leden van de bond
aanwezig.
Volgens de heer P. Verhoef, al
gemeen voorzitter van de bond,
groeien de sociale lasten de
tuinders boven het hoofd. Die
sociale lasten worden voor dit
jaar geraamd op 28,7 procent
van het inkomen. De heer Ver
hoef wees erop, dat 30 35
procent van de tuinders onder
het minimum-inkomen werkt.
De regering moet haast maken
met het rapport, dat onder lei
ding van professor Hofstra hier
over wordt samengesteld, aldus
de heer Verhoef. Wanneer de
regering nalaat tijdig maatrege
len te nemen, denkt de kring
Delft van de bond aan een
groots opgezette massameeting
in de groentenveiling. De afde
ling Delft heeft ongeveer 1000
leden.
ROTTERDAM De nationale
coöperatieve aan- en verkoop
vereniging voor land- en tuin
bouw g.a. „Cebeco-Handels-
raad" te Rotterdam heeft in het
per 30 juni 1975 afgesloten
boekjaar 1974/1975 een omzet
behaald van bijna 1,8 miljard
gulden. Dat is vrijwel evenveel
als in het vorige boekjaar. Ook
de in tonnen gemeten omzet
bleef op ongeveer hetzelfde ni
veau van 4,1 miljoen ton.
De omzet volgens de geconsoli
deerde resultatenberekening,
omvattend de omzet van Cebe-
co-Handelsraad en die van haar
meerderheidsdeelnemingen, be
reikte een totaalbedrag van 2
miljard, wat een kleine stijging
betekent ten opzichte van het
vorige jaar. De omzet van de
Cebeco-Handelsraad-groep, be
staande uit de leden-cöopera-
ties, Cebeco-Handelsraad en de
deelnemingen, die in het vorige
boekjaar 3,2 miljard gulden be
liep, bereikte in 1974/1975 een
totaal van 3,3 miljard.
Gezien de gedaalde rentabiliteit
van de individuele land- en tuin
bouwbedrijven en de algemene
teruggang in de conjunctuur
acht Cebeco-Handelsraad de fi
nanciële resultaten niet onbe
vredigend. De baten zijn geste
gen van 79,6 tot 86,6 miljoen
gulden. Daar staat echter een
kostenstijging tegenover van
73,7 naar 81,8 miljoen gulden.
Veruit het grootste deel van de
ze kostenstijging wordt veroor
zaakt door salarissen en sociale
lasten, bij een gedaald perso
neelsbestand. Tegenover een ge
ringer nettosaldo, uit deelnemin
gen staat een hogere rentebate.
De omgezette hoeveelheid
mengvoedergrondstoffen steeg
met 4,5 procent tot ruim 2,2
miljoen ton; de gemiddelde prijs
van deze grondstoffen daalde
met ruim 3,80 gulden per hon
derd kilo-De omzet in meststof
fen steeg tot l.lf2.000 ton; een
toeneming met 60.000 ton bij de
stikstofmeststoffen stond tegen
over een daling met 35.000 bij
fosfaat-, kali- en kalkmeststof-
fen. De verschillende soorten
meststoffen stegen tussen de 9
en 66 procent in prijs.
De geldomzet van bestrijdings
middelen steeg met 7 procent
tot rond 67 miljoen gulden. Zo
wel bij meststoffen als bij be
strijdingsmiddelen heeft het
natte seizoen 1974 een belangrij
ke ongunstige invloed uitgeoe
fend op de toedieningsmogelijk
heden.
Aan West-Europese granen
werd ruim 387.000 ton omgezet
De afzet werd volgens Cebeco-
Handelsraad bemoeilijkt door
het EEG-afzetbeleid voor tarwe.
De peulvruchtenomzet nam toe.
De omzet in consumptie-aardap
pelen, eerder 100.000 ton, ge
beurt nu in goede samenwerk
ing met zusterorganisaties.
In de zaaizaad- en pootgoedaf-
deling was vooral de export van
zaaigranen vermeldenswaard.
De afdeling mechanisatie zag
haar omzet met 2 procent dalen
tot ruim 84 miljoen gulden. Ook
de omzetten in landbouwbe
drijfsuitrusting en winkelartike
len verminderde. Oorzaak was
de algemene conjuncturele ont
wikkeling binnen de landbouw,
waardoor de agrariërs minder
werktuigen, stallen e.d. aan
schaften. De omzet in aardolie-
produkten en motorvoertuigen,
in totaal 120 miljoen gulden was
groter dan vorig jaar.
