ENZEE BOVEN DSM
£cidóc(Bou/umt
'Ik kreeg als
aandenken
een kogel
Omgeving heeft belang bij leven 'rekken Franco
Tweede colonne
Marokkanen in
Spaanse Sahara
Oproep voor
Sahara-mars in
l-programma
éw
Koningin niet
naar Suriname
Aronson is
nog in leven
ZATERDAG 8 NOVEMBER 1975
LEIDSE COURANT
p*r,m 7
(Van een onzer verslaggevers)
BEEK In Beek, Geleen en andere
plaatsen rondom de DSM-fabriek heeft
niemand vannacht rustig kunnen sla
pen. "We leven op een vulkaan," zei een
van de omwonenden gisteren, kijkend
naar de grote vlammenzee en rookzui
len die van het fabrieksterrein opstegen
na de rampzalige ontploffing. Veertien
o- doden, mogelijk meer. De grootste ramp
die een chemisch bedrijf in Nederland
Ij ooit heeft getroffen.
Een paar flatgebouwen in Beek en hele straten
in Geleen keken de voorbijgangers met holle ogen
aan. Hier en daar flapperde een stuk plastic, waar
men geprobeerd had de ruiten provisorisch te
herstellen, die door de ontploffing sneuvelden.
Vijftien kilometer verder was de ontploffing ge
hoord.
Kwart voor tien gistermogen. Paniek, politie, be
drijfsbrandweer, ambulances, ze probeerden te
helpen waar dat kon, maar niemand wist precies
waar of wat. Het grote bedrijf Staatsmijnen dat
leergeld had betaald met een zelfde ontploffing
in een Engels bedrijf in juni vorig jaar wist
niet wat te doen. Steekvlammen van 30 meter
hoogte en zwarte rookkolommen maakten het
betreden van het rampgebied urenlang onmoge
lijk. Vijf brandweerkorpsen deden wat ze konden.
DSM-voorlichter De Jong, in de voormiddag; "Er
zijn negen vermisten". Zijn baas: "Er zijn vijftien
vermisten". Paniek, die later op de middag, toen
de brand bedwongen leek, opnieuw voor paniek
zorgde toen zes tanks in vlammen opgingen. Een
verkeerde beoordeling van de situatie? DSM-direc-
teur Huiben: "We kunnen niets zeggen, we hebben
zelf nog geen overzicht".
Er zijn geen huilende vrouwen meer die aan de
poort van de mijn staan te wachten, omdat hun
man niet meer bovengronds was gekomen. De
Staatsmijnen zijn nu een chemische fabriek. Maai
de huilende vrouwen waren er gisteren wel. Op
een kilometer afstand, in Beek, probeerden ze een
agent over te halen hen door te laten. "Mijn man
is daar!" De agent was onverbiddelijk: "Het komt
allemaal wel in orde".
Veertien doden. Tranen over Limburg. De wegen
werden weer afgesloten en ieder voelde dat er nog
meer slachtoffers zouden komen. De sombere
gezichten van de ministers Boersma en Lubbers
en "goeverneur" Van Rooy zeiden genoeg. Of
stonden die gezichten zo somber omdat er een stuk
staatsbedrijf jin vlammen opging? Commentaar
was niet te krijgen.
Later op de avond mochten de inwoners van Beek
en Geleen hun ramen, die eerst open moesten om
glasschade bij nieuwe ontploffingen te voorkomen,
weer sluiten. De vlammen laaiden nog torenhoog
op. "We leven op een vulkaan, meneer".
«1»
Met diverse snijwonden
van DSM.
verlaat een van de ooggetuigen de beschadigde EHBO-kamer In de omgeving van de DSM-fabriek verdween een hele muur uit een grote hal.
Het heeft geholpen
HOE HET PRECIES KOMT, weet de Stichting Wetenschappelijk
Onderzoek Verkeersveiligheid nog niet; maar nuchtere cijfers
leren dat het aantal ernstige verkeersongelukken drastisch ge
daald is in het éne jaar waarin nu met de „blaaspijpjes" gewerkt
wordt en dat het aantal mensen dat gedood of gewond werd bij
ongelukken waar alcoholgebruik geconstateerd is, met bijna de
helft verminderde.
