LAUWERTAKJES VERZACHTTEN
VOLKSMARATHON
LEED
IN
Piet van Alphen leerde
vroeg wat doorbijten is
DAMESJUDO UIT TABOESFEER
Sponsor
voor BS
Leiden
„Water"
smeekbede in
mensenhorde
TWEEDE PLAATS IN ATHENE
COACH HECKER
STAPT OP
Ook bond heeft
belang onderkend
mmmmm
JUDOKA'S VOOR WK
LEIDSE COURANT, v iPAGINA 18
ATHENE Schril contrast met het immense gezelschap, dat de
rust verstoorde in het Griekse dorp Marathon, vormden twee
popes. Op passende wijze, zoals het hoogwaardigheidsbekleden
betaamt gezeten op klapstoelen keken zij met hun koolzwarte ogen
op tegen de wriemelende mierenhoop. Terwijl de plaatselijke
fanfare voor deze gelegenheid gestoken in smetteloos wit kostuum,
de longen stukblies in hun blinkende instrumenten, schoven de
popes hun zwarte habijt wat opzij. Hèt moment naderde. De
mensenmassa met twaalfhonderd marathonlopers van meest di
verse pluimage (groot-klein, dik-dun, jong-oud) drong op naar een
streep die alleen maar in de gedachten van de Griekse organisa
tors bestond. Een doffe knal weerklonk. In alle haast drukten
Duitsers met veel gevoel voor klassieke waarden, verdroogde
lauwertakjes in de al zwetende handen van de helden. Het waren
helden, voor één dag. Daarom prevelden de twee zwarte personen
een paar woorden die borg moesten staan voor een gezegende
tocht
Vaders, moeders, opa's en
oma's, de kleinste kinderen
hoorden het niet. In dreunende
drommen hadden zij de puin
hoop die de start was gelaten
voor het was en het allereerste
stukje van hun heldendaad ver
richt Met een tevreden glimlach
op de lippen. Maar dat duurde
niet lang.
Grimas
Het moment, waarop de ge
zichtsuitdrukking vervormde in
een gepijnigde grimas speelde
zich weldra af. Dat gold dan
voor de mensen die op de mar
meren stenen, waar in 1896 de
eerste Olympische marathon
begon, met de zomer in him
hoofd waren gestart Een mara
thon, zo dachten zij was een
peuleschilletje en overeenkom
stig hadden zij hun eerste (snel
le) passen gezet. Het loon was
ontzettend hard.
Maar ook zij die na een paar
kilometer niet meer konden, zet
ten door. Denkend aan de bode
Diomedon die een paar eeuwen
geleden zo nodig moest getuigen
van een Griekse zege en daarbij
de marathon „uitvond". Om die
daad op historische grond te
herhalen, waren twaalfhonderd
helden in de dop van zeventien
nationaliteiten naar Grieken
land getogen. Met dat ene doel:
Athene halen. Voor velen werd
het een afschuwelijke lijdens
weg en voor sommigen het
werd de zwarte bladzijde van de
tweede Volksmarathon bijna
een letterlijke herhaling van
Diomedons prestatie die zijn
barre tocht met de dood moest
bekopen. Onderweg speelden
zich de afgrijselijkste taferelen
af. Zoals die bejaarde loper die
wankelend aan de kant van de
weg ineenstortte. Zijn droom
werd verstoord door loeiende
sirenes.
Onschuld
Dat waren de vreselijke gebeur
tenissen de ziekenwagen'
moest nog een paar keer in
actie komen die een onnodi
ge smet wierpen op de Volks
marathon, inderdaad een mara
thon waar iedereen aan mee
kon doen. Een verplichte medi
sche keuring had alle ellende
kunnen voorkomen. Maar Ger
hard Niemeyer, de leider van
de organiserende Duitse (dat
bleek wel uit alle bombarische
rituelen) vereniging Teutonia
Dortmund waste zijn handen
bij voorbaat in onschuld door
bij de start met stentorstem in
de microfoon te schreeuwen:
„Iedereen loopt op eigen ver
antwoording".