Minister Van der Stee:
EINDHOVEN Minister A.
van der Stee (Landbouw en
Visserij) heeft goede hoop dat
de financiële problemen van
jonge landbouwers op korte
termijn kunnen worden ver
licht. Met name wordt gezocht
naar oplossingen voor de pro
blemen die zich voordoen als
jonge landbouwers het bedrijf
van hun ouders overnemen.
Dit zei de minister in Middel-
tes erg zwaar wegen voor een
jonge landbouwer", aldus de
minister.
Fiscale maatregelen zullen
met name voor deze groep niet
zo veel soelaas bieden, omdat
het belastbaar inkomen in
vrijwel alle gevallen erg laag
is, zo meent de minister.
Tot slot zei de minister nog
dat binnen enkele weken een
overleg zal starten met minis
ter Vorrink over de hinderwet-
problematiek, waarmee met
name de veredelingsbedrijven
te kampen hebben.
Vóór de bijeenkomst werd aan
de minister een nota overhan
digd, waarin de problemen
van de agrariërs nog eens op
een rijtje waren gezet Deze
nota was opgesteld door de
rooms-katholieke boerenbond
in Oost-, West- en Middelbeers.
beers waar hij sprak op een
druk bezochte CDA-bijeen-
komst.
Minister Van der Stee vertelde
dat onlangs besprekingen zijn
gestart met de Rabo-bank om
te komen tot een aangepaste
aflossingsregeling voor jonge
boeren. „Dit is volgens mij een
belangrijke zaak, omdat zeker
vlak na een bedrijfsovername
de lasten van aflossing en ren-
Want even automatisch als
men binnen is gekomen komt
men ook weer buiten, hetgeen
enorm tijdbesparend is.
Behalve de grote hal is er in
het robuuste gebouw ook een
showroom (430 vierkante me
ter) met een afdeling voor
elektrische apparaten en voor
pompen, een werkplaats (260
vierkante meter) een conferen
tiezaal (95 vierkante meter)
een even grote kantine en de
kantoren (190 vierkante me
ter). In aparte afdelingen
staan de verven en de vergif
ten opgeslagen. Ook de voor
raad buizen bevindt zich in het
gebouw. In het nieuwe ge
bouw, dat in korte tijd kon
worden opgetrokken, vinden
32 man werk onder leiding
van de directeur, de heer C.
van Driel.
De aanvoer van komkommers loopt snel
terug. Dit ligt ook geheel in de lijn der
verwachtingen. De prijzen daarentegen zijn
de afgelopen week iets teruggevallen. Voor
de 61ers ligt de prijs rond de 90 cent per
stuk (vorige week nog boven de gulden), de
5 Iers zijn gedaald naar 73 cent. Als het weer
<le komende tijd niet al te slecht wordt, dan
is het mogelijk dat de staart van de teelt
weer iets in prijs oploopt. Er is op het
ogenblik slechts weinig concurrentie, naast
Nederland zijn België, Griekenland en de
Canarische Eilanden met komkommers aan
de markt
Tomaten
Bij dit gewas zien we hetzelfde beeld als bij
de komkommers, de aanvoer neemt af en
de prijzen hebben zich niet kunnen handha
ven op het niveau van de week ervoor. Hier
is echter wel sprake van een flinke concur
rentie, met name Spanje is op de West-Duit
se en Engelse markt aktief. Op de West-Duit
se markt speelt naast Spanje ook Roemenië
weer een belangrijke rol. Door de te ver
wachten toenemende concurrentie van Ma
rokko en de Oost-Europese landen zullen de
prijzen geen gelegenheid krijgen om op te
lopen en zullen ze tussen de 7 en 8 gulden
per bakje blijven hangen.
Paprika
De optimistische verwachting van vorige
week is niet uitgekomen. Hieruit blijkt hoe
grillig de marktontwikkeling kan verlopen.
Er werd nog een flink aanbod van paprika's
verwacht, de aanvoer van de groene sorte
ringen is dan ook opgelopen. Bij de groene
sorteringen was de prijsdaling het sterkst
De rode sorteringen zijn ook iets in prijs
gedaald, het aanbod bleef nagenoeg gelijk.