Uit vergelijkingsmateriaal krijgt de Nederlandse burger al geruime
tijd weinig cijfers die tot optimisme stemmen; plezierig dat dit hier
wèl het geval is en nog in een kwestie welke er vaak letterlijk
een van leven en dood is. Het kan best zijn dat ook andere factoren
dan de alcoholcontrole hebben meegewerkt aan het terugdringen
van het aantal ernstige verkeersongelukken; wij geloven dat met
name de lagere maximumsnelheid een heilzame uitwerking heeft
gehad en moet blijven houden.
Toch lijkt de conclusie gewettigd, dat de scherpe controle op
alcoholgebruik in het veiliger verkeer geholpen heeft; dan is de
volgende conclusie logisch dat Nederland op die weg moet blijven
doorgaan.
BIJ DE EERSTE VERJAARDAG van het „blaaspijpje" ziin ook
berichten en reportages gepubliceerd, volgens welke de schrik bij
de burgerij, om vóór men in de auto of op de motor stapt, alcohol
te gebruiken, er toch wel een beetje uit is. Met name in de
horecasector neemt het gebruik van alcohol bij de maaltijden weer
toe.
Uit dit nieuws moet men toch geen voorbarige conclusies trekken;
het kan zijn dat de burger geleerd heeft het alcoholgebruik aan
te passen aan regels welke nodig zijn om de veiligheid in het
verkeer te dienen. Een „heksenjacht" behoeft dan ook niet ontke
tend te worden; gewone controle levert de politie trouwens voldoen
de mogelijkheden op, om alcoholmisbruik op te sporen. De preven
tieve uitwerking van zulk een controle is waarschijnlijk de belang
rijkste bijdrage geweest om de verkeersveiligheid in Nederland te
verbeteren.
Om dezelfde reden lijkt het ons dringend gewenst dat de geldende
bepalingen inzake de maximumsnelheid van kracht blijven. Het
overgrote deel van de weggebruikers heeft zich hierop ingesteld.
Niemand kan beweren dat hij door deze spelregels benadeeld
wordt; integendeel: hij is er zelf ook bij gebaat
DE VOLGENDE STAP een belangrijke! om de veiligheid
op de weg te vergroten zou kunnen zijn een nationale actie tegen
het verboden en gevaarlijk inhalen. Vermoedelijk is dat nu immers
de verkeerskwaal welke de meeste slachtoffers kost; de controle
hierop is moeilijker, maar beslist de moeite waard; de risiko's die
hier genomen worden zijn vaak niet minder kwalijk, dan die van
alcoholgebruik..
NW-jongerencontact:
Jeugdwerkloosheid
is verdubbeld
in een jaar tijd
BEEKBERGEN (ANP) -
"Sinds vorig jaar is het aantal
jeugdwerklozen verdubbeld en
van 40.000 op 80.000 gekomen.
En dat zijn dan de officiële
cijfers. Er zijn er echter ook
nog duizenden die zich niet la
ten inschrijven bij de arbeids
bureaus. De jeugdwerkloosheid
heeft rampzalige vormen aan
genomen". Dat zei gisteren de
vice-voorzitter van het NW-
jongerencontact, Jo Kappers bij
de opening van het tweedaags
congres "Werkgelegenheid" dat
in Beekbergen wordt gehouden.
Een van de andere inleiders was
Wim Kok, voorzitter van het
NW. "Ik durf de stelling aan",
aldus Kok, "dat de werkgevers
baat hebben bij de werkloos
heid. Zij hebben de werkloos
heid zelf veroorzaakt. Ongecon
troleerde en chaotische investe
ringen hebben er toe geleid dat
de vrije ondernemingsgewijze
produktie op weg is naar een
bankroet".