Het overgrote deel van het veel
kleurige lint dat zich over de
geasfalteerde weg Marathon-
Athene slingerde, merkte niets
van de drama's. Zij hadden het
al moeilijk genoeg met hun ei
gen strijd, die door de diepste
dalen maar letterlijk over de
meest verraderlijke heuvels
ging. Hoe moeilijk bleek pas
goed bij de ravitaillering. De
wankele tafeltjes, nauwelijks
bestand voor de vrachten vruch
ten en emmers vol koude thee
werden bijkant omver gelopen
vooral als de minder getrainde
middenmoot, waar de grootste
hordes zich bevonden, in hun
smachten naar nieuwe energie
alle vormen van discipline over
boord gooiden. Goedwillende
boerenvrouwtjes leverden ook
hun aandeel in het enigszins
lachwekkende schouwspel door
steeds maar weer de weg over
te rennen om water aan te sle
pen. Hun werk was een druppel
op de gloeiende plaat. „Water",
het klonk als een smeekbede in
de marathonhorde. Er werd gre
tig getast in de plastic emmer
tjes met sponzen. Intussen prees
een Duitse dame andere waren
aan. „Water met havermout, ci
troen en thee", riep zij steeds
weer. En ook volgde de onver
biddelijke toevoeging of de da
mes en de heren maar zo vrien
delijk wilden zijn de spons na
gebruik terug te geven.
Helden
Veel helden hadden niet eens
meer de macht een zinnig
woord uit te kramen. Zoals die
Duitser die met nog twaalf ki
lometer voor de boeg amechtig
snuivend op de volle tafel af-
stuifde. Zijn ogen, verscholen
achter een veel te kleine bril,
priemden zich op de plaats
waar de emmer met water
stond. En voordat de strenge
dame van de verzorging iets
kon doen had hij de halve in
houd over zijn transpirerende
lichaam gegooid.
Water, het was een wondermid
del voor de massa die zo graag
pijn wilde lijden. Het hielp niet
dat de verbaasde toeschouwers
hun handen blauw klapten. Het
aantal dat het voorbeeld van
een Duitse vrouw volgde, werd
steeds groter. Ver voordat het
startschot in Marathon was ge
vallen, had zij er de (wandel)pas
ingezet Bij het eerste verzor-
gingspunt had zij haar deelne
merskaart te voorschijn getrok
ken. Met de vraag of ze een
stempel kreeg. Het werd een
stukje citroen.
Haar opvallende optreden was
vooraf gegaan door de komst
van een wagen, waaruit vier
hoge heren van de Griekse bond
stapten. Zij beperkten zich, het
ritueel werd bij elke ravitaille
ring herhaald tot het verschui
ven van de wankele tafels en
het stoeltje waarop een grote
klok de tussentijd aangaf. De
klok, waar naarmate het einde
vorderde steeds minder op werd
gekeken. Tijd was niet belang
rijk, als maar voldaan werd aan
die ene eis: Athene halen.
De opdracht werd steeds zwaar
der Alsof de bergjes, tegenwind
en hitte op weg naar de Griekse
hoofdstad nog niet genoeg lij
den hadden veroorzaakt, volgde
in de overbevolkte straten de
strijd met de uitlaatgassen.
Athene zag nauwelijks iets van
de marathonlopers die zich op
een (zo had de politie op het
laatste moment besloten) aparte
rijbaan naar het Olympische
stadion worstelden. Maar de be
loning was alles waard. In het
ovaalvormige marmeren bol
werk, waar 79 jaar eerder dé
eerste Olympische marathon
was afgesloten, volgde de per
soonlijke triomf. Een triomf die
door het fijne historische gevoel
van de Duitse organisators nog
werd versterkt. Bij de hekken
die de laatste meters af te leg
gen op de bejaarde sintelbaan
markeerden, stonden dames
met een jutezak vol lauwertak
jes.
Spbool
De Amerikaan Nerb Sanders, die op de derde plaats De Volksmarathon was er voor iedereen en zo
zou eindigen bezig aan de laatste meters. Met in ontstonden de meest uiteenlopende contrasten,
zijn hand een lauwertakje, het symbool van een Zoals bij dit duo voor even in eikaars gezelschap,
geslaagde lijdensweg. Een 8-jarig jongetje uit West-Duitsland samen met
zijn 52 jaar oudere landgenoot Johannes Hagen.
Hoe verschillend de waardering
om dat attribuutje ook was, het
werd het symbool van 42 kilo
meter en 195 meter lijden.