De concurrentie van vooral Italië (740 ton),
Griekenland (262 ton), Roemenië (56 ton) en
Bulgarije (20 ton) op de West-Duitse markt
was te groot om in Nederland een prijsstij
ging of stabilisatie van de prijzen mogelijk
te maken. Het aandeel van Nederland op de
West-Duitse markt was 101 ton in dezelfde
periode. Voor de komende week worden er
weer flinke hoeveelheden paprika's ver
wacht en de prijsontwikkeling hangt voor
een deel af van de concurrentie op de
buitenlandse markt De verwachting is dat
deze afneemt waardoor de prijzen meer
kans krijgen om weer op te lopen.
Sla
Er viel niet anders te verwachten dan dat
het aanbod van sla weer zeer ruim zou zijn,
Tuinders zijn voortaan verplicht de volgende gewichtsklassen van de sla
in dozen, al dan niet in polyzakjes, aan te voeren: sortering 15—16 kg,
sortering 17—18 kg en sortering 19—20 kilogram. Sorteringen boven de
20 kg en onder de 15 kg blijven, totdat anders wordt besloten, aangevoerd
in plastic-fust. De dozen worden vóór aflevering door de tuinder van een
sticker voorzien, waarop met cijfers de gewichtsklasse wordt aangegeven.
De kleur van de sticker geeft de kwaliteit aan. Voor A-kwaliteit een rode
sticker, B-kwaliteit een gele sticker en C-kwaliteit een groene sticker. De
doos waarin de losse sla verpakt wordt is blauw-groen. Prijs doos 1,32.
De doos waarin de polysla verpakt wordt is blauw-rood. Prijs doos inclusief
24 poly-zakjes 1,40.
dit blijkt dan ook het geval. De sla-prijzen
zijn dan ook niet uit het slob gekomen en
bewegen zich nog steeds op het treurig lage
niveau. Het is voor menig tuinder ontmoedi
gend om een kas met goede en zware sla
te moeten snijden voor prijzen die tussen
de 8 en 19 cent per krop liggen. Naast het
grote aanbod van Nederland is er in verge
lijking met vorig jaar een grotere concurren
tie van België op de West-Duitse markt.
Toch is de export twee maal zo groot als
vorig jaar, maar de handel kan de enorme
aanvoer niet verwerken. Ook voor de ko
mende week zijn de vooruitzichten somber.
Bovendien is het voor de kwekers soms
stekelig om te zien dat de prijs die de
consumenten betalen vaak ruim 300 ho
ger ligt als de veilingprijs die zij ontvangen.
Overige gewassen
Het aanbod van spruiten heeft de omvang
van vorig jaar nog niet bereikt, daarnaast
is er een levendige export De prijzen zijn
rond de gulden per kg. blijven hangen. Als
het aanbod gaat toenemen zullen de prijzen
zich niet kunnen handhaven. Voor andijvie
bestaat goede belangstelling, ze wordt ver
kocht voor 55 cent per kg. Er worden nog
steeds aardbeien aangevoerd, ook al is het
wekelijks nog maar een paar ton, de prijs
ligt op 1,91 gulden per 200 gr. Voor de beste
sortering sperciebonen schommelt de prijs
nog steeds rond de 5 gulden per kg., de
mindere sorteringen worden voor 3 gulden
per kg verkocht De bloemkoolprijzen lopen
weer langzaam op, de hoogste noteringen
voor de zessen was 75 cent per stuk. De
witlof-aanvoer komt nu goed op gang, de
A 1 sortering brengt ruim 3 gulden per kg.
op. Voor boerenkool wordt gemiddeld 31
cent per kg betaald.
DEN HAAG Steeds op
nieuw komen we in de vakli
teratuur over de glastuin
bouw het begrip „centrum
functie" tegen. Een begrip,
dat zich vrij moeilijk iaat de
finiëren, maar iedere glastuin
der weet wat ermee wordt
bedoeld en men is blij als het
tuinbouwbedrijf in een cen
trum ligt, dat een dergelijke
functie heeft Sprekend voor
beeld is natuurlijk het Zuid
hollands Glasdistrict, het
grootste aaneengesloten glas
tuinbouwgebied ter wereld,
dat wordt gevormd door het
Westland en het gebied ten
oosten ervan, lopend tot Lei
den in het noorden, Gouda in
het oosten en Rotterdam in
het zuiden.
In de praktijk van alledag
blijkt die bewuste centrum
functie een bijzonder belang
rijk wapen in de concurrentie
strijd. Een wapen, dat elk be
drijf jaarlijks vele duizenden
guldens voordeel oplevert, al
zijn dat vooral guldens, die
moeilijk hard gemaakt kunnen
worden. Die nauwelijks zijn te
kwantificeren. Waar gaat het
namelijk om?