Wat Kok betreft moet de vrij
heid van de ondernemer aan
banden worden gelegd. "Niet
dat de overheid uitsluitend moet
beslissen, maar er zijn straffere
maatregelen nodig voor beslis
singen in de onderneming. Wie
voor ondernemingsvrijheid is,
pleit voor de onvrijheid van de
250.000 werklozen", aldus de
NW-voorzitter.
DR. HERREMA:
99
DUBLIN (UPI) "Er waren momenten waarop ik dacht dat
het einde gekomen was. De eerste twee dagen hield ik er
ernstig rekening mee dat ze me zouden doodschieten, aldus
vertelde dr. Tiede Herrema vanmorgen vroeg voor de Ierse
omroepmaatschappij RTE.
Ook tegen het einde waren er van die ogenblikken. Dr.
Herrema, fris geschoren, noemde zich de gelukkigste mens in
Ierland. Het was een nare ervaring de gevangene te zijn van
mensen die je niet kent.
Met Gallagher had hij een relatie kunnen opbouwen, maar
in veel mindere mate met Marian Coyle.
Hij was tegelijk verbaasd en geschrokken toen zijn auto op
3 oktober klem werd gereden. Gallagher was als politieagent
gekleed. "Hij vroeg me kalm naar mijn naam. Toen ik die
noemde, dwong hij me onder bedreiging met een revolver in
zijn auto te stappen".
De ontvoerders hadden hem meestentijds redelijk goed behan
deld, maar soms waren ze zenuwachtig en agressief. Nadat
ze gisteravond hun wapens hadden neergelegd, gaven ze hem
als aandenken een kogel cadeau.
Dr. Herrema wil het liefst in Ierland blijven, maar, zei hij,
"dat moet ik eerst met mijn vtouw bespreken".
In de eerste acht dagen van zijn gevangenschap, doorgebracht
in Mountmellicky, ruim honderd kilometer van Limerick, kreeg
hij normaal voedsel. Later in Monasterevin ontving hij "gewo
ne rantsoenen" totdat de politie het huis omsingelde. "Toen
heb ik vier dagen niets te eten gehad. Daarna kreeg ik brood
en melk, voldoende om in leven te blijven.
Op de vraag wat hij vindt van zijn ontvoerders, zei dr.
Herrema: "Het zijn jonge mensen, het konden mijn eigen
kinderen zijn. Ik heb met hen te doen. Ze hebben "het
verschrikkelijk moeilijk".
De ontvoerders hebben de capitulatie niet met hem besproken.
"Maar ik voelde dat het dit weekeinde zou gebeuren. Ik geloof
dat het eerder gebeurde, dan in de bedoeling lag, doordat
Gallagher zich ziek voelde". Hij gaf op het laatst het zakmes
terug dat hij van de gijzelaar had afgenomen, samen met een
kogel. "Als aandenken", had Gallagher met een grijns gezegd.
Dr. Herrema is het helemaal eens met de tactiek van de Ierse
overheid gedurende het lange beleg in Monasterevin. "De zaak
eiste geduld en veel begrip. Ik ben de regering zeer dankbaar",
aldus dr. Herrema.
(Van onze speciale correspondent)
MADRID Generaal Franco, wiens toestand
weinig is veranderd, is het slachtoffer van zijn
eigen regime. De verbijsterende, medische huza
renstukken die de 27 artsen rond zijn sterfbed
uithalen om hem zo lang mogelijk In leven en
ook in lijden te houden, zijn het gevolg van het
regime en de nevenverschijnselen daarvan dat
Franco al bijna veertig jaren geleden bij het
begin van de burgeroorlog gesticht heeft. De
„ultra's" van zijn bewind willen zoveel mogelijk
tijd hebben om het voortbestaan van het fascisme
in Spanje te organiseren.
Hun bedoeling is Juan Carlos via een anti—demo
cratische terreur tot hun gevangene of gijzelaar
te maken. Sedert enkele dagen al zijn zij bezig
het daarvoor noodzakelijke psychologische kli
maat te scheppen door het verrichten van tal van
arrestaties van linkse elementen, autonomisten en
studenten en daaraan een zekere ruchtbaarheid te
geven. Deze verschijnselen deden zich tot donder
dag praktisch uitsluitend in de provincie voor,
maar thans worden ook in de hoofdstad intimida
ties ondernomen.