Daarom zwaaide iedereen met
die lauwertak en verspilde het
allerlaatste beetje energie.
De grootmoeder, die zo nodig op
deze manier moest laten zien
nog vief te zijn. De Duitser van
81 jaar die zijn kleinzoon een
lesje wilde leren. Of de Oosten
rijker die met wandelstok en
diverse medailles op de borst
geprikt, bewezen had dat een
marathon gewandeld kon wor
den. Voor hem klaterde het ap
plaus, zoals het ook nog ruim
6 1/2 uur na de start voor de
65-jarige Nederlander Gare-
stroom klonk. Gebukt lopend
nam hij de ovaties in ontvangst.
En het lauwertakje, dat het be
wijs was voor een j
vensideaal.
KEES KOOMAN
HS^HB
ATHENE Piet van Alphen liep na
afloop als een moderne overwinnende
Caesar rond. Hij gebruikte de lauwer
krans als schaduwmiddel, maar het had
een typerende „vermomming" kunnen
zijn. De Griek Theophanis Tsimigatos
had de triomf in de Volksmarathon net
als vorig jaar in eigen land gehouden
(zijn tijd: 2.35.59) maar het meeste ap
plaus van de weinige Grieken die warm
,liepen voor het gigantische evenement
'was voor de 45-jarige Amsterdammer.
Met zijn opvallend kleine passenritme
was Piet van Alphen met een achterstand
van acht minuten de voorstad van Athe
ne vanwege de beperkte afzetting nog
chaotischer dan anders binnengesneld
om tenslotte op vijf minuten te finishen.
Terwijl de Nederlandse supportersbus
nog verstrikt zat in de waanzinnige druk
te, stapte hij alweer opgewekt rond in het
oude stadion en vertolkte de Hollandse
nuchterheid. „Wel netjes, hè. Een tweede
plaats", sprak de man die pas zeven jaar
geleden met atletiek begon. En nu het
grote voorbeeld is van prestaties op late
re leeftijd. „De jongeren komen tegen
woordig allemaal in een opgemaakt bed
je. Wij hebben door onze achtergrond
tenminste ook geleerd wat het is om in
je dagelijkse bestaan door te bijten". Piet
van Alphen was een van de velen die
eens van zijn leven een marathon op
klassieke bodem wilde lopen. En nu zijn
zin heeft. „Het mooiste moment vond ik
de entree in het stadion. Dat zal ik nooit
vergeten".
Woorden met dezelfde strekking kwamen
van Corrie Konings die ook al een massa
le huldiging onderging door als eerste
vrouw (na 3.15 uur) te finishen. „De tijd",
vertelde zij gehuld in een deken, maar
wel opvallend fit, „was niet belangrijk.
Als ik maar als eerste vrouw in Athene
aankwam". In tegenstelling tot Piet van
Alphen heeft de 35-jarige marathonloop
ster met zware inzinkingen te maken
gehad. „Vooral tussen de 25 en 30 kilome
ter. Maar dan hoorde ik weer „First
lady" roepen. En dan moest ik wel weer
verder". Verder gingen ook tot het bittere
einde 76 van de 79 gestarte Nederlanders.
Onder hen tienkamper Eltjo Schutter die
tegen de raad van iedereen ongetraind
aan het evenement begon en nog slaagde
ook. Hij kwam wel twee uur later dan
Corrie Konings binnen. Harm Hendriks,
organisator van het Nederlandse deel
slaagde ook. Maar kon zijn hartekreet na
afloop niet voor zich houden. „Dat was
mijn allerlaatste marathon".
De beste prestaties aan Nederlandse zijde kwa
men op naam van: Piet van Alphen (Amster
dam) 2e in 2.40.45, Bert Klop (Koudum) 5e in
2.48.02, Hans van Rasteren (Rotterdam) 6e in
2.48.50, Marcel Hallmans (Nijmegen) 17e in
3.03.2, Toine van Wilgen (Nijmegen) 34e in 3.05,
Peter van Savooyen (Zutphen) 37e in 3.12 en
Corrie Konings (Roosendaal) beste dame in
3.15.
(Van onze sportredac
tie)
LEIDEN - BS Lei
den heeft een sponsor
gevonden. Perquin
Import BV, impor
teur van Mercasol
Roestpanser (tectyl
voor auto's), helpt de
Leidse ere-divisie-
club voor het lopende
seizoen nit de nood.