Het begrip centrumfunctie
laat zich omschrijven met „een
reeks samenvallende, elkaar
versterkende factoren die teza
men zorgen voor een klimaat,
waarin de glastuinbouw uitste
kend kan worden beoefend".
Enkele van die factoren zijn:
een goed functionerend afze-
tapparaat (veilingen), een goed
ontwikkelde tuinbouwtoelever-
ingsindustrie, een op de tuin
bouw ingesteld bankwezen, ge
richt onderwijs, een tuinbouw-
voorlichting die steeds „bij de
tijd" is, vakbekwame werkne
mers, een (gemeentelijke)
overheid, die bekend is met de
specifieke eisen en problemen
van de glastuinbouw en een
sterk organisatie ver band. Een
opsomming, die niet compleet
is, maar in voldoende mate
aangeeft waarom het gaat.
Juist in moeilijke perioden
wordt het belang van deze
centrumfunctie groter. Het
verschil tussen kosten en op
brengsten wordt steeds klei
ner. De kostenaspecten kun
nen de balans naar bedrijfs
beëindiging doen doorslaan.
Berekeningen van het Land-
bouw-Economisch Instituut
(LED bevestigen steeds op
nieuw, dat de ondernemer in
het grote glastuinbouwcen
trum betere overlevingskansen
heeft. De opbrengsten buiten
de centra liggen veelal lager;
de kosten hoger.
Hieraan moesten we denken
bij het doorlezen van het kort
geleden verschenen fusierap
port van de besturen van de
veilingen Nieuw-Amsterdam
en Westland-Noord.
In feite is dit voorstel tot fusie
een definitieve bevestiging van
hetgeen onze krant jaren gele
den al schreef, namelijk, dat
het stimuleren van glastuin-
bouwvestiging buiten de grote
centra tot mislukken was ge
doemd (zuidoost Drente,
noorden des lands). Dat is ons
nooit in dank afgenomen,
maar de feitelijke ontwikke
ling bewijst ons gelijk. De vei
ling Nieuw-Amsterdan, waar
typische exportprodukten
(kasgroenten) worden geteeld,
heeft de strijd op moeten ge
ven door juist het ontbreken
van de centrumfunctie. In dit
geval vooral tot uiting komend
in het niet functioneren van de
veiling, waar de door de leden
geteelde produkten tot waarde
moesten worden gebracht De
veilingklok draait daar wel,
maar er zijn niet voldoende
kopers in de banken die el
kaar beconcurreren en zo
doende zorgen voor een op-
brengstprijs voor de telers, die
onder de gegeven marktom
standigheden de hoogst be
reikbare is. Die kopers zitten
er niet, omdat het aanbod te
klein is. Het aanbod is te klein,
omdat zuidoost Drente nooit is
kunnen uitgroeien tot een om
vangrijk glastuinbouwcentrum
met alles erop en eraan. Het
onbreken van de centrumfunc
tie heeft de veiling Nieuw-Am
sterdam de spreekwoordelijke
das om gedaan.
Hopelijk zien de glastuinders
uit zuidoost Drente in, dat fu
sie met veiling Westland-
Noord de grote afzetproble-
men definitief kan oplossen.
BLEISfrlJK - Aan de HmI-
weg 191 in Bleiswijk neemt
op donderdag 25 november
Codrie B.V. vlak naast de vei
ling Bleiswijk een nieuw ge
bouw in gebruik. Codrie B.V.
is een tulnbouwtoeleverings-
bedrijf, dat alles levert wat
het moderne tulndersbedrijf
nodig heeft op het gebied van
de mechanisatie en de auto
matisering.
Maar ook alles, wat wel met
de tuinbouw, maar niets met
automatisering te maken heeft
is er te koop. De tot barstens
toe gevulde rekken in de 760
vierkante meter grote hal bie
den keus te over. Wie zijn
inkopen wil doen bij dit be
drijf kan met zijn auto terecht
op het ruime, geasfalteerde,
parkeerterrein, maar kan ook
in de auto blijven zitten en
gebruik maken van het drive-
in-systeem. Wanneer men met
de bumper van de auto boven
een lus in de grond komt gaat
automatisch de grote deur van
de hal open. Door langs een
balie te rijden, de bestelling op
te geven en deze even verder
op de auto geladen te krijgen
kan men zaken gedaan hebben
zonder de auto te verlaten.