Behalve de ultra—franquisten heeft ook de aller
naaste familie van de stervende caudillo er belang
bij diens leven zo lang mogelijk te rekkea De
familieleden, met name de echtgenote van Franco,
Dona Carmen, proberen aanzienlijke sommen
gelds en lijfrenten af te dwingen, terwijl dona
Carmen bovendien een adellijke titel schijnt te
willen hebben. En om dit af te dwingen wordt er
niet voor teruggeschrikt het leven en het lijden
van Franco te verlengen. Ook de schoonzoon, de
markies van Villaverde, probeert aanzienlijke
compensaties te krijgen en hij zou al zeer omvang
rijke kapitalen veilig gesteld hebben in de Filippij
nen met welks president Marcos hij persoonlijk
zeer bevriend is. De markies zou met zijn gezin
naar Manilla willen uitwijken na de dood van zijn
schoonvader.
Als u65+bent, -
wordt n danscursus
véél goedkoper.
Met: PAS 65.
Geldig vanaf 1 december.
Uw gemeente laat u weten hoe
u'm kunt krijgen. De prijs?
Niet meer dan f 6,50.
Wilt u meer informatie?
Vraag't bij uw gemeente.
Pas voor uw plezier.
AGADIR (AP) Een tweede
golf Marokkanen is gisteren de
grens met de Spaanse Sahara
overgetrokken. Nadat donder
dag 44.000 vrijwilligers het
land waren binnengetrokken,
kwamen er daar gisteren nog
eens 45.000 bij, die op 200 kilo
meter afstand van de eerste
groep de grens overstaken. In
Marokko zouden nog eens
250.000 man gereed staan. De
Spaanse strijdkrachten in de
Sahara zijn gisteren versterkt
met 1500 man en tellen nu
16.500 man in dit gebied.
In Madrid is vernomen, dat Ma
rokko de zaak niet op de spits
wil drijven en zonodig zal trach
ten de "vredeswandelaars1 te
rug te halen. Er zijn weer be
sprekingen gaande tussen Span
je en Marokko. Ook Marok
kaanse functionarissen en
Spaanse militairen aan beide
zijden van de linie van prikkel
draad en mijnen onderhouden
contacten. De Spaanse bevel
hebber in de Spaanse Sahara
heeft echter laten weten dat hij
niet zal aarzelen te schieten op
de Marokkanen als die nog
dichterbij zouden komen.
fe.iL.
<*4 V
I Mt - ka» I f v
Een kijkje op een deel van de 90.000 Marokkanen die
zich nu al in Spaans Sahara bevinden, op slechts enkele
kilometers van de Spaanse mijnenvelden.
(Van een onzer vérslaggevers)
HILVERSUM - In het zondag
se NOS-radiopro gramma voor
Marokkaanse gastarbeiders is
een oproep gedaan deel te ne
men aan de „vredesmars" van
koning Hassan naar Spaans Sa
hara. Secretaris-generaal A.
Hollander van de Migranten-
raad in Utrecht beeft de NOS
laten weten hierover zeer ver
ontwaardigd te zijn. Een
woordvoerder van de NOS
heeft toegegeven dat die oproep
niet in het programma had mo
gen plaatsvinden.
Volgens drs. Hollander werd in
de uitzending gezegd, dat de
Marokkaanse regering de over
tocht naar Marokko zou betalen.
Hij spreekt van „verderfelijke
propaganda" en vindt dat de
NOS dit had kunnen voorko
men omdat al eerder is gewezen
op het discutabele karakter van
de Marokkaanse uitzending.
Volgens de NOS-woordvoerder
is, los van deze gebeurtenis, al
met de Marokkaanse presenta
tor van het programma overeen
gekomen dat per 16 november
niet meer van zijn diensten ge
bruik zal worden gemaakt
(Van onze verslaggevers)
DEN HAAG/PARAMARIBO De komende week zal worden
beslist of er behalve Nederlandse ministers ook leden van het
koninklijk huis naar Suriname gaan om daar de onafhankelijk
heidsviering bij te wonen. Dat hangt vooral af van de garanties
voor een veilig verblijf daar. Koningin Juliana zal in ieder geval
niet naar Suriname gaan.