Het bedrag, dat Per
quin in BS steekt, is
niet bekend gemaakt.
Ingewijden weten
echter te vertellen dat
het gaat om een be
drag van 50.000.
Dit weekeinde is te
vens bekend gewor
den, dat coach Barry
Hecker de Leidse
club per 1 november
verlaat. BS voert al
onderhandelingen
met het tweetal
Schoutsen/Blom van
het voormalige Typ-
soos. Vandaag wordt
al over de contracte
ring van het duo be
slist
José Homminga.
Dordrecht Nog niet zo
lang geleden gold het als
uiterst onbetamelijk als
een lid van het zwakke
geslacht de euvele moed
had zich in een judoki
mono te steken met het
oogmerk een wedstrijdje
te doen. Wat al te behou
dend denkende dorpsbe
stuurderen op het platte
land staken er een stokje
voor als ze ook maar
even lucht kregen van
een dergelijke vermetele
poging en ook officials
van de bond, die preten
deerden judo een warm
hart toe te dragen, waren
niet te vermurwen.
Een vrouw hoorde niet op de
tatami, dat was een plek die
voor haar ten strengste was ver
boden. Judo was een mannen-
aangelegenheid en het was de
heren van de bond een doorn
in het oog dat hier en daar
dames aanstalten maakten het
bastion te bestormen met als
doel van het vaak slordig zitten
de judopak ook een voor dames
geaccepteerde dracht te maken.
Wat nu exact achter de redene
ring van de judoheren stak om
de doorbraak van de dames te
gen te houden is nooit erg dui
delijk geworden. (De argumen
tatie varieerde ongenuanceerd
van „Het staat niet" tot „Judo
is alleen voor mannen"), maar
zoals op zo veel andere maat
schappelijke terreinen was de
opmars van de leden van de
andere kune niet te stuiten. Drie
jaar geleden vond er voor een
zeer selectief publiek, kunne uit
officials en leraren, een proef-
wedstrijd plaats in Utrecht.
Daar kwam de leiding van de
bond tot de conclusie dat de
dames niet langer waren tegen
te houden en dat er van eerder
bestaande bezwaren eigenlijk
nauwelijks iets overeind bleef.
Gestroomlijnd
Zo grepen vorig jaar voor het
eerst Nederlandse kampioen
schappen plaats, waarbij een
vrije inschrijving werd toege
past. Afgelopen weekeinde
werd in Dordrecht de gestroom
lijnde versie, met twee deel
neemsters uit elk district, afge
werkt.
Inmiddels is damesjudo een vol
ledig geaccepteerde zaak gewor
den in ons land en het is opmer
kelijk dat de jonge loot aan de
vaderlandse sportstam interna
tionaal reeds enige succesjes
heeft geboekt. Van toernooien
met buitenlandse deelname
kwamen de Nederlandse dames
al verscheidene keren met leuke
prestaties terug.
Één van de judoka's die de ont
wikkeling van de laatste jaren
heeft meegemaakt is José Hom
minga die zich in Dordrecht de
sterkste toonde in haar ge
wichtsklasse. „Het begint er nu
op te lijken", oordeelt de 22-jari-
ge Voorburgse die nog een jaar
is verwijderd van haar diploma
kleuterleidster. José Homminga
doelt op de (aarzelende) wijze
waarop de bond op de groeien
de belangstelling van de kant
van de dames inspeelde. „Een
paar jaar geleden moesten we
ólles zelf doen. Als we op een
buitenlands toernooi wilden ju-
doën was alles voor onze eigen
rekening. Dat is in de laatste
anderhalf jaar gelukkig wel ver
anderd. Er is een bondscoach
benoemd (Adri van Polanen;
red.) en onze uitzending naar
het buitenland wordt nu ook
geregeld. In het verleden rom
melden we maar zelf wat aan,
eigenlijk buiten de bondqp om.
Je trainde op je eigen club en
verder zag je wel wat het werd."
Routiniers
José Homminga behoort on
danks haar slechts 22 jaren tot
de routiniers van het damesju
do. Met Mary Schilder, Kashmi-
ra Liotard en Ria Aka betreedt
zij nu al jarenlang de interna
tionale tatami's.