Uit het kabinet zullen aanwezig zijn premier Den Uyl en de
ministers De Gaay Fortman, Pronk en Westerterp en ook voorzitter
Vondeling van de Tweede Kamer.
Tot eerste Nederlandse ambassadeur in Paramaribo is benoemd
de heer Leopold. De aanvraag van Suriname om lid van de
Verenigde Naties te mogen worden zal op 4 december door de
algemene vergadering van de VN worden behandeld. Veertig
landen steunen die aanvraag al.
In Paramaribo zal morgen een grote vergadering van de oppositie
partij VHP worden gehouden. Er is geen vergunning verleend voor
een demonstratie achteraf, zodat ook een geplande „vredesmars"
niet mag doorgaan. De overheid vreest namelijk voor rassenrellen.
In het binnenland van Suriname trekt al drie weken een kleine
„onafhankelijkheidskaravaan" die plattelandsbewoners moet voor
lichten over de onafhankelijkheid. Boeren, bosnegers en indianen
beschikken niet over kranten of televisie en hun wordt nu verteld
wat de persoonlijke gevolgen zijn van de onafhankelijkheid.
MAN STICHT
BRAND IN
RAADHUIS
ELBURG (ANP) Een
37—jarige autosloper heeft
gisteravond brand gesticht
in het gemeentehuis in El-
burg.
De man had al jarenlang
een slepend conflict met de
gemeente over de plaats
van zijn sloperij die uit
landschappelijk oogpunt
zou moeten verdwijnen. De
autosloper heeft een ven
ster van het raadhuis inge
slagen, benzine naar bin
nen gegoten en dit met zijn
aansteker aangestoken.
De schade js aanzienlijk;
ongeveer anderhalf twee
ton. Een vleugel van het
gemeentehuis moet geheel
als verloren worden be
schouwd. De dossiers die in
het raadhuis werden be
waard konden alle worden
gered.
(Van een onzer verslaggeefsters)
DEN HAAG De Nederlandse verpleger Aronson, die in Irak
terdoodveroordeeld is, is nog in leven. Hiervan heeft de Neder
landse zaakgelastigde in Bagdad gisteren de bevestiging gekregen,
aldus kon een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse
Zaken meedelen.
Eerder deze week had de Iraakse regering de berichten van een
Frans persbureau bevestigd, dat de voltrekking van het vonnis al
had plaatsgevonden.
Direct na de mededeling van gisteren heeft de Nederlandse rege
ring een humanitair beroep gedaan op de regering van Irak om
niet over te gaan tot de uitvoering van het vonnis. Verder wil het
kabinet Den Uyl voorlopig niet gaan omdat nog geen bijzonderhe
den bekend zijn over de aanklacht tegen de heer Aronson en de
rechtbank in Irak. „Het is buitengewoon moeilijk achter de feiten
te komen", aldus gisteravond de heer Den Uyl. Volgens eerdere
berichten uit Bagdad zou de heer Aronson zijn veroordeeld wegens
spionage voor Israël.
Nu is ook bekend geworden, dat een Britse arts, David Nabarro,
Aronson nog heeft ontmoet in maart van dit jaar, vlak voordat
hij als vermist werd opgegeven. Hij had Aronson aangeraden Irak
te verlaten gezien de politieke situatie van het land op dat moment
Aronson vertelde hem echter niet te vrezen voor zijn leven. De
arts omschreef hem als een „excentrieke, koppige idealist".
[ADVERTENTIE
Mossel Versteege
demonstratie L.P.
slechts f 7,90
Een instructieve plaat
en bovendien een
goede aanvulling voor
uw discotheek
waar Brian Sharp
Riha orgel en
Kawai piano speelt.
Te verkrijgen door:
overmaking op giro 56631
mossel versteege
Den Haag