De Voorburgse is vol lof voor
de begeleiding van Adri van
Polanen die ambitieus bezig is
met zijn judoka's. „Die centrale
training is erg nuttig. Er wordt
veel gepraat over wedstrijdtech
niek en dat weet Van Polanen
goed te brengen".
Maar dat het damesjudo toch
nog lang niet volwassen is bleek
ook gisteren in Dordrecht Voor
verscheidene partijen werden
(vrouwelijke) scheidsrechters
aangewezen die tevens zelf tege
lijkertijd examen voor een be
paalde graad moesten afleggen.
Dat leidde in een paar ontmoe
tingen tot een wat dubieuze aan
wijzing van de winnares. „Ei
genlijk kan dat natuurlijk niet",
oordeelde ook José Homminga.
„Ook al is het een partij uit de
eerste ronde, voor de betrokken
deelneemsters blijft het te be
langrijk om er een beginneling
als scheidsrechter aan te zet
ten."
Kashmira Liotard veroverde in
Dordrecht haar tweede nationa
le titel in de klasse boven 72
kilo („In damesjudo zijn ze zo
vriendelijk en spreken ze niet
van zwaargewicht en zo, maar
duiden ze het op deze manier
aan")
Zij kwam vorig jaar in het
nieuws toen zij aanvankelijk
niet in de Nederlandse ploeg
voor het Europese toernooi in
Genua, werd opgesteld, doordat
zij geen geldig paspoort had;
daarna mocht zij nog wel afrei
zen, maar was te laat voor de
weging, zodat deelneming toch
niet doorging.
Kashmira Liotard meent bij de
Nederlandse kampioenschappen
een hoger peil te hebben ont
dekt dan vorig jaar. „Maar dat
geldt niet internationaal gezien",
zegt de 30-jarige Haagse. „In het
buitenland is krócht de boven
toon gaan voeren en wordt de
techniek naar het tweede plan
geschoven. Dat is jammer.."
Kashmira Liotard had het voor
nemen dit seizoen als haar laat
ste te beschouwen. Als één der
pioniersters in het damesjudo
achtte zij haar tijd gekomen
plaats te maken voor jongeren.
„Maar het is sinds het begin van
dit seizoen zo goed gegaan dat
het niet onmogelijk is dat ik er
nog een jaartje aan vastplak.
Want ik vind judo het fijnste om
te doen."
Kashmira Liotard en José Hom
minga zijn blij dat hun sport uit
de taboesfeer is gehaald. Zij
hoeven niet meer alles zelf te
bekostigen en er vindt nu ook
een behoorlijke vorm van bege
leiding plaats. Kortom, ook da
mesjudo is op weg naar volwas
senheid.
FRANK WERKMAN
Uitslagen finales:
tot 48 kilo: 1. José Homminga (Den
Haag), 2. Wilma Prince (Tilburg).
Van 48 tot 52 kilo: 1. Hennie Matte-
ma (Amsterdam), 2. Rini Gorsele
(Dordrecht).
Van 52 tot 56 kilo: 1. Vera van der
Meulen (Amsterdam), 2. Lenie Burg
mans (Berkel).
Van 56 tot 61 kilo: 1. Carina Thomas
(Amsterdam), 2. Yvonne Vringer
(Amsterdam).
Van 61 tot 66 kilo: 1. Addeke Muil
wijk (Dordrecht), 2. Trudi Lambers
(Klazinaveen).
Van 66 tot 72 kilo: 1. El Vermeer
(Udenhout), 2. Joke Wenting (Di-
72 kilo en hoger: 1. Kashmira Lio
tard (Den Haag), 2. Corrie Kant
(Dordrecht).
Lichtgewicht: Garry van der Brand en Harry
Peters; half middengewicht: Jimme Essink en
Herman Boersma; middengewicht: Theo Kneg-
nAnnnT,™™ jens en Eddie Baselmans; halfzwaargewicht:
DORDRECHT De Nederlandse heren judop- Bosman en Harrie Numan; zwaargewicht:
loeg voor de wereldkampioenschappen, die Peter Adelaar en Bert in den Berken; alle
donderdag m Wenen beginnen, is als volgt catagorieèn: Peter Adelaar en Jan Bosman,
samengesteld: Trainer/coach is Peter Snijders.
